16. Билер
Нұн ұлы Ешуа өлгеннен кейін Исраил халқы Құдайды тыңдамай, Оның заңдарына бағынбай кетті. Исраилдіктер Қанахан жерінен қалған халықтарды қуып шығармады. Олар шынайы Құдай — Жаратқан Иенің орнына қанахандықтардың құдайларына сиынды. Исраилдіктердің патшалары болмады, сондықтан әркім өзіне дұрыс болып көрінгенді істейтін.
Көп жыл бойы Исраил халқы Құдайға мойынсұнбағандықтан, Құдай оларды жазалап, айналасында тұрып жатқан жауларының қолына түсіріп отырды. Олар исраилдіктерді тонап, мүліктерін тартып алып, олардың көбін өлтірді. Ұзақ жыл қысымшылық көргеннен кейін, Исраил халқы Құдайдан кешірім сұрап, жауларынан құтқаруын өтінді. Осылай көп рет қайталанып отырды.
Исраилдіктер жасаған істеріне өкінген сайын, Құдай оларды құтқарып отырды әрі жауларына қарсы шығып, халықты азат ететін билеуші жіберетін. Сонда елде тыныштық орнап, би әділдікпен билік жүргізді. Құдай исраилдіктерге көмек ретінде билерді тағайындап отырды. Жауласқан көрші мадияндықтарға Исраил халқын жеңуге жол бергеннен кейін, Құдай исраилдіктерге сондай билердің біреуін жібереді.
Жеті жыл бойы мадияндықтар Исраил халқының астығын тонап келген еді. Исраилдіктерді үрей билеп, мадияндықтардан жасырынып үңгірлерді паналап жүрді. Ақыры, олар Құдайға сиынып, құтқаруын өтінді.
Сол уақытта Гедеон атты исраилдік өмір сүрді. Бірде ол мадияндықтардан жасырынып, бидайдың дәндерін бастырып жатқанда, оған Жаратушының періштесі келіп: «Мықты жауынгер, Құдай сенімен бірге! Барып Исраил халқын мадияндықтардан құтқар!» — деп тапсырды.
Гедеонның әкесінде жалған тәңірлерге арналған құрбандық үстелі бар еді. Құдай Гедеонға оны бұзып, орнына Жаратқан Иеге арнап құрбандық үстелін тұрғызуды бұйырады. Бірақ Гедеон адамдардан қорыққандықтан, түннің болғанын күтіп, құрбандық үстелін бөлшектеп бұзып тастайды. Оның орнына Гедеон Құдайға арнап құрбандық үстелін тұрғызып, құрбандық шалады.
Таңертең адамдар құрбандық үстелінің бұзылғанын көргенде қатты ашуланып, Гедеонды өлтіру үшін оның үйіне барады. Сонда Гедеонның әкесі: «Сендер неге өздеріңнің құдайларыңды қорғауға тырысып жатырсыңдар? Егер ол шын құдай болса, онда өзін-өзі қорғасын!» — дейді. Мұны естіген халық Гедеонды өлтіремін деген райынан қайтты.
Мадияндықтар исраилдіктерді тонауға тағы да келеді. Олардың көп болғаны соншалық, санау мүмкін болмады. Сонда Гедеон исраилдіктерді жинап, жауларына қарсы тұрмақшы болды. Исраилдіктерді мадияндықтардан құтқарып алу үшін Құдайдың оны шақырғанына көз жеткізу үшін Гедеон Құдайдан екі белгі сұрады.
Бірінші белгі ретінде Гедеон жерге қойдың жүнін қойып, Құдайдан таңғы шықтың тек жүнге түсіп, ал жердің құрғақ қалуын сұрайды. Құдай солай істейді. Келесі түні, Гедеон Құдайдан қойдың жүнінің құрғақ болып, жердің ылғалды болуын сұрайды. Құдай осыны да істеді. Сонда оның шынымен де Құдайдың Исраил халқын мадияндықтардан құтқарып алу үшін шақырғанына көзі жетеді.
