Matthew

Matthew 1

Matthew 1:1-3

Pangkalahatang Kaalaman:

Nagsimula ang may-akda sa talaangkanan ni Jesus upang ipakita na siya ay kaapu-apuhan ni Haring David at ni Abraham. [[en:bible:notes:mat:01:15|1:17]].

Ang talaan ng angkan ni Jesu-Cristo

Maaaring isalin na, "Ito ang talaan ng mga ninuno ni Jesu-Cristo."

anak ni David na anak ni Abraham

Napakaraming salinlahi sa pagitan ni Jesus, David at Abraham. Dito ang "anak" ay nangangahulugang "kaapu-apuhan." Maaaring isalin na: "ang kaapu-apuhan ni David, na kaapu-apuhan ni Abraham."

na anak ni David

May pagkakataong nagagamit ang salitang "anak ni David" bilang isang katawagan, ngunit dito, ito ay ginamit upang makilala ang lipi ni Jesus.

Si Abraham ang ama ni Isaac

Maraming kapamaraanan na maisalin ito. Maaari itong isalin sa kahit ano pa mang kapamaraanan na narito, magiging pinakamainam kung iyo itong isasalin sa kaparehong paraan sa kabuuan ng talaan ng mga ninuno ni Jesus. Maaaring isalin na: "Si Abraham ay may anak, si Isaac" o "Si Abraham ay may anak na nagngangalang Isaac."

si Fares at Zara...Esrom...Aram

Ang mga ito ay pangalan ng mga lalaki. (Tingnan sa: [[:tl:ta:vol1:translate:translate_names]])

si Fares ang ama...Esrom at si Esrom ang ama

(Tignan sa: [[:tl:ta:vol2:translate:figs_ellipsis]])

Matthew 1:4-6

Si Salmon ang ama ni Boaz kay Rahab

"Si Salmon ang ama ni Boaz at ang ina ni Boaz ay si Rahab." o " Si Salmon at rahab ang mga magulang ni Boaz. "

si Boaz ang ama ni Obed kay Ruth

Si Boaz ang ama ni Obed at si Ruth and ina ni Obed." o " Si Boaz at Ruth ang mga magulang ni Obed."

si David ang ama ni Solomon sa asawa ni Urias

Si David ang ama ni Solomon at ang ina ni Solomon ay ang asawa ni Urias. o

asawa ni Urias

Ipinanganak si Solomon noong namatay na si Urias. Maaring isalin na: ang bao ni Urias

Matthew 1:7-8

Asa

Kungminsan isinasalin ang kaniyang pangalan na "Asaph."

Joram ang ama ni Ozias

Si Joram ay lolo ng lolo ni Ozias, kaya ang salitang "ama" ay maaaring isalin bilang "ninuno" (UDB).

Matthew 1:9-11

Amon

Kung minsan, ito ay isinasalin na "Amos."

Si Josias ang ama ni Jeconias

Si Josias ay lolo ni Jeconias.

noong panahon ng pagkakatapon sa Babilonia

"Noong sapilitan silang inilipat sa Babilonia" o "Noong sinakop sila ng mga taga-Babilonia at dinala sila sa Babilonia upang manirahan." Kung kinakailangang tukuyin ng mabuti sa inyong wika kung sino ang nagpunta sa Babilonia, maaari mong sabihin na, "ang mga Israelita" o "ang mga Israelita na naninirahan sa Juda."

Babilonia

Dito, ito ay nangangahulugang bansa ng Babilonia at hindi lamang ang lungsod ng Babilonia.

Matthew 1:12-14

Pagkatapos ng pagkakatapon sa Babilonia

Gamitin ang kaparehong salitang iyong ginamit sa [[:tl:bible:notes:mat:01:09|1:11]].

si Salatiel ay ninuno ni Zerubabel

Si Salatiel ay lolo ni Zerubabel.

Matthew 1:15-17

Nag-uugnay na Pahayag:

Tinapos ng may-akda ang talaangkanan ni Jesus na nagsimula sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/01/01.md]].

Maria na nagsilang kay Jesus

Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

ang tinatawag na Cristo

Maaari itong sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "na tinatawag ng mga tao na Cristo." (Tignan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

labing-apat

"14" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-numbers/01.md]])

pagkakatapon sa Babilonia

Gamitin ang salitang ginamit sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/01.md]]

Matthew 1:18-19

Pangkalahatang kaalaman:

Sinisimulan nito ang bagong bahagi ng kuwento na kung saan inilalarawan ng may-akda ang mga kaganapan na kasunod ng kapanganakan ni Jesus.

Si Maria na kaniyang ina ay naipagkasundong maikasal kay Jose

"Si Maria na kaniyang ina ay ikakasal na kay Jose." Karaniwang ipinagkakasundong maikasal ng mga magulang ang kanilang mga anak. Maaaring isalin na: "Ang mga magulang ni Maria na ina ni Jesus ay nangako kay Jose na ipapakasal nila si Maria sa kaniya." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Si Maria na kaniyang ina ay naipagkasundong maikasal

Isalin itong malinaw na si Jesus ay hindi pa ipinapanganak nang maipagkasundong maikasal si Maria kay Jose. Maaaring isalin na: "Si Maria na magiging ina ni Jesus ay naipagkasundong maikasal."

bago pa man sila magsama

"Bago sila ikasal." Tinutukoy nito ang pagtatabi ni Jose at Maria sa pagtulog. Maaaring isalin na: "Bago pa sila magtabi sa pagtulog." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-euphemism/01.md]])

si Maria ay nagdadalang tao

Maaari itong sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaari itong isalin na: "Napagtanto nila na siya ay magkaka-anak na" o "Mangyaring siya ay nagdadalang tao." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

sa pamamagitan ng Banal na Espritu

Ang kapangyarihan ng Banal na Espiritu ang may gawa na magkaka-anak si Maria kahit hindi pa siya tumatabi sa isang lalaki.

tinapos ang kasunduan niyang magpakasal sa kaniya

"Hindi na itutuloy ang planong magpakasal"

Si Jose na asawa niya

Hindi pa pinakakasalan ni Jose si Maria, ngunit kung ipinangako ng isang lalaki at babae sa isa't isa na sila ay magpapakasal, itinuturing silang mag-asawa ng mga Judio kahit hindi pa man sila nagsasama. Maaaring isalin na: "Si Jose na naitakdang pakasalan si Maria".

Matthew 1:20-21

nagpakita sa kaniya...sa panaginip

"pumunta sa kaniya habang si Jose ay nananaginip"

anak ni David

Dito, ang kahulugan ng "anak" ay "kaapu-apuhan."

ang batang dinadala niya ay sa pamamagitan ng Banal na Espiritu

Maaari itong sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaari itong isalin na: "Ang Banal na Espiritu ang may gawa kaya ipinagdadalang tao ni Maria ang batang ito." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Isisilang niya ang isang anak na lalaki

Dahil ang Diyos ang nagpadala sa anghel, alam ng anghel na lalaki ang bata.

pangalanan mo siyang

Ito ay isang utos. Maaaring isalin sa: "dapat ninyo siyang pangalanan" o "dapat ninyo siyang bigyan ng pangalan na."

sapagkat ililigtas niya

Maaaring magdagdag ang tagapagsalin ng isang talaan na nagsasabi, "Ang pangalang 'Jesus' ay nangangahulugang 'ang Panginoon ay nagliligtas."'

mga tao niya

Ito ay tumutukoy sa mga Judio.

Matthew 1:22-23

Pangkalahatang Kaalaman:

Binanggit ng may-akda ang propeta Isaias upang ipakita na ang kapanganakan ni Jesus ay naaayon sa kasulatan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/writing-background/01.md]])

Nangyari ang lahat ng ito

Hindi na ang anghel ang nagsasalita. Ipinapaliwanag na ngayon ni Mateo ang kahalagahan ng sinabi ng anghel.

ang mga sinabi ng Panginoon sa pamamagitan ng mga propeta

Maaari itong sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaari itong isalin na: "kung ano ang sinabi ng Panginoon na isulat ng propetang si Isaias matagal na panahon na ang nakakalipas." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Masdan...Emmanuel

Dito, binanggit ni Mateo ang sinulat ng propetang si Isaias.

Masdan

Ang salitang ito ay nagdadagdag ng diin sa kung ano ang sinabi sa mga susunod. Maaaring isalin na: "Tingnan" o "Makinig" o "Pansinin ang aking sasabihin sa inyo"

Emmanuel

Ito ay pangalan ng isang lalaki. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

nangangahulugang, "kasama natin ang Diyos."

Ito ay wala sa aklat ni Isaias. Ipinapaliwanag ni Mateo ang kahulugan ng pangalang "Emmanuel." Maaari mo itong isalin bilang hiwalay na pangungusap. Maaaring isalin na: "Ang pangalang ito ay nangangahulugang 'Kasama natin ang Diyos."'

Matthew 1:24-25

Nag-uugnay na Pahayag:

Winakasan ng may-akda ang kaniyang paglalarawan sa mga kaganapan at nagtatapos sa kapanganakan ni Jesus.

iniutos ng anghel ng Panginoon

Sinabi ng anghel kay Jose na pakasalan si Maria at pangalanang Jesus ang bata.

siya ay kaniyang kinuha bilang asawa

"pinakasalan niya si Maria"

anak na lalaki

Tiyakin na malinaw na hindi si Jose ang talagang ama. Maaaring isalin na: "ang isang batang lalaki" o "ang kaniyang anak na lalaki."

At tinawag ang kaniyang pangalan na Jesus

"Pinangalanan ni Jose ang bata ng Jesus"

Matthew 2

Matthew 2:1-3

Pangkalahatang Kaalaman:

Ang bagong bahagi ng kuwento ay nagsimula dito at patuloy hanggang sa katapusan ng kabanata. Ang sumulat ay nagsasabi tungkol sa pagtatangka ni Herodes na patayin ang bagong Hari ng Judio.

Bethlehem ng Judea

"ang bayan ng Bethlehem sa probinsiya ng Judea"

sa mga araw ni haring Herodes

"noong si Herodes ang hari doon"

Herodes

Tumutukoy ito kay Herodes na Dakila.

ang mga pantas

"mga tao na nag-aral tungkol sa mga bituwin"

mula sa silangan

"mula sa bansang malayong silanganan ng Judea"

Nasaan siyang ipinanganak na Hari ng mga Judio?

Alam ng mga lalaki mula sa pag-aaral tungkol sa mga bituwin na ang isang magiging hari ay ipinanganak na. Kanilang sinikap na pag-aralan kung nasaan siya. Maaring isalin na: "Ang sanggol na magiging Hari ng mga Judio ay ipinanganak na. Nasaan siya?"

ang bituwin niya

Hindi nila sinasabi na ang sanggol ang tunay na nagmamay-ari ng bituwin. Maaring isalin na: "ang bituwin na nagsasabi tungkol sa kanya" o " ang bituwin na nakaugnay sa kaniyang pagsilang."

sa silangan

"nang dumating ito mula sa silangan" o "habang kami ay nasa aming bansa"

sumamba

Mga maaring kahulugan nito ay 1) gusto nilang sambahin ang sanggol bilang banal, o 2) gusto nilang siya ay parangalan bilang hari ng mga tao. Kung ang iyong wika ay mayroong salita na meron nitong mga kahulugan, maaari mo itong gamitin dito.

nabagabag siya

"siya ay nag-alala." Si Herodes ay nabagabag na ang bata ay papalit sa kaniya bilang hari.

buong Jerusalem.

Dito ang "Jerusalem" ay tumutukoy sa mga tao. gayon din, ang ibig sabihin ng "lahat" ay "marami." Si Mateo ay nagsalita ng labis upang bigyang diin kung paano ang maraming tao ay nangangamba. Maaring isalin na: "marami sa mga tao sa Jerusalem." (UDB) (tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]])

Matthew 2:4-6

Pangkalahatang Kaalaman:

Sa bersikolo 6, binanggit ng mga punong pari at mga eskriba ng mga tao ang sinabi ni propeta Mika upang ipakita na ipapanganak ang Cristo sa Bethlehem.

"Sa Bethlehem ng Judea,

"Sa bayan ng Bethlehem sa probinsiya ng Judea"

ito ang isinulat ng propeta,

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "ito ay ang sinulat ng propeta matagal nang panahon." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

At ikaw, Bethlehem..Israelita

Binabanggit nila ang isinulat ni propeta Mika.

At ikaw, Bethlehem,... ay hindi pinakahamak sa mga ng pinuno ng Judah,

Si Mika ang nagsasalita sa mga tao sa Bethlehem na parang kasama niya sila ngunit wala sila. Gayun din, ang "hindi sila pinakahamak" ay maaring isalin sa positibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na: "ikaw, mamamayan ng Bethlehem,...ang iyong bayan ay nabibilang sa pinaka importanteng bayan ng Judea." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-apostrophe/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-litotes/01.md]])

ang isang pinuno na magpapastol sa aking mga taong Israelita

Sinasabi ni Mika na ang pinunong ito ay kagaya ng isang pastol. Ibig sabihin papatnubayan at aalagaan niya ang mga tao. Maaring isalin na: "na magpapatnubay sa mga tao kong Israelita na gaya ng isang pastol na nagpapatnubay sa kaniyang tupa." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 2:7-8

lihim na ipinatawag ni Herodes ang mga pantas

Ibig sabihin nito na si Herodes ay kinausap ang mga pantas na walang ibang taong nakakaalam.

upang tanungin kung ano ang tiyak na oras na nagpakita ang bituin.

Ito ay maaring isalin sa diretsong sipi. Maaring isalin na: "at tinanong sila, 'Kailan eksakto lumitaw ang bituing ito?"" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

ano ang tiyak na oras na nagpakita ang bituwin

Ito ay pinapahiwatig na ang mga pantas ay nagsabi sa kaniya kung kailan nagpakita ang bituin. Maaring isalin na: "kung anong oras nagpakita ang bituin. Ang mga pantas ay nagsabi kay Herodes kung anong oras unang nagpakita ang bituin." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

ang bata.

Ito ay tumutukoy kay Jesus.

ipaalam ninyo sa akin

Maaring isalin na: "Sabihin ninyo sa akin"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]]

makasamba din ako sa kaniya

Isalin ito na gaya ng ginawa mo sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/02/01.md]]

Matthew 2:9-10

Pagkatapos nilang

pagkatapos ng mga pantas

nakita mula sa silangan

"nakita nilang nanggaling mula sa silangan" o "nakita nila sa kanilang bansa"

pinangunahan sila

" pinatnubayan sila"

tumigil kung nasaan

"huminto kung saan"

kung nasaan naroroon ang bata.

"ang lugar kung saan naninirahan ang bata"

Matthew 2:11-12

Nag-uugnay na Pahayag:

Ang pangyayari dito ay nangyari sa bahay kung saan naninirahan si Maria, Jose, at ang batang si Jesus.

Sila ay pumunta

"Ang mga pantas ay pumunta"

sumamba

Isalin ito kagaya ng iyong ginawa sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/01/01.md]].

ang kanilang mga kayamanan

Dito "ang mga kayamanan" ay tumutukoy sa mga kahon o mga bag na ginagamit para lalagyan ng kanilang mga kayamanan. Maaring isalin na: "mga sisidlan na pinaglalagyan ng kanilang mga kayamanan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]]

Binalaan sila ng Diyos

"At pagkatapos, binalaan ng Diyos ang mga pantas." Alam ng Diyos na gustong saktan ni Herodes ang bata.

huwag nang bumalik kay Herodes

Ito ay maaring isalin sa diretsong sipi. Maaring isalin na: "sinasabi, 'huwag nang bumalik kay Haring Herodes."" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

Matthew 2:13-15

Pangkalahatang Kaalaman:

Sa bersikulo 15, binangit ng sumulat ang sinabi ni propeta Hosea upang ipakita na ang Cristo ay nanatili sa Egipto.

Pagkatapos nilang umalis

"ang mga pantas ay umalis"

nagpakita kay Jose sa panaginip

"pumunta kay Jose habang siya ay nananaginip"

Bumangon ka, ... tumakas kayo patungong Egipto. Manatili kayo...

Ang Diyos ay nagsasalita kay Jose, kaya kailangang lahat ito ay nasa isahang anyo. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

hanggang sasabihin ko

Ang buong kahulugan ng mga salitang ito ay maaring gawing malinaw. Maaring isalin na: hanggang sa sabihin ko sa iyo na ligtas na kayong bumalik." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

sasabihin ko,

Dito ang "ko" ay tumutukoy sa Diyos. Ang anghel ay nagsasalita para sa Diyos.

Nanatili siya

Ibig sabihin nito na si Jose, Maria, at Jesus ay nanatili sa Egipto. Maaring isalin na: " Nanatili sila ." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

hanggang sa pagkamatay si Herodes

Si Herodes ay hindi namatay hanggang [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/02/19.md]]. Ang salaysay na ito ay naglalarawan kung gaano katagal ang pananatili nila sa Egipto, at hindi sinabi na si Herodes ay namatay sa panahong ito.

"Mula sa Egipto tinawag ko ang aking anak."

"Tinawag ko ang aking anak mula sa Egipto"

aking anak

Sa aklat na isinulat ni Hosea ito ay tumutukoy sa mga tao ng Israel. Binanggit ni Mateo itong sinulat ni Hosea para sabihin na ito ay totoo sa Anak ng Diyos na si Jesus. Isalin ito gamit ang salita para sa anak na maaaring tumukoy sa nag-iisang anak o ang unang anak.

Matthew 2:16

Nag-uugnay na Pahayag:

Dito ang kuwento ay balik na naman kay Herodes at sinasabi kung ano ang kaniyang ginawa noong nalaman niya na kinutya siya ng mga pantas.

Pangkalahatang Kaalaman:

Ang mga pangyayaring ito ay nangyari bago ang kamatayan ni Herodes, kung saan binanggit ng mga sumulat sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/02/13.md]]. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-events/01.md]])

kinutya siya ng mga pantas

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na: "pinahiya siya ng mga pantas sa pamamagitan ng pandaraya sa kaniya." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Nagsugo siya at pinatay ang lahat ng mga batang lalaki

Hindi si Herodes ang pumatay sa mga bata. Maaring isalin na: "Siya ay nagbigay ng kautusan sa kaniyang mga sundalo upang patayin ang lahat ng mga lalaking bata." o " nagsugo siya ng mga sundalo roon upang patayin ang lahat ng mga lalaking sanggol." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

dalawang taong gulang pababa

"2 taon at pababa"(UDB) (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-numbers/01.md]])

ayon sa tiyak na panahong nalaman

"base sa oras na nalaman"

Matthew 2:17-18

Pangkalahatang Kaalaman:

Binanggit ng manunulat ang sinabi ng propeta Jeremias upang ipakita na ang kamatayan ng lahat ng batang lalaki sa rehiyon ng Bethlehem ay naaayon sa kasulatan.

At natupad nga

Ito ay maaring isaad sa aktibong anyo: "Ito ay natupad" o "natupad sa pamamagitan ng ginawa ni Herodes." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

ang sinabi sa pamamagitan ni propeta Jeremias

Ito ay maaring isaad sa aktibong anyo. Maaring isalin na: "ang sinabi ng Diyos sa matagal nang nakalipas sa pamamagitan ni propeta Jeremias." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

May narinig na tinig...sila ay wala na."

Binabanggit ni Mateo sinabi ng propetang Jeremias.

May narinig na tinig

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na "Nakarinig ang mga tao ng tinig" o "mayroong malakas na tinig." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Umiiyak si Raquel para sa kaniyang mga anak

Si Raquel ay nabuhay ng maraming taon bago ang panahong ito. Ang propesiyang ito ay nagpapakita na si Raquel, na namatay na, ay umiiyak para sa kaniyang mga kaapu-apuhan.

ayaw niyang paaliw

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na: "walang makakapag-aliw sa kaniya." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

sapagkat sila ay wala na."

"dahil ang mga anak ay wala na at hindi na babalik" Dito ang "sapagkat ito ay wala na" ay mas magaang paraan na sabihing sila ay patay na. Maaring isalin na: "dahil sila ay mga patay na." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-euphemism/01.md]])

Matthew 2:19-21

Nag-uugnay na Salaysay:

Dito ang pangyayari ay sa Egipto, kung saan si Jose, Maria, at ang batang Jesus ay naninirahan.

masdan ito

Ito ay mga palatandaan ng simula ng iba pang pangyayari sa kabuoan ng kuwento. Ito ay maaaring sumasangkot ng ibat-ibang mga tao kaysa sa nakalipas na mga pangyayari. Maaaring ang iyong wika ay may paraan para gawin ito na palatandaan.

ang mga naghahangad sa buhay ng bata

Maaring isalin na: "ang mga naghahangad na patayin ang bata "(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-euphemism/01.md]])

ang mga naghahangad

Ito ay tumutukoy kay Haring Herodes at sa kaniyang mga tagapagpayo.

Matthew 2:22-23

Nag-uugnay na Salaysay:

Ito ang wakas ng bahagi ng kuwento na nagsimula sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/02/01.md]] tungkol sa pagtangka ni Herodes na patayin ang bagong Hari ng mga Judio.

Ngunit nang mabalitaan niya

"Ngunit nang mabalitaan ni Jose"

Arquelao

Ito ang pangalan ng anak ni Herodes. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

natakot siyang

" natakot si Jose"

kung ano ang sinabi sa pamamagitan ng mga propeta

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na "kung ano ang sinabi ng Panginoon sa pamamagitan ng mga propeta matagal na panahon na ang nakalipas ." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

siya ay tatawaging Nazareno.

Dito ang "siya" ay tumutukoy kay Jesus. Ang mga propeta bago sa panahon ni Jesus ay tumutukoy sa kaniya na siya ang mesias o ang Cristo. Maaring isalin na: "Sinasabi ng mga tao na ang Cristo ay Nazareno." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

Matthew 3

Matthew 3:1-3

Pangkalahatang Impormasyon:

Ito ay ang simula ng bagong bahagi ng kuwento na kung saan sinasabi ng manunulat ang tungkol sa ministeryo ni Juan na Tagapagbautismo. Sa bersikulo 3, binanggit ng manunulat ang sinabi ni propeta Isaias upang ipakita na si Juan na Tagapagbautismo ay ang piniling mensahero ng Diyos para ihanda ang ministeryo ni Jesus.

Sa mga araw na iyon

Ito ay ang maraming taon pagkatapos umalis ni Jose at ang kaniyang pamilya sa Egipto at pumunta sa Nazaret. Maaaring malapit ito sa panahon na sinimulan ni Jesus ang kaniyang ministeryo. Maaaring isalin na: "Ilang panahon ang lumipas" o "Ilang mga taon ang lumipas."

Magsisi kayo

Nagsasalita si Juan sa maraming tao. (Tingnan sa: [[:tl:ta:vol1:translate:figs_you]])

malapit na ang kaharian ng langit

Ang salitang "kaharian ng langit" ay tumutukoy sa Diyos na namumuno bilang hari. Ang salitang ito ay nasa aklat ng Mateo lamang. Kung maaari, gamitin ang salitang "langit" sa inyong pagsasalin. Maaaring isalin na: "ang ating Diyos na nasa langit ay malapit nang ipakita ang kaniyang sarili bilang hari." (Tingnan sa: [[:tl:ta:vol2:translate:figs_metonymy]])

Sapagkat siya ang binanggit ni propeta Isaias na nagsasabi

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Sapagkat si Juan na Tagapagbautismo ang tinutukoy ni propeta Isaias noong sinabi niyan." (Tingnan sa: [[:tl:ta:vol2:translate:figs_activepassive|Active or Passive]])

May tinig

Dito, ang "tinig" ay tumutukoy sa isang tao. Maaaring isalin na: "May isang tao." (Tingnan sa: [[:tl:ta:vol2:translate:figs_synecdoche]])

Ihanda ang daan ng Panginoon, gawing matuwid ang kaniyang landas

"Gawing handa ang daan para sa Panginoon, gawing matuwid ang kaniyang landas." Ito ay isang talinghaga para sa mensahe ni Juan na tumatawag sa mga tao para maghanda sa pagdating ni Jesus sa pamamagitan ng pagsisisi sa kanilang mga kasalanan. Maaaring isalin na: "Baguhin ang pamamaraan ng inyong pamumuhay upang kayo ay maging handa kapag dumating ang Panginoon." (Tingnan sa: [[:tl:ta:vol1:translate:figs_metaphor|Metaphor]])

Matthew 3:4-6

Ngayon...pulot-pukyutan

Ang salitang "ngayon" ay ginamit dito para markahan ang panandaliang pagtigil sa pangunahing buod ng kuwento. Dito, sinasabi ni Mateo ang karagdagang impormasyon tungkol kay Juan na Tagapagbautismo. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/writing-background/01.md]])

nagsusuot si Juan ng damit na gawa sa buhok ng kamelyo at sinturong balat na nakapulupot sa kaniyang baywang

Ang pananamit na ito ay sumisimbulo na si Juan ay isang propeta na katulad ng mga propeta sa nakaraang panahon, lalo na si propeta Elias. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-symaction/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

taga-Jerusalem, taga-Judea at lahat ng karatig rehiyon

Ito ay tumutukoy sa mga tao mula sa mga lugar na iyon. Dito, ang salitang "lahat" ay nangangahulugang "marami." Binibigyang diin ni Mateo kung gaano karami ang pumunta kay Juan na Tagapagbautismo. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]])

Binautismuhan niya sila

Maaari itong sabihin sa aktibong anyo. Maaaring isalin na: "Binautismuhan sila ni Juan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

sila

Tumutukoy ito sa mga taong dumarating mula sa Jerusalem, Judea, at lahat ng rehiyon sa palibot ng Ilog Jordan.

Matthew 3:7-9

Pangkalahatang Impormasyon:

Sinimulan ni Juan na Tagapagbautismo ang pagsaway sa mga Pariseo at mga Saduseo.

Kayong mga anak ng mga makamandag na mga ahas

Ito ay isang talinghaga. Ang makamandag na mga ahas ay mapanganib at kumakatawan sa masama. Maaaring isalin na: "Kayong masasamang makamandag na mga ahas!" o "Kayo ay masasama katulad ng makamandag na mga ahas!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

sino ang nagbabala sa inyo na makakaiwas kayo sa poot na darating

Gumamit si Juan ng tanong para sawayin ang mga Pariseo at mga Saduseo dahil hinihingi nila sa kaniya na bautismuhan sila upang hindi sila parusahan ng Diyos, ngunit ayaw pa rin nilang tumigil sa pagkakasala. Maaaring isalin na: "hindi kayo makatatakas mula sa poot ng Diyos tulad nito." o "Huwag ninyong isipin na makatatakas kayo sa poot ng Diyos dahil lang sa binautismuhan ko kayo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

makakaiwas kayo sa poot na darating

Ang salitang "poot" ay sadyang ginamit upang tukuyin ang kaparusahan ng Diyos dahil pinangunahan ito ng kaniyang poot. Maaaring isalin na: "tumakbo kayo palayo mula sa kaparusahan na darating" o "tumakas kayo dahil parurusahan kayo ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Mamunga kayo na karapat-dapat sa pagsisisi

Ang salitang "mamunga" ay isang talinghaga na tumutukoy sa gawain ng isang tao. Maaaring isalin na: "Hayaan na ang mga gawain ninyo ang magpapakita na tunay kayong nagsisi." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Si Abraham ang aming ama

"Si Abraham ay aming ninuno" o "Kami ang mga kaapu-apuhan ni Abraham." Akala ng mga pinuno ng mga Judio na hindi sila parurusahan ng Diyos sapagkat kaapu-apuhan sila ni Abraham. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Sapagkat sinasabi ko sa inyo

Ito ay nagdaragdag diin sa kung ano ang sasabihin ni Juan.

kayang bumuhay ng Diyos ng mga anak para kay Abraham kahit pa mula sa mga batong ito

"Kaya ng Diyos na gumawa ng pisikal na mga apo kahit pa mula sa mga batong ito at ibigay sila kay Abraham."

Matthew 3:10-12

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na sinasaway ni Juan na Tagapagbautismo ang mga Pariseo at mga Saduseo

Nakahanda na ang palakol sa mga ugat ng mga puno. Kaya bawat puno na hindi mamumunga ng mabuti ay puputulin at itatapon sa apoy

Ang talinghagang ito ay nangangahulugan na ang Diyos ay handang parusahan ang mga makasalanan. Ito ay maaaring sinabi sa aktibong anyo. Maaaring isalin na: "Ang Diyos ay may palakol at handa na niyang putulin at sunugin ang kahit anong puno na namumunga ng masamang bunga" o "Gaya ng isang tao na nakahanda na ang kaniyang palakol para putulin at sunugin ang isang puno na namumunga ng masamang bunga, nakahanda na ang Diyos para parusahan kayo sa inyong mga kasalanan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

para sa pagsisisi

"para ipakita na kayo ay nagsisi na"

Ngunit ang darating kasunod ko

Si Jesus ang tao na darating pagkatapos ni Juan.

ay mas makapangyarihan kaysa sa akin

"ay mas mahalaga kaysa sa akin"

Babautismuhan niya kayo sa Banal na Espiritu at sa apoy

Ang talinghagang ito ay naghahambing ng pagbabautismo ni Juan sa tubig at ng pagbabautismo sa apoy sa hinaharap. Nangangahulugan ito na ang pagbabautismo ni Juan ay sumasagisag lamang sa pagkalinis ng mga tao sa kanilang mga kasalanan. Ang pagbabautismo sa pamamagitan ng Banal na Espiritu at apoy ay ang tunay na makakalinis sa mga tao sa kanilang mga kasalanan. Kung maaari, gamitin ang salitang "bautismo" sa inyong pagsasalin upang mapanatili ang paghahambing sa pagbabautismo ni Juan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Hawak niya ang kaniyang kalaykay upang linising maigi ang kaniyang giikan

Inihahambing ng talinghagang ito ang paraan ni Cristo sa paghihiwalay ng mga matutuwid na tao mula sa mga hindi matutuwid na tao gaya sa paraan ng isang tao sa paghihiwalay ng butil ng trigo sa dayami. Maaaring isalin na: "Si Cristo ay tulad ng isang lalaki na may kalaykay sa kaniyang kamay." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

Hawak niya ang kaniyang kalaykay

Dito, ang "Hawak niya" ay nangangahulugan na ang tao ay handa nang gumawa. Maaaring isalin na: "Hawak ni Cristo ang kaniyang kalaykay dahil siya ay handa na."

kalaykay

Ito ay isang kagamitan para ihagis ang trigo sa hangin upang maihiwalay ang trigo sa dayami. Ang mas mabigat na trigo ay mahuhulog pababa at ang dayami ay hihipan ng hangin. Ito ay katulad ng hugis ng pantuhog ngunit may mas malawak na tulis na gawa sa kahoy. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-unknown/01.md]])

ang kaniyang giikan

"kaniyang lupa" o "ang lupa na kung saan ihihiwalay niya ang trigo mula sa dayami"

tipunin ang kaniyang trigo sa bahay-imbakan. Ngunit susunugin niya ang mga dayami sa apoy na kailanman ay hindi mamamatay

Ito ay talinghaga na nagpapakita kung paano ihihiwalay ng Diyos ang matutuwid na tao mula sa masasamang tao. Ang matutuwid ay pupunta sa langit tulad ng trigo na mapupunta sa imbakan ng magsasaka, at susunugin ng Diyos ang mga tao na tulad ng mga dayami sa pamamagitan ng apoy na kailanman ay hindi maapula. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

kailanman ay hindi maapula

Ito ay maaaring isalin sa aktibong anyo. Maaaring isalin na: "kailanman ay hindi maapula ang apoy." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 3:13-15

Nag-uugnay na Pahayag:

Dito nag-iba ang kwento sa panahon noong binautismuhan ni Juan na Tagapagbautismo si Jesus.

upang magpabautismo kay Juan

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "upang mabautismuhan siya ni Juan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

"Ako ang dapat mong bautismuhan? Bakit ka lumalapit sa akin?

