Chapter 27

¹ cu tzo'kol u jach nojoch macta tun Isaac pa'at ma tu pa'akat ka tu ta'ana u yax palil Esau, let'ie ka tu nu'uka t'anen taa'ta. ² Isaac tu ya'alaj : jebix ka wilic dzoc in sen chi'i'jil ma in wojen bax ki'im chen quinqueni ³ let tun o'olale in kaat ca a bis a julubo'ob yetel a x-p'unchej kaax yu ti'al a dzonik jun tu'ul ba'alche. ⁴ meet ti te'en u peel janaj bey hach ki in wuyic beyo chen tzokok in jamque quin tzaic tun in qui't'aan tech bey maili quinqueni. ⁵ ba'ale Rebeca tu yu'uba tu lakal baax tu yaala Isaac tu palil Esau, ka tun bin Esau u kaax u qui'ims wa bax balche'i u tial u ta'aata. ⁶ Rebeca ka tu ta'ana Jacob u palil ka tu ya'ala ti tim wuya a ta'ata tun ta'aan yetel Esau a su'cuum ka tu ya'ala ti. ⁷ t'axtiten baalcheo beet ti ten baal in jante u ti'al ka in tzaa teech in qui t'aan tu taan Yuumtzil bey ma'ili quin'quena. ⁸ bey tuno in paal uy ma'alo le bax quim walic ti teech. ⁹ xeen ca wil tuux yan u mu'uccho le taa'amanobo ka tasik u t'ial in bee'tic le jaana tila ta'ata le jach qui u yu'uco. ¹⁰ teech tun biin a bis ti' u ti'al u jamte beyo cu tzaic teech u qui' t'aan ma'ili quiimque. ¹¹ Jacob ka tu ya'ala tu'u naj Rebeca: "Esau in su'cune le'ti'e jach pi'in u tzo'otzel te'ene maa. ¹² wa in ta'ata ku t'ta'al cabtiken tac u kaj joltiquene, bin u tuqle chen taan in tusic, bey tuuno' lob taan bin in kam tu jeel qui t'aan. ¹³ u nae ka tu nuu'kaj ti: in paal, le loolob t'aan lu'ubuk tin wo'ko tech beet le bax quim walictecho taax teene le t'aamanobo. ¹⁴ bey tuune j Jacob bine' ka tu taasaj le mejen tamano'ob ti u na, le'ti'e ca tun tu meeta un pee janal bey jach ki u jubic Isaac. ¹⁵ Rebeca ca tu'un tu ch'aa tu najil u no'ok Esau u yaxpali caj tu tza'a u buquinte Jacob le itzin'tzilo. ¹⁶ let'ie katun tu ch'aa le u tzotzi le taa'manabo ka tu tza'a tu cab yetel tu'ux na'an u tzotzel. ¹⁷ ka tu'un tu tza'a le kikil janaj yetel le wa tu cab u palil Jacob. ¹⁸ Jacob ca biin in u ta'taae ca tu yaala ti: t'aata ka tu nuke ka tu ya'ala wayanene mashech ichi katul in palili?. ¹⁹ Jacob ka tu yaala ti u ta'ata ten Esau a ya'ax paal tzoc in beetic bix uch a waicten, ku'ulen tun ka jamquec le baalcheo tin ki'imsa ka tza'aten a qui' t'aan ²⁰ Isaac ca tu ya'ala tu palil: bix uch kashantic jach seeb le ba'alcheobo; le'tie ka tu ya'ala ti: A Yuumtzile tu tza'a ten. ²¹ Isaac ca tu ya'ala ti Jacob: natzaba teen cha'a in t'al kabtquech u t'ial in wojetic wa tu jajil tech in palil Esau wa maa. ²² Jacob katu natzuba ti Isaac u ta'ata, Isaac ka tu ma'ache ka tu ya'ala: u t'aane u t'aan Jacob baxe u k'abe u k'ab Esau. ²³ Isaac ma tu'un tu k'aota men u k'aabe u k'ab Esau, Isaac ka tun tza ti u qui'tan ti. ²⁴ ca'a tu ca'akaatchitaj ti jach wa ja tech in pali Esau? Jacobe ka tu nujka teem. ²⁵ Isaac ka tu yaa'la ti: tax tun ten le jamlo ca in jante le ba'alcheobo ka in tza teech in qui't'aan, Jacob caj tu tza'a ti le janlo ka tu jamta, Jacob ka tu t'asa ti vino ka tu yu'uk'a ²⁶ cu dzo'ocole' tu ya'ala ti' naatzabaa in paal dzu'dzeni. ²⁷ Jacob ca tu natzajubaa u ti'al u dzu'utze Isaac ca tu yuudzbenta u bo'ok u n'ooc ka tu