Кейін Гедеон маңайына сарбаздарды шақырды, содан оған отыз екі мың адам келеді. Бірақ Құдай оған бұл сарбаздардың тым көп екенін айтады. Сонда Гедеон шайқасудан қорқатын жиырма екі мың адамды үйіне қайтарып жіберді. Құдай оған сарбаздардың әлі де тым көп екенін айтады. Сонда Гедеон Құдай көрсеткен тек үш жүз сарбазды ғана таңдап алып, қалғандарын үйлеріне қайтарып жіберді.
Сол түні Құдай Гедеонға: «Мадияндықтардың тұрағына бар да, айтқан сөздеріне құлақ түр. Олардың айтқандарын естігенде, шабуыл жасаудан қорықпайтын боласың», — деді. Түнде Гедеон жасақшылардың тұрағына таяп келгенде, бір мадияндық жауынгер өзінің көрген түсін жолдасына айтып жатты. Сол түсінде бір таба арпа наны мадиянның тұрағына құлап түсіпті. Ол бір қосқа соғылып, оны қиратқан екен. Жолдасы оған: «Бұл түс Гедеонның әскері мадияндық әскерді қиратады дегенді білдіреді!» — деп жауап берді. Осыны естігенде, Гедеон Құдайға басын иіп тағзым етті.
Гедеон өз жауынгерлерінің қосына қайтып келіп: «Құдай мадияндықтарды біздің қолымызға тапсырды», — деді. Содан кейін Гедеон әр адамның қолына керней, жалындаған алау мен құмыра ұстатты. Олар барып, мадияндықтар ұйықтап жатқан тұрақты айналдыра қоршап алды. Мадияндықтар жарықты көріп қоймаулары үшін, Гедеонның үш жүз жауынгері жанып тұрған алауды бос құмыраның ішіне жасырып қойған еді.
Осыдан кейін Гедеонның сарбаздары бір уақытта құмыраларын сындырып тастады, сол кезде жалындаған алаудан айнала кенет жарық болып кетті. Жауынгерлер керней тартып: «Жаратқан Ие үшін әрі Гедеон үшін семсер!» — деп ұрандаумен болды.
Құдай мадияндықтарды шатастырғандықтан, олар өзара шайқасып бірін-бірі өлтіре бастады. Мадияндықтардың артынан қуып бару үшін Гедеон тез арада исраилдіктерді хабаршылары арқылы көмекке шақырды. Исраилдіктер олардың көбін өлтіріп, ал қалғандарын өз жерлерінен қуып шықты. Сол күні жүз жиырма мың мадияндық қаза тапты. Солай Құдай Исраилді құтқарды.
Халық өздеріне Гедеонның патша болғанын қалады. Гедеон оған келіспеді, оның орнына мадияндықтардан алынған алтын сырғаларды сұрады. Сонда халық Гедеонға көп алтын әкеледі.
Гедеон сол алтыннан бас діни қызметкердің киіміне ұқсас ерекше киім жасап, оны өзінің туған қаласына апарып қояды. Сонда халық сол киімге жалған құдай ретінде табына бастайды. Гедеон қартайып қайтыс болғаннан кейін, халық қайтадан жалған құдайларға сиына бастайды. Сол үшін Құдай Исраил халқын жазалап, жауларының алдында жеңіліске ұшырауға жол береді. Ақыры исраилдіктер Құдайдан тағы көмек сұрайды, сонда Құдай оларға басқа би жібереді.
Осылай көп рет қайталанды: исраилдіктер күнә жасағанда, Құдай оларды жазалайтын, кейін олар кешірім сұрағанда, Құдай оларды құтқарып көмектесетін би жіберетін. Ұзақ жылдар бойы Құдай исраилдіктерге оларды жаулардан құтқаратын көптеген билер жіберген болатын.
Ақыры исраилдіктер Құдайдан басқа халықтардағыдай оларға да патша беруін сұрады. Олар өздерін соғысқа бастап апаратын патшаның болғанын қалады. Құдайға халықтың бұл өтініші ұнамаса да, Ол сұрағандары бойынша оларға патша тағайындап берді.
Билер 1-3; 6-8-тарауларынан алынған Киелі кітап әңгімелері