Gumamit si Juan ng tanong upang ipakita ang kaniyang pagkagulat sa pakiusap ni Jesus. Maaaring isalin na: "Ikaw ay mas mahalaga kaysa sa akin. Hindi kita dapat bautismuhan. Ako dapat ang iyong bautismuhan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

natin

Ang "natin" dito ay tumutukoy kay Jesus at Juan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-exclusive/01.md]])

Matthew 3:16-17

Nag-uugnay na Salaysay:

Ito ay ang pagtatapos ng bahagi ng kuwento tungkol kay Juan na Tagapagbautismo at inilalarawan kung ano ang nangyari pagkatapos niyang bautismuhan si Jesus.

Pagkatapos niyang mabautismuhan

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo. Maaaring isalin na: "Pagkatapos bautismuhan ni Juan si Jesus." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Masdan ito

Ang salitang "masdan" ay nagbibigay babala sa atin upang bigyang pansin ang nakakagulat na kaalaman na susunod.

bumukas ang mga langit sa kaniya

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Nakita ni Jesus ang langit na bumukas" o "Binuksan ng Diyos ang mga langit para kay Jesus." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

pagbaba...parang kalapati

Mga posibleng kahulugan nito ay 1) ito ay payak na salaysay na ang Espiritu ay naghugis kalapati o 2) ito ay ang pagtutulad na naghahambing sa Espiritu na marahang bumababa kay Jesus, ang paraan na tulad ng kalapati. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

may tinig na mula sa mga langit na nagsasabi

"Narinig ni Jesus ang isang tinig mula sa langit." Dito ang "tinig" ay tumutukoy sa Diyos na nagsasalita. Maaaring isalin na: "Ang Diyos ay nagsalita mula sa langit." (UDB) (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Anak

Ito ay isang mahalagang titulo para kay Jesus na Anak ng Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Matthew 4

Matthew 4:1-4

Pangkalahatang Kaalaman:

Dito, sinimulan ng manunulat ang bagong bahagi ng kuwento na kung saan si Jesus ay nagpalipas ng 40 na araw sa ilang at kung saan tinukso siya ni Satanas. Sa bersikulo 4 sinaway ni Jesus si Satanas sa pamamagitan ng pagbanggit niya ng naisulat sa Deuteronomio.

Pinangunahan ng Espiritu si Jesus

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Si Jesus ay pinangunahan ng Espiritu." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

upang tuksuhin ng diyablo

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "upang matukso ng diyablo si Jesus." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

ng diyablo...ang manunukso

Ito ay tumutukoy sa iisang nilalang. Marahil iisang salita lang ang iyong gamita sa pagsalin sa dalawang salitang ito.

nag-ayuno siya...siya ay nagutom

Ang mga ito ay tumutukoy kay Jesus.

apatnapung araw at apatnapung gabi

"40 na araw at 40 na gabi" Ito ay tumutukoy sa dalawampu't apat na oras. Maaaring isalin na: "40 na araw." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-numbers/01.md]])

Kung ikaw ang Anak ng Diyos, utusan

Ang mga maaaring kahulugan nito ay 1) Ito ay isang tukso upang gumawa ng himala para sa pansariling kapakanan ni Jesus. Maaaring isalin na: "Ikaw ang Anak ng Diyos, kaya maaari mong utusan." o 2) Ito ay isang paghamon o paratang. Maaari itong isalin na: "Patunayan mong ikaw ang Anak ng Diyos sa pamamagitan ng pag-uutos." Pinakamainam na ipagpalagay na alam ni Satanas na si Jesus ang Anak ng Diyos.

ang Anak ng Diyos

Ito ay isang mahalagang katawagan na naglalarawan ng ugnayan sa pagitan ni Jesus at Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Anak ng Diyos

Ito ay isang mahalagang katawagan para kay Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

utusan mo ang mga batong ito na maging tinapay

Maaaring isalin na: "sabihin mo sa mga batong ito, 'Maging tinapay kayo!"' (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

tinapay

Maaaring isalin na: "pagkain." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-synecdoche/01.md]])

Nasusulat

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Isinulat ito ni Moises sa kasulatan matagal na panahon na ang nakakalipas." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

hindi lamang sa tinapay nabubuhay ang tao

Ito ay nagpapahiwatig na may iba pang mas mahalaga sa buhay kaysa sa pagkain.

kundi sa bawat salitang lumalabas sa bibig ng Diyos

Dito, ang "salita' at "bibig" ay tumutukoy sa kung ano ang sinasabi ng Diyos. Maaaring isalin na: "kundi sa pamamagitan ng pakikinig sa mga sinasabi ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 4:5-6

Pangkalahatang Kaalaman:

Sa bersikulo 6, binanggit ni Satanas ang mga isinulat mula sa mga Awit upang tuksuhin siJesus.

Kung ikaw ang Anak ng Diyos, magpatihulog ka sa baba

Ang mga maaaring kahulugan nito ay 1) ito ay isang tukso upang gumawa ng himala para sa pansariling kapakanan ni Jesus. Maaaring isalin sa: "Yaman din lamang na tunay na ikaw ang Anak ng Diyos, maaari kang tumalon." O 2) ito ay isang paghamon o paratang. Maaari isalin na: "Kung ikaw talaga ang Anak ng Diyos, tumalon ka sa lupa." (UDB). Pinakamainam na ipagpalagay ninyo na alam ni Satanas na si Jesus ang Anak ng Diyos.

Anak ng Diyos

Ito ay isang mahalagang katawagan na naglalarawan ng ugnayan sa pagitan ng Diyos at ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

magpatihulog ka sa baba

"Hayaan mong mahulog ka sa lupa" o "lumundag pababa"

sapagkat nasusulat

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "sapagkat isinulat ng mang-aawit sa mga kasulatan" o "sapagkat sinasabi sa mga kasulatan." (Tignan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Uutusan niya ang kaniyang mga anghel upang pangalagaan ka

"Uutusan ng Diyos ang kaniyang mga anghel upang pangalagaan ka." Maaari itong isalin sa diretsong sipi. Maaaring isalin na: "Sasabihin ng Diyos sa mga anghel niya, 'Pangalagaan ninyo siya."' (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

Itataas ka nila

"Hahawakan ka ng mga anghel"

Matthew 4:7-9

Pangkalahatang Kaalaman:

Sa bersikulo 7, sinaway ni Jesus si Satanas sa pamamagitan ng pagbanggit niya ng iba pang salita mula sa Deuteronomio.

At nasusulat din

Muling bumanggit ng mga salita mula sa mga kasulatan si Jesus. Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Sasabihin ko sa rinsa iyo ang isinulat ni Moises sa mga kasulatan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]] and [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

Huwag mong subukin

Dito, ang "mong" ay tumutukoy sa kahit kanino. Maaari itong isalin na: "Huwag susubukin ninuman" o "Walang tao ang dapat sumubok."

Muli...ng diyablo

"Pagkatapos ay....ng diyablo"

Sinabi niya sa kaniya

"Sinabi ng diyablo kay Jesus"

Ibibigay ko sa iyo ang lahat ng mga ito

"Ibibigay ko sa iyo ang lahat ng mga bagay na ito." Binibigyang-diin ng manunukso na ibibigay niya ang "lahat ng mga bagay na ito," hindi lamang ang ilan sa mga ito.

Matthew 4:10-11

Nag-uugnay na pahayag:

Ito ang wakas ng kuwento patungkol sa kung paano tinukso ni Satanas si Jesus.

Pangkalahatang Kaalaman:

Sa bersikulo 10, sinaway ni Jesus si Satanas sa pamamagitan ng pagbanggit ng iba pang salita mula sa Deuteronomio.

Sapagkat nasusulat

Ito ay maaaring isalin sa aktibong pamamaraan. Maaaring isalin na: "Sapagkat isinulat din ni Moises sa mga kasulatan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Dapat mong

Dito, ang "mong" ay tumutukoy sa kahit kanino.(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-inclusive/01.md]])

masdan ito

Ang salitang "masdan" ay nagpapahayag ng hudyat sa mahalagang bagong kaalaman na susunod.

Matthew 4:12-13

Pangkalahatang Kaalaman:

Ito ay ang simula ng bagong bahagi ng kwento kung saan inilalarawan ng manunulat ang pagsisimula ng ministeryo ni Jesus sa Galilea. Ipinapaliwanag ng mga bersikulo na ito kung paanong si Jesus ay napunta Galilea. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/writing-background/01.md]])

Ngayon

Ang salitang ito ay ginamit upang maging palatandaan ng isang panandaliang pagtigil sa pangunahing pangyayari sa kwento. Dito, si Mateo ay nagsimulang maglahad ng bagong bahagi ng kwento.

nadakip si Juan

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Ipinadakip ng hari si Juan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

sa mga teritoryo ng Zebulun at Neftali

Ito ay ang mga pangalan ng mga lipi na nanirahan sa mga bahaging ito bago pa man kinamkam ng mga dayuhan ang lupain ng Israel maraming taon na ang lumipas. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Matthew 4:14-16

Pangkalahatang Kaalaman:

Sa mga bersikulo 15 at 16, binanggit ng manunulat ang sinabi ng propetang si Isaias upang ipakita na ang ministeryo ni Jesus sa Galilea ay isang katuparan ng propesiya.

Nangyari ito

Ito ay tumutukoy kay Jesus na maninirahan sa Capernaum.

ang sinabi

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "ang sinabi ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Ang lupain ng Zebulun at lupain ng Neftali...Galilea ng mga Gentil!

Lahat ng mga nasasakupang ito ay naglalarawan sa magkaparehong lugar. Maaari itong isalin bilang isang kumpletong pangungusap. Maaaring isalin na: "Sa nasasakupan ng Zebulun at Neftali...sa nasasakupan ng Galilea na maraming Gentil na naninirahan!"

papunta sa dagat

Ito ay ang dagat ng Galilea.

Ang mga taong nakaupo sa kadiliman ay nakakita ng matinding liwanag

Dito, ang "kadiliman" ay tumutukoy sa kadilimang moral o kasalanan na naghihiwalay sa mga tao sa Diyos. At ang "liwanag" ay tumutukoy naman sa tunay na mensahe ng Diyos na nagliligtas sa mga tao mula sa mga kasalanan nila. Ito ay ang larawan ng mga taong walang pag-asa na nagkaroon na ngayon ng pag-asa mula sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

at sumikat ang liwanag sa mga taong nakaupo sa rehiyon at anino ng kamatayan.

Ito ay may parehong kahulugan bilang unang bahagi ng pangungusap. Dito, ang "rehiyon at anino ng kamatayan" ay tumutukoy sa kamatayang espiritwal o ang pagkakawalay mula sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parallelism/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 4:17

Magsisi na kayo, sapagkat ang kaharian ng langit ay malapit na

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/03/01.md]].

Matthew 4:18-20

Pangkalahatang Kaalaman:

Sinisimulan nito ang bagong kaganapan sa bahagi ng kwento tungkol sa ministeryo ni Jesus sa Galilea. Dito, tinipon niya ang mga lalaki upang maging mga alagad niya.

naghahagis ng lambat sa dagat

Maaaring isalin na: "inihahagis ang lambat sa dagat upang makahuli ng mga isda" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Sumunod kayo sa akin

Inaanyayahan ni Jesus si Simon at Andres na sumunod sa kaniya, mamuhay kasama niya at maging mga alagad niya. Maaaring isalin na: "Nais ko kayong maging mga alagad ko."

gagawin ko kayong mangingisda ng mga tao

Ang talinghagang ito ay nangangahulugang si Simon at Andres ay magtuturo sa mga tao patungkol sa tunay na mensahe ng Diyos upang sumunod din ang iba kay Jesus. Maaaring isalin na: "Tuturuan ko kayong tipunin ang mga tao para sa akin katulad ng ginagawa ninyong pagtitipon ng mga isda." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 4:21-22

Nag-uugnay na pahayag:

Si Jesus ay tumawag pa ng iba pang mga tao upang maging mga alagad niya.

Tinawag niya ang mga ito

"Tinawag ni Jesus sina Juan at Santiago." Ang mga salitang ito ay nangangahulugan din na inaanyayahan sila ni Jesus upang sumunod sa kaniya, mamuhay kasama niya at maging mga alagad niya.

agad

"sa oras ding iyon"

iniwan ang...bangka at sumunod sa kaniya

Dapat maging malinaw na ito ay isang pagbabago ng buhay. Ang mga lalaking ito ay hindi na mangingisda pa at iiwanan na nila ang pinagkakakitaan ng kanilang pamilya upang sumunod kay Jesus buong buhay nila.

Matthew 4:23-25

Nag-uugnay na pahayag:

Ito ay ang wakas ng bahagi ng kwento tungkol sa pagsisimula ng ministeryo ni Jesus sa Galilea. Binubuod ng mga bersikulong ito ang mga ginawa niya at kung paano tumugon ang mga tao. (Tingnan sa: [[End of Story]])

nagturo siya sa kanilang mga sinagoga

"Nagturo sa mga sinagoga ng mga Galileo" o "Nagturo sa mga sinagoga ng mga taong iyon"

ipinangangaral niya ang ebanghelyo ng kaharian

Dito, ang "kaharian" ay tumutukoy sa paghahari ng Diyos bilang hari. Maaaring isalin na: "ipinangangaral niya ang mabuting balita patungkol sa kung paanong ipakikita ng Diyos ang kaniyang sarili bilang hari." (UDB) (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

lahat ng uri ng sakit at karamdaman

"bawat sakit at bawat karamdaman." Ang mga salitang "sakit" at "karamdaman" ay may pagkakatulad sa kahulugan ngunit dapat maisalin sa dalawang magkaibang salita hangga't maaari. Ang "sakit" ay ang nagiging sanhi sa tao na magkaroon ng karamdaman. Ang "karamdaman" ay ang pisikal na panghihina o paghihirap na bunga ng pagkakaroon ng sakit.

ang mga sinaniban ng demonyo

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "ang sinaniban ng demonyo" o "ang mga kinokontrol ng mga demonyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

epileptiko

"Iyong may mga sumpong" o "ang mga may karamdaman na sanhi ng kanilang pagkakahimatay"

paralisado

"iyong mga taong hindi makalakad"

Decapolis

Ito ay nangangahulugang "ang Sampung mga Nayon." (UDB) Ito ay ang pangalan ng isang rehiyon sa timog-silangan ng Dagat ng Galilea. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

Matthew 5

Matthew 5:1-4

Nag-uugnay na Pahayag:

Ito ay panimula ng isang bagong bahagi ng kwento kung saan sinimulan ni Jesus na turuan ang kaniyang mga alagad. Nagpatuloy ang bahaging ito hanggang sa wakas ng kapitulo 7 at kadalasang tinatawag na ang Sermon sa Bundok.

Pangkalahatang Kaalaman:

Sa bersikulo 3, sinimulang ilarawan ni Jesus ang mga katangian ng mga taong pinagpala.

Nagsalita siya

Sa Griego ang nakasulat ay : binuksan niya ang kaniyang bibig (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

tinuruan sila

Ang salitang "sila" ay tumutukoy sa mga alagad.

Pinagpala ang mahihirap sa espiritu

Ito ay nangangahulugang isang taong mapagpakumbaba. Maaaring isalin na: "silang mga nakababatid na kailangan nila ang Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

sapagkat sa kanila ang kaharian ng langit

Dito, ang "kaharian ng langit" ay tumutukoy sa pamumuno ng Diyos bilang hari. Ang mga salitang ito ay sa aklat lamang ng Mateo matatagpuan. Kung maaari ay panatilihin ang salitang "langit" sa inyong pagsasalin. Maaaring isalin na: "sapagkat ang Diyos sa langit ang kanilang magiging hari." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Pinagpala ang mga nagdadalamhati

Ang mga maaaring dahilan kung bakit sila malungkot ay 1) ang pagiging makasalanan ng mundo o 2) ang sarili nilang mga kasalanan o 3) ang pagkamatay ng isang tao. Huwag ninyong tiyakin ang dahilan ng kanilang kalungkutan maliban lamang kung ito ay hinihingi sa inyong wika.

sila ay aaliwin

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Aaliwin sila ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 5:5-8

maamo

"ang mahinahon" o "ang mga taong hindi umaasa sa kanilang sariling kapangyarihan"

sapagkat mamanahin nila ang mundo

"Ipagkakaloob ng Diyos sa kanila ang buong sangkalupaan"

nagugutom at nauuhaw sa katuwiran

Ang talinghagang ito ay nangangahulugan na ang isang tao ay dapat magkaroon ng masidhing pagnanais na gawin kung ano ang tama. Maaaring isalin na: "nagnanais na mamuhay ng tama tulad ng kanilang pagnanais sa pagkain at unumin." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

sapagkat sila ay bubusugin

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na:"Bubusugin sila ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

pusong dalisay

"mga taong may malinis na puso." Dito, ang "puso" ay tumutukoy sa mga mithiin ng isang tao. Maaaring isalin na: "mga taong ang tanging nais ay ang maglingkod sa Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

makikita nila ang Diyos

Dito, ang "makita" ay nangangahulugang sila ay mamumuhay sa presensiya ng Diyos. Maaaring isalin na: "Pahihintulutan sila ng Diyos na mamuhay sa piling niya."

Matthew 5:9-10

mga mapagpayapa

Ito ang mga taong tumutulong sa iba upang magkaroon ng kapayapaan sa ibang tao.

sapagkat tatawagin silang mga anak ng Diyos

Ito ay maaaring sabihn sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "sapagkat sila ay tatawagin ng Diyos na kaniyang mga anak" o "sila ay magiging mga anak ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

mga anak ng Diyos

Pinakamainam na isalin ang salitang "mga anak" sa parehong salitang karaniwang ginagamit sa inyong wika para tukuyin ang anak ng mga tao.

ang mga inuusig

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "ang mga taong itinatrato ng iba na may hindi pagkakapantay-pantay" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

alang-alang sa katuwiran

"dahil ginagawa nila ang nais ng Diyos na gawin nila"

sa kanila ang Kaharian ng langit

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/01.md]].

Matthew 5:11-12

Nag-uugnay na pahayag:

Natapos ni Jesus ang paglalarawan sa mga katangian ng mga taong pinagpala.

pagsalitaan ng lahat ng uri ng mga masasamang bagay na pawang mga kasinungalingan

"pagsabihan ng lahat ng uri ng kasamaan na pawang mga kasinungalingan tungkol sa inyo" o "pagsabihan ng mga masamang bagay patungkol sa inyo na walang katotohanan."

dahil sa akin

"dahil sumusunod kayo sa akin" o "dahil naniniwala kayo sa akin."

Magsaya kayo at labis na magalak

Ang "magsaya" at "labis na magalak" ay halos magkasinkahulugan. Nais ni Jesus para sa kaniyang mga tagapakinig na hindi lamang basta magsaya kundi mas higit pa kaysa sa pagsasaya ang kanilang dapat gawin hangga't maaari. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-doublet/01.md]])

Matthew 5:13-14

Nag-uugnay na pahayag:

Sinimulan ni Jesus ang pagtuturo patungkol sa kung paanong ang kaniyang mga alagad ay katulad ng asin at ilaw.

Kayo ang asin ng mundo

Ang mga maaaring kahulugan nito ay 1) tulad ng asin na nagpapabuti sa lasa ng pagkain, ang isang alagad ni Jesus ay dapat nakakahikayat sa mga tao sa mundo upang sila ay maging mabuti o 2) tulad ng asin na pampreserba ng pagkain, ang isang alagad ni Jesus ay dapat tigilin ang mga tao sa pagiging lubusang masama. Maaaring isalin na: "Kayo ay katulad ng asin para sa mga tao sa mundo" o "Tulad ng asin na para sa pagkain, kayo ay para sa mundo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]]).

kung nawala ang lasa ng asin

Ang mga maaaring kahulugan nito ay 1) "Ngunit kung nawala ang lasa ng asin, paano muling maibabalik ang alat nito? " (UDB) o 2) "kung mawala sa asin ang lasa nito." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

paano muling maibabalik ang alat nito?

"Paano ito muling magiging kapaki-pakinanbang?" Gumamit ng isang tanong si Jesus upang turuan ang mga alagad. Maaaring isalin na: "Wala ng paraan upang muling maging kapaki-pakinabang ito." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

kundi itapon at tapak-tapakan ng mga tao

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "kundi para itapon ng mga tao sa lansangan at apakan ang mga ito." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Kayo ang ilaw ng mundo

Ito ay nangangahulugang ang mga tagasunod ni Jesus ay dadalhin ang mensahe ng katotohan ng Diyos sa lahat ng mga tao na hindi pa nakaaalam sa Diyos. Maaaring isalin na: "Kayo ay tulad ng isang ilaw para sa mga tao sa mundo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Ang lungsod na nakatayo sa isang burol ay hindi maitatago

Ipinahihiwatig nito na nakikita ng mga tao ang liwanag ng lungsod sa gabi. Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Sa gabi, walang nakapagkukubli sa mga liwanag ng isang lungsod na nasa burol" o "Nakikita ng bawat isa ang mga liwanag ng isang lungsod na nasa burol."(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 5:15-16

Ni hindi nagsisindi ang mga tao ng lampara

"Ang mga tao ay hindi nagsisindi ng lampara"

ilagay sa loob ng basket

"ilagay ang lampara saloob ng isang sisidlan." Sinasabi nito na isang kahangalan na lumikha ng liwanag para itago lamang upang hindi makita ng mga tao ang liwanag ng lampara.

Hayaan ninyong magliwanag ang inyong ilaw sa harapan ng mga tao

Ito ay nangangahulugang dapat mamuhay ang mga alagad ni Jesus sa paraang matutuhan ng iba ang patungkol sa katotohanan ng Diyos. Maaaring isalin sa: "Hayaan ninyong ang mga buhay ninyo ay maging liwanag na magliliwanag sa harapan ng mga tao." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

inyong Amang nasa langit

Pinakamainam na isalin ang salitang "Ama" sa kaparehong salita na pangkaraniwang ginagamit sa inyong wika upang tukuyin ang isang ama.

Matthew 5:17-18

Nag-uugnay na pahayag:

Sinimulan ni Jesus ang pagtuturo patungkol sa kung paano siya dumating upang tutuparin ang kautusan sa Lumang Tipan.

ang mga propeta

Ito ay tumutukoy sa mga isinulat ng mga propeta sa mga kasulatan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

totoo itong sinasabi ko sa inyo,

"Sinasabi ko sa inyo ang katotohanan." Ang mga salitang ito ay nagdagdag ng diin sa mga susunod na sasabihin ni Jesus.

mawala ang langit at lupa

Maaaring isalin na: "bawat nilikha ng Diyos ay mawawala." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-merism/01.md]])

wala ni isang tuldok o kudlit

"hindi mawawala kahit pa ang pinakamaliit na naisulat na letra o ang pinakamaliit na bahagi ng isang letra." Ito ay isang talinghaga na tumutukoy sa ilang mga bagay sa mga kasulatan na itinuturing na parang hindi mahalaga. Maaari isalin na: "hindi mawawala kahit pa ang mga kautusan na mukhang hindi mahalaga" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

ang lahat ng mga bagay ay maganap

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "hanggang sa tuparin ng Diyos ang lahat ng mga nakasulat sa kautusan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 5:19-20

sinuman ang lumabag

"sinuman ang lumalabag" o "sinuman ang nagsasawalang-bahala"

kahit isa sa kaliit-liitan sa mga kautusang ito

"Kahit alin sa mga kautusang ito, kahit pa ang hindi masyadong mahalagang mga kautusan"

ay tatawaging

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "tatawagin ng Diyos ang taong iyan" o "tatawagin sila ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

pinakahamak sa kaharian ng langit

Ang pariralang "kaharian ng langit" ay tumutukoy sa pamumuno ng Diyos bilang hari. Ang pariralang ito ay sa aklat lamang ng Mateo matatagpuan. Kung maaari gamitin ang salitang "langit" sa inyong pagsasalin. Maaaring isalin na: "ang pinakahamak sa ilalim ng pamumuno ng ating Diyos sa langit." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

tumupad sa mga ito at itinuturo sa iba

"sumusunod sa lahat ng mga kautusang ito at itinuturo sa iba na ganoon din ang gawin"

dakila

"pinakanamahalaga"

Sapagkat sinasabi ko sa inyo

Nagdaragdag ito ng diin sa mga susunod na sasabihin ni Jesus.

na hangga't hindi nahihigitan ng inyong katuwiran...hindi kayo makakapasok

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ngpangungusap. Maaaring isalin na: "na dapat mahigitan ng inyong katuwiran...nang sa gayon kayo ay makapasok." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-doublenegatives/01.md]])

Matthew 5:21-22

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy sa pagtuturo si Jesus patungkol sa kung paano niya tutuparin ang kautusan ng Lumang Tipan. Dito, nagsimula siyang magsalita patungkol sa pagpatay at galit.

Pangkalahatang Kaalaman:

Si Jesus ay nakikipag-usap sa pangkat ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Ang salitang "inyong" sa "Inyong narinig" at "Sinasabi ko sa inyo" ay pangmaramihan. Ang kautusang "Huwag kang papatay" ay pang-isahan ngunit maaari mo itong isalin na pangmaramihan.

sinabi sa kanila noong mga unang panahon

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Sinabi ng Diyos sa ating mga ninuno matagal na panahon na ang nakalipas." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Sinumang papatay ay manganganib sa paghuhukom

Dito, ang "paghuhukom" ay nagpapahiwatig na ang isang hukom ay hahatulang mamatay ang isang tao. Maaaring isalin na: "Hahatulan ng isang hukom ang sinuman na papatay sa ibang tao." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

pumatay...papatay

Ang salitang ito ay tumutukoy sa sadyang pagpatay at hindi sa lahat ng uri ng pagpatay.

Ngunit sinasabi ko

Ang salitang "ko" ay mariin. Sinasabi dito na ang sasabihin ni Jesus ay may parehong halaga sa orihinal na kautusang mula sa Diyos. Isalin ang mga salitang ito sa paraang nagpapakita ng parehong diin.

kapatid

Ito ay tumutukoy sa kapwa mananampalataya, hindi sa totoong kapatid o sa kapitbahay.

ay manganganib sa paghuhukom

Dito, makikitang hindi tinutukoy ni Jesus ang hukom na tao kundi ang Diyos na humahatol sa taong may galit sa kaniyang kapatid. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Wala kang kuwentang tao..Hangal

Ito ay mga panghahamak para sa mga taong hindi nakapag-iisip ng tama. "Walang kwentang tao" ay malapit sa "walang isip," Samantalang ang "hangal" naman ay may kinalaman sa pagsuway sa Diyos.

konseho

Marahil ito ay isang konsehong pampook hindi ang pangunahing Sanhedrin sa Jerusalem.

Matthew 5:23-24

ikaw

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng paglitaw ng mga salitang "ikaw" at "iyong" ay pawang pang-isahan ngunit maaaring isalin ninyo ito ng pangmaramihan kung kinakailangan ng inyong wika. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

nag-aalay ng iyong kaloob

"ibinibigay ang iyong kaloob" o "Dinadala ang iyong kaloob"

sa altar

Ipinahihiwatig nito na ito ay ang altar ng Diyos na nasa templo sa Jerusalem. Maaaring isalin na: "sa Diyos sa altar sa templo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

at maalala mo doon

"at naalala mo habang ikaw ay nakatayo sa altar"

ang iyong kapatid na may anumang laban sa iyo

"ibang tao na may galit sa iyo dahil sa isang bagay na ginawa mo"

una makipag-ayos ka sa iyong kapatid

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "makipagbati ka muna sa tao." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 5:25-26

Makipagkasundo ka...sa

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng paglitaw ng mga salitang "ikaw" at "iyong" ay pawang pang-isahan ngunit maaaring isalin ninyo ito ng pangmaramihan kung kinakailangan ng inyong wika. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

nagsakdal sa iyo

Ito ay isang tao na sinisisi ang isang tao dahil sa nagawa niyang mali. Dinadala niya ang taong nagkamali sa hukuman upang isakdal sa harapan ng isang hukom.

ipapasakamay ka...ng hukom

Maaaring isalin na: "hahayaang ang hukom ang may kapasyahan sa iyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

ipapasakamay ka ng hukom sa pinuno

Maaaring itong isalin ng ganito, "ang hukom ay ipauubaya ka sa pinuno." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

pinuno

isang tao na may kapangyarihan na gawin ang mga kapasyahan ng isang hukom

ikaw ay ipapatapon sa bilangguan

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "ipapabilango ka ng pinuno ." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Totoo itong sinasabi ko sa iyo

"Sinasabi ko sa inyo ang katotohanan." Ang mga salitang ito ay nagdagdag ng diin sa mga susunod na sasabihin ni Jesus.

doon

"mula sa bilangguan"

Matthew 5:27-28

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy sa pagtuturo si Jesus patungkol sa kung paano niya tutuparin ang kautusan ng Lumang Tipan. Dito, nagsimula siyang magsalita patungkol sa pangangalunya at kahalayan.

Pangkalahatang Kaalaman:

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Ang salitang "inyong" sa "Inyong narinig" at "Sinasabi ko sa inyo" ay pangmaramihan. Sa kautusang "Huwag kang mangangalunya" ang "kang" ay pang-isahan, ngunit maaari mo itong isalin sa pangmaramihan na, "kayo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Sinabi

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "na sinabi ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

gumawa

Ito ay nangangahulugang kumilos o gumawa ng isang bagay.

Ngunit sinasabi ko

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/21.md]].

sinumang tumingin sa isang babae upang siya ay pagnasaan ay nangalunya sa babaeng iyon sa kaniyang puso

Ang talinghagang ito ay nangangahulugang ang isang lalaking may kahalayang pagnanasa sa isang babae ay nagkasala ng pangangalunya katulad sa lalaking tunay na nangalunya. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

siya ay pagnasaan

"at magnasa sa kaniya" o "at magnasang makatabi siya sa pagtulog"

sa kaniyang puso

Dito, ang "puso" ay tumutukoy sa pag-iisip ng isang tao. Maaaring isalin na: "sa kaniyang isip" o "sa kaniyang pag-iisip." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 5:29-30

At kung ang iyong

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Ang "iyo/mo" o "iyong" ay pang-isahan ngunit maaari mo itong isalin bilang pangmaramihan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

kung ang iyong kanang mata ang nagiging sanhi ng iyong pagkatisod

Dito, ang "mata" ay tumutukoy sa kung ano ang nakikita ng tao. At ang "pagkakatisod" ay isang talinghaga para sa "kasalanan." Maaaring isalin na: "kung ang nakikita mo ang nagdudulot ng iyong pagkakatisod" o "kung nais mong magkasala dahil sa iyong mga nakikita." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

kanang mata...kanang kamay

Ang pinakamahalagang mata o kamay, na kasalungat ng kaliwang mata o kamay. Maaari mo isalin ang "kanan" bilang "pinakamabuti" o "tangi." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

dukutin mo ito

"sapilitang alisin ito" o "wasakin ito." Kung hindi malinaw na nabanggit ang kanang mata, maaari mo itong isalin ng ganito, "sirain mo ang iyong mga mata." Kung nabanggit ang mga mata, maaari mo itong isalin ng ganito, "sirain mo ang mga ito."

dukutin mo...putulin mo

Gumagamit ng pagmamalabis si Jesus sa kaniyang pagpapaliwanag upang malaman ng mga tao kung paano dapat tumugon sa kanilang mga kasalanan at para bigyan ng diin kung gaano siya kaseryoso. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]])

itapon sa malayo

"tanggalin mo ito"

isa sa mga bahagi ng iyong katawan

"dapat kang mawalan ng isang bahagi ng iyong katawan"

kaysa maitapon ang buo mong katawan sa impyerno

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Kaysa itapon ng Diyos ang buo mong katawan sa impyerno." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

kung ang iyong kanang kamay ang sanhi

Ang metonomiyang ito ay ginamit upang sa iugnay ang kamay sa gawa ng isang tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 5:31-32

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy sa pagtuturo si Jesus patungkol sa kung paano niya tutuparin ang batas ng Lumang Tipan. Dito, nagsimula siyang magsalita patungkol sa paghihiwalay.

At sinabi din

Ang Diyos ang siyang "nagsabi." Ginamit ito ni Jesus para maging malinaw na hindi ang Diyos o ang salita ng Diyos ang hindi niya sinang-ayunan. Kundi, sinasabi niya na ang paghihiwalay ay mangyayari lamang kung tama ang dahilan. Magiging hindi matuwid ang pakikipaghiwalay kahit pa sundin ng lalaki ang kautusan na magbigay ng kasulatan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]].)

sinumang makipaghiwalay sa kaniyang asawang babae

Ang nakalagay sa Griego ay " magpapaalis". Ito ay isang uri na pagsasabi na tinatawag na "euphemism" para sa salitang paghihiwalay. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-euphemism/01.md]])

dapat niya itong bigyan

"nararapat lamang na bigyan niya"

Ngunit sinasabi ko

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/21.md]].

sanhi ng kaniyang pangangalunya

Ang lalaki na nakipaghiwalay sa hindi maayos na paraan ang "naging dahilan kung bakit nangangalunya ang asawang babae." Sa maraming mga kultura, pangkaraniwan lamang para sa kaniya na muling magpakasal, ngunit kung ang paghihiwalay ay hindi tama, maituturing pangangalunyang ang muling pagpapakasal na iyon.

sa kaniya pagkatapos siyang hiwalayan

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "sa kaniya pagkatapos siyang hiwalayan ng kaniyang asawa" o "ang babaeng hiniwalayan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 5:33-35

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy sa pagtuturo si Jesus patungkol sa kung paano niya tutuparin ang kautusan ng Lumang Tipan. Dito, nagsimula siyang magsalita patungkol sa mga panunumpa.

Pangkalahatang Kaalaman:

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Ang salitang "inyong" sa "Inyong narinig" at "Sinasabi ko sa inyo" ay pangmaramihan. Ang "kang" sa "huwag kang manunumpa" at "dalhin niyo" ay pang-isahan.

Narinig ninyo rin

"Heto pa ang isang halimbawa na sinasabi..."

narinig ninyo na sinabi...manunumpa ng kasinunglingan

Dito, nilinaw ni Jesus na siya ay umaayon sa Diyos at sa kaniyang salita. Ngunit, sinasabi niya sa kaniyang mga tagapakinig na huwag gamitin ang hindi sa kanila upang subukang paniwalain ang mga tao sa kanilang mga salita. Maaaring isalin na: "Ang inyong mga pinuno ng relihiyon ay sinabi sa inyo na sinabi ng Diyos...manunumpa ng kasinungalingan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Huwag kang manunumpa ng kasinungalingan ngunit dalhin mo ang iyong mga sumpa

Ang mga maaaring kahulugan nito ay 1) huwag kayong manunumpa sa Panginoon na gagawin ninyo ang isang bagay at hindi ninyo naman gagawin, o 2) huwag kang manunumpa sa Panginoon na alam mong totoo ang isang bagay gayong alam mo na hindi naman ito totoo.

Ngunit sinasabi ko

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/21.md]].

huwag na lamang kayong manumpa...lungsod ng dakilang Hari

Dito, pinangangahulugan ni Jesus na ang tao ay hindi dapat manumpa sa anumang bagay. Marahil, ang iba ay itinuturo na hindi masyadong nakakasakit kung ang tao ay hindi tumupad sa kanilang sinumpaan kung sumumpa siya sa pamamagitan ng isang bagay bukod sa Diyos, tulad ng panunumpa sa pamamagitan ng langit, lupa, o Jerusalem. Sinasabi ni Jesus na ito ay parehong masama dahil ang lahat ng mga ito ay sa Diyos.

huwag na lamang kayong manumpa

Kung ang inyong wika ay may pangmaramihang anyo para sa pag-uutos, gamitin ninyo ito dito. "Huwag kayong manunumpa ng isang kasinungalingan" Hinahayaang manumpa ang mga tagapakinig ngunit ipinagbabawal ang panunumpa ng kasinungalingan. Ipinagbabawal ng "Huwag na lamang kayong manumpa" ang lahat ng panunumpa.

ito ang trono ng Diyos

Dito, ang "trono" ay tumutukoy sa paghahari ng Diyos bilang hari. Maaaring isalin na: "ang Diyos ay naghahari mula rito." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

ito ang tapakan ng kaniyang mga paa

Ang talinghagang ito ay nangangahulugang ang lupa ay pag-aari din ng Diyos. Maaaring isalin na: "ito ay tulad ng isang tungtungan kung saan ipapahinga ng hari ang kanyang mga paa." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

dahil ito ang lungsod ng dakilang Hari

"sapagkat ito ang lungsod na pag-aari ng Diyos na dakilang hari"

Matthew 5:36-37

Pangkalahatang Kaalaman:

Noong una, sinabi ni Jesus sa kaniyang mga tagapakinig na ang trono ng Diyos, tungtungan ng paa at maging ang kanilang mga tahanan dito sa lupa ay hindi nila pag-aari upang kanilang panumpaan. Dito, sinasabi niyang hindi sila maaaring manumpa kahit pa sa pamamagitan ng kanilang mga ulo.

iyong...mo

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Ang "mo" sa "hindi mo" ay pang-isahan, ngunit maaari mo itong isalin bilang pangmaramihan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

manumpa

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/33.md]].

hayaan mo ang iyong salita ay maging, 'Oo , kung oo' o 'Hindi, kung hindi.

"kung ang ibig mong sabihin ay 'oo,' sabihin mong 'oo,' at kung ang ibig mong sabihin ay 'hindi,' sabihin mong 'hindi'"

Matthew 5:38-39

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy sa pagtuturo si Jesus patungkol sa kung paano niya tutuparin ang batas ng Lumang Tipan. Dito, nagsimula siyang magsalita patungkol sa paghihiganti laban sa kaaway.

Pangkalahatang kaalaman:

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Ang salitang "ninyo" sa "Narinig ninyo" at "sinasabi ko sa inyo" ay pangmaramihan. Ang pariralang "sinumang sumampal sa iyong" ay pang-isahan, ngunit maaari mo itong isalin ng pangmaramihan na "inyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Narinig ninyo itong sinabi

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/33.md]].

mata para sa mata at ngipin para sa ngipin

Pinahintulutan ng kautusan ni Moises na gawin ng isang tao ang parehong bagay na nakasakit sa kaniya sa tao ding iyon, ngunit hindi niya ito maaaring saktan ng mas matindi.

Ngunit sinasabi ko

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/21.md]].

taong masama

"isang masamang tao" o "sa isang taong nanakit sa inyo" (UDB)

sumampal...iyong kanang pisngi

Ang pagsampal sa tagilirang mukha ng isang tao ay isang uri panghahamak, ayon sa kultura noong panahon ni Jesus. Tulad ng sa mata at kamay, ang kanang pisngi ay pinakamahalaga at ang pagsampal sa pisnging ito ay isang karumal-dumal na panghahamak.

sumampal

"sampalin." Ito ay nangangahulugang pananakit sa isang tao sa pamamagitan ng likod ng kaniyang bukas na kamay.

iharap mo rin sa kaniya ang kabila

"hayaan mo rin sampalin niya ang kabilang pisngi mo"

Matthew 5:40-42

Pangkalahatang Kaalaman:

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng "mo" at "iyo" ay pang-isahan tulad ng mga utos na "hayaan "mo," "lumakad ka," "ibigay mo," at "huwag mong paghindian," ngunit maaari mo itong isalin bilang pangmaramihan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

tuniko...balabal

Ang "tuniko" ay isinusuot sa katawan tulad ng makapal na damit o panlamig. Ang "balabal" naman ang higit na mahalaga sa dalawa, ito ay isinusuot bilang pandoble sa "tuniko" para pampainit at ginagamit din bilang kumot para mainitan sa gabi.

hayaan mo rin na mapasakaniya

"ibigay mo rin sa taong iyon"

At sinumang

"At kung ang isang tao." Ipinahihiwatig nito na ito ay isang Romanong kawal. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

isang milya

Ang isanlibong hakbang na ito na sa mga Romanong kawal ay ang distansiya na maaari nilang sapilitang pagbuhatin ng isang bagay ang isang tao para sa kaniya. Kung ang salitang "milya" ay nakakalito, maaari itong isalin na "isang kilometro" o "isang malayong distansiya."

kasama niya

tinutukoy nito ang namilit sa iyo na lumakad.

lumakad ka ng dalawang milya kasama niya

"lumakad ka ng isang milyang pinipilit sa iyo na lakarin, pagkatapos ay lumakad ka ng isa pang milya." Kung ang "milya" ay nakakalito, maaari mo itong isalin na "dalawang kilometro" o "dalawang ulit na layo."

huwag mong talikuran ang

"at huwag mong tanggihan na ipahiram sa." Maaari itong isaad sa positibong pamamaraan: "at iyong ipahiram sa."

Matthew 5:43-45

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy sa pagtuturo si Jesus patungkol sa kung paano niya tutuparin ang kautusan ng Lumang Tipan. Dito, nagsimula siyang magsalita patungkol sa pagmamahal sa kaaway.

Pangkalahatang Kaalaman:

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Tanging ang "mahalin mo...at kamuhian ang iyong kaaway" ay pang-isahan, ngunit maaari mo itong isalin bilang pangmaramihan. Ang lahat ng pagkakataon na may "kayo," maging ang mga utos na "mahalin ninyo" at "ipananlangin ninyo" ay pangmaramihan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Inyong narinig na sinabing

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/33.md]].

kapwa

Ang salitang "kapwa" dito ay tumutukoy sa mga taong kabilang sa iisang komunidad o lipi ng mga tao na karaniwang nagnanais o marapat na itrato ng may kabutihan. Hindi ito tumutukoy sa mga taong naninirahan sa malapit. Maaari mo itong isalin na pangmaramihan.

Ngunit sinasabi ko

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/21.md]].

upang maging mga anak kayo ng inyong Amang

Pinakamainam kung isasalin ang salitang "anak" sa parehong salita na karaniwang ginagamit sa inyong wika na tumutukoy sa mga anak ng mga tao.

Ama

Ito ay mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Matthew 5:46-48

Nag-uugnay na pahayag:

Natapos na si Jesus na magturo patungkol sa kung paano siya pumunta upang tuparin ang kautusan ng Lumang Tipan. Ang bahaging ito ay nagmula sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/17.md]].

Pangkalahatang-Kaalaman:

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao patungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Ang lahat ng pagkakataon na may "inyo" at "inyong" ay pangmaramihan. Ang mga katanungan sa mga bersikulong ito ay patalumpati. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]] and [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

babatiin

Ito ay pangkalahatang salita sa pagpapakita ng pagnanais ng kabutihan ng tagapakinig.

Ama

Ito ay mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Matthew 6

Matthew 6:1-2

Nag-uugnay na pahayag:

Patuloy na tinuturuan ni Jesus ang kaniyang mga alagad sa kaniyang Pangaral sa Bundok na kung saan nagsimula sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/01.md]]. Sa bahaging ito, tinutukoy ni Jesus ang "mga gawain ng katuwiran" ng mga paglilimos, panalangin at pag-aayuno.

Pangkalahatang Impormasyon:

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao tungkol sa maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng "kayo" at "inyong" ay maramihan.

sa harap ng mga tao upang kanila itong makita

Ito ay nagpapahiwatig na ang mga makakakita sa taong iyon ay magbibigay sa kaniya ng karangalan. Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "sa harap ng mga tao upang ikaw lamang ay kanilang makita at bibigyan ka ng karangalan sa iyong mga ginawa." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Ama

Ito ay isang mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

huwag mong patunugin ang isang trumpeta para sa iyong sarili

Ang talinghagang ito ay nangangahulugang gumawa ng isang bagay na ang layunin ay kunin ang pansin ng mga tao. Maaaring Isalin na: "huwag kang gumawa ng pansin para sa iyong sarili tulad ng sinuman na nagpapatunog ng malakas na trumpeta sa maraming tao." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Totoo itong sasabihin ko sa inyo

"Sinasabi ko ang katotohanan sa inyo." Ang salitang ito ay nagdaragdag ng diin sa kung ano ang susunod na sasabihin ni Jesus.

Matthew 6:3-4

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na tinuturuan ni Jesus ang kaniyang mga alagad tungkol sa limos.

Pangkalahatang Impormasyon:

Nakikipag-usap si Jesus sa grupo ng mga tao tungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng "kayo" at "inyong" ay maramihan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

huwag ninyong hayaang malaman ng kaliwang kamay ang ginagawa ng inyong kanang kamay

Ito ay isang talinghaga para sa tiyak na lihim. Tulad ng mga kamay na nagtratrabaho ng magkasama at maaaring sabihi "nalalaman" kung anong ginagawa ng bawat isa sa lahat ng oras, huwag ninyong hahayaang malaman ng kahit ng pinakamalapit sa inyo kapag nagbibigay kayo sa mahihirap. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

maibigay ninyo nang lihim ang inyong handogv

Ito ay maaaring sabhin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "magbibigay kayo sa mahihirap na hindi nalalaman ng ibang tao." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

gagantimpala sa inyo

"ay gagantimpalaan kayo" (UDB)

Matthew 6:5-7

Nag-uugnay na Salaysay:

Nagsimulang magturo si Jesus tungkol sa panalangin.

Pangkalahatang Impormasyon:

Nakikipag-usap si Jesus sa grupo ng mga tao tungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng "kayo" at "inyong" sa bersikulo 5 at 7 ay maramihan; isahan naman sa bersikulo 6, ngunit maaari mo itong isalin bilang maramihan.(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

upang makita ng mga tao

Ito ay nagpapahiwatig na ang mga makakakita sa taong iyon ay magbibigay ng karangalan sa kaniya. Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "upang makita sila ng mga tao at sila ay bibigyan ng karangalan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Totoo itong sasabihin ko sa inyo,

"Sasabihin ko ang katotohanan sa inyo. "Ang mga salitang ito ay nagbibigay ng karagdagang diin sa susunod na sasabihin ni Jesus.

pumasok ka sa loob ng iyong silid. Isara ang pinto

"pumunta sa isang pribadong lugar" o "pumunta ka sa kung saan maaari kang mapag-isa"

Ama na nasa lihim

Mga posibleng kahulugan nito 1) walang sinuman ang nakakakita sa Diyos, o 2) ang Diyos ay nasa pribadong lugar na iyon kasama ang taong nananalangin.

Ama

Ito ay isang mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Ama na nakakakita sa lihim

"makikita ng iyong Ama kung ano ang tago mong ginagawa at"

gumawa ng mga walang kabuluhang paulit-ulit

"pag-ulit ng mga walang kabuluhang salita"

mas maririnig sila

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "maririnig sila ng kanilang diyus-diyusan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

dami...sinasabi

"mahabang mga panalangin" o "maraming salita"

Matthew 6:8-10

Pangkalahatang Impormasyon:

Nakikipag-usap si Jesus sa grupo ng mga tao tungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Nagsasalita siya sa kanila bilang isang grupo sa maramihan na kagaya nito "manalangin ng katulad nito." Lahat ng "iyong" pagkatapos ng "Ama na nasa Langit" ay isahan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Ama

Ito ay isang mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

gawing banal ang iyong pangalan

Dito, ang "pangalan" ay tumutukoy sa Diyos mismo. Maaaring Isalin na: "Ipaalam sa lahat na ikaw ay banal." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Ang kaharian mo ay sumasa-amin

Dito, ang "kaharian" ay tumutukoy sa pamumuno ng Diyos bilang hari. Maaaring isalin na: "Nawa ang iyong pamumuno ay ganap na mangibabaw sa lahat-lahat." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

mangyari ang iyong kalooban, dito sa lupa katulad ng sa langit

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "nawa ang lahat ng nandito sa lupa ay sumunod sa iyo tulad ng ginagawa ng lahat ng nasa langit." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 6:11-13

Pangkalahatang Impormasyon:

Lahat ng mga "tayo," "natin" at "ating" ay tumutukoy sa mga tao na pinapatungkulan ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-exclusive/01.md]])

pang araw-araw na tinapay

Dito, ang "tinapay" ay tumutukoy sa pangkalahatang pagkain. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-synecdoche/01.md]])

pagkakautang

Ang pagkakautang ay ang utang ng isang tao sa ibang tao. Ito ay isang talinghaga para sa mga kasalanan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

mga nakautang

Ang nakautang ay ang isang tao na may utang sa ibang tao. Ito ay isang talinghaga para sa mga makasalanan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

huwag mo kaming dalhin sa tukso

Ang salitang "tukso," isang abstrak na pangngalan at maaaring ipahayag bilang pandiwa. Maaaring isalin na: "huwag mong hayaang matukso kami ng kahit anong bagay" o "huwag mong hayaan ang kahit anong bagay na magdulot sa amin upang magnais ng kasalanan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-abstractnouns/01.md]])

Matthew 6:14-15

Pangkalahatang Impormasyon:

Lahat ng "kayo" at "inyong" ay maramihan. Gayunman, sinasabi ni Jesus sa kanila kung ano ang mangyayari sa kanila bilang mga tao kung ang bawat tao ay hindi patatawarin ang kaniyang kapwa. "(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

pagkakasala

"mga kamalian" o "mga kasalanan"

Ama

Ito ay isang mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Matthew 6:16-18

Nag-uugnay na Salaysay:

Nagsimulang magturo si Jesus tungkol sa pag-aayuno.

Pangkalahatang Impormasyon:

Nakikipag-usap si Jesus sa grupo ng mga tao tungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng "ikaw" at "iyong" sa bersikulo 17 at 18 ay isahan, ngunit maaari mong isalin ito na maramihan upang tumugma sa "kayo" sa bersikulo 16. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Bukod doon

"Isa pa"

dinudungisan nila ang kanilang mga mukha

Ang mga mapagpanggap ay hindi maghuhugas ng kanilang mga mukha o magsuklay ng kanilang mga buhok. Sadya nila itong ginagawa upang mapansin sila ng mga tao at mabigyan ng karangalan sa kanilang pag-aayuno.

Totoo itong sasabihin ko sa inyo

"Sasabihin ko ang katotohanan sa inyo." Ang mga salitang ito ay nagdaragdag diin sa susunod na sasabihin ni Jesus.

lagyan mo ng langis ang iyong ulo

"lagyan mo ng langis ang iyong buhok" o "ayusin mo ang iyong buhok". Ang "magpahid" sa ulo ay ang karaniwang pag-aalaga ng buhok ng isang tao. Sinasabi ni Jesus na dapat hindi nag-iiba ang ayos ng mukha kung mag-aayuno o hindi man.

Ama na nasa lihim...Ama na nakakakita sa lihim

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/06/05.md]].

Ama

Ito ay isang mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Matthew 6:19-21

Nag-uugnay na Pahayag:

Nagsimulang magturo si Jesus tungkol sa pera at mga pag-aari.

Pangkalahatang Impormasyon:

Nakikipag-usap si Jesus sa grupo ng mga tao tungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Ang "kayo" at "inyong" ay maramihan, maliban sa bersikulo 21, na kung saan ang mga ito ay isahan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

mga kayamanan

" mga yaman"

kung saan sisirain ng tanga at kalawang

"kung saan ang naninirang insekto at kalawang ang sisira sa mga kayamanan"

tanga

isang maliit, lumilipad na insekto na sumisira ng damit

kalawang

isang kayumangging substansiya na nabubuo sa mga bakal

mag-ipon para sa inyong sarili ng mga kayamanan sa langit

Ito ay isang talinghaga na ang kahulugan ay gumawa ng mga mabubuting bagay sa lupa upang pagpapalain kayo ng Diyos sa langit. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

naroon din ang iyong puso

Ang "puso" dito ay nangangahulugan ng pag-iisip at pinagkakaabalahan ng isang tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 6:22-24

Pangkalahatang Impormasyon:

Nakikipag-usap si Jesus sa grupo ng mga tao tungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng "ikaw" at "iyong" ay isahan, ngunit maaari mong isalin ito bilang maramihan.(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Ang mata ay ang ilaw ng katawan...gaano katindi iyang kadiliman

Inihahambing dito ang malinaw na mga mata na nagpapahintulot sa isang tao upang makakita at ang sirang mga mata na nagdudulot sa isang tao upang maging bulag. Ito ay isang talinghaga na tumutukoy sa espirituwal na kalusugan. Madalas na ginagamit ng mga Judio ang pariralang "masamang mata" para ilarawan ang kasakiman. Ang kahulugan nito ay kung ang isang tao ay lubusang tapat sa Diyos at makita niya ang mga bagay na ginagawa niya, ginagawa niya kung ano ang tama. Kung ang isang tao ay sakim sa mga ibang kayamanan, samakatwid ginagawa niya kung ano ang masama. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Ang mata ay ang ilaw ng katawan

Ang mga salitang ito ay nangangahulugan na sa pamamagitan ng mga mata ang isang tao ay makakita tulad ng isang lampara na tumutulong sa isang tao upang makakita sa dilim. Maaaring isalin na: "Tulad ng isang lampara, sa pamamagitan ng iyong mga mata makikita mo ang mga bagay ng malinaw." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

mata

Maaari mo itong isalin sa maramihan, "mga mata."

kung masama ang iyong mata

Ito ay hindi tumutukoy sa salamangka. Malimit na ginagamit ito ng mga Judio bilang talinghaga para sa isang taong sakim. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

sapagkat kamumuhian niya ang isa at mamahalin ang isa, o di kaya tapat siya sa isa at hahamakin ang isa

Ang dalawang ito ay iisa lamang ang kahulugan. Binibigyang diin ng mga ito na ang isang tao ay hindi maaaring umibig at maging tapat sa Diyos at pera nang sabay. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parallelism/01.md]])

Hindi ninyo maaaring pagsilbihan ang Diyos at ang kayamanan.

"Hindi ninyo maaaring ibigin ang Diyos at pera nang sabay"

Matthew 6:25-26

sasabihin ko sa inyo

Ito ay nagdaragdag diin sa susunod na sasabihin ni Jesus.

sa inyo

Nakikipag-usap si Jesus sa grupo ng mga tao tungkol sa maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng "kayo" at "inyong" ay maramihan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-youdual/01.md]])

Sapagkat hindi ba mas higit ang buhay kaysa sa pagkain, at ang katawan kaysa sa mga damit?

Gumamit si Jesus ng tanong upang turuan ang mga tao. Maaaring Isalin na: "Malinaw namang ang buhay ay mas higit kaysa sa iyong kinakain, at ang iyong katawan ay mas higit kaysa sa iyong isinusuot." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

kamalig

mga lugar na pinaglalagyan ng mga ani

Ama

Ito ay isang mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Hindi ba higit kayong mahalaga kaysa sa kanila?

Gumamit si Jesus ng tanong upang turuan ang mga tao. Maaaring isalin na: "Malinaw namang mas mahalaga kayo kaysa sa mga ibon." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 6:27-29

Pangkalahatang Kaalaman:

Nakikipag-usap si Jesus sa grupo ng mga tao tungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng "kayo" at "inyong" ay maramihan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

At sino sa inyo ang kayang dagdagan ng isang siko ang haba ng kaniyang buhay sa pamamagitan ng pagkabalisa?

Gumamit si Jesus ng tanong upang turuan ang mga tao. Nangangahulugan ito na wala ni isa ang mabubuhay ng matagal sa pamamagitan ng pangangamba. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

isang siko

Ang "siko" ay mas maliit sa kalahating metro. Ito ay isang talinghaga para sa pagdaragdag ng oras sa kung gaano kahaba ang buhay ng isang tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-bdistance/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

At bakit kayo nababalisa tungkol sa inyong kasuotan?

Gumamit si Jesus ng isang tanong upang turuan ang mga tao. Maaaring isalin na: "Huwag kayong mabahala patungkol sa inyong isusuot." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Isipin ninyo

"Isaalang-alang"

mga liryo

isang uri ng ligaw na bulaklak (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-unknown/01.md]])

sinasabi ko sa inyo

Ito ay nagdaragdag diin sa susunod na sasabihin ni Jesus.

ay hindi nakapagsuot ng isang tulad nito

Ito ay maaaring sinabi sa aktibong anyo. Maaaring isalin na: "Hindi nakapagsuot ng mga damit na kasing ganda nitong mga liryo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 6:30-31

Pangkalahatang Impormasyon:

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao tungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Lahat ng "kayo" at "inyong" ay maramihan.

dinadamitan...ang mga damo

Ito ay isang talinghaga na nangangahulugang ginawa ng Diyos ang mga bulaklak na maganda. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

damo

Kung ang iyong wika ay may salita na naisasama ang "damo" at ang ginamit mong salita para sa "mga liryo" sa nakaraang bersikulo ay maaaring gamitin dito.

at ang itatapon sa hurno

Ang mga Judio noon ay gumagamit ng damo na pang-apoy sa pagluluto ng kanilang pagkain. Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "may nagtapon nito sa apoy" o "may sumunog nito." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

gaano pa kaya na kayo ay higit na kaniyang dadamitan...pananampalataya?

Gumagamit si Jesus ng isang tanong upang turuan ang mga tao. Maaaring isalin na: "tiyak na kayo ay kaniyang dadamitan...pananampalataya." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

kayong may maliit na pananampalataya?

"kayo na mayroong napakaliit na pananampalataya." Pinapagalitan ni Jesus ang mga tao dahil napakaliit ng kanilang pananampalataya sa Diyos.

kaya

"Dahil sa lahat ng ito"

Matthew 6:32-34

Sapagkat hinahanap ng mga Gentil ang mga bagay na ito

"sapagkat inaalala ng mga Gentil kung ano ang kanilang kakainin, iinumin at isusuot"

alam ng iyong makalangit na Ama na kailangan ninyo ang lahat ng mga ito

Ipinapahiwatig ni Jesus na tiyak na ibibigay ng Diyos ang kanilang pangunahing pangangailangan.

Ama

Ito ay isang mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

hanapin muna ninyo ang kaniyang kaharian at ang kaniyang katuwiran

Dito, ang "kaharian" ay tumutukoy sa pamumuno ng Diyos bilang hari. Maaaring isalin na: "maging abala kayo sa pagsisilbi sa Diyos na inyong hari at gawin kung ano ang tama." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

lahat ng bagay na ito ay maibibigay sa inyo

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Ibibigay ng Diyos ang lahat ng bagay sa inyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Kaya

"Dahil sa lahat ng ito"

ang bukas ang mababahala sa kaniyang sarili

Inilalarawan ni Jesus ang "bukas" na parang isang tao na nababahala. Sinasabi ni Jesus na ang tao ay may sapat ng pagkabahala kapag ang susunod na araw ay darating. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-personification/01.md]])

Ang bawat araw ay may sapat na sariliing kaguluhan

"Bawat araw ay may sapat na masasamang bagay na nakapaloob nito" o "Bawat araw ay may sapat na problema"

Matthew 7

Matthew 7:1-2

Nag-uugnay na Pahayag:

Pinagpatuloy ni Jesus ang pagtuturo sa kaniyang mga alagad sa kanyang pangangaral sa Bundok, na kaniyang inumpisahan sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/01.md]].

Pangkalahatang Kaalaman:

Si Jesus ay nakikipag-usap sa grupo ng mga tao tungkol sa kung ano ang maaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Ang "kayo" at ang mga utos ay pang maramihan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Huwag kayong humatol

Pinapahiwatig nito na ang "humatol" ay may matibay na kahulugan na "malupit na hatol" o " pagpapahayag ng nagkasala." Maaring isalin na: "Huwag mong hatulan ng malupit ang mga tao." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

hindi ka hatulan

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na: "Hindi ka isusumpa na malupit ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Sapagkat

Siguraduhing maintindihan ng mambabasa na ang salaysay sa 7:2 ay base sa kung anong sinabi ni Jesus sa 7:1.

ang paghatol na iyong inihatol ay siyang ihahatol sa inyo.

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na: "hahatulan ka ng Diyos sa gayun ding paraan ng pag-hahatol mo sa iba ." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

panukat

Ang mga maaaring kahulugan nito 1) ito ay ang kabuuang sukat ng parusang ibinigay o 2)ito ay ang pamantayang ginagamit para sa paghahatol.

siya rin panukat na gagamitin sa iyo.

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na: "siya rin ang panukat ng Diyos sa iyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 7:3-5

Pangkalahatang Kaalaman:

Si Jesus ay nagsalita sa grupo ng tao tungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanila bilang mga tao. Ang "mo" at "iyong" ay parehong isahan, ngunit kung kailangan maari mong isalin sa maramihan.

bakit mo tinitingnan...Paano mo sasabihin

Ginagamit ni Jesus ang dalawang mga katanungang ito upang turuan at hamunin ang mga tao. Gusto niyang bigyan nila ng pansin ang kanilang mga sariling kasalanan bago nila bigyan ng pansin ang kasalanan ng iba nilang kapwa. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

pirasong dayami

"pinakamaliit na batik" (UDB) o "maliit na kahoy" o "kaunting buhangin." Gumamit ng salita para sa maliliit na bagay na karaniwang pumapasok sa mga mata ng tao. Ito ay talinghaga para sa pinaka maliit na kamalian ng tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

kapatid

Ito ay tumutukoy sa kapwa mananampalataya, hindi sa totoong kapatid o kapitbahay.

troso

Ang pinakamalaking bahagi ng puno na pinutol ng sinuman. Ito ay piraso ng kahoy masyadong malaki para literal na mapunta sa mata ng tao. Ito ay talinghaga para sa mga taong may pinakamalaking mga pagkakamali (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 7:6

Pangkalahatang Kaalaman:

Nakikipag-usap si Jesus sa isang grupo ng mga tao tungkol sa kung ano ang maaaring mangyari sa kanilang mga tao.

mga aso...mga baboy

Ang mga hayop na ito ay itinuturing ng mga Judio na marumi at sinabihan ng Diyos ang mga Judio na huwag silang kakain ng mga ito. Ito ay mga talinghaga para sa mga masasamang tao na hindi nagpapahalaga sa mga banal na bagay. Mas magandang isalin ang mga salitang ito ng literal. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

mga perlas

Ito ay katulad ng mga bilog, mamahaling mga bato o mga kuwintas. Ang mga ito ay talinghaga sa karunungan ng Diyos o mamahaling bagay sa pangkalahatan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

tatapak-tapakan lang nila

"tatapak-tapakan lang ng mga baboy"

babalikan at pagpipira-pirasuhin.

"at ang mga aso ay babalingan...ka at pipira-pirasuhin"

Matthew 7:7-10

Pangkalahatang Kaalaman:

Si Jesus ay nakikipagusap sa grupo ng tao tungkol sa maaring mangyari sa kanila bilang mga tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Humingi...Humanap...Kumatok

Ito ay mga talinghaga para sa pananalangin sa Diyos. Ang pandiwa ay nagpapakita na patuloy tayong manalangin hanggang sagutin niya ito. Kung ang iyong wika ay may paraan sa pagpapatuloy na paggawa ng paulit-ulit, gamitin ito rito. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Humingi

Ang ibig sabihin nito ay humingi ng mga bagay mula sa DIyos. (UDB)

ito ay ibibigay sa iyo.

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na: "Ibibigay ng Diyos kung ano ang iyong kailangan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Humanap kayo

"Hanapin mula sa Diyos kung ano ang kailangan ninyo"

Kumatok kayo

Ang pagkatok sa pinto ay magalang na pamamaraan ng paghiling sa taong nasa loob ng bahay o kuwarto na buksan ang pintuan. Kung ang pagkatok sa pinto ay kawalang galang sa inyong kultura, gamitin ang salita na tumutukoy kung paano ang ginagawa ng tao upang ipakita ang paggalang upang pagbuksan ng mga pinto. Maaring isalin na: "Inyong sabihin sa Diyos na gusto ninyong buksan niya ang pintuan."

ito ay mabubuksan.

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na: "Bubuksan ito ng Diyos para sa iyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

O anong tao sa inyo, ang lalaking kapag... ng bato?

Gumamit si Jesus ng tanong upang turuan ang mga tao. Maaring isalin na: "Walang sinuman sa inyo na tao...ang bato." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

ng tinapay

Ito ay tumutukoy sa pagkain sa pangkalahatan. Maaring isalin na: "mga pagkain." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-synecdoche/01.md]])

bato...isda...ahas

Ang mga pangngalan na ito ay kailangang isalin na literal.

O kapag humingi ng isda, ay bibigyan niya ng ahas?

Nagtanong pa si Jesus ng iba pang katanungan upang turuan ang mga tao. Ipinapaintindi nito na si Jesus ay tumutukoy pa rin sa tao at sa kaniyang anak. Maaring isalin na: "At walang sinuman sa inyo, na kung ang kaniyang anak na lalaki ay humihingi ng isda ay bibigyan siya ng ahas." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

Matthew 7:11-12

Pangkalahatang Kaalaman:

Si Jesus ay nakikipag usap sa grupo ng mga tao tungkol sa kung anu ang maaring mangyari sa kanila bilang tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

gaano pa kaya ang iyong Amang nasa langit na magbigay...sa kaniya?

Gumamit si Jesus ng tanong upang turuan ang mga tao. Maaring isalin na: "ang inyong Amang nasa langit ay tiyak na magbibigay....sa kaniya." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Ama

Ito ay mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]]

kung anumang ang gusto ninyong gawin ng mga tao sa inyo,

"kung anumang asal ang nais ninyong ikilos ng iba sa inyo," (UDB)

Sapagkat ito ang kautusan at ng mga propeta.

Dito ang "kautusan" at "mga propeta" ay tumutukoy sa kung ano ang isinulat ni Moises at ng mga propeta. Maaring isalin na: "Sapagkat ito ang itinuro ni Moises at ng mga propeta sa mga kasulatan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 7:13-14

Pangkalahatang Kaalaman:

Kung ikaw ay magsasalin, gumamit ng akmang mga salita para sa "malawak" at "malapad" na iba sa "makitid" hanggat maaari upang bigyang diin ang pagkakaiba ng dalawang pintuan at mga daan.

Pumasok kayo sa makipot na tarangkahan...kakaunti ang nakakahanap nito.

Ito ay isang larawan ng isang tao na naglalakbay sa daan at papasok sa kaharian sa pamamagitan ng tarangkahan. Ang isang kaharian ay madali lang ang pumasok at sa iba ay mahirap ang pumasok. Ito ay matalinghagang mga salita na ang ibig sabihin na kailangang tanggapin ng isang tao ang mas mahirap na buhay sa pagsunod sa Diyos upang makamit ang walang hanggang buhay. Kung pipiliin nila ang mas magaang buhay at ng hindi sumunod sa Diyos, sila ay papasok sa impyerno. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Pumasok sa makipot na tarangkahan

Maaari mong ilipat ito sa hulihan ng bersikulo 14: "Sa makatuwid, pumasok sa makipot na tarangkahan ."

tarangkahan...daan

Maaring ang mga kahulugan nito ay 1) ito ay tumutukoy sa pintuan upang pumasok sa kaharian at ang daan ay umaakay patungo sa pintuan. Kung gayon, maaari mong baliktarin ang ayos na gaya ng nasa UDB. O, 2)ang "tarangkahan" at "daan" ay magkarugtong, at pareho silang tumutukoy sa pasukan ng kaharian. Kung gayon ay hindi mo kailangan ibahin ang ayos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hendiadys/01.md]])

patungo sa kapahamakan,...sa buhay

Ang katipunan ng mga pangngalang ito ay maaring maisaling may mga pandiwa. Maaring isalin na: "sa lugar kung saan ka mamamatay....sa lugar kung saan ka nabubuhay." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-abstractnouns/01.md]])

Matthew 7:15-17

Mag-ingat kayo

"Laging nakabantay laban sa"

na darating sa inyo na nakadamit na parang mga tupa ngunit ang katotohanan ay para silang mga gutom na lobo.

Ang talinghagang ito ay nangangahulugan na ang mga bulaang propeta ay magkukunwaring sila ay mabuti at gusto kayong tulungan, ngunit sila ay totoong mga masama at sasaktan ka nila. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]]

Sa pamamagitan ng kanilang mga bunga sila ay iyong makikilala.

Ang talinghagang ito ay tumutukoy sa kilos ng mga tao. Maaring isalin na: " Kagaya ng nakikita ninyo sa isang puno kung paano ang bunga tumutubo dito, inyo ngang makikilala ang mga bulaang propeta sa pamamagitan ng kanilang gawa." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Makapipitas ba ang tao...dawag?

Gumamit si Jesus ng isang katanungan upang magturo sa mga tao na dapat alam ng mga tao na ang sagot ay hindi. Maaring isalin na: "Hindi makaka pitas....matinik na halaman." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

ang lahat ng puno na namumunga ng mabuti ay mabuti

Ipinagpatuloy ni Jesus ang paggamit ng talinghaga sa bunga upang tukuyin ang mga mabuting mga propeta na namumunga ng mga mabubuting mga gawa o mga salita. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

ang masamang puno ay namumunga ng masamang bunga.

Patuloy na gumamit si Jesus ng talinghaga sa bunga upang tukuyin ang mga masasamang mga propeta na nagbubunga ng masamang mga gawain. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 7:18-20

Bawat puno na hindi namumunga ng mabuting bunga ay puputulin at itatapon sa apoy.

Patuloy na ginamit ni Jesus ang mga kahoy na namumunga na talinghaga upang tukuyin ang mga bulaang mga propeta. Dito, sinabi niya ang mangyayari sa mga masasamang punong-kahoy. Naipahiwatig na pareho ang mangyayari sa mga bulaang propeta. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

puputulin at itatapon sa apoy

Ito ay maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na: "Puputol ng isang tao ito at susunuginrin niya." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

makikilala ninyo sila sa pamamagitan nang kanilang mga bunga

Ang salitang "kanilang" ay maaring tumutukoy sa alin man sa mga propeta o sa mga puno. Ang talinghagang ito ay nagpapahiwatig na ang bunga ng mga puno at mga gawain ng mga propeta ay kapwa nagpapakita kung sila ay mabuti o masama. Kung maari, isalin ito sa pamamaraan na tumutukoy sa alin man sa kanila.

Matthew 7:21-23

ay makakapasok sa kaharian ng langit

Dito ang "kaharian" ay tumutukoy sa pamumuno ng Diyos bilang hari. Ang pariralang "kaharian sa langit" ay sa aklat lamang ni Mateo nagamit. Kung maari, panatilihin ang "langit" sa inyong pagsasalin. Maaring isalin na: "mamuhay kasama ng Diyos sa langit kapag ipakita na niya ang kaniyang sarili na maging hari." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

gumagawa lamang sa kagustuhan ng aking Ama

"kung sino ang gumagawa sa kung ano ang nais ng aking Ama"

Ama

Ito ay mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]]

sa araw na iyon

Sinabi ni Jesus ang "ang araw na iyon" dahil alam niyang makakaunawa ang kaniyang mga tagapakinig na tinutukoy niya ang araw ng paghuhukom. Kailangan mo din isama "ang araw ng paghuhukom" kung hindi maintidihan ng iyong mambabasa.

hindi ba kami ay nagpahayag...nagpalayas ng mga demonyo...gumawa ng maraming makapangyarihang gawain?

Ang mga tao ay gumamit ng tanong upang bigyang pansin na sila ay gumawa ng mga bagay na ito. Maaring isalin na : " kami ay nagpropesiya... nagpalayas ng demonyo....gumawa ng mga kamangha-manghang gawain." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

kami

Itong "kami" ay hindi kasama si Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-exclusive/01.md]])

sa iyong pangalan

Dito ang ibig sabihin ng"pangalan" ay sa pamamagitan ng kapangyarihan at kakayahan ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

makapangyarihang gawain

"mga kamangha-mangha"

Hindi ko kayo nakikilala

Ibig sabihin ay hindi napabilang kay Jesus ang taong iyon. Maaaring isalin na "Ikaw ay hindi ko tagasunod" o "Wala akong magagawa para sa iyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Matthew 7:24-25

Kaya

"Sa kadahilanang ito"

ang aking mga salita

Dito ang "mga salita" ay tumutukoy sa kung ano ang mga sinabi ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

maihahalintulad sa isang matalinong tao na nagtayo ng kaniyang bahay sa isang bato.

Inihahalintulad ni Jesus ang mga sumusunod sa kaniyang salita sa isang tao na nagtayo ng kaniyang bahay kung saan walang makakapinsala nito. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

bato

Ang batong ito ay nasa ibabaw ng lupa at putik, hindi malaking bato o malaking bato na nasa taas ng lupa.

ito ay naitayo

Maaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaring isalin na: "kaniyang tinayo ito." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 7:26-27

Nag-uugnay na Pahayag:

Ito ang katapusan ng Pangangaral sa Bundok ni Jesus, na nagsimula sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/01.md]].

mahahalintulad sa isang taong mangmang na nagtayo ng kaniyang bahay sa buhanginan

Patuloy na naghahalintulad si Jesus na gaya sa mga nakaraang mga talata. Sinasabi niya na ang hindi sumusunod sa kaniyang mga salita ay katulad ng isang mangmang na nagpatayo ng bahay. Ang mangmang lamang ang magtatayo ng bahay sa buhanginang lugar kung saan maaring tangayin ng ulan, baha, at hangin ang buhangin papalayo. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

Bumuhos

Gamitin ang pangkalahatang salita sa inyong wika na naglalarawan kung ano ang mangyayari kapag ang bahay ay bumagsak.

nawasak nang tuluyan

Ang ulan, baha, at hangin ang tuluyang nangwasak sa bahay.

Matthew 7:28-29

Pangkalahatang Kaalaman:

Ang mga bersikolong ito ay naglalarawan kung paano tumugon sa turo ni Jesus ang mga tao sa Pangangaral sa Bundok. (Tingnan sa: [[End of Story]])

At pagkatapos

Ang mga pangungusap na ito ay tanda sa pagtatapos sa Pangangaral sa Bundok. Maaring isalin sa: "Pagkatapos."

namangha ang maraming tao sa kaniyang pagtuturo

Ito ay malinaw sa 7:29 na sila ay namangha hindi lamang sa kung ano ang itinuro ni Jesus ngunit gayun din sa kaniyang paraan ng pagtuturo dito." Maaring isalin na "namangha sila dahil sa pamamaraan ng kaniyang pagtuturo." [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/07.md]]

Matthew 8

Matthew 8:1-3

Pangkalahatang Kaalaman:

Ito ay pasimula ng bagong bahagi ng kwento na naglalaman ng ilang mga kasaysayan ng pagpapagaling ni Jesus ng mga tao. Ang tema na ito ay nagpatuloy hanggang [[en:bible:notes:mat:09:35|9:35]]. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/writing-newevent/01.md]])

Noong bumaba si Jesus mula sa burol, maraming tao ang sumunod sa kaniya.

"Pagkatapos bumaba ni Jesus mula sa burol, maraming tao ang sumunod sa kaniya." Maaaring magkaparehas ang bilang sa mga tao na kasama niya sa burol at ang mga taong hindi niya kasama.

Masdan ito

Ang salitang "masdan" ay nagbibigay sa atin ng hudyat na may bagong tauhan sa kuwento. Maaaring may ganitong kapamaraanan sa inyong wika sa paggawa nito.

isang lalaking may ketong

"isang lalaking may sakit sa balat" (UDB)

lumuhod sa kaniya

Ito ay tanda ng pagpapakumbaba at paggalang kay Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-symaction/01.md]])

kung iyong nais

"kung iyong gusto."" Alam ng may ketong na may kakayahan si Jesus na pagalingin siya, ngunit hindi niya alam kung nais ni Jesus na siya ay hawakan.

maaari mo akong gawing malinis

Dito, ang "malinis" ay nangangahulugang gumaling at magkaroon ng kakayahang manirahang muli sa komunidad. Maaaring isalin na: "maaari mo akong pagalingin" o "pakiusap pagalingin mo ako." (UDB) (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Agad

"Kaagad"

luminis mula sa kaniyang ketong

Ang resulta ng sinabi ni Jesus na "Maging malinis ka" ay gumaling ang lalaki. Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "siya ay gumaling" o "nawala ang kaniyang ketong". (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 8:4

sa kaniya

Ito ay tumutukoy sa lalaking pinagaling ni Jesus.

Huwag mo itong sabihin kahit kanino man

"huwag kang magsabi ng kahit ano sa kahit kanino" o "huwag mong sabihin sa iba na pinagaling kita"

magpakita ka sa pari

Sa batas ng mga Judio, kinakailangang ipakita ng isang tao ang kaniyang gumaling na balat sa pari na siyang magpapahintulot sa kaniya na makisalamuha sa ibang mga tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

ihandog mo ang kaloob na iniutos ni Moises, bilang patotoo sa kanila

Sa batas ni Moises, kinakailangang magbigay ng handog ng pasasalamat sa pari ang sinumang gumaling mula sa ketong. Kapag tinanggap na ng pari ang kaloob, malalaman ng mga tao na magaling na ang lalaki. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

sa kanila

Ito ay maaaring tumukoy sa 1) mga pari o 2) lahat ng tao o 3) mga tumutuligsa kay Jesus. Hangga't maaari, gumamit ng panghalip na maaaring tumukoy sa kahit anuman sa mga grupong ito. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-pronouns/01.md]])

Matthew 8:5-7

Nag-uugnay na pahayag:

Dito, ang kuwento ay nangyari sa ibang oras at lugar at sinasabi nito ang pagpapagaling ni Jesus sa ibang tao.

ang lumapit at kumausap sa kaniya

Dito, ang "sa kaniya" ay tumutukoy kay Jesus.

paralisado

"hindi makagalaw dahil sa karamdaman"

Sinabi ni Jesus sa kaniya

"Sinabi ni Jesus sa senturion"

Ako ay pupunta at pagagalingin ko siya

"Pupunta ako sa inyong bahay at pagagalingin ko ang iyong lingkod"

Matthew 8:8-10

papasukin ka sa ilalim ng aking bubong

Ang pariralang "ilalim ng aking bubong" ay nangangahulugang "aking bahay." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

sabihin mo lamang ang salita

Dito, ang "salita" ay nangangahulugang isang utos. Maaaring isalin na: "ibigay mo ang kautusan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

gagaling na

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "ay magiging maayos na." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

taong nasa ilalim ng kapangyarihan

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap Maaaring isalin na: "taong napapasailalim sa kapangyarihan ng iba." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

ilalim ng kapangyarihan...napapasailalim sa akin

Ang pagiging "napapasailalim" sa iba ay nangangahulugang pagiging hindi masyadong mahalaga at kailangang sumunod sa utos ng iba na higit na mahalaga. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

mga kawal

"mga bihasang mandirigma"

Totoo itong sasabihin ko sa inyo

"sasabihin ko sa inyo ang katotohanan." Ang mga salitang ito ay nagdagdag ng diin sa mga susunod na sasabihin ni Jesus.

hindi pa ako nakakita ng may ganitong pananampalataya sa Israel

Iniisip ng mga tagapakinig ni Jesus na ang mga Judio sa Israel na nagsasabi na sila ay mga anak ng Diyos ay may nakahihigit na pananampalataya kaninuman. Sinasabi ni Jesus na sila ay mali at ang pananampalataya ng senturion ay nakahihigit pa. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Matthew 8:11-13

inyo

Dito, ang "inyo" ay pangmaramihan at tumutukoy sa "mga taong sumusunod sa kaniya" sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/08/08.md]]. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

mula sa silangan at kanluran

Ang paggamit ng magkasalungat na, "silangan" at "kanluran" ay isang paraan para sabihing "kahit saan." Maaaring isalin na: "mula sa lahat ng dako" o "mula sa malayo sa bawat panig." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-merism/01.md]])

sasandal sa mesa

Ang mga tao sa kulturang iyon ay sumasandal sa tabi ng mesa habang kumakain. Ipinapahiwatig ng pariralang ito na lahat ng nasa mesa ay pamilya at malalapit na mga kaibigan. Maaaring isalin na: "mamuhay bilang isang pamilya at magkakaibigan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

sa kaharian ng langit

Dito, ang "kaharian" ay tumutukoy sa pamumuno ng Diyos bilang hari. Ang pariralang "kaharian ng langit" ay nagamit lamang sa aklat lamang ng Mateo. Kung maaari ay panatilihin ang salitang "langit" sa inyong pagsasalin. Maaari itong isalin na: "kapag ipinakita na ng ating Diyos sa langit na siya ay hari." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

ang mga anak ng kaharian ay ipatatapon

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Itatapon ng Diyos ang mga anak ng kaharian." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

ang mga anak ng kaharian

Ang pariralang "mga anak" ay tumutukoy sa mga taong napapabilang sa isang bagay, sa pangyayaring ito, sa kaharian ng Diyos. Mayroon ding pambabaliktad dito dahil ang "mga anak" ay ipatatapon habang ang mga estranghero ay "tatanggapin." Maaaring isalin na: "ang mga taong dapat pumayag na pagharian sila ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-irony/01.md]])

kadiliman sa labas

Ang pagpapahiwatig na ito ay tumutukoy sa walang hanggang tadhana ng mga tumtanggi sa Diyos. Maaaring isalin na: "ang madilim na lugar na malayo sa Diyos." o "imiyerno." (UDB). (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

mangyari sa iyo

Ito ay maaaring sabihinsa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "at gagawin ko iyon para sa iyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

gumaling nga ang kaniyang lingkod

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Pinagaling ni Jesus ang lingkod." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

sa ganap na oras na iyon

"sa mismong oras na sinabi ni Jesus na pagagalingin niya ang lingkod"

Matthew 8:14-15

Nag-uugnay na pahayag:

Dito, ang kuwento ay nangyari sa ibang panahon at lugar at sinasabi nito ang pagpapagaling ni Jesus sa ibang tao.

Pagkarating ni Jesus

Marahil kasama ni Jesus ang kaniyang mga alagad, ngunit ang tuon ng kuwento ay kung ano ang sinabi at ginawa ni Jesus, kaya ipakilala lamang ang mga alagad kung kinakailangan upang maiwasan ang maling kahulugan.

biyenang babae

"ang ina ng asawa ni Pedro"

inibsan siya ng lagnat

Maaari itong isalin na, "bumuti ang kaniyang kalagayan" o "pinagaling siya ni Jesus." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-personification/01.md]])

Bumangon

"umalis sa higaan"

Matthew 8:16-17

Nag-uugnay na pahayag:

Dito, nangyari ang kuwento sa kinagabihan at nagsasabi na pinagagaling ni Jesus ang marami pang tao at pinalalayas niya ang mga demonyo.

Pangkalahatang kaalaman:

Sa bersikulo 17, binanggit ng manunulat ang propeta Isaias upang ipakita na ang ministeryo ng pagpapagaling ni Jesus ay isang katuparan ng propesiya.

Nang sumapit ang gabi

Maaring nangyari ang kuwentong ito pagkatapos ng Araw ng Pamamahinga, dahil hindi nagtatrabaho o naglalakbay ang mga Judio sa Araw ng Pamamahinga. Naghintay sila hanggang sa gumabi para dalhin ang mga tao kay Jesus. Hindi ninyo kailangang banggitin pa ang Araw ng Pamamahinga maliban lamang kung kailangan upang maiwasan ang maling kahulugan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

maraming taong sinapian ng mga demonyo

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "Maraming sinapian ng mga demonyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Pinalayas niya ang mga espiritu sa pamamagitan ng salita

Dito, ang "salita" ay nangangahulugang isang utos. Maaaring isalin na: "Inutusan niya ang mga espiritu na umalis." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

natupad ang sinabi ng propetang si Isaias

Ito ay maaaring isaad sa aktibong pamamaraan. Maaaring isalin na: "Tinupad ni Jesus ang propesiya na sinabi ni propeta Isaias sa mga tao ng Israel. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Kinuha niya ang ating mga sakit at pinasan ang ating mga karamdaman

Binabanggit ni Mateo ang propetang Isaias. Ang dalawang pariralang ito ay may magkaparehong kahulugan at nagbibigay-diin na pinagaling niya ang lahat ng ating mga karamdaman. Maaaring isalin na: "pinagaling lahat ng mga may sakit at pinabuti ang kanilang kalagayan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parallelism/01.md]])

Matthew 8:18-20

Nag-uugnay na pahayag:

Dito, iba na ang kuwento at sinasabi ang patungkol sa tugon ni Jesus sa ilang mga taong gustong sumunod sa kaniya.

Ngayon

Ang salitang ito ay ginamit upang magbigay palantandaan ng panandaliang paghinto sa pangunahing bahagi ng kuwento. Dito, inumpisahan ni Mateo na maglahad ng bagong bahagi ng kuwento.

nagbigay siya ng mga tagubilin

"sinabihan niya ang kaniyang mga alagad"

saanman

"kahit saang lugar"

May mga lungga ang mga asong gubat, may mga pugad ang mga ibon sa himpapawid

Ito ay nangangahulugang ang mga maiilap na hayop ay may lugar para mamahinga.

asong gubat

Ang mga asong gubat ay mga hayop na parang mga aso. Kumakain ang mga ito ng mga ibong namumugad at iba pang maliliit na mga hayop. Kung hindi kilala ang asong gubat sa inyong lugar, gumamit ng pangkalahatang tawag para sa hayop na parang aso o iba pang mabalahibong mga hayop. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-unknown/01.md]])

lungga

Gumagawa ng lungga ang mga asong gubat sa lupa para doon na manirahan. Gamitin ang pinaka-angkop na salita para sa lugar na pinaninirahan ng mga "asong gubat."

ang Anak ng Tao

Nagsasalita si Jesus patungkol sa kaniyang sarili. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-123person/01.md]])

wala man lamang lugar na mapagsandalan ng kaniyang ulo

Tumutukoy ito sa lugar na pagtutulugan. Maaaring isalin na: "wala siyang sariling lugar na tutulugan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Matthew 8:21-22

payagan mo akong ilibing muna ang aking ama

Hindi malinaw kung ang ama ng lalaki ay namatay at ililibing niya kaagad o gusto niya na manatili ng mas mahabang panahon hanggang sa mamatay ang kaniyang ama ng sa gayon ay kaniya itong mailibing. Ang pinupunto dito ay gusto ng lalaki na gumawa ng ibang bagay bago sumunod kay Jesus.

hayaan mong ang patay ang maglibing sa sarili nilang patay

Hindi literal ang ibig sabihin ni Jesus na ang patay ang maglilibing sa ibang mga patay. Ang mga maaaring kahulugan ng "ang patay" ay 1) ito ay isang talinghaga para sa mga di magtatagal ay mamamatay, o 2) ito ay isang talinghaga para sa mga hindi sumusunod kay Jesus at patay sa espiritwal. Ang pinupunto rito ay dapat huwag hayaang maantala ang isang alagad sa kaniyang pagsunod kay Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 8:23-25

Nag-uugnay na pahayag:

Dito, lumipat ang kuwento sa kasaysayan ni Jesus, pinahinto niya ang bagyo habang tinatawid niya at ng kaniyang mga alagad ang Dagat ng Galilea.

sumakay...sa bangka

"sumakay sa isang bangka"

sumunod sa kaniya ang mga alagad niya

Subukang gamitin ang parehong salita para sa "alagad" at "sumunod" na ginamit mo sa ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/08/21.md]]).

Masdan

Minamarkahan nito ang pasimula ng panibagong kaganapan sa mas malaking kuwento. Maaaring may pamamaraan ang inyong wika ng pagpapakita rito. Maaaring isalin na: "biglang" (UDB) o "walang babala."

nagkaroon ng isang malakas na bagyo sa dagat

Maaaring isalin na: "isang matinding bagyo ang namuo sa dagat"

kaya nabalot ng mga alon ang bangka

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap. Maaaring isalin na: "kaya ang bangka ay nabalot ng mga alon." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

siya ay ginising nila na nagsasabi, "Iligtas mo kami

Ang mga maaaring kahulugan ay 1) ginising muna nila si Jesus saka nila sinabi, "iligtas mo kami" o 2) habang ginigising nila si Jesus ay sinasabi nilang "iligtas mo kami."

Matthew 8:26-27

sa kanila

"sa mga alagad"

Bakit kayo natatakot...pananampalataya?

Pinagsasalitaan ni Jesus ang mga alagad sa pamamagitan ng patalumpating tanong na ito. Maaari itong isalin na: "Hindi kayo dapat matakot...pananampalataya" o "walang dahilan upang kayo ay matakot...pananampalataya." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

maliit ang pananampalataya

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/06/30.md]].

Anong uri ng tao ito, maging ang dagat at hangin ay sumusunod sa kaniya?

"Kahit ang hangin at ang dagat ay nakikinig sa kaniya! Anong uring tao ito?" Ang patalumpating tanong na ito ay nagpapakitang nagulat ang mga alagad. Maaaring isalin na: "Ang taong ito ay iba sa lahat ng tao na ating nakita! Kahit pa ang hangin at ang dagat ay pinakikinggan siya!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

maging ang dagat at hangin ay sumusunod sa kaniya

Hindi nakakagulat kung ang mga tao o hayop ay sumunod o hindi, ngunit lubhang nakakagulat kung ang hangin at tubig ay susunod. Ang personipikasyong ito ay naglalarawan ng mga likas na elemento na tila may kakayahang makarinig at makatugon tulad ng tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-personification/01.md]])

Matthew 8:28-29

Nag-uugnay na pahayag:

Dito, bumalik ang may-akda sa paksa na si Jesus ay nagpapagaling ng mga tao. Sinisimulan nito ang kasaysayan ni Jesus na pinagagaling ang dalawang lalaking sinapian ng demonyo.

kabilang dako

"Sa kabilang dalampasigan ng Dagat ng Galilea"

bayan ng mga Gadareno

Ang mga Gadareno ay napangalanan dahil sa bayan ng Gadara. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

sila...lubhang napakarahas kaya walang mga manlalakbay ang nakararaan sa daan na iyon

Napakamapanganib ng mga demonyo na sumanib sa dalawang lalaking ito kung kaya't walang makaraan sa bandang iyon.

Masdan

Minamarkahan nito ang pasimula ng panibagong kaganapan sa mas malaking kwento. Maaaring mapabilang dito ang ibang mga tao kaysa sa mga nakaraang kaganapan. Maaaring may pamamaraan ang inyong wika ng pagpapakita nito.

Ano ang pakialam namin sa iyo, Anak ng Diyos?

Ang unang patalumpating tanong na ito ay pagalit. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Anak ng Diyos

Ito ay isang mahalagang katawagan para kay Jesus, na naglalarawan sa kaniyang ugnayan sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Naparito ka ba upang kami ay pahirapan bago ang itinakdang oras?

Ang pangalawang patalumpating tanong na ito ay pagalit din at nangangahulugang, "Hindi mo dapat suwayin ang Diyos sa pamamagitan ng pagpaparusa sa amin bago ang takdang oras na itinakda ng Diyos upang kami ay parusahan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 8:30-32

Ngayon

Ang salitang ito ay nagpapakita na sasabihin ng may-akda sa mambabasa ang kaalaman na kinakailangan niyang malaman bago pa man magpatuloy ang kuwento. Naroon na ang mga baboy bago pa man dumating si Jesus doon.

Kung paaalisin mo kami

Maaaring isalin na: "Dahil paaalisin mo kami"

kami

Ito ay nagtatangi, nangangahulugang para lamang sa mga baboy. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-exclusive/01.md]])

sa kanila

Ang mga demonyo sa lalaki

Lumabas ang mga demonyo at pumasok sa mga baboy

Maaaring isalin na: "Ang mga demonyo ay lumabas sa lalaki at pumasok sa mga baboy"

masdan

Ang salitang "masdan" ay nagsasabi sa atin na magbigay pansin sa nakagugulat na kaalaman na susunod.

nagmadali ang mga baboy pababa

Maaaring isalin na: "tumakbo ng matulin sa isang matarik na pababa"

namatay...sa tubig

Maaaring isalin na: "nahulog sila sa tubig at nalunod."

Matthew 8:33-34

Nag-uugnay na pahayag:

Winawakasan nito ang kasaysayan ng pagpapagaling ni Jesus sa dalawang lalaking sinaniban ng demonyo.

nag-aalaga sa mga baboy

"nangangalaga sa mga baboy"

ang nangyari sa mga lalaking sinapian ng mga demonyo

Maaaring isalin sa: "ang ginawa ni Jesus upang tulungan ang mga lalaking sinapian ng mga demonyo"

Masdan

Minamarkahan nito ang pasimula ng panibagong kaganapan sa mas malaking kuwento. Maaaring mapabilang dito ang ibang mga tao kaysa sa mga nakaraang kaganapan. Maaaring may pamamaraan ang inyong wika ng pagpapakita rito.

lahat ng lunsod

Ito ay nangangahulugang ang karamihan o halos lahat ng mga tao, hindi ibig sabihin na ang bawat tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]])

rehiyon

Maaaring isalin na: "ang lungsod at ang lupain sa paligid nito"

Matthew 9

Matthew 9:1-2

Nag-uugnay na Pahayag:

Binalikan ng manunulat ang tema kung saan kaniya itong sinimulan [[en:bible:notes:mat:08:01|8:1]] sa pagpapagaling ni Jesus sa mga tao. Nagsimula dito ang kasaysayan ni Jesus sa pagpapagaling sa isang paralisadong lalaki

Sumakay si Jesus sa bangka

Marahil ang mga alagad ay nagpunta kasama ni Jesus.

bangka

Marahil pareho na bangka katulad sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/08/23.md]]. Linawin lamang ito kung iyong kailangan upang maiwasan ang pagkalito.

nakarating sa kaniyang lungsod.

Maaring isalin na: "ang lungsod kung saan siya naninirahan." (UDB)

masdan

Ito ay tanda ng pagsisimula ng isa pang pangyayari sa mas malaking kuwento. Maaaring kabilang dito ang magkakaibang tao kaysa sa mga naunang kaganapan. Maaaring may paraan ang inyong wika upang ipakita ito.

nila...kanilang

Nila: Ito ay tumutukoy sa mga nagdala sa paralisadong lalaki kay Jesus. Kanilang: maaaring kasama na dito ang paralisadong lalaki.

Anak

Ang lalaki ay hindi tunay na anak ni Jesus. Nagsasalita si Jesus sa kaniya ng may paggalang. Kung ito ay nakakalito, maari din itong isalin na "Aking kaibigan" o "Batang lalaki," o kahit tanggalin nalang ang salitang 'anak'.

Ang iyong mga kasalanan ay napatawad na

Maaring isalin na: "Pinatawad na ng Diyos ang iyong mga kasalanan" o "Pinatawad ko na ang iyong mga kasalanan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 9:3-6

Masdan

Ito ay tanda ng pagsisimula ng isa pang pangyayari sa mas malaking kuwento. Maaaring kasali ang magkakaibang tao kaysa sa mga naunang kaganapan. Maaaring may paraan ang inyong wika upang ipakita ito.

sa kanilang mga sarili

Maaring ang kahulugan nito ay: "sa kanilang mga sarili," o "sa kanilang mga kaisipan, o "sa bawat isa," sa gamit ang kanilang mga bibig.

lumalapastangan

Inaangkin ni Jesus na kaya niyang gawin ang mga bagay na inaakala ng mga eskriba na tanging ang Diyos lamang ang makagagawa.

Batid...ang mga nasa isip nila

Alam ni Jesus kung ano ang iniisip nila, maaaring hindi pangkaraniwan o dahil nakikita niya sila na nakikipag-usap sa bawat isa.

Bakit kayo nag-iisip ng masama sa inyong mga puso?

Ginamit ni Jesus ang tanong na ito para sawayin ang mga eskriba. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

kayo...inyong

Ang mga ito ay pang maramihan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-youdual/01.md]])

masama

Ito ay moral na masama o kasamaan, hindi karaniwang pagkakamali sa katunayan.

Alin ba ang mas madaling...lumakad

Sinabi ni Jesus ang tanong na ito upang paalalahanan ang mga eskriba na sila ay naniwala na ang lalaki ay paralisado dahil sa kaniyang mga kasalanan at kung ang kaniyang mga kasalanan ay napatawad, siya ay makakalakad, kaya nga noong pinagaling niya ang paralisadong lalaki, nalaman ng mga eskriba na siya ay nakakapagpatawad ng mga kasalanan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Ano ba ang mas madaling sabihin, 'Napatawad na ang iyong mga kasalanan' o sabihing, 'tumayo ka at lumakad'?

Maaaring Isalin na: "Mas madaling sabihin na, ''Napatawad na ang iyong mga kasalanan?' o mas madaling sabihin na 'Bumangon ka at lumakad'?"

Napatawad na ang iyong mga kasalanan

Ang ibig sabihin nito ay 1) "Pinatawad ko na ang iyong mga kasalanan" (UDB) o 2) "Pinatawad ng Diyos ang iyong mga kasalanan." Ang "iyong" ay isahan (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

para malaman ninyo

Maaring isalin na: "Papatunayan ko sa inyo." Ang "inyo" ay maramihan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-youdual/01.md]])

iyong...iyong

Ito ay mga isahan.. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-yousingular/01.md]])

umuwi ka sa iyong bahay

Hindi pinagbabawalan ni Jesus na magpunta ang lalaki kung saan. Binibigyan niya ang lalaki ng pagkakataon na makauwi sa kaniyang tahanan.

Matthew 9:7-9

Nag-uugnay na Pahayag:

Winawakasan nito ang kasaysayan ni Jesus sa pagpapagaling sa isang paralisadong lalaki. Si Jesus pagkatapos ay tumawag nang isang maniningil ng buwis upang maging isa sa kaniyang mga alagad.

nagpuri

Gumamit ng parehong salita na iyong ginamit sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/15.md]].

ganoong kapangyarihan

Ang kapangyarihan upang ipahayag na ang mga kasalanan ay napatawad na

Mateo...kaniya...Siya

Sinasabi ng kaugalihan ng iglesiya na itong si Mateo ang may-akda ng Ebanghelyong ito, ngunit walang maibibigay na dahilan ang teksto upang baguhin ang mga panghalip mula sa "kaniya" at "siya" sa "akin" at "ako."

Sinabi niya sa kaniya,

"sinabi ni Jesus kay Mateo"

Nang si Jesus ay umalis mula doon

Ginamit ang pariralang ito dito upang bigyan ng tanda ang pagpapakilala para sa pangyayari na nagsimula sa "Masdan ito" [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/09/07.md]]. Kung sa inyong wika ay may paraan para gawin ito, maaari ninyong isaalang-alang na gamitin dito.

ay umalis

Gamitin ang pangkalahatang tawag para sa "patungo." Hindi ito maliwanag kung si Jesus ay patungo pataas ng burol o pababa ng burol o patungong Capernaum o papalayo mula doon.

Siya ay tumayo at sumunod sa kaniya.

"Tumayo si Mateo at sumunod kay Jesus" bilang isang alagad, hindi lang upang samahan si Jesus sa kaniyang susunod na patutunguhan.

Matthew 9:10-11

Pangkalahatang Kaalaman:

Ang mga pangyayaring ito ay naganap sa bahay ni Mateo na maniningil ng buwis.

sa bahay

Ito marahil ay sa bahay ni Mateo, ngunit maaari ding sa bahay ni Jesus ("kumain kasama ni Jesus at kaniyang mga alagad"). Linawin lamang kung kailangan upang maiwasan ang pagkalito.

Nang makita ito ng mga Pariseo

"Nang makita ng mga Pariseo na kumakain si Jesus kasama ang mga maniningil ng buwis at mga makasalanang tao"

Matthew 9:12-13

Pangkalahatang Kaalaman:

Ang mga pangyayaring ito ay naganap sa bahay ni Mateo na maniningil ng buwis.

Nang marinig ito ni Jesus

Dito, ang "ito" ay tumutukoy sa katanungan ng mga Pariseo tungkol kay Jesus na kumakain kasama ang mga maniningil ng buwis at mga makasalanan.

taong may malalakas sa pangangatawan

Maaring isalin na: "mga taong malusog" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

manggagamot

"doktor" (UDB)

iyon...may mga sakit

"mga taong may sakit ay nangangailangan ng manggagamot"

Dapat kayong humayo at matutunan ang ibig sabihin nito,

Maaring isalin na: "Kailangan ninyong matutuhan ang kahulugan nito."

Dapat kayong humayo

Ang panghalip na "Kayo" ay tumutukoy sa mga Pariseo.

Matthew 9:14-15

Nag-uugnay na Pahayag:

Nagtanong ang mga alagad ni Juan na Tagabautismo tungkol sa hindi pag-aayuno ng mga alagad ni Jesus.

hindi nag-aayuno

Ang ibig sabihin ng pag-aayuno ay hindi pagkain, kaya sa ibang mga wika na hindi kaugalian ang pag-aayuno, ito ay maaaring isalaysay na "Patuloy na pagkain palagi" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-doublenegatives/01.md]])

Malungkot ba ang mga panauhin...kanila?

Walang sinumang mag-aakala na ang mga panauhin ay mag-aayuno habang ang lalaking ikakasal ay kasama nila. (Tingnan sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

ang mga panauhin

Ito ay talinghaga para sa mga alagad ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

habang kasama pa nila ang lalaking ikakasal...kapag inalis na sa kanila ang lalaking ikakasal

Ang "lalaking ikakasal" ay si Jesus na nananatiling buhay, kaya "nananatiling kasama" ng kaniyang mga alagad. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

kukunin na sa kanila ang lalaking ikakasal

Maaring isalin na: "May kukuha sa lalaking ikakasal." Ito ay talinghaga para sa pagkamatay. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]], [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Malulungkot ba

"magdalamhati" o "maging malungkot" (UDB)

Matthew 9:16

Nag-uugnay na pahayag:

Patuloy na sinasagot ni Jesus ang tanong na itinanong ng mga alagad ni Juan.

Walang tao ang maglalagay ng bagong tela sa lumang damit

Ang talinghagang ito ay nangangahulugan na ang mga tao na ang alam lamang ay ang makalumang kaugalian ay hindi sabik para tanggapin ang mga bago. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

damit

"pananamit"

ang tagpi

"isang piraso ng bagong tela" na ginagamit upang takpan ang punit na damit

Matthew 9:17

Nag-uugnay na pahayag:

Patuloy na sinasagot ni Jesus ang mga tanong na itinatanong ng mga alagad ni Juan.

Ni walang tao ang maglalagay ng bagong alak sa lumang sisidlang balat

Ito ay isang talinghaga o parabula na sasagot sa tanong ng mga alagad ni Juan, kung saan "Bakit kami at ang mga Pariseo ay madalas nag-aayuno, ngunit ang iyong mga alagad ay hindi nag-aayuno?". (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Ni walang taong maglalagay

Maaring isalin na: "Ni walang sinuman ang magbubuhos" (UDB) o "Hindi maglalagay ang mga tao"

bagong alak

Maaring isalin na: "katas ng ubas." Ito ay tumutukoy sa alak na hindi pa umasim. Kung ang ubas ay hindi kilala sa inyong lugar, gamitin ang pangkalahatang katawagan para sa prutas. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

lumang sisidlang balat

Ito ay tumutukoy sa sisidlang balat na nagamit na ng maraming beses. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

sisidlang balat

Ito ay sisidlan na gawa sa balat ng hayop. Maaari din itong tawaging "lalagyan ng alak" o " lalagyan na balat" (UDB). (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

puputok ang sisidlang balat

Kung ang bagong alak ay umasim at umalsa, ang balat ay mapupunit dahil hindi na ito mababanat pa. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

masisira

"mawawasak" (UDB)

bagong sisidlang balat

"bagong sisidlang balat" o "bagong mga lalagyan ng alak." ito ay tumutukoy sa sisidlang balat na hindi pa nagagamit. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 9:18-19

Nag-uugnay na Pahayag:

Sinisimulan nito ang kuwento ni Jesus nang binuhay niya ang anak na babae ng isang opisyal ng mga Judio pagkatapos niyang mamatay.

ang mga bagay na ito

Ito ay tumutukoy sa kasagutang sinabi ni Jesus sa mga alagad ni Juan tungkol sa pag-aayuno.

masdan

Ang salitang "masdan" ay nagbibigay hudyat para sa bagong tao sa kuwento. Ang inyong wika ay maaaring may paraan upang gawin ito.

Lumuhod ito sa kaniya

Isa itong paraan upang ipakita ng isang tao ang paggalang sa kultura ng mga Judio.

sumama ka at ipatong mo ang iyong kamay sa kaniya, at siya ay mabubuhay

Ipinapakita nito na ang opisyal ng mga Judio ay naniniwala na may kapangyarihan si Jesus na buhayin ang kaniyang anak na babae.

kaniyang mga alagad.

mga alagad ni Jesus

Matthew 9:20-22

Nag-uugnay na Pahayag:

Ito ay naglalarawan kung paano pinagaling ni Jesus ang isa pang babae habang siya ay nasa daan papunta sa bahay ng opisyal ng mga Judio.

malalang dinudugo

Maaring isalin na: "may napakalubhang pag-agos ng dugo." Siya ay marahil dinudugo mula sa kaniyang sinapupunan kahit hindi ito ang pangkaraniwang panahon para dito. Ang ilang kultura ay may magalang na paraan sa pagtukoy ng ganitong kalagayan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-euphemism/01.md]])

Masdan

Ang salitang "masdan" ay nagbibigay hudyat sa atin para sa bagong tao sa kuwento. Ang inyong wika ay maaaring may paraan upang gawin ito.

Kung mahawakan ko lamang ang kaniyang damit, ay gagaling na ako.

Nagpagaling si Jesus ng maraming tao, maraming may mas malalang kalagayan pa kaysa babaeng ito. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-personification/01.md]])

damit

"roba"

Ngunit

"Sa halip." Kung ano ang inaasahan na mangyayari ng babae ay hindi nangyari.

Anak

Hindi tunay na anak ni Jesus ang babae. Nagsasalita si Jesus sa kaniya ng may paggalang. Kung ito ay nakakalito, maari rin isalin na "Batang babae" o kahit alisin na lamang.

Matthew 9:23-24

Nag-uugnay na pahayag:

Ito ay nagbabalik sa kasaysayan ni Jesus sa muling pagbuhay sa anak na babae ng opisyal ng mga Judio.

bahay ng opisyal

Ito ay ang bahay ng pinuno ng mga Judio.

plauta

Ito ay mahaba, maugong na instrumentong pang musika, na pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip ng hangin sa loob nito o sa isang dulo nito.

tumutugtog ng plauta

"Mga tao na tumutugtog ng plauta"

Umalis kayo

Nagsasalita si Jesus sa maraming tao, kaya gamitin ang pangmaramihan na paraan ng pag-uutos kung ang inyong wika ay mayroon nito.

hindi patay ang babae kundi natutulog lamang.

Pangkaraniwan ito sa panahon ni Jesus na ilarawan ang isang patay na parang "natutulog" lamang. Ngunit ang patay na babae dito ay babangon, na siya ay para lamang natutulog. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-euphemism/01.md]])

Matthew 9:25-26

Nag-uugnay na Pahayag:

Dito natatapos ang kasaysayan ni Jesus sa muling pagbuhay ng anak na babae ng opisyal ng mga Judio.

Pangkalahatang Kaalaman:

Ang bersikulo 26 ay isang buod na salaysay na naglalarawan sa kinalabasan sa pagbuhay ni Jesus sa babae mula sa kamatayan.

Noong napalabas na ang mga tao

"Pagkatapos pinalabas ni Jesus ang mga tao" o "Pagkatapos pinalabas ng mag-anak ang mga tao"

bumangon

"bumangon mula sa higaan." Ito ay may parehong kahulugan gaya sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/08/14.md]].

Ang balitang tungkol dito ay kumalat sa buong rehiyon na iyon.

Ang pagbibigay katauhang ito ay nangangahulugan na ang balita ay kumalat dahil sinabi ito ng mga tao sa iba. Maaring isalin na: "At nabalitaan ng mga tao sa buong rehiyon ang tungkol dito." (UDB) o "Ang mga tao na nakakita sa babae na nabuhay ay nag-umpisang ipagsabi sa lahat sa buong lugar angtungkol dito." (Tignan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-personification/01.md]])

Matthew 9:27-28

Nag-uugnay na pahayag:

Ito ang simula ng kasaysayan ni Jesus sa pagpapagaling sa dalawang lalaking bulag.

Habang papalayo si Jesus mula roon

Paalis si Jesus sa rehiyon.

Habang papalayo

Hindi malinaw dito kung tumutungo si Jesus pataas o pababa sa burol. Maaari ninyong gamitin ang pangkalahatang katawagan para sa "umalis."

Anak ni David

Si Jesus ay hindi literal na anak ni David, kaya ito ay maaring isalin bilang "kaapu-apuhan ni David" (UDB). Gayon pa man, ang "Anak ni David" ay katawagan na binigay para sa Mesias (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/21/09.md]]), marahil tinatawag ng mga tao si Jesus sa pamamagitan ng katawagang ito.

Nang dumating si Jesus sa bahay

Ito ay maaaring bahay mismo ni Jesus (UDB) o ang bahay sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/09/10.md]].

Opo, Panginoon

Maaring isalin na: "Opo, Panginoon, naniniwala kami na kaya mo kaming pagalingin."

Matthew 9:29-31

Hinawakan ni Jesus ang kanilang mga mata at sinabi

Ito ay hindi malinaw kung hinawakan niya pareho ang mga mata ng mga lalaki nang magkasabay o ginamit niya lamang ang kaniyang kanang kamay para hawakan ang isa pagkatapos ay iyong isa naman. Dahil ang kaliwang kamay ay pangkaraniwang ginagamit para sa mga maruming layunin, maaari niyang ginamit ang kaniyang kanang kamay. Hindi rin malinaw kung nagsalita siya habang hinahawakan niya ang mga ito o una niyang hinawakan ang mga ito at saka siya nagsalita sa kanila.

At nabuksan ang kanilang mga mata

Maaring isalin na: "Pinagaling ng Diyos ang mga mata nila" o "ang dalawang bulag ay nakakita" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]], [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Ngunit

"Sa halip." Hindi ginawa ng tao kung ano ang sinabi ni Jesus na dapat nilang gawin.

ikinalat ang balitang

Maaring isalin na: "sinabi sa maraming tao kung ano ang nangyari sa kanila"

Matthew 9:32-34

Nag-uugnay na pahayag:

Ito ay ang kasaysayan ng pagpapagaling ni Jesus sa isang lalaki na hindi makapagsalita at inilalarawan kung paano tumugon ang mga tao.

masdan

Ang salitang "masdan" ay nagbibigay hudyat sa bagong tao sa kwento. Ang iyong wika ay maaaring may ibang paraan para gawin ito.

pipi

hindi makapagsalita

ang lalaking pipi ay nakapagsalita

Maaring isalin na "Ang piping lalaki ay nag-umpisang makapagsalita" o "Ang lalaking pipi ay nakapagsalita" o " ang lalaki na dating pipi, ay nagsalita"

Ang mga tao ay namangha

Maaring isalin na: "Ang mga tao ay nagtaka ng labis"

Kailan man ay hindi pa ito nakita

Ito ay maaaring nangangahulugan na: "Ito ay hindi pa nangyari" o "Wala pang nakagawa ng anumang tulad nito."

siya ay nakakapagpalayas ng mga demonyo

Ang panghalip na "siya" ay tumutukoy kay Jesus.

Matthew 9:35-36

Nag-uugnay na Pahayag:

Ang bersikulo 35 ay ang katapusang bahagi ng kuwento na sinimulan sa [[en:bible:notes:mat:08:01|8:1]] tungkol sa ministeryo ni Jesus ng pagpapagaling sa Galilea. (Tingnan sa: [[End of Story]])

Pangkalahatang Kaalaman:

Ang bersikolo 36 ay nagsimula ng isang bagong bahagi ng kuwento kung saan tinuruan ni Jesus ang kaniyang mga alagad at pinadala niya ang mga ito upang mangaral at magpagaling na gaya ng kanyang ginawa.

sa lahat ng mga lungsod

Maaring isalin na: "marami sa mga lungsod" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]])

lungsod...mga nayon

Maaring isalin na: "Malalaking nayon....maliit na mga nayon" o "malalaking bayan....maliit na mga bayan"

lahat ng mga uri ng karamdaman at ang lahat ng mga uri ng sakit.

Maaring isalin na: "bawat karamdaman" at "bawat sakit." Ang salitang "karamdaman " at " sakit" ay malapit na magkaugnay ngunit kailangang maisalin bilang dalawang magkaibang mga salita. Ang "karamdaman" ay ang nagdudulot sa tao upang magkasakit. Ang "sakit" ay panghihina ng katawan o dalamhati na resulta mula sa pagkakaroon ng karamdaman.

Para silang tupang walang pastol

Maaring isalin na: "Ang mga tao na walang pinuno" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

Matthew 9:37-38

Pangkalahatang Kaalaman:

Gumagamit si Jesus ng isang talinghaga tungkol sa pag-aani upang sabihin sa kaniyang mga alagad kung paano dapat sila tumugon sa mga pangangailangan ng mga tao sa nakaraang kabanata.

Marami ang aanhin ngunit kakaunti ang manggagawa

Ang talinghagang ito ay naghahalintulad sa malaking bilang ng mga tao na maniniwala sa Diyos at maidadagdag sa kaniyang kaharian gaya sa pagkain na lumalago sa bukid, at iyong mga nagsasabi sa iba tungkol sa Diyos ay ang mga manggagawa. Ang punto ng talinghagang ito ay lubhang kakaunti na lang ang mga taong magsabi sa maraming tao tungkol sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

anihin

Maaring isalin na: "pag-titipon ng hinog na pagkain"

mga manggagawa

"mga trabahador"

idalangin sa Panginoon ng pag-aani,

Maaring isalin na: "manalangin sa Panginoon na siyang namamahala sa anihan"

Matthew 10

Matthew 10:1

Nag-uugnay na Pahayag:

Dito nagsisimula ang kasaysayan ni Jesus sa pagpapadala ng kaniyang labindalawang alagad upang gawin ang kaniyang gawain.

Tinawag ni Jesus ang kaniyang labindalawang alagad nang magkakasama

Maaaring isalin na: "Tinipon ang kaniyang labindalawang alagad"

binigyan sila ng kapangyarihan

Siguraduhin na ang paksa ay maliwanag na nag-uugnay sa kapangyarihang 1) magpalayas ng mga masasamang espiritu at 2) ang magpagaling ng sakit at karamdaman

palayasin ang mga ito

Maaaring isalin na: "palayasin ang mga masasamang espiritu"

lahat ng uri ng karamdaman at lahat ng uri ng sakit

Maaaring isalin na: "bawat karamdaman at bawat sakit." Ang mga salitang "karamdaman" at "sakit" ay magkalapit ngunit kung maaari ay dapat isalin bilang dalawang magkaibang salita. Ang "sakit" ay ang dahilan ng isang tao upang magkasakit. Ang "karamdaman" ay ang pisikal na panghihina o dalamhati na dulot ng pagkakaroon ng sakit.

Matthew 10:2-4

Pangkalahatang Impormasyon:

Ibinigay dito ng may-akda ang pangalan ng labindalawang alagad bilang karagdagang impormasyon. (Tingnan sa: [[en:ta:vol2:translate:writing_background]])

una

sa pagkasunod-sunod at hindi sa katayuan

ang Makabayan

Ang isang posibleng kahulugan nito ay 1) "ang Makabayan." Ipinapahiwatig nito na siya ay isang bahagi ng grupo ng mga tao na gustong palayain ang mga Judio mula sa pamumuno ng mga Romano. Maaaring isalin na: "ang magiting" o "ang makabansa" o di kaya "ang lumalaban para sa kalayaan." Ang ibang posibleng kahulugan ay 2) "ang siyang masigasig." Ito ay nagpapahiwatig na siya ay masigasig na maparangalan ang Diyos . Maaaring isalin na: "makabagbag-puso."

Mateo na naniningil ng buwis

"Mateo na isang maniningil ng buwis"

na siyang magkakanulo sa kaniya

"na siyang magkakanulo kay Jesus"

Matthew 10:5-7

Nag-uugnay na Pahayag:

Dito nagsimulang magbigay si Jesus ng mga tagubilin sa kaniyang mga alagad tungkol sa kung ano ang dapat nilang gawin at aasahan kapag sila ay pumunta upang mangaral.

Pangkalahatang Impormasyon:

Bagaman sa bersikulo 5 nagsimula siya sa pamamagitan ng pagsasabi na isinugo niya ang labindalawa, ibinigay ni Jesus ang mga tagubilin na ito bago niya sila isinugo (Tingnan sa: [[en:ta:vol1:translate:figs_events]])

Ipinadala ni Jesus ang labindalawang ito

Maaaring isalin na: "Ipinadala ni Jesus itong labindalawang tao" o "Itong labindalawang tao ang siyang pinadala ni Jesus"

Ipinadala

Ipinadala ni Jesus ang mga ito para sa natatanging layunin. Ang "Ipinadala" ay ang literal na anyo sa pangngalang "mga apostol" na ginamit sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/10/01.md]].

Tinagubilinan niya ang mga ito

Maaaring isalin na: "Sinabi niya sa mga ito kung ano ang kailangan nilang gawin" o "Inutusan niya ang mga ito"

nawawalang tupa sa bahay ng Israel

Ito ay isang talinghaga na naghahambing sa kabuuang bansa ng Israel sa isang tupa na nawala mula sa kanilang pastol. (UDB) (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

bahay ng Israel

Ang pagpapahayag na ito ay tumutukoy sa bayan ng Israel. Maaaring isalin na: "mga tao ng Israel" o "kaapu-apuhan ng Israel." (Tignan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

At sa pagpunta ninyo

Ang panghalip na "ninyo" ay tumutukoy sa labindalawang apostol. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-pronouns/01.md]])

Ang kaharian ng langit ay nalalapit na

Kinakailangang isalin mo ito sa parehong paraan tulad ng pagsalin mo ng ideya sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/03/01.md]].

Matthew 10:8-10

Nag-uugnay na Salaysay:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa kung ano ang dapat nilang gawin kapag sila ay pumunta upang mangaral.

ninyo..inyong

Tumutukoy ito sa labindalawang apostol

ginto, pilak o tanso

Ito ay mga metal na pinagmulan ng mga barya. Ang listahang ito ay metonomiya para sa pera, kaya kung ang mga metal na ito ay hindi kilala sa inyong lugar, isalin ang talaan bilang "pera." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]]

mga pitaka

Ang kahulugan nito ay "mga sinturon" o "mga sinturong lalagyan ng pera," ngunit maaari nitong tukuyin ang anumang gamitin sa pagdadala ng pera. Ang sinturon ay isang mahabang piraso ng tela o balat ng hayop na sinusuot sa baywang. Madalas itong may sapat na lapad na maaaring itupi para gamitin sa pagdadala ng pera.

panglakbay na lalagyan

Ito ay kahit anong lalagyan na maaaring gamitin sa pagdadala ng mga bagay sa paglalakbay, o di kaya ay lalagyan na gagamitin ng sinuman upang mangolekta ng pagkain o pera.

dagdag na tunika

Gumamit ng parehong salita para sa "tunika" sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/05/40.md]].

manggagawa

"trabahador"

kaniyang pagkain

Maaaring isalin na: "kung ano ang kaniyang mga kailangan"

Matthew 10:11-13

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa kung ano ang dapat nilang gawin kapag sila ay pumunta upang mangaral.

ninyo...inyong

Ang panghalip na ito ay tumutukoy sa labindalawang apostol.

Anumang lungsod o nayon ang inyong mapuntahan

Maaaring isalin na: "Kapag kayo ay pumunta sa isang lungsod o nayon" o "Bawat lungsod o nayon na inyong pupuntahan"

lungsod...nayon

"malaking nayon...maliit na nayon" o "malaking lungsod...maliit na lungsod." Ito ay parehong salita sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/09/35.md]].

manatili kayo doon hanggang sa kayo ay aalis

Maaaring isalin na: "manatili kayo sa bahay ng taong iyon hanggang kayo ay aalis sa lungsod o nayon"

Pagpasok ninyo sa bahay, batiin ninyo ang mga nandoon

Maaaring isalin na: "At sa pagpasok ninyo sa bahay, batiin ninyo ang mga tao na nakatira doon." Ang karaniwang pagbati noong araw ay "Naway magkaroon ng kapayapaan sa bahay na ito!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

kung ang bahay ay karapat-dapat

Maaaring isalin na: "tatanggapin kayo ng mabuti ng mga tao na nakatira sa bahay na iyan" (UDB) o "ang mga tao na nakatira sa bahay na iyan ay papakisamahan kayo ng mabuti" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

hayaan ninyong bumalik ang inyong kapayapaan sa inyo

Maaaring isalin na: "hayaan ang kapayapaan ay pumarito" o "ang mga tao na nakatira sa bahay na iyan ay mamumuhay ng mapayapa"

inyong kapayapaan

Ito ay ang kapayapaan na hihilingin ng mga apostol sa Diyos para ibigay sa mga tao sa bahay.

kung ito ay hindi karapat-dapat

Maaaring isalin na: "kung hindi nila kayo tatanggapin ng mabuti" (UDB) o "kung hindi nila kayo pakikisamahan ng mabuti"

hayaan ninyong bumalik ang kapayapaan sa inyo

Ito ay may dalawang posibleng kahulugan: 1) Kung ang sambahayan ay hindi karapat-dapat, hindi ibibigay ng Diyos ang kapayapaan o ang pagpapala sa sambahayang iyon o 2) kung ang sambahayan ay hindi karapat-dapat, ngayon ang mga apostol ay kinakailangang gumawa ng mga bagay kagaya ng paghiling sa Diyos na huwag kilalanin ang kanilang pagbati ng kapayapaan. Kung ang wika ninyo ay may parehong kahulugan sa pagbawi ng pagbati o ang mga epekto nito, maaari ninyong gamitin ito dito.

Matthew 10:14-15

Nag-uugnay na pahayag:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa kung ano ang dapat nilang gawin kapag sila ay pumunta upang mangaral.

Sa mga hindi naman tumatanggap sa inyo o nakikinig

Maaaring isalin na: "Kung walang tao sa bayan na iyon ang tatanggap sa inyo o makikinig"

inyo...inyong

Ito ay tumutukoy sa labindalawang apostol

nakikinig sa inyong mga salita

Maaaring isalin na: "Makinig sa inyong mensahe" (UDB) o "makinig sa kung ano ang inyong sasabihin"

bayan

Kinakailangan mong isalin ito sa parehong paraan na ginawa mo sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/10/11.md]].

pagpagin ninyo ang mga alikabok sa inyong mga paa

Maaaring isalin na: "pagpagin ang alikabok ng bahay o lungsod na iyan mula sa inyong paa." Ito ay simbulo na tinanggihan ng Diyos ang mga tao sa bahay o lungsod na iyon.

mas mapagtitiisan pa

Maaaring isalin na: "ang paghihirap ay mas magaan"

ang lupain ng Sodoma at Gomorra

Maaaring isalin na: "ang mga tao na nanirahan sa mga lungsod ng Sodoma at Gomorra" na siyang sinira ng Diyos sa pamamagitan ng apoy na nagmula sa langit (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

lungsod na iyan

Ito ay tumutukoy sa mga tao sa lungsod na hindi tatanggap sa mga apostol o makinig sa kanilang mensahe. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]]

Matthew 10:16-18

Nag-uugnay napahayag

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad. Sinimulan niya dito na sabihin sa kanila ang tungkol sa pag-uusig na kanilang titiisin kapag sila ay pumunta upang mangaral.

Tingnan

Ang salitang "Tingnan" dito ay nagdaragdag diin sa kung ano ang mga sumusunod. Maaaring isalin na: "Tumingin kayo" o "Makinig kayo" o "Bigyang pansin sa kung ano ang sasabihin ko sa inyo"

ipadadala ko kayo

Ipadadala sila ni Jesus para sa isang natatanging layunin.

parang mga tupa sa kalagitnaan ng mga asong lobo

Inihambing ni Jesus ang kaniyang mga alagad sa mga walang kalaban-labang mga hayop na pupunta kung nasaan ang mga mababangis na mga hayop na maaaring umatake sa kanila. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

parang mga tupa

Ang tupa ay walang kalaban-laban. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

sa kalagitnaan ng mga asong lobo

Maaaring isalin na: "sa kalagitnaan ng mga tao na tulad ng mga mapanganib na asong lobo" o "sa kalagitnaan ng mga tao na ang kilos ay tulad ng mapanganib na mga hayop" o "sa kalagitnaan ng mga tao na siyang aatake sa inyo" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

maging marunong kayo na parang mga ahas ngunit hindi mapanakit katulad ng mga kalapati

Mas maigi na hindi na sabihin ang mga kawangis. Maaaring isalin na: "Ang gawa na may pag-uunawa at pag-iingat, at may kawalan ng kasalanan at may kabutihan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

Dadalhin nila kayo sa mga konseho

Maaaring isalin na: "Dahil ipapasakamay nila kayo sa kanilang hukuman"

Dadalhin nila kayo sa

Ito ang ginawa ni Judas kay Jesus. Maaaring isalin na: "ipagkakanulo kayo sa" o "ibibigay kayo sa" o di kaya "kayo ay aarestuhin at susubukin sa pamamagitan ng"

mga konseho

Ito ay ang mga lokal na relihiyosong mga pinuno o mga nakakatanda na magkakasamang nagpapanatili ng kapayapaan sa komunidad. Maaaring isalin na: "mga hukuman."

hahagupitin nila kayo

Maaaring isalin na: "sasaktan kayo sa pamamagitan ng pamalo"

kayo ay dadalhin

"dadalhin nila kayo" o "kakaladkarin nila kayo" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

dahil sa akin

Maaaring isalin na: "dahil kayo ay nabibilang sa akin" (UDB) "dahil kayo ay sumunod sa akin"

sa kanila at sa mga Gentil

Ang panghalip na "kanila" ay maaaring tumutukoy sa "mga gobernador at mga hari" o sa mga mapanghusgang Judio (10:17).

Matthew 10:19-20

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa pag-uusig na kanilang titiisin kapag sila ay pumunta upang mangaral.

Kapag dinala nila kayo

"Kapag ipinasakamay kayo ng mga tao sa mga konseho." Ang "mga tao" dito ay pareho sa "mga tao" sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/10/16.md]].

kayo

Ang mga panghalip na "kayo" at "inyong" ay tumutukoy sa labindalawang apostol.

Huwag kayong mabahala

Maaaring isalin na: "Huwag kayong mabalisa"

kung paano o kung ano ang inyong sasabihin

"Kung paano kayo magsasalita o kung ano ang inyong sasabihin." Ang dalawang kaisipan ay maaaring pagsamahin: "kung ano ang inyong sasabihin." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hendiadys/01.md]])

sa oras na iyon

Maaaring isalin na: "sa panahong iyan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

ang Espiritu ng inyong Ama

Kung kinakailangan ay isalin ito bilang "ang Espiritu ng Diyos na inyong Ama na nasa langit" o magdagdag ng talababa upang mas maging maliwanag na tumutukoy ito sa Banal na Espiritu ng Diyos at hindi sa espiritu ng amang nasa lupa.

Ama

Ito ay isang mahalagang katawagan para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

sa inyo

Maaaring isalin na: "sa pamamagitan ninyo"

Matthew 10:21-23

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa pag-uusig na kanilang titiisin kapag sila ay pumunta upang mangaral.

Dadalhin ng kapatid ang kaniyang kapatid sa kamatayan, at ang ama sa kaniyang anak

Maaaring isalin na: "Dadalhin ng mga kapatid ang kanilang mga kapatid sa kamatayan, at dadalhin ng mga ama ang kanilang mga anak sa kamatayan"

Dadalhin

Isalin ito ng tulad ng ginawa mo sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/10/16.md]].

Sasalungat...laban

Maaaring isalin na: "magrerebelde laban" (UDB) o "tatalikod laban"

magdudulot sa kanila upang malagay sa kamatayan

Maaaring isalin na: "at sila ay ilalagay sa kamatayan" o "at ilalagay sila sa kamatayan ng mga may katungkulan"

Kamumuhian kayo ng lahat

Maaaring isalin na: "Ang lahat ay kamumuhian kayo" o "Lahat ng tao ay kamumuhian kayo" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

kayo...kayo...kayo...inyo

Ito ay tumutukoy sa labindalawang apostol.

dahil sa aking pangalan

Maaaring isalin na: "dahil sa akin" o "dahil nagtitiwala kayo sa akin" (UDB)

sinuman ang makapagtitiis

Maaaring isalin na: "sinuman ang mananatiling tapat"

ang taong iyan ay maliligtas

Maaaring isalin na: "ililigtas ng Diyos ang taong iyan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

tumakas kayo sa kabila

"tumakas sa susunod na lungsod"

dumating

Maaaring Isalin na: "darating"

Matthew 10:24-25

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa pag-uusig na kanilang titiisin kapag sila ay pumunta upang mangaral.

Ang alagad ay hindi nakahihigit sa kaniyang guro

Ito ay pangkalahatang katotohanan, hindi isang pahayag patungkol sa karaniwang alagad at guro. Ang alagad "ay hindi mas mahalaga" kaysa sa kaniyang guro. Ito ay maaaring dahil siya ay "walang mas maraming alam" o "walang mas mataas na katungkulan" o "ay hindi magaling" kaysa sa kaniyang guro. Maaaring isalin na: "Ang alagad ay di gaanong mahalaga kaysa sa kaniyang guro" o "Ang guro ay laging mas mahalaga kaysa sa kaniyang alagad."

ni mas mataas ang lingkod sa kaniyang amo

"at ang lingkod ay hindi mas mataas sa kaniyang amo." Ito ay pangkalahatang katotohanan, at ni hindi tungkol sa karaniwang amo at lingkod. Ang lingkod ay hindi "mas higit" o "mas mahalaga" kaysa sa kaniyang amo. Maaaring isalin na: "at ang lingkod ay di gaanong mahalaga kaysa sa kaniyang amo" o "at ang amo ay laging mas mahalaga kaysa sa kaniyang lingkod."

lingkod

"alipin"

amo

"may-ari"

Sapat na ang alagad ay maging katulad ng kaniyang guro

Maaaring isalin na: "Ang alagad ay dapat makuntento sa pagiging tulad ng kaniyang guro"

maging katulad ng kaniyang guro

Maaaring isalin na: "may alam tulad ng nalalaman ng kaniyang guro" o "maging tulad ng kaniyang guro"

at ang lingkod na katulad ng kaniyang amo

Maaaring isalin na: "at ang lingkod ay dapat lamang na makuntento sa pagiging magkasing-halaga tulad ng kaniyang amo"

Kung tinawag nilang Beelzebub ang amo ng bahay, gaano pa kaya nila ipapahiya ang buo niyang sambahayan

Si Jesus ay pinakitunguhan ng hindi maganda kaya ganoon din ang pakikitungo na dapat asahan ng kaniyang mga alagad o mas malubha pa.

Kung tinawag

Maaaring isalin na: " Yaman din lamang na tinawag ng mga tao"

ang amo ng bahay

Ginagamit ni Jesus ang talinghagang ito para sa kaniyang sarili. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Beelzebub

Ang pangalang ito ay maaaring 1) direktang isulat bilang "Belzeebub" o 2) isinalin sa orihinal nito na ang sadyang kahulugan ay "Satanas"

nila...ang buo niyang sambahayan

Ito ay talinghaga para sa mga alagad ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 10:26-27

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa pag-uusig na kanilang titiisin kapag sila ay pumunta upang mangaral.

huwag ninyo silang katakutan

Dito, ang "silang" ay tumutukoy sa mga tao na hindi maganda ang pakikitungo sa mga tagasunod ni Jesus.

walang lihim ang hindi nabubunyag, at walang natatago na hindi malalaman

Maaaring isalin na: "Ilalantad ng Diyos ang mga bagay na itinatago ng mga tao." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parallelism/01.md]], [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Ang sinabi ko sa inyo sa kadiliman ay sabihin sa liwanag, at kung anong narinig ninyo ng mahina sa inyong tainga, ipahayag sa ibabaw ng bubungan

Maaaring isalin na: "Sabihin sa mga tao sa liwanag kung ano ang sinabi ko sa inyo sa kadiliman at ipahayag sa ibabaw ng bubungan kung ano ang narinig ninyo ng mahina sa inyong tainga." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parallelism/01.md]])

Ang sinabi ko sa inyo sa kadiliman

Maaaring Isalin na: "Kung ano ang sinasabi ko sa inyo ng palihim" o "Ang mga bagay na sinasabi ko sa inyo ng lihim" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

sabihin sa liwanag

Maaaring isalin na: "sabihin ng hayagan" o "sabihin ng lantaran" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

kung anong narinig ninyo ng mahina sa inyong tainga

Maaaring isalin na: "kung ano ang ibinulong ko sa inyo"

ipahayag sa ibabaw ng mga bubungan

Maaring isalin na: "sabihin ng malakas upang marinig ng lahat." Ang ibabaw ng bubungan na tinitirahan ni Jesus ay pantay at ang mga tao na nasa malayo ay kayang marinig ang tinig ng sinuman na magsasalita ng malakas.

Matthew 10:28-31

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa pag-uusig na kanilang titiisin kapag sila ay pumunta upang mangaral.

Pangkalahatang Impormasyon:

Nagsimula si Jesus dito na magbigay ng mga dahilan kung bakit hindi dapat matakot ang kaniyang mga alagad sa pag-uusig na maaari nilang maranasan.

Huwag kayong matakot sa mga pumapatay ng katawan ngunit walang kakayahang pumatay ng kaluluwa

"Huwag kayong matakot sa mga tao. Kaya nilang patayin ang katawan ngunit hindi ang kaluluwa."

pumapatay ng katawan

nagdudulot ng pisikal na kamatayan. Kung ang mga salitang ito ay hindi akma, maaari itong isalin bilang "patayin ka" o "patayin ang ibang tao."

katawan

bahagi ng tao na nahahawakan

pumatay ng kaluluwa

saktan ang mga tao pagkatapos nilang mamatay

kaluluwa

bahagi ng tao na hindi nahahawakan at ang mabubuhay pagkatapos mamatay ang pisikal na katawan.

Hindi ba ang dalawang maya ay ibinenta sa isang baryang maliit ang halaga?

Ang matalumpating tanong na ito ay maaaring isalin bilang "Isipin mo ang tungkol sa mga maya. Mayroon silang napakaliit na halaga na maaari mo itong bilhin ang dalawa ng isang maliit na barya" (UDB). (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

mga maya

Ang mga ito ay maliliit na mga ibon na kumakain ng mga butil na ginamit bilang talinghaga sa ang mga bagay na hindi iniisip ng mga tao na mahalaga. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

maliit na barya

Ito ay malimit isalin bilang pinakamaliit na barya sa inilalarawang wika. Ito ay tumutukoy sa isang tansong barya na nagkakahalaga ng nasa isa sa labing anim na hati sa sahod ng isang manggagawa sa isang araw. Ito ay maaari ding isalin na "katiting na pera."

wala ni isa sa kanila ang nalaglag sa lupa na hindi nalalaman ng Ama

Ang pangungusap na ito ay maaaring isalin na "kahit na isa sa kanila ang mahulog sa lupa ay malalaman ng inyong Ama ang tungkol dito" o "malalaman ng inyong Ama ang tungkol dito kahit na ang pagbagsak ng isa sa kanila sa lupa" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-doublenegatives/01.md]])

wala ni isa sa kanila

"wala ni isang maya"

ang nalaglag sa lupa

"namatay"

At kahit na ang mga buhok ng inyong ulo ay bilang lahat

"Alam ng Diyos maging kung ilan ang bilang ng inyong buhok sa ulo" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

bilang

"binilang"

Mas mahalaga kayo kaysa sa maraming maya

"Mas pinapahalagahan kayo ng Diyos kaysa sa maraming maya"

Matthew 10:32-33

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa mga dahilan kung bakit hindi dapat matakot ang kaniyang mga alagad sa pag-uusig na maaari nilang maranasan.

lahat ng tatanggap sa akin sa harap ng mga tao

"ang sinuman na magsasabi sa iba na siya ay aking alagad" o "sinuman na kumikilala sa harap ng iba na siya ay tapat sa akin"

tatanggap

"kumikilala"

harap ng mga tao

"sa harap ng mga tao" o "sa harap ng ibang tao"

Ama

Ito ay isang mahalagang katawagann para sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

magtanggi sa akin sa harap ng mga tao

"ang magtatakwil sa akin sa harap ng mga tao" o "ang hindi tatanggap sa akin sa harap ng mga tao" o di kaya "sinuman na tatanggi na kilalanin sa iba na siya ay aking alagad" o "kung sinuman na tatanggi na magsasabing siya ay tapat sa akin."

Matthew 10:34-36

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa mga dahilan kung bakit hindi dapat matakot ang kaniyang mga alagad sa pag-uusig na maaari nilang maranasan.

Huwag ninyong isipin

"Huwag ipagpalagay" o "Hindi ninyo dapat isipin"

ispada

Ang talinghagang ito ay tumatayo para sa 1) marahas na kamatayan (Tingnan ang "krus" sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/10/37.md]]) o 2) away na nagdudulot ng pagkahati. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

itatakda

"tumalikod" o "hatiin" o "paghiwalayin"

lalaki laban sa kaniyang ama

"ang anak laban sa kaniyang ama"

kaaway ng tao

"Ang mga kaaway ng isang tao" o "ang pinakamasamang kaaway ng isang tao"

kaniyang sariling sambahayan

"miyembro ng sarili niyang pamilya"

Matthew 10:37-39

Nag-uugnay na pahayag:

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa mga dahilan kung bakit hindi dapat matakot ang kaniyang mga alagad sa pag-uusig na maaari nilang maranasan.

Ang nagmamahal...ay hindi karapat-dapat

Maaaring isalin na: "Kung mamahalin ninyo...kayo ay hindi karapat-dapat."

Ang

Ito ay maaari ding isalin na "Sinuman" o "Ang isa na" o "Sinuman na" o "Ang mga tao na" (UDB)

nagmamahal

Ang salitang "nagmamahal" dito ay tumutukoy sa "pagmamahal bilang magkapatid" o "pagmamahal mula sa isang kaibigan". Ito rin ay maaaring isalin na "pagpapahalaga sa" o "tapat kay" o di kaya "ay magiliw sa"

hindi karapat-dapat sa akin

Ito ay maaari ding isalin na "hindi marapat na mapunta sa akin" o "ay hindi karapat-dapat na maging isang alagad ko" o "ay hindi karapat-dapat na mapunta sa akin."

ang hindi nagbubuhat ng kaniyang...ay hindi

Maaaring isalin na: "Iyong mga hindi magbubuhat...ay hindi" o "Kung hindi mo bubuhatin...ikaw ay hindi" o "Maliban kung bubuhatin mo...ikaw ay hindi."

nagbubuhat...krus at sumunod

Ito ay talinghaga para sa mga pagiging handang mamatay. Kinakailangan ninyong gamitin ang mga ordinaryong salita sa pagkuha ng isang bagay at bubuhatin ito sa likod ng isang tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

nagbubuhat

"kunin" o "pulutin at buhatin"

Ang naghahanap...mawawalan nito...ang mawawalan...makakahanap nito

Kung maaari, ang mga salitang ito ay dapat maisalin sa mas kaunting salita. Maaaring isalin na: "Ang mga maghahanap...ay mawawalan...ang mga mawawalan...ay makakahanap" o "Kung hahanapin ninyo...kayo ay mawawalan...kung kayo ay mawawalan...inyong mahahanap."

naghahanap

Ito ay isang metonomiya para sa "mag-iingat" o "magliligtas." Mga alternatibong pagsalin: "susubukang ingatan" o "susubukang iligtas." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

mawawalan

Hindi ibig sabihin nito na ang tao ay mamamatay. Ito ay isang talinghaga para sa "hindi magkakaroon ng totoong buhay." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

ang mawawalan ng buhay

Hindi ibig sabihin nito na mamamatay. Ibig sabihin nito ay ituturing ng tao ang pagsunod kay Jesus na mas mahalaga kaysa sa kaniyang buhay. Maaaring Isalin na: "ang magkakaila sa kaniyang sarili."

dahil sa akin

"dahil pinagkakatiwalaan niya ako" o "sa aking pananagutan" o "dahil sa akin." Ito ay may parehong ideya sa "para sa aking kapakanan" sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/10/16.md]].

makahahanap nito

Ang talinghagang ito ay nangangahulugang "mahahanap ang totoong buhay." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 10:40-41

Nag-uugnay na pahayag

Patuloy na nagtagubilin si Jesus sa kaniyang mga alagad tungkol sa mga dahilan kung bakit hindi dapat matakot ang kaniyang mga alagad sa pag-uusig na maaari nilang maranasan.

Ang

Ito ay maaari ding isalin na "Sinuman" o "Sino man na" o "Ang isa na."

tumatanggap

Ito ay parehong salita bilang "tanggapin" sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/10/14.md]] at nangangahulugang "tanggapin bilang panauhin."

sa inyo

Ang panghalip na "sa inyo" ay tumutukoy sa labindalawang apostol na siyang kinakausap ni Jesus.

tumatanggap sa kaniya na nagsugo sa akin

"pinaunlakan ang Diyos Ama na nagsugo sa akin"

Matthew 10:42

Nag-uugnay na Pahayag:

Natapos ni Jesus ang pagtagubilin sa kaniyang mga alagad tungkol sa kung ano ang dapat nilang gawin at asahan kapag sila ay pumunta upang mangaral.

Sinuman ang magbibigay

"kahit na sino na magbibibgay."

sa isa sa mga hamak na ito, kahit na isang baso ng malamig na tubig upang inumin, dahil isa iya isang alagad

Ito ay maaari ding isalin sa "isa sa mga ito ng isang maliit na baso na may malamig na tubig dahil siya ay isang alagad ko" o "isa sa pinakamababa kong alagad kahit na isang malamig na tubig na maiinom."

hindi maaring mawala sa kaniya ang kaniyang gantimpala

"Ang taong iyon ay tiyak na makatatanggap ng kaniyang gantimpala" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-doublenegatives/01.md]])

mawala

"ay tatanggihan." Wala itong kinalaman sa pagkakaroon ng pag-aari na kukunin.

Matthew 11

Matthew 11:1-3

Pangkalahatang Kaalaman:

Ito ay ang simula ng bagong bahagi ng kwento kung saan sinasabi ng manunulat kung paanong tumugon si Jesus sa mga alagad ni Juan na Tagapagbautismo. (Tingnan sa:[[en:ta:vol2:translate:writing_newevent]])

Nangyari

Ang salitang ito ay ginamit upang ipakita na ito ay ang simula ng isang kasaysayan. Kung ang inyong wika ay may pamamaraan sa pagsisimula ng kasaysayan, maaari mo itong gamitin. Maari itong isalin na "At" o "Pagkatapos noon"

tagubilinan

Ang salitang ito ay maaaring isalin bilang "tinuturuan" o "inuutusan."

labingdalawa niyang alagad

Ito ay tumutukoy sa labingdalawang napiling apostol ni Jesus.

Ngayon

"Nang ganap na oras na iyon." Maaari din itong alisin.

nang marinig ni Juan mula sa bilangguan ang ang mga bagay tungkol

Maaaring isalin na: "Nang si Juan ay nasa bilangguan, kaniyang narinig ang patungkol" o "Nang sinabi ng isang tao kay Juan na nasa bilangguan ang patungkol"

nagpadala siya ng mensahe sa pamamagitan ng kaniyang mga alagad

Inutusan ni Juan na Tagapagbautismo ang kaniyang sariling alagad na may mensahe para kay Jesus.

sinabi nito sa kaniya

Ang panghalip na "kaniya" ay tumutukoy kay Jesus.

Ikaw na nga ba Ang Darating

Kahit isalin na "Ang Darating" o "Ang inaasahan namin na darating," ito ay isang eupemismo para sa Mesyas o Cristo. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-euphemism/01.md]])

na dapat naming hanapin

"dapat pa kaming umasa." Ang panghalip na "kami" ay tumutukoy sa lahat ng Judio hindi lamang sa mga alagad ni Juan.

Matthew 11:4-6

iulat ninyo kay Juan

"sabihin ninyo kay Juan"

Matthew 11:7-8

Nag-uugnay na pahayag:

Nagsimula si Jesus na magsalita sa maraming tao patungkol kay Juan na Tagapagbautismo.

Ano ang nilabas ninyo...hangin?

Ginamit ni Jesus ang pariralang ito sa tatlong patalumpating tanong upang isipin ng mga tao kung anong uri ng tao si Juan na Tagapagbautismo. Maaari itong isalin bilang "Kayo ba ay lumabas upang makita...hangin? malamang hindi!" o "Siguradong hindi kayo lumabas upang makita...hangin!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

tambo na inaalog-alog ng hangin

Ito ay maaaring nangangahulugang 1) ang mga literal na halaman sa Ilog Jordan o 2) isang talinghaga para sa uri ng tao: "isang tao na parang tambo na inaalog ng hangin." Ang paghahambing na ito ay may dalawang maaaring kapaliwanagan: ang taong iyon ay 1) madaling tangayin ng hangin, isang talinghaga para sa madaling magbago ang isip, o 2) gumagawa ng ingay kapag umuhip na ang hangin, isang talinghaga para sa pagsasalita ng maraming bagay ngunit hindi nagsasabi ng anumang mahalaga. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

tambo

"isang mataas at madamong halaman"

nakasuot ng malambot na kasuotan

"nakasuot ng mamahaling kasuotan." Ang mga mayayamang tao ang nagsusuot ng ganitong kasuotan.

Totoo nga

Ang salitang ito ay kadalasang isinasaling "Masdan," nagdadagdag ng diin sa kung ano ang susunod. Maaaring isalin sa: "Tunay nga."

Matthew 11:9-10

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy si Jesus na makipag-usap sa mga tao patungkol kay Juan na Tagapagbautismo.

Pangkalahtang Kaalaman:

Sa bersikulo 10, binanggit ni Jesus ang propetang si Malakias upang ipakita na ang buhay at ministeryo ni Juan na Tagapagbautismo ay katuparan ng propesiya.

Ngunit ano ang nilabas ninyo para makita—isang propeta?

Ipinagpapatuloy nito ang patalumpating tanong ni Jesus patungkol kay Juan na Tagapagbautismo. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Ngunit ano ang nilabas ninyo para makita—isang propeta? Oo, sinasabi ko sa inyo

Ang pangmaramihang panghalip na "inyo" ay tumutukoy sa mga tao sa parehong pagkakataon.

mas higit pa sa isang propeta

"hindi pangkaraniwang propeta" o "mas mahalaga kaysa sa pangkaraniwang propeta"

Siya itong

Ang "siya" ay tumutukoy kay Juan na Tagapagbautismo.

siya na sinasabi sa naisulat

Ang panghalip na "siya" ay tumutukoy sa "aking mensahero" sa susunod na parirala.

ipadadala ko ang aking mensahero

Ang panghalip na "ko" at "aking" ay tumutukoy sa Diyos. Ang manunulat ng propesiyang ito sa Lumang Tipan ay binabanggit ang sinabi ng Diyos.

mauuna

"sa iyong harapan" o "upang mauna sa iyo." Ang panghalip na "iyo" ay pang-isahan dahil nakikipag-usap ang Diyos sa Mesyas sa nabangit sa Kasulatan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Matthew 11:11-12

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy si Jesus na makipag-usap sa mga tao patungkol kay Juan na Tagapag-bautismo.

sa lahat ng mga ipinanganak ng mga babae

"sa mga taong ipinanganak ng babae" o "lahat ng taong nabuhay"

walang nakahihigit kay Juan na Tagapagbautismo

Maaaring isalin na: Si Juan na Tagapag-bautismo ang pinakadakila"

sa kaharian ng langit

ang bahagi ng kaharian na itatatag ng Diyos. Maaaring isalin na: "na nakapasok sa kaharian ng langit."

mas dakila kaysa sa kaniya

"ay mas mahalaga kaysa kay Juan"

Mula sa mga araw ni Juan na Tagapagbautismo hanggang ngayon

"Mula sa oras na inumpisahan ni Juan ang pangangaral niya ng kaniyang mensahe"

ang kaharian ng langit ay nagdurusa sa karahasan at sapilitan itong kinukuha ng mga taong mararahas.

Ang mga maaaring kahulugan nito ay 1) ang mga mararahas na tao ay trinato ang kaharian ng langit ng may karahasan o 2) "inusig ng mga tao ang mga mamamayan ng kaharian ng langit at sinusubukan itong pamahalaanan ng mga taong marahasan" 3) "ang kaharian ng langit ay makapangyarihang sumusulong at ang mga makapangyarihang mga tao ay nagnanais na makibahagi rito."

Matthew 11:13-15

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy si Jesus na makipag-usap sa mga tao patungkol kay Juan na Tagapagbautismo.

kautusan

"kautusan ni Moises"

Juan

"Juan na Tagapagbautismo"

At kung...kayong

Ang panghalip na "kayong" ay tumutukoy sa napakaraming mga tao.

ito ay si Elias

Ang "ito" ay tumutukoy kay Juan na Tagapagbautismo. Ang pariralang ito ay metonomiya na nagsasabing si Juan na Tagapagbautismo ay tumutumbas sa propesiya ni Elias sa Lumang Tipan, ngunit hindi nito sinasabi na si Juan na Tagapagbautismo ay si Elias. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Ang may taingang pandinig ay makinig.

Maaaring isalin na: "Kayo na may tainga upang makinig ay makinig."

Ang may taingang pandinig

"Sinumang nakaririnig" o "Sinumang nakaririnig sa akin"

ay makinig

"ay makinig ng maigi" o "ay magbigay pansin sa aking sasabihin"

Matthew 11:16-17

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy si Jesus na makipag-usap sa mga tao patungkol kay Juan na Tagapag-bautismo.

Saan ko dapat ihalintulad

Ito ang simula ng patalumpating tanong. Ginamit ito ni Jesus upang pasimulan ang paghahambing sa ng mga tao sa mga panahong iyon at sa kung ano ang maaaring sabihin ng mga bata sa pamilihan. Nagsimula siya sa patalumpating tanong. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Tulad nito ay mga batang naglalaro sa may pamilihan, na nakaupo at tinatawag ang isa't isa

Ang paghahambing na ito ay maaaring mangahulugang 1) si Jesus ay "tumugtog ng plauta" at si Juan ay "nagluksa," ngunit ang "ang mga taong ito" ay tumangging sumayaw o manangis, mga talinghaga ito para sa pagsunod, o 2) ang mga Pariseo at iba pang mga pinuno ng relihiyon ay pinuna ang mga pangkaraniwang tao sa hindi pagsunod sa mga batas na kanilang idinagdag sa Batas ni Moises. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]], [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

salinlahing ito

"ang mga taong namumuhay ngayon" o "ang mga taong ito" o "kayong mga tao ng salinlahing ito"

pamilihan

Ito ay isang malaki, at bukas na lugar kung saan maaaring magpunta ang mga tao upang ipagbili ang kanilang mga paninda.

Kami ay tumugtog ng plauta para sa iyo

Ang "kami" ay tumutukoy sa mga batang nakaupo sa pamilihan. Ang "iyo" ay tumutukoy sa "salinlahing ito" o "ang mga taong nakaririnig ng tugtog ngunit hindi tumugon".

plauta

Ito ay mahaba at guwang na instrumento sa pagtugtog, na mapapatugtog sa pamamagitan ng pag-ihip sa isang dulo nito.

hindi ka nagsayaw

"ngunit hindi ka sumayaw sa tugtog"

hindi ka tumangis

"ngunit hindi ka umiyak na kasama namin"

Matthew 11:18-19

Nag-uugnay na pahayag:

Winakasan ni Jesus ang pakikipag-usap sa mga tao patungkol kay Juan na Tagapagbautismo.

hindi kumakain ng tinapay

"hindi kumakain ng pagkain." Hindi ito nangangahulugan na hindi kumain si Juan ng pagkain. Maaaring isalin na: "madalas na mag-ayuno" o "hindi kumakain ng pagkain" (UDB).

at sasabihin nilang, 'May demonyo siya.'

Binabanggit ni Jesus ang sinasabi ng mga tao patungkol kay Juan. Maaari itong isalin bilang isang hindi tuwirang pagbanggit: "sinasabi nila na may demonyo siya" o "pinaratangan nila siya na may demonyo siya." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

nilang

Ang panghalip na "nilang" ay tumutukoy sa mga tao nang kasalukuyang salinlahi na iyon.

Ang Anak ng Tao

Yamang inaasahan ni Jesus na mauunawaan ng mga taong naroon na siya ang Anak ng Tao, maaari itong isalin bilang "Ako na Anak ng Tao."

sinasabi nilang, 'Tingnan niyo, siya ay napakatakaw na tao

Binabanggit ni Jesus kung ano ang mga sinasabi ng mga tao patungkol sa kaniya bilang ang Anak ng Tao. Maaari itong isalin bilang hindi tuwirang pagbabanggit: "sinasabi nila na siya ay isang matakaw" o "pinaratangan nila siyang kumakain ng sobrang pagkain." Kung isinalin mo "Ang Anak ng Tao" tulad ng sa "Ako na Anak ng Tao'", ang hindi tuwirang pagbanggit ay maaaring isalin bilang "sinasabi nilang ako ay isang matakaw na tao."

siya ay napakatakaw na tao

"siya ay masibang kumain" o "palagi siyang kumakain ng sobra-sobrang pagkain"

lasenggero

"isang lasing" o "siya ay palaging umiinom ng sobrang alak"

Ngunit ang karunungan ay napawalang-sala sa pamamagitan ng kaniyang mga gawa

Ito marahil ay isang kawikaan na ginamit ni Jesus sa kalagayang ito dahil ang mga taong tumanggi sa kanila ni Juan ay hindi marurunong. Maaari itong saihin sa aktibong anyo ng pangungusap tulad ng sa UDB (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

karunungan ay napawalang-sala

Ang pagpapahiwatig na ito, kung saan inilarawan ni Jesus ang karunungan tulad ng isang babae, ay hindi ginamit upang sabihin na ang karunungan ay dapat mapawalang sala sa harapan ng Diyos ngunit upang sabihin na ang karunungan ay napatunayang tama. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-personification/01.md]])

kaniyang mga gawa

Ang panghalip na "kaniyang" ay tumutukoy sa karunungan kung saan inilarawan ni Jesus na tulad ng isang babae.

Matthew 11:20-22

Pangkalahatang Kaalaman:

Sinaway ni Jesus ang mga lungsod na kamakailan lamang ay gumawa siya ng mga himala doon.

sawayin...ang mga lungsod

Si Jesus ay gumamit ng metonomiya rito, pinararatangan niya ang mga tao sa mga lungsod sa paggawa nila ng masama. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

mga lungsod

"mga bayan"

kung saan nangyari ang karamihan sa mga makapangyarihan niyang gawa

Maaari itong isalin na may aktibong pandiwa: "kung saan ginawa niya ang karamihan sa kaniyang mga makapangyarihang gawa" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]]).

mga makapangyarihang niyang gawa

Maaaring isalin na: "mga makapangyarihang gawa" o "himala."

dahil sila ay hindi nagsisi

Ang panghalip na "sila" ay tumutukoy sa mga tao ng mga lungsod na hindi nagsisi.

Sa aba mo, Korazin! Sa aba mo, Bethsaida!

Nagsasalita si Jesus na parang naroroon ang mga tao ng Korazin at Bethsaida at nakikinig sa kaniya ngunit sila ay wala. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-apostrophe/01.md]])

Korazin...Bethsaida...Tiro...Sidon,

Ang mga pangalan ng mga lungsod na ito ay nagamit bilang metonomiya para sa mga taong naninirahan sa mga lungsod na ito. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Kung ang mga makapangyarihang gawa na ginawa sa inyo ay nangyari sa Tiro at Sidon

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap: "Kung ginawa ko ang mga makapangyarihang gawa sa Tiro at Sidon tulad ng ginawa ko sa inyo" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]]).

Sa aba mo...na ginawa sa inyo

Sa Griego ang panghalip na nakasulat ay isahan, "iyo".

maaaring matagal na silang nagsisi

Ang panghalip na "sila" ay tumutukoy sa mga tao ng Tiro at Sidon.

nagsisi

"ipakitang sila ay nalulungkot dahil sa mga kasalanan nila"

mas mapagtitiisan pa ang Tiro at Sidon sa araw ng paghuhukom kaysa sa iyo

"Mas kahahabagan pa ng Diyos ang Tiro at Sidon sa araw ng paghuhukom kaysa sa inyo" o "Mas mabigat ang kaparusahan ng Diyos sa inyo sa araw ng paghuhukom kaysa sa mga tao ng Tiro at Sidon." Ang kaalamang ipinahihiwatig dito ay "dahil hindi kayo nagsisi at naniwala sa akin, kahit pa nakita ninyo ang aking mga himala." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

kaysa sa inyo

Sa Griego ang panghalip na nakasulat ay isahan na "iyo" at tumutukoy sa Korazin at Bethsaida. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-yousingular/01.md]])

Matthew 11:23-24

Nag-uugnay na pahayag:

Nagpatuloy si Jesus na sawayin ang mga tao sa mga lungsod na kamakailan lamang ay gumawa siya ng mga himala doon.

Ikaw, Capernaum

Nagsasalita si Jesus ngayon sa mga tao sa lungsod ng Capernaum na parang sila ay nakikinig sa kaniya, ngunit sila ay wala. Ang panghalip ng "ikaw" ay pang-isahan at tumutukoy sa Capernaum sa kabuuan ng dalawang bersikulong ito. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-apostrophe/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-yousingular/01.md]])

Capernaum...Sodoma

Ang mga pangalan ng mga lungsod na ito ay ginamit bilang mga metonomiya para sa mga taong naninirahan sa Capernaum at Sodoma. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

sa tingin mo ba ay maitataas ka sa langit?

Ito ay isang patalumpating tanong na kung saan sinaway ni Jesus ang mga tao ng Capernaum dahil sa kanilang pagmamataas. Maaari itong sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap: "ikaw ba ay aakyat sa langit?" o "sa tingin mo ba ay pararangalan ka ng Diyos?" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

ay maitataas

"mapararangalan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

ikaw ay maibababa sa hades

"Dadalhin ka ng Diyos pababa sa hades o lugar ng mga patay." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Kung sa Sodoma ginawa ang mga makapangyarihang gawa na ginawa sa

"kung ginawa ko sa Sodoma ang mga makapangyarihang gawa na ginawa ko sa iyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

mga makapangyarihang gawa

Maaaring isalin na: "mga makapangyarihang gawa" o "himala."

nananatili pa sana.... iyon

Ang panghalip na "iyon" ay tumutukoy sa lungsod ng Sodoma.

mas magiging madali pa para sa lupain ng Sodoma sa araw ng paghuhukom kaysa sa iyo

Maaari itong isalin sa "mas kahahabagan ng Diyos ang lupain ng Sodoma sa araw ng paghuhukom kaysa sa iyo" o "mas mabigat ang kaparusahan ng Diyos sa iyo sa araw ng paghuhukom kaysa sa mga tao ng Sodoma." Ang kaalamang ipinahihiwatig ay "dahil hindi ka nagsisi at naniwala sa akin kahit pa nakita mo akong gumawa ng mga himala." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Matthew 11:25-27

sinabi ni Jesus

Maaari itong mangahulugan na 1) ang mga alagad na kaniyang isinugo sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/10/05.md]] ay nakabalik na (tingnan sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/12/01.md]]) at si Jesus ay tumutugon sa isang bagay na sinabi ng isang tao, o 2) winawakasan ni Jesus na sawayin ang mga lungsod na hindi nagsisi: "Sinabi pa ni Jesus."

Pangkalahatang Kaalaman:

Sa mga bersikulo 25 at 26, nanalangin si Jesus sa kaniyang Amang nasa langit habang siya ay nasa presensiya ng maraming tao. Sa bersikulo 27, inumpisahan niya ulit na tawagin ang mga tao.

Ama...Anak

Ito ay isang mahalagang katawagan na naglalarawan sa ugnayan sa pagitan ng Diyos at ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Panginoon ng langit at lupa

Maaari itong maunawaan bilang isang metonomiya na nangangahulugang "Panginoon ng bawat isa at sa lahat ng nasa langit at lupa," o "Panginoon ng sansinukob." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-merism/01.md]])

ikinubli mo ang mga bagay na ito sa mga marurunong at nakauunawa at iyong inihayag ang mga ito sa mga mangmang, tulad ng mga maliliit na bata

Hindi malinaw kung ano ang ibig sabihin ng "mga bagay na ito." Kung kinakailangan sa inyong wika na linawin ang kahulugan nito, may alternatibong paraan ng pagsasalin na maaaring maging pinakamainam: "Pinahintulutan mo ang mga ignoranteng tao na malaman ang mga katotohanan na hindi mo ipinahintulot na malaman ng mga marurunong at ng mga taong may pinag-aralan."

Ikinubli mo ang mga bagay na ito sa mga

"itinago mo ang mga bagay na ito sa" o "hindi mo ipinaalam ang mga bagay na ito sa." Ang pandiwa na ito ay kasalungat ng "inihayag."

marurunong at nakauunawa

"mga taong marunong at nakauunawa." Maaaring isalin na: "mga taong nag-aakalang sila ay marunong at nakauunawa." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-irony/01.md]])

inihayag ang mga ito

"ipinaalam ang mga ito." Ang panghalip na "mga ito" ay tumutukoy sa "mga bagay na ito" sa unahan ng bersikulong ito.

inihayag ang mga ito sa mga mangmang, tulad ng mga maliliit na bata

Ang buong pariralang ito ay pinagsasama ang mga kahulugan ng "mga bata" at "mangmang" o "hindi nakapag-aral." Maaaring isalin na: "mga maliliit na batang mangmang."

katulad ng mga maliliit na bata

Isang paghahambing para sa mga taong hindi marunong o may pinag-aralan o mga taong nakaaalam na hindi sila marunong at hindi rin nakapag-aral (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

sapagkat ito ang labis na nakalulugod sa iyong paningin

"Sapagkat nakita mong mabuti na gawin iyon"

Lahat ng mga bagay ay ipinagkatiwala sa akin mula sa aking ama

Maaari itong sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap: "Ipinagkatiwala sa akin ng aking Ama ang lahat ng mga bagay" o "Ipinasakamay sa akin ng aking Ama ang lahat ng bagay." Ang malapit at walang hanggan na ugnayan ng Diyos Ama sa Diyos Anak na si Jesus ay ipinapakita sa kanilang ugnayan bilang Ama at Anak. Ang ideya ng "Ama" at "Anak" ay ang mga ideya na ginamit sa orihinal na kasulatan upang ilarawan ang kanilang ugnayan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgod/01.md]])

walang nakakikilala sa Anak maliban sa Ama

"Ang Ama lamang ang nakakikilala sa Anak." Ang Ama at ang Anak ay ang tanging mga persona na tunay na nakakikilala sa bawat isa (kasama ang Espiritu ng Diyos).

nakakikilala sa Anak

Kilala ang Anak mula sa sariling karanasan

Anak

Tinutukoy ni Jesus ang kaniyang sarili sa pangatlong persona. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-123person/01.md]])

walang nakakikilala sa Ama maliban sa Anak

"Tanging ang Anak na lamang ang nakakikilala sa Ama"

nakakikilala sa Ama

Kilala mula sa sariling karanasan

At sa kahit sinuman na naisin ng Anak na ihayag ang Ama

Maaaring isalin na: "malalaman ng mga tao kung sino ang Ama kung nanaisin ng Anak na ihayag ang Ama sa kanila"

Matthew 11:28-30

Nag-uugnay na pahayag:

Natapos ni Jesus ang pagsasalita sa mga tao.

nanahihirapan at lubhang nabibigatan

Ang talinghagang ito ay tumutukoy sa "pamatok" ng batas ng mga Judio. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

bibigyan ko kayo ng kapahingahan

"Papayagan ko kayo na makapagpahinga sa inyong kapaguran at kabigatan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Dalhin ninyo ang aking pamatok

Ang panghalip na "ninyo" sa bersikulong ito ay tumutukoy sa "kayong lahat na nahihirapan at lubhang nabibigatan." Ang talinghagang ito ay nangunguhulugang "tanggapin ninyo ang gawaing itinakda ko sa inyo" o "magtrabaho kayo na kasama ako." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

ang aking pasanin ay magaan

Ang salitang "magaan" ay ang kasalungat ng mabigat.

Matthew 12

Matthew 12:1-2

Pangkalahatang kaalaman:

Ito ang simula ng isang bagong bahagi ng kuwento na kung saan sinasabi ng manunulat ang pagdami ng mga sumasalungat sa ministeryo ni Jesus. Dito, pinupuna ng mga Pariseo ang kaniyang mga alagad dahil sa pamimitas nila ng butil sa Araw ng Pamamahinga.

mga triguhan

Ito ay isang lugar na tinataniman ng butil. Kung ang trigo ay hindi kilala at ang "butil" ay masyadong pangkalahatan, "bukirin ng pananim na pinagmumulan ng ginagawang tinapay."

kumuha ng mga uhay ng butil at kinain....gumagawa ng ipinagbabawal na gawin sa Araw ng Pamamahinga."

Ang pamimitas ng butil sa ibang bukid at ang pagkain nito ay hindi itinuturing na pagnanakaw. Ang tanong ay kung pwede ba gawin ito sa Araw ng Pamamahinga.

iyon

mga butil ng uhay

mga uhay

Ito ang pinaka mataas na bahagi ng tanim na trigo na isang uri ng malaking damo. Naglalaman ito ng mga magulang na butil o mga buto ng tanim.

Tingnan

Maaaring isalin na: "Tumingin" o "Makinig" o "Bigyang pansin kung ano ang sasabihin ko sa inyo."

Matthew 12:3-4

Nag-uugnay na Salaysay:

Tumugun si Jesus sa pamumuna ng mga Pariseo.

kanila... ninyo

Tumutukoy sa mga Pariseo

Hindi ba ninyo nabasa

Banayad na sinusuway ni Jesus ang mga Pariseo dahil sa hindi nila pagkakatuto mula sa kanilang nabasa. Maaaring isalin na: "Dapat kayong matuto mula sa inyong binasa." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

siya...niya

Tumutukoy kay David

tinapay na handog

tinapay na nakahain sa harap ng Diyos. (UDB)

ang mga lalaking kasama niya

"ang mga tao na kasama ni David"

nararapat lamang para sa mga pari

"tanging ang mga pari ang pinahintulutang kumain sa mga ito" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 12:5-6

Nag-uugnay na Pahayag

Patuloy na tumugun si Jesus sa mga Pariseo.

ninyo...inyo

ang mga Pariseo

hindi ba ninyo nabasa sa

"Nabasa ninyo ang kautusan, kaya alam ninyo na sinasabi nitong" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

nilalapastangan sa Araw ng Pamamahinga

"ginawa sa Araw ng Pamamahinga kung ano ang dapat nilang gagawin sa ibang araw"

hindi nagkakasala

"Hindi sila parurusahan ng Diyos"

ang mas dakila sa templo

"ang mas mahalaga kaysa sa templo." Tinutukoy ni Jesus ang kaniyang sarili na siyang mas dakila.

Matthew 12:7-8

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na tumugon si Jesus sa mga Pariseo.

Pangkalahatang kaalaman:

Sa bersikulo 7, binanggit ni Jesus si propeta Hosea upang sawayin ang mga Pariseo.

kung alam sana ninyo

"Hindi ninyo alam"

ninyo...ninyong

ang mga Pariseo

'Ang nais ko ay habag at hindi handog

Ang mga handog ay mabuti, ngunit ang habag ay mas mabuti. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]])

ang ibig sabihin nito,

"kung ano ang sinabi ng Diyos sa kasulatan"

Ang nais ko

Ang panghalip na "Ako" ay tumutukoy sa Diyos.

Matthew 12:9-10

Pangkalahatang Kaalaman:

Dito, ang pangyayari ay sa susunod na panahon noong pinuna ng mga Pariseo si Jesus dahil sa pagpapagaling sa isang lalaki sa Araw ng Pamamahinga.

Pagkatapos, umalis si Jesus mula doon

"Umalis si Jesus sa bukirin"

doon

ang sinagoga ng mga Pariseo kung saan siya ay nagsasalita

Masdan

Ang salitang "masdan" ay nagbibigay hudyat sa mambabasa para sa isang bagong tao sa kuwento. Ang inyong wika ay maaring may paraan para gawin ito.

tuyot ang kamay

"tigang" o " nabaluktot hanggang sa kamao "

Matthew 12:11-12

Nag -uugnay na Pahayag

Tumugon si Jesus sa pamumuna ng mga Pariseo.

Sino kaya sa inyo, kung mayroon siyang,...hindi ba niya iaahon...para ilabas?

Maaaring isalin na: "Bawat isa sa inyo...hahawakan at ito ay ilalabas." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

kanila....inyo

ang mga Pariseo

na kung mayroon

"kung ang taong iyan ay mayroong"

iahon palabas

"iahon palabas ng butas"

hindi labag sa kautusan ang paggawa ng mabuti

"Iyong mga gumagawa ng mabuti ay hindi sumusuway sa kautusan" o "iyong mga gumagawa ng mabuti ay sumusunod sa kautusan"

Matthew 12:13-14

ang lalaki

ang lalaking tuyot ang kamay

Kaniya

ang lalaki

ito...nito

ang kamay ng lalaki

bumalik ang dating kalusugan nito

"lubusang gumaling" o "malusog muli"

Naghahanap sila ng paraan kung paano

"nagplano para saktan"

Naghahanap sila ng paraan kung

"humanap ng mga paraan upang"

kung paano siya maipapatay

dalhin si Jesus sa kamatayan

Matthew 12:15-17

Pangkalahatang Kaalaman:

Ipinapaliwanag ng kasaysayang ito kung paano ang mga ginawa ni Jesus ay tumupad sa isa sa mga propesiya ni Isaias.

ito

"na ang mga Pariseo ay nagbabalak upang patayin siya".

umalis doon

"umalis"

huwag ipapaalam sa iba

"huwag sabihin kanino man ang tungkol sa kaniya"

ang sinabi sa pamamagitan ni Isaias na propeta,

"kung ano ang sinabi ng Diyos sa pamamagitan ng isinulat ni propeta Isaias"

Matthew 12:18

Nag-uugnay na salaysay:

Dito, binanggit ng manunulat si propeta Isaias upang ipakita na naganap ng ministeryo ni Jesus ang kasulatan.

Matthew 12:19-21

Nag-uugnay na Pahayag:

Patuloy na binabanggit ng manunulat si propeta Isaias.

Hindi niya babaliin ang anumang tambong marupok

"hindi niya pahihirapan ang mga mahihinang tao" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

marupok

"may konting bitak o sira"

umuusok na mitsa

ang baga ng mitsa ng lampara pagkatapos ihipan, kumakatawan sa mga tao na walang pag-asa o tiyak na mapapahamak (Tingna sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

hanggang

Ito ay maaaring isalin kasama ng isang bagong salaysay: "ito ang kaniyang gagawin hanggang"

hanggang maipadala niya ang paghuhukom sa katagumpayan.

"kaniyang hinihikayat ang tao na Ako ay Makatarungan"

sa kaniyang pangalan

Maaring isalin na: "sa kaniya" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 12:22-23

may isang tao na bulag at pipi

"isang taong hindi nakakakita at hindi makapagsalita".

Namangha ang lahat ng napakaraming tao

"Lahat ng mga tao na nakakita kay Jesus na pinagaling ang lalaki ay sobrang nagulat"

Matthew 12:24-25

himalang ito

ang himala sa pagpapagaling sa isang lalaking bulag, bingi, at sinasapian ng demonyo.

"Ang taong ito ay hindi nakapagpapalayas ng mga demonyo maliban sa pamamagitan ni Beelzebul,

"Kaya lamang nakapagpapalayas ng demonyo ang taong ito dahil siya ay isang alipin ni Beelzebul"

Ang taong ito

Iniiwasan ng mga Pariseo na tawagin si Jesus sa kaniyang pangalan upang ipakita na siya ay hindi nila tinatanggap.

kanilang....kanila

ang mga Pariseo

Matthew 12:26-27

Kung pinalalayas ni Satanas si Satanas

"Kung si Satanas ay kumikilos laban sa kaniyang sariling kaharian" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Paano mananatili ang kaniyang kaharian?

"Hindi mananatili ang kaharian ni Satanas," o Ang kaharian ni Satanas ay mawawasak." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

nagpapalayas

"sapilitang paglabas" o "palayasin" o "ihagis" o "ilabas"

sa kanino pinalalayas ng inyong mga tagasunod

Maaring isalin na: "ito ay dahil sa kapangyarihan ni Beelzebul kaya nagagawa ng iyong mga tagasunod na magpalayas ng mga demonyo" (o tingnan sa UDB). (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

sila ang inyong magiging hukom.

Maaring isalin na: "huhusgahan kayo ng iyong mga tagasunod na nagpapalayas ng mga demonyo sa pamamagitan ng kapangyarihan ng Diyos dahil sa pagsasabi na ako ay nagpapalayas ng mga demonyo sa pamamagitan ng kapangyarihan ni Beelzebul."

Matthew 12:28-30

sa inyo

sa mga Pariseo

hindi muna igagapos ang malakas na tao

"kung hindi muna pigilan ang malakas na tao"

sinuman na hindi kasapi ko

"sinumang hindi umaayon sa akin" o "na hindi gumagawa kasama ko"

laban sa akin

"gumagawa laban sa akin" o "sinisira ang aking mga gawa"

nagtitipon

Ito ang karaniwang katawagan para sa pag-aani ng mga pananim. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 12:31-32

sa inyo

para sa mga Pariseo

ang lahat ng kasalanan at kalapastangan ay mapapatawad ng tao

"Patatawarin ng Diyos ang bawat kasalanan at paglapastangan na magagawa ng mga tao" o "patatawarin ng Diyos ang bawat tao na nagkakasala o naglalapastangan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

kalapastanganan sa Espiritu ay hindi mapapatawad

"Hindi patatawarin ng Diyos ang paglapastangan laban sa Espiritu" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Sinumang magbigkas ng anumang salita laban sa Anak ng Tao, siya ay mapapatawad

"Patatawarin ng Diyos ang anumang salita na binigkas laban sa Anak ng Tao"

dito sa mundo o sa darating

Maaring Isalin na: "sa oras na ito...ang panahon na darating."

Matthew 12:33-35

O gawing mabuti ang puno at ang bunga nito ay mabuti, o gawing masama ang puno at ang bunga nito ay masama,

"Magpasya sa alinman na ang bunga ay mabuti kaya ang puno ay mabuti, o ang bunga ay masama kaya ang puno ay masama"

mabuti...masama

Ito ay maaring nangangahulugang 1) "malusog...hindi malusog" o 2) "nakakain...hindi nakakain."

sapagkat makikilala ang bawat puno ayon sa bunga nito

Ito ay maaring nangangahulugang 1) "alam ng tao kung ang puno ay mabuti o hindi sa pamamagitan ng pagtingin sa bunga nito" o 2) "alam ng tao kung ano ang uri ng puno sa pamamagitan ng pagtingin sa bunga nito." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Kayong...kayo

ang mga Pariseo

ang nilalaman ng puso ay siyang binibigkas ng bibig

"Sinasabi ng isang tao kung ano ang lamang ang nasa kaniyang puso" (Tingan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

mabuting kayamanan...masamang kayamanan

"matuwid na mga kaisipan...masamang mga kaisipan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 12:36-37

inyo...iyong

ang mga Pariseo

ang mga tao ay mananagot sa

"Tatanungin sila ng Diyos tungkol" o "huhukumin ng Diyos ang halaga ng"

walang kabuluhan

"walang silbi." Maaring isalin na: "nakakasira."

kanilang

"mga tao"

ikaw ay mapawawalang-sala... ikaw ay mapaparusahan

"ipapawalang sala ka ng Diyos...parurusahan ka ng Diyos" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 12:38-40

nais

"gusto"

masama at mapangalunyang lahi

Ang mga taong nabubuhay sa panahong ito ay inibig ang paggawa ng masama at hindi tapat sa Diyos.

walang maibibigay na palatandaan dito

"hindi magbibigay ng palatandaan ang Diyos sa masasama at mga mapangalunyang lahi." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

palatandaan ni propeta Jonas.