ya'ala ti: tu jaa'ji'lela u qui'boquil in paal, bey u qui'iboquil jum p'eel kaax, qui't'aanta tu men Yuumtzile Yuumtzil kao cha'atech u j'ail le ca'ano yeetel u asab ma'alobil u joochilo'ob le lu'umo ya'ab trigo yetel ya'ab vino ya'ab maaco'ob biin u meyaj techo'ob yetel yaab mu'uch caa'job biin xolaco'ob t'anta'aco'ob, mec t'aant a laaktzilobo xolaco'ob ta taan, le maaxo'ob biin loolob t'antiqueche biin lolobt'antaco'ob, le maax'ob biin qui t'antiqueche biin qui t'antaco'ob. ³⁰ pelac Isaac tzuc u qui't'antic Jacob, bey s'aan Jacob tantic u jo'ko tu taan u t'aata Isaac, ka suu'naji Esau tu dzon. ³¹ leti tun xane' ka tu beeta ki'iki janaj ka tu t'asa tu t'aata ka tu ya'ala ti: t'aata likem ka a jant le balcheo tu kimsa a palil ca dzaa teen a qui t'aan. ³² Isaac u t'aata ka tu y'aala ti: mashech? ka tu y'aala ti a yaxpaal Esau. ³³ Isaac seen jaac u yool ka tu y'aala: maax tun dzon le ba'aalchebo ka tu t'asa ten ka tin jamta ka ti tzaa ti qui' t'aan ti beyo p'aat in qui'tanma ti ³⁴ Esau ka tu yu'uba u t'aan u t'aatae ka ok'onaji jach yaa ka tu yaala tu t'aata: "t'aata qui' t'anten xani in t'aata. ³⁵ Isaac ka tu yaala ti: a su'cuum ta ti ten ka tu tu'usen tu tzeela tech a qui' taan ³⁶ Esau ka tu y'aala: let olal ma' cunel u ka'aba'intic Jacobi, dzoc ca'ateen u tusiquen, t'aanile' tu luksaj teen u tojol j yaax paalil, bejlae dzoc u luksic teen le qui' t'aan le najmal in kamico, ma' waj p'aat mix jun p'eel qui' t'aan ti teeni?. ³⁷ Isaac ka tu ya'ala ti Esau: tene tin tza'a ti Jacob paajtalil ta wookol, tin tzaa xan tulalacal u laaktzilo u ti'al u palitzilto'ob, yetel tin dziibooltaj ca yaanac ya'abcach trigo ti yetel ya'abcach vino ti bax cu beyta in meetic ta wo'kol in paal? Esau ca tu ya'ala tu t'aata cheen wa jun peel qui; t'aan cu paatal a dzaic? tzaa ti teen xaan t'aata qui' t'aan kaj ka'am okcolnaj tu ca'ateen . ³⁹ Isaac u t'aata ka tu nujca ti beya: a cajtal tux cajacbalech na'ach ti le ma'alob lu'umo'obo nach xaan ku biin ka'aaxal ja ti tech bey xaan ti jai le ca'aano ⁴⁰ yaan a toquikaba yetel a maascab yan xaan a meyaltic a wiitzin, ba'ale le queen mu'uka'anchajaqueche yaan a toquicabaa ti. ⁴¹ Esau ka tu ch'a'a' pectaj Jacob tu yo'olal qui' t'anta'abic tu men u taata ka tu tuclaj tu pucsical ma naach yanil u kiinil c yaj ooltic u quiimil in taata, cu tzokol lela yan in quiimsic in witzin Jacob. ⁴² u ta'an Esau le caj tu yojeltela Rebeca ka tu tuuxta t'ambi u Jacob u pali ka ti ya'ala ti: il a wile, a su'cum Esau u k'aat u qui'imsech tu yolal le baax ta beeta t'io. ⁴³ let olale' in paal u'uy maalo baax quin in wa'al tech puutzen tu seblakil tac tu lu'umi Haran xeen tu yotoch in su'cum Laban. ⁴⁴ pa'aten teelo wa jaype ki'ino kalikil u joomol u yool a su'cuum. ⁴⁵ ca tu'ubuc te le ba'ax a beetmaj ti'o, bey tuuno' quin tu'uxtic a'albi ti tech ca suunaquech, ma in kaat ca sa'atac ti jun p'eelili' kiin tu caato in palil. Rebeca ca tu ya'ala ti Isaac: "tzuc u seen naacal in wo'ol ti le cuxtal cu dzaic teen u palil Het, wa Jacob cu chaic u tuul u palil Het ti'al u yatamte jeel bix le cajacbaloba maax maalo ka ki'imken.

Chapter 31

¹ Ba'ale Jacob tu yu'uba u t'aan u palilo Laban, le't'iobe ca tu ya'alo beya: Jacob tzu la chaic tu laaka le baax u t'ial ic t'aata, yo'osa tu lakle baloba tic t'aatee dzook u jach ayikaltal. ² Jacob tu yilaj xan ma ma'alob u pact'al tumen Laban je'el bix ca'ache. ³ Yuumtzile tu ya'alaj tun ti Jacob: ca suunen tu lu'umil a t'aata, tuux cajam a laaktzilob teen bin in laquintech ⁴ Jacob ca tu tu'uxta t'aambi Raquel yetel Lea ich u kool tu'ux caja'an ca'ach yetel u tamano'ob. ⁵ ca tu ya'ala t'iu: ca tu ya'alaj ti'ob: dzooc in wilic a taatae'xe ma tu t'aaniquen je'el bix ca'ache, baxe u Yuumtzil in t'aatae mantadz ku laakkintiquen. ⁶ te'exe a sen oje'lex jach tu laca in mu'uk tin meyata u t'aata. ⁷ u t'atae dzo'oc u tusiquen dzo'oc xam u q'uexic in bo'ola in meyaj 10 u ma'la, baxe in Yuumtzile ma tu chaic u beetic ten mix u p'eel kaas. ⁸ le chen u ya'ale a bo'olale ta'amanob jo'jomboxtac tu laclo u menij le ta'amanobo jo'jombox u si'ji, le chen u ya'ale t'oot'ol box a bo'ola t'oot'ol box tu lacal u menij . ⁹ bey uuchic u lu'uksa'al ti' tu men Yuumtzil tu lacal u tamano'ob ca tu dzaa ti ten. ¹⁰ jun pel ki'ini u bax'aloob le aala'kobo yancha ten un pe wayac ichi le in naaye tin wila bix uch u yomta le chu'upobo ka yamcha u menij'lobe le chi'boo'bo jom'jom'boxtac, yetel t'oot'olboxo. ¹¹ u angel Yuumtzil tu ya'ala ten ichi in wayac: Jacob ka tin wa'ala ti wayanene. ¹² le t'ie ca tu ya'ala ti: chu'uy a wich ca wile le chi'boo'bo cu chi'ilobo t'oot'ol boxo, waawayo'ob, yetel t'unt'tunboxo tu men dzin wilic tu laca ba dzu metic tech Laban. ¹³ teen le Ku chiicpaj tech Betel te tu'ux ta jun paaycuntaj le tuunich, ca xan ta beetaj teen un jun p'eel seeb chi'e, paat tum le lu'uma su'uunen ta lu'ummi tux chi'jech. ¹⁴ Raquel yetel Lea ca tu nu'ucajob ti beya: yan wa jum p'eel baa u t'ial ic t'iate tu nay i t'aata?. ¹⁵ ma jela'an c ilic, bey mix maaco'ont'ie, ma cheen lelo, tu conajo'on caa tu laa xu'upa ik ta'akin. ¹⁶ le betic tu la'aka a'yi'calil tu luksaj Ku tic t'aatae ic t'ia yetel tu lacal ic palalo, bey tu'uno beet tulaacal ba'ax dzoc u ya'lic tech Ku. ¹⁷ Jacob tu'une ka li'ique ca tu dzaa u palilo yetel u yatno'ob jokol le camello'ob. ¹⁸ ca caj u biin u ya'alacob yetel tu laca baal yamti, yetel u wacax yetel tu lacal ba'axob yamti tu n'ajalta Padan-aran, leti tune caa bin tu lu'umi u t'ata Isaac tu lu'umi Canan ¹⁹ ca'aliquile Laban jook u k'os uj tamano'ob Raquel tu yoclaj le beetbil kuob u la'atzilob t'aata. ²⁰ Jacob xaan tu tuusa Laban le Arameo ma tu ya'ala ti ma yam u bin. ²¹ puudz yetel tulaacal le baax yaan t'io seeba'an tu ch'actilac le yaalcajab ja'il bin tu beetaj tac tu kaasilo'lob Galaad.