Maaring Isalin na "anong nangyari kay Jonas" o "ang himala na ginawa ng Diyos para kay Jonas" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

nasa puso ng lupa

sa loob ng isang pangkatawang libingan (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Matthew 12:41

Ang mga tao sa Nineve ay tatayo...kasama ng lahing ito...at parurusahan ang mga ito

Maaring isalin na: "Paparatangan ng mga tao ng Nineve ang salinlahing ito...at pakikinggan ng Diyos ang kanilang mga paratang at paparusahan kayo" o "parehong hahatulan ng Diyos ang mga tao ng Nineve...at ang salinlahing ito na napatunayang nagkasala, ngunit dahil sila ay nagsisi at kayo ay hindi, kayo lang ang kaniyang parurusahan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

salinlahing ito

ang mga tao na nabubuhay sa panahon na nangangaral si Jesus (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

mas dakila

"isang mas mahalaga"

Matthew 12:42

Ang Reyna ng Timog ay tatayo...kasama ng mga tao ng salinlahing ito at parurusahan ang mga ito,

Maaring Isalin na: "Paparatangan ng Reyna ng Timog ang salinlahing ito...at papakinggan ng Diyos ang kaniyang paratang at paparusahan kayo" o "parehong hahatulan ng Diyos ang Reyna ng Timog...at ang salinlahing ito ay napatunayang nagkasala, ngunit dahil siya ay dumating upang makinig kay Haring Solomon at hindi kayo nakinig sa akin, kayo lamang ang kaniyang paparusahan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]], [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Ang Reyna ng Timog

Tumutukoy ito sa Reyna ng Sheba na isang kaharian ng mga Gentil. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]], [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-unknown/01.md]])

Siya ay naglakbay mula sa dulo ng mundo

"Siya ay nagmula sa malayong-malayo" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

salinlahing ito

ang mga taong nabubuhay sa panahon na nangangaral si Jesus (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

mas dakila

"isang mas mahalaga"

Matthew 12:43-45

lugar na walang tubig,

"Tuyong mga lugar" o "mga lugar na walang taong naninirahan"

hindi niya ito mahanap

"hindi makahanap ng anumang kapahingahan"

sasabihin nitong

"sasabihin ng masamang espiritu"

nakita niya ang bahay na malinis at maayos

Maaring isalin na: "nakita ng masamang espiritu na may naglinis at bumalik ang lahat ng bagay sa bahay sa dati nitong kinalalagyan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 12:46-47

kaniyang ina

taong ina ni Jesus

mga kapatid niyang lalaki

Ito ay maaring nangangahulugang 1) mga kapatid na lalaki sa tunay na pamilya o mga kamag-anak o 2) malapit na mga kaibigan o kasamahan sa loob ng Israel.

hinahanap

"gusto"

Matthew 12:48-50

at sinabi sa kaniya,

"sinabi sa taong nagsabi kay Jesus na ang kaniyang ina at mga kapatid ay naghihintay upang makita siya"

Sino ang aking ina? At sino ang aking mga kapatid?

Maaring isalin na: "Sasabihin ko sa inyo kung sino ang aking tunay na ina at mga kapatid." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

sinumang

"kahit sino"

Ama

Ito ay isang mahalagang katawagan sa Diyos. (Tingnan sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Matthew 13

Matthew 13:1-2

Sa araw na iyon

Ang pangyayaring ito ay nangyari sa iisang araw katulad sa nakalipas na kabanata.

lumabas ng bahay

Hindi nabanggit kung kaninong bahay nanunuluyan si Jesus.

sumakay siya sa isang bangka

Ito ay maaaring isang bakante na bangkang pangisda na gawa sa kahoy at may layag.

Matthew 13:3-6

nagsabi si Jesus sa kanila ng maraming bagay sa pamamagitan ng talinghaga

"Nagsalita si Jesus sa kanila ang maraming bagay sa pamamagitan ng mga talinghaga"

sa kanila

sa maraming tao

Masdan

Maaaring isalin na: "Pagmasdan ninyo" o "Makinig kayo" o di kaya "Bigyan ninyo ng pansin kung ano ang sasabihin ko sa inyo."

ang manghahasik ay lumabas upang maghasik

"ang magsasaka ay lumabas para maghasik ng mga binhi sa bukid"

Sa kaniyang paghahasik

"Habang ang manghahasik ay naghasik"

tabi ng daan

ang "landas" na malapit sa bukid. Ang lupa ay sadyang tumigas dahil dinadaanan ito ng mga tao.

kinain ang mga ito

"kinain lahat ng mga binhi"

mabatong lupa

mababaw na lupa sa ibabaw ng mga bato

mabilis na tumubo

"Ang mga binhi ay mabilis na tumubo at lumaki"

ang mga ito ay natuyo

"nilanta ng araw ang mga pananim at ang mga ito ay naging masyadong mainit" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

nalanta ang mga ito

"ang mga pananim ay natuyo at namatay"

Matthew 13:7-9

nahulog sa mga matitinik na halamanan

"nahulog sa kung saan doon din lumalaki ang mga matitinik na halaman"

sinakal ang mga ito

"sinakal ang mga bagong sibol." Gamitin ang pangkaraniwang salita para sa paraan ng mga damo upang pigilan ang ibang mga halaman sa maayos na paglaki nito.

namunga

"nagkaroon ng bunga" o "nagpadami ng mga binhi" o di kaya "nagbigay ng bunga"

Ang may taingang pandinig, ay makinig.

Maaaring isalin na: "Kayo na may mga tainga para makinig ay makinig."

Ang may tainga

"Sinuman na nakakarinig" o "Sinumang mga nakakirinig sa akin"

ay makinig

"hayaan siyang makinig ng mabuti" o "hayaan siyang magbigay pansin sa kung ano ang aking sasabihin"

Matthew 13:10-12

sa kanila

sa mga alagad

Nabigyan na kayo ng pribilehiyo ng pagkaunawa sa mga hiwaga ng kaharian ng langit, ngunit sa kanila ay hindi pa naibibigay

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap at nagbibigay ng hiwatig na impormasyon. "Binigyan kayo ng Diyos ng pribilehiyo ng pagkaunawa sa mga hiwaga ng kaharian ng langit, ngunit hindi ito ibinigay ng Diyos sa mga taong ito" o "Ginawa ng Diyos na madali ninyong maintindihan ang mga hiwaga ng kaharian ng langit, ngunit hindi niya ginawang madali para sa mga taong ito." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

kayo

mga alagad

mga hiwaga

Mga katotohanang pinanatiling nakatago ngunit inilalantad na ngayon ni Jesus. Maaaring isalin na: "mga lihim" o "nakatagong mga katotohanan."

sinuman ang mayroon na

"sinumang may pang-unawa" o "sinumang nakatatanggap ng aking itinuro."

higit pang mabibigyan

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap: "Bibigyan pa siya ng Diyos ng higit na pang-unawa." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

siya ay magkakaroon ng sagana

"mauunawaan niya ng mabuti"

sinuman na wala

"sinuman na walang pang-unawa" o "sinuman na hindi tumanggap kung ano ang aking itinuro"

kukunin sa kaniya maging ang tanging mayroon siya.

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap: "kukunin ng Diyos maging kung ano ang natitirang mayroon siya." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 13:13-14

kinakausap ko sila

Ang panghalip na "kanila" sa dalawang bersikulo na ito ay tumutukoy sa maraming tao.

kahit na sila ay nakakakita, hindi sila tunay na nakakakita

"bagaman nakikita nila ang mga bagay, hindi nila nauunawaan ang mga ito." Ang pangalawang gamit ng "nakikita" dito ay nangangahulugang unawain.

sapagkat kahit na sila ay nakakakita, hindi sila tunay na nakakakita. At bagaman nakaririnig sila ay hindi naman sila tunay na nakaririnig

Ginagamit ni Jesus ang paralelismo na ito upang sabihin sa mga alagad na ang maraming tao ay tatanggi na umunawa. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parallelism/01.md]])

bagaman nakaririnig sila ay hindi naman sila tunay na nakaririnig, ni hindi sila makaunawa

Kung ano ang narinig ay maaaring sinabi ng malinaw. Maaaring isalin na: "bagaman nakarinig sila ng tagubilin, hindi nila maintindihan ang katotohanan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Habang pinakikinggan ay inyong maririnig, ngunit walang paraan upang inyong maintindihan; habang tinitingnan ay inyong nakikita, ngunit walang paraan upang inyong maunawaan

Ito ay nagsimula sa pagbanggit mula kay propeta Isaias tungkol sa mga taong walang pananampalataya noong panahon ni Isaias. Ginagamit ni Jesus ang pagbanggit na ito para ilarawan ang maraming tao na nakikinig sa Kaniya. Ito ay isa pang paralelismo. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parallelism/01.md]])

Habang pinakikinggan ay inyong maririnig, ngunit walang paraan upang inyong maintindihan

"Makaririnig kayo ng mga bagay, ngunit hindi ninyo ito maiintindihan." Kung ano ang narinig ay maaaring isaad ng malinaw. Maaaring isalin na: "Makaririnig kayo ng tagubilin, ngunit hindi ninyo maiintindihan ang katotohanan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

habang tinitingnan ay inyong nakikita, ngunit walang paraan upang inyong maunawaan

"makakakita kayo ng mga bagay, ngunit hindi ninyo maiintindihan ang mga ito."

Matthew 13:15

ang puso ng mga taong ito ay naging mapurol

"ang mga taong ito ay hindi na natututo."

hirap sila sa pakikinig

"hindi na nila nanaising makinig."

ipinikit nila ang kanilang mga mata

"ayaw nilang makakita"

upang hindi sila makakita sa kanilang mga mata, o makarinig sa kanilang mga tainga, o makaintindi sa kanilang mga puso, upang sila ay babalik muli

"upang hindi sila makakita sa pamamagitan ng kanilang mga mata, o makarinig sa pamamagitan ng kanilang mga tainga, makaintindi sa pamamagitan ng kanilang mga puso, at bilang resulta ay muli silang babalik."

babalik

"tatalikod pabalik" o "magsisi"

sila ay aking pagagalingin

"akin silang pagagalingin." Maaaring isalin na: "muli ko silang tatanggapin." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 13:16-17

inyong... inyo

Nagsasalita si Jesus sa kaniyang mga alagad.

sapagkat ang mga ito ay nakakakita

"sapagkat ang mga ito ay may kakayahan para makakita"

sapagkat ang mga ito ay nakaririnig

"sapagkat ang mga ito ay may kakayahan para makarinig"

ang mga bagay na inyong nakikita

"ang mga bagay na nakikita ninyong ginagawa ko"

ang mga bagay na inyong mga naririnig

"ang mga bagay na aking sinabi na inyong narinig"

Matthew 13:18-19

darating ang masama at nanakawin ang mga binhi na naihasik sa kaniyang puso

"Ipapalimut ni Satanas sa kaniya ang salita ng Diyos na kaniyang narinig."

nanakawin

Subukang gumamit ng isang salita na nangangahulugang aagawin ang isang bagay sa isang tao na siyang tunay na nagmamay-ari.

ang mga binhi na naitanim sa kaniyang puso

Ito ay maaaring sabihin sa aktibong anyo ng pangungusap: "ang salita na inihasik ng Diyos sa kaniyang puso." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

sa kaniyang puso

sa puso ng nakaririnig

Ito ay ang binhi na naihasik sa tabi ng daan.

Kung walang kabuluhan ang literal na pagsasalin, subukan itong isalin upang maintindihan ng magbabasa na ang manghahasik ay si Jesus, ang mensahe ay ang binhi, at ang nakikinig ay ang lupa sa tabi ng daan. Maaaring isalin na: "Ganito ito sa kung ano ang naihasik sa tabi ng daan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

tabi ng daan

"daan" o "landas." Isalin ito gaya ng ginawa ninyo sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/13/03.md]].

Matthew 13:20-21

Siya na naihasik sa mabatong lupa

Kung walang kabuluhan ang literal na pagsasalin, subukan itong isalin upang maintindihan ng magbabasa na ang manghahasik ay si Jesus, ang mensahe ay ang binhi, at ang nakikinig ay ang mabatong lupa. Maaaring isalin na: "Ganito ito sa kung ano ang naihasik sa mabatong lupa." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

wala siyang mga ugat

"siya ay may mababaw na mga ugat" o "hinahayaan nito ang bagong sibol na pananim na mawalan ng puwang para sa sarili nitong mga ugat" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

dahil sa salita

"dahil sa mensahe"

siya ay agad nadadapa

"siya ay agad natutumba" o "agad niyang iniiwan ang kaniyang pananampalataya." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Matthew 13:22-23

Siya na naihasik sa mga matitinik na halamanan ...Siya na naihasik sa mabuting lupa

Kung walang kabuluhan ang literal na pagsasalin, subukan itong isalin upang maintindihan ng magbabasa na ang manghahasik ay si Jesus, ang mensahe ay ang binhi, at ang nakikinig ay ang lupa na may mga matitinik na halaman. Mga posibleng pagsalin: "Ganito ito sa kung ano ang naihasik sa lupa na may mga matitinik na halaman...Ganito ito sa kung ano ang naihasik sa mabuting lupa." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

salita

"ang mensahe"

ang pagkabalisa sa mundo at ang panlilinlang ng mga yaman ang siyang sumakal sa salita, at hindi siya namunga

Maaaring isalin na: "tulad ng mga damo na pumipigil sa mabubuting pananim mula sa paglaki, ang pagkabalisa sa mundo at ang panlilinlang ng mga yaman ang nagpipigil sa taong ito sa pagiging mabunga" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

pagkabalisa sa mundo

"ang mga bagay na inaalala ng mga tao sa mundong ito"

hindi siya namunga

"magiging hindi mabunga"

Siya ang tunay na namumunga at nagpapayabong dito

"Ito ay ang mga namumunga at masagana" o "Tulad ng mga malulusog na halaman na nakapagbibigay ng mabuting bunga, ito ay ang mga tao na namumunga ng sagana." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

Matthew 13:24-26

Naglahad si Jesus ng isa pang talinghaga sa kanila

Nagsabi si Jesus ng isa pang talinghaga sa maraming tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parables/01.md]])

Ang kaharian ng langit ay tulad ng isang lalaki

Hindi dapat ikumpara ang kaharian ng langit sa isang lalaki sa pagsasalin, bagkus ang kaharian ng langit ay tulad sa sitwasyon na inilalarawan sa talinghaga. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

mabuting binhi

"mga binhing nakakain" o "magandang butil na mga binhi." Ang mga nakikinig ay maaaring nag-aakala na si Jesus ay nagsasalita tungkol sa trigo. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

dumating ang kaniyang kaaway

"ang kaniyang kaaway ay dumating sa bukid."

mga damo

Ang mga damong ito ay tulad ng mga pagkaing halaman kapag ito ay maliliit pa ngunit ang butil nito ay nakakalason. Maaaring isalin na: "masamang mga buto" o "mga buto ng damo" (UDB)

Nang sumibol ang mga dahon

"nang sumibol ang mga binhi ng trigo" o "nang tumubo ang mga tanim"

namunga

"namunga ng trigo"

lumitaw rin ang mga damo

Maaaring isalin na: "nang sa ganoon ay makita ng mga tao na may mga damo din sa bukid."

Matthew 13:27-28

may-ari ng lupa

Ito ay ang taong naghasik ng mabuting binhi sa kaniyang bukid.

hindi ba mabuti ang inihasik mong mga binhi sa iyong bukirin?

"naghasik ka ng mabuting binhi sa iyong bukid." Marahil ang mga tagapaglingkod ng may-ari ng lupa ang naghasik sa mga binhi. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]]).

Sinabi niya sa kanila

"Sinabi ng may-ari ng lupa sa kaniyang mga tagapaglingkod"

Gusto mo bang puntahan namin

Ang salitang "namin" ay tumutukoy sa mga tagapaglingkod.

Matthew 13:29-30

Sinabi ng may-ari ng lupa

"Sinabi ng may-ari ng lupa sa kaniyang mga tagapaglingkod"

sasabihin ko sa mga tagapag-ani na, "Unahin ninyong bunutin ang mga damo at bigkisin ang mga ito at inyong sunugin samantalang ang mga trigo naman ay inyong ipunin sa aking kamalig."

Maaari mo itong isalin bilang isang maligoy na pagbanggit: "Sasabihin ko sa mga tagapag-ani na unahing ipunin ang mga damo at bigkisin upang sunugin, pagkatapos ay iipunin ang mga trigo sa aking kamalig." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

aking kamalig

ang kamalig ay isang gusali sa sakahan na maaaring gamitin sa pag-iimbak ng butil.

Matthew 13:31-32

Muling nagkuwento si Jesus ng talinghaga sa kanila

Nagsabi si Jesus ng isa pang talinghaga sa maraming tao" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parables/01.md]])

Ang kaharian ng langit ay tulad

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/13/24.md]].

binhi ng mustasa

Ito ay isang napakaliit na buto na lumalaking isang malaking halaman. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-unknown/01.md]])

Tunay ngang pinakamaliit ang binhing ito sa lahat ng ibang mga binhi

Ang buto ng mustasa ay ang pinakamaliit na buto na alam ng mga orihinal na nakaririnig ng kuwento ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Ngunit nang ito ay lumaki

"Ngunit nang lumaki ang halaman"

Ito ay naging isang puno

"naging isang malaking kahoy" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-unknown/01.md]])

ang mga ibon sa himpapawid

"mga ibon" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Matthew 13:33

Muling nagsabi si Jesus ng talinghaga sa kanila

Nagsabi si Jesus ng isa pang talinghaga sa maraming tao" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parables/01.md]])

Ang kaharian ng langit ay tulad

Tingnan kung paano mo isinalin ito sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/13/24.md]]. Ang kaharian ay hindi tulad ng pampaalsa ngunit ang paglaganap ng kaharian ay tulad ng pagkalat ng pampaalsa. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

tatlong takal ng harina

"maraming harina" o ang tawag na ginagamit ng inyong kultura sa pagsukat sa dami ng harina.

hanggang ito ay umalsa

hanggang ang masa ay umalsa. Ang ipinahihiwatig ng kaalamang ito na ang pampaalsa at tatlong takal ng harina ay ginawang masa para sa pagluluto sa hurno. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Matthew 13:34-35

Ang lahat ng mga bagay na ito ay sinabi ni Jesus sa mga tao sa pamamagitan ng talinghaga. At kung hindi sa pamamagitan ng talinghaga ay hindi siya nagsalita sa kanila.

Ang pagkakasunod sunod na "sinabi...mga talinghaga...mga talinghaga...sinabi" ay sinadya upang magbigay diin na siya ay nagsalita sa kanila sa pamamagitan ng mga talinghaga. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parables/01.md]])

Ang lahat ng mga bagay na ito

Ito ay tumutukoy sa kung ano ang tinuro ni Jesus sa simula ng [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/13/01.md]].

At kung hindi sa pamamagitan ng talinghaga ay hindi siya nagsalita sa kanila

"wala siyang ibang tinuro maliban sa pamamagitan ng talinghaga." Maaaring isalin na: "lahat ng sinabi niya sa kanila ay sa pamamagitan ng talinghaga." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parables/01.md]], [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-doublenegatives/01.md]])

Ito ay para magkatotoo ang mga nasabi sa pamamagitan ng mga propeta noong sinabi niyang

Ito ay maaaring isalin sa aktibong pandiwa na: "ginawa niyang totoo ang sinabi ng Diyos sa isa sa mga propeta na kaniyang isinulat sa nakaraan" (UDB). (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

noong sinabi niyang

"noong sinabi ng propeta"

mga bagay na naitago

Ito ay maaaring isalin sa aktibong pandiwa na: "ang mga bagay na itinago ng Diyos" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

mula sa pundasyon ng mundo

"mula sa simula ng mundo" o "mula noong ginawa ng Diyos ang mundo."

Matthew 13:36-39

nagtungo sa isang bahay

"pumasok sa loob" o "pumunta sa bahay na kaniyang tinutuluyan"

Ang naghasik

"ang manghahasik"

ang Anak ng Tao

Tinutukoy ni Jesus ang kaniyang sarili.

mga anak ng kaharian

"ang mga tao na nabibilang sa kaharian"

mga anak ng masasama

"mga tao na nabibilang sa masama"

ang kaaway na naghasik sa kanila

ang kaaway na naghasik ng mga damo

katapusan ng mundo

"katapusan ng lahat"

Matthew 13:40-43

Kaya gaya ng mga damo na inipon at sinunog sa apoy

Ito ay maaaring isalin sa aktibong pandiwa na: "Kaya tulad ng mga tao na iniipon ang mga damo at susunugin ang mga ito sa apoy." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

katapusan ng mundo

"katapusan ng lahat"

Magpapadala ang Anak ng Tao ang kaniyang mga anghel

Si Jesus ay nagsasalita dito sa kaniyang sarili. Maaaring isalin na: "Ako na Anak ng Tao ay magpapadala ng aking mga anghel."

gumagawa ng kalikuan

"iyong mga gumagawa ng labag sa batas" o "masasamang tao"

pugon ng apoy

Maaaring isalin na: "napakainit na pugon." Kung ang "pugon" ay hindi kilala, maaaring gamitin ang "hurno."

magliliwanag tulad ng araw

"kasingdali na makita tulad ng sa araw" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

Ang may taingang pandinig ay makinig.

Maaaring isalin na: "Kayo na may mga tainga, makinig" o "Mayroon kayong tainga, kaya makinig."

Matthew 13:44-46

Ang kaharian ng langit ay tulad

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/13/24.md]]. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

tulad sa isang kayamanang nakatago sa bukid

Ang kayamanan ay napakahalaga at mamahaling bagay o iniipong mga bagay. Ito ay maaaring isalin sa aktibong pandiwa: "ang kayamanan na itinago ng isang tao sa isang bukid" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

itinago

"tinakpan ito"

ibinenta niya lahat ng mayroon siya at binili ang bukid na iyon

Ang ipinapahiwatig ng kaalamang ito ay binili ng isang tao ang bukid upang angkinin ang nakatagong kayamanan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

mangangalakal

Ang mangangalakal ay isang negosyante o komersyante, malimit kumukuha ng mga paninda mula sa malalayong lugar.

tulad ng isang tao na mangangalakal na naghahanap ng mga mahahalagang perlas

Ang ipinapahiwatig ng kaalamang ito ay naghahanap ang tao ng mahahalagang mga perlas upang kaniyang bilhin. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

mahahalagang perlas

Ang "perlas" ay isang butil na makinis, matigas, makinang, kulay puti o may mapusyaw na kulay na nabuo sa loob ng isang lukan sa dagat at may mataas na presyo bilang isang bato o para gawing mamahaling alahas. Maaaring isalin na: "pinong perlas" o "magandang perlas".

Matthew 13:47-48

ang kaharian ng langit ay tulad

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/13/24.md]]. Ang kaharian ay hindi tulad ng isang lambat ngunit ang kaharian ay nang-aakit sa lahat ng uri ng tao tulad ng isang lambat na humuhuli sa lahat ng uri ng isda. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

tulad ng isang lambat na inihagis sa dagat

Ito ay maaaring isalin sa aktibong pandiwa na: "tulad ng isang lambat na inihahagis ng ilang mangingisda sa dagat." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

isang lambat na inihagis sa dagat

"ang lambat na inihagis sa lawa"

nakahuli ng iba't ibang uri ng lamang dagat

"nakahuli ng lahat ng uri ng isda"

hinila ito ng mga mangingisda sa dalampasigan

"hinila ang lambat sa dalampasigan" o "hinila ang lambat sa pampang"

ang mga mabuting bagay

"ang mga mabubuti"

ang mga bagay na walang pakinabang

"ang masamang isda" o "ang hindi nakakaing isda"

itinapon

"hindi kinuha"

Matthew 13:49-50

katapusan ng mundo

"katapusan ng lahat"

Darating

"lalabas" o "lumabas"o "darating mula sa langit"

Sila ay itatapon

"itatapon ang mga masasama"

pugon ng apoy

Ito ay isang talinghaga para sa apoy ng impyerno. Kung ang salita na "pugon" ay hindi kilala, maaaring gamitin ang "hurno". Maaaring isalin na: "napakainit na pugon." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

kung saan mayroong mga iyakan at nagngangalit na mga ngipin

"kung saan ang mga masasamang tao ay iiyak at magngangalit ang kanilang mga ngipin"

Matthew 13:51-53

"Naiintindihan ba ninyo ang lahat ng mga bagay na ito?" Sinabi ng mga alagad sa kaniya, "Oo."

Kung kinakailangan, ito ay maaaring isulat bilang isang maligoy na pagbanggit tulad ng "Tinanong sila ni Jesus kung kanilang naiintindihan ang lahat ng mga ito, at sumagot sila na naiintindihan nila." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

naging alagad ng

"ay natuto patungkol"

kayamanan

Ang kayamanan ay isang napakahalaga at mamahaling bagay o iniipong mga bagay. Dito, maaaring ito ay tumutukoy sa lugar kung saan dito iniimbak ang mga bagay na ito, ang "imbakan ng kayamanan" o "silid imbakan."

Matthew 13:54-56

kaniyang sariling rehiyon

"ang kaniyang bayan"

sa kanilang mga sinagoga

Ang panghalip na "kanila" ay tumutukoy sa mga tao sa rehiyon.

namangha sila

"sila ay namangha"

ang mga himalang ito

"at saan niya nakuha ang kapangyarihan upang gawin ang mga himalang ito" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

ang anak ng karpintero

Ang karpintero ay siyang gumagawa ng mga bagay na gawa sa kahoy o bato. Kung ang "karpintero" ay hindi kilala, maaaring gamitin ang "manggagawa".

Matthew 13:57-58

Nasaktan sila nang dahil sa kaniya

"Ang mga tao sa bayan ni Jesus ay nasaktan dahil sa kaniya" o "...hindi siya matatanggap"

Ang propeta ay hindi nawawalan ng karangalan

"Ang propeta ay pinararangalan kahit saan" o "Ang propeta ay nakatatanggap ng karangalan kahit saan" o di kaya "Ang mga tao kahit saan ay pinararangalan ang propeta" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-doublenegatives/01.md]])

kaniyang sariling bansa

"sarili niyang rehiyon" o "sarili niyang bayan"

kaniyang sariling pamilya

"sa sarili niyang tahanan"

hindi siya gumawa ng maraming himala doon

Hindi gumawa si Jesus ng maraming himala sa sarili niyang bayan"

Matthew 14

Matthew 14:1-2

Nang mga panahon na iyon

"Sa mga araw na iyon" o "Habang si Jesus ay nagmiministeryo sa Galilea."

Herodes na tetrarka

Herodes Antipas, pinuno ng isa sa apat na bahagi ng Israel. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

narinig ni Herodes na tetrarka ang mga balita tungkol kay Jesus

"nakarinig ng mga ulat patungkol kay Jesus" o "narinig ang katanyagan ni Jesus"

Sinabi niya

"sinabi ni Herodes"

Matthew 14:3-5

ipinadakip ni Herodes si Juan, iginapos siya at inilagay sa bilangguan

Marahil, iniutos ni Herodes sa iba na gawin ang bagay na ito para sa kaniya. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

ipinadakip ni Herodes si Juan

"Ipinahuli ni Herodes si Juan"

Sapagkat sinabi ni Juan sa kaniya, "Labag sa batas na gawin mo siyang asawa mo."

"Sapagkat sinabi ni Juan sa kaniya na hindi tama para sa kaniya na gawin siyang asawa." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

Sapagkat sinabi ni Juan sa kaniya

"Sapagkat palaging sinasabi ni Juan kay Herodes."

Hindi tama

Si Felipe ay nabubuhay pa nang pinakasalan ni Herodes si Herodias.

Matthew 14:6-7

sa gitna

Sa kalagitnaan ng mga panauhin roon na dumalo sa pagdiriwang ng kaarawan (Tingna sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Matthew 14:8-9

Pagkatapos matagubilinan ng kaniyang ina

Maaaring isalin sa: "Matapos siyang tagubilinan ng kaniyang ina." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

tagubilinan

"tinuruan"

sinabi niya

Ang panghalip na "niya" ay tumutukoy sa anak na babae ni Herodias.

bandihado

malaking plato

Lubhang nabalisa ang hari dahil sa kaniyang kahilingan

"Ang kaniyang kahilingan ay lubhang bumalisa sa hari." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

ang hari

si Herodes Antipas ang gobernador ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/14/01.md]]).

Matthew 14:10-12

dinala ang kaniyang ulong nasa bandihado at ibinigay sa babae

"may ibang nagdala ng kaniyang ulo sa plato at ibinigay ito sa babae." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

bandihado

ito ay isang malaking plato

babae

gumamit ng salita para sa isang bata at hindi pa kinakasal na babae.

kaniyang mga alagad

"ang mga alagad ni Juan"

bangkay

"ang patay na katawan"

umalis sila at ibinalita ito kay Jesus

"umalis at ibinalita ng mga alagad ni Juan kay Jesus kung ano ang nangyari kay Juan na Tagapagbautismo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Matthew 14:13-14

nang marinig ito

"narinig ang nangyari kay Juan" o "narinig ang balita patungkol kay Juan." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

umalis siya

iniwan niya o umalis siya mula sa mga tao

mula roon

"mula sa lugar na iyon"

Nang marinig ito ng mga tao

"nang marinig ng mga tao kung saan sila nagpunta" o "nang marinig ng mga tao na umalis siya"

mga tao

"ang napakaraming tao" o "ang mga tao"

At dumating si Jesus at nakita ang maraming tao

"nang dumating si Jesus mula sa dalampasigan, nakita niya ang maraming tao."

Matthew 14:15

nagpunta ang mga alagad sa kaniya

"nagpunta kay Jesus ang kaniyang mga alagad"

Matthew 14:16-18

"Hindi na nila kailangan

"hindi na kailangan pa ng mga tao"

Bigyan ninyo sila

Ang salitang "ninyo" ay pangmaramihan at tumutukoy sa mga alagad. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Sinabi nila sa kaniya

"Sinabi ng mga alagad kay Jesus"

limang piraso ng tinapay at dalawang isda

"5 tinapay at 2 isda" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-numbers/01.md]])

Dalhin ninyo sa akin ang mga iyan

"Dalhin ninyo sa akin ang mga tinapay at isda"

Matthew 14:19-21

maupo

o "humiga." Gamitin ang salita sa inyong kultura para sa puwesto ng mga tao sa pagkain .

Kinuha

"hinawakan niya." Hindi niya ninakaw ang mga ito. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

tinapay

"buong tinapay"

Tumingala

Maaari itong mangahulugang 1) "Habang nakatingala" o 2) "Pagkatapos tumingala."

kinuha nila

"inipon ng mga alagad."

Lahat ng kumain

"Lahat ng kumain ng tinapay at isda." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Matthew 14:22-24

Kaagad

"Pagkatapos pakainin ni Jesus ang limanlibong tao,"

Nang lumalim na ang gabi

"malalim na ang gabi" o "nang magdilim na"

halos hindi na ito mapigilan dahil sa mga alon

"ang mga alon ay pumapalo pasalungat sa bangka."

Matthew 14:25-27

naglalakad sa dagat

"naglalakad sa ibabaw ng tubig"

natakot sila

"takot na takot ang mga alagad"

multo

isang espiritu na umalis sa katawan ng isang tao na namatay na

Matthew 14:28-30

Sumagot si Pedro sa kaniya

"Sinagot ni Pedro si Jesus"

Ngunit nang napansin ni Pedro ang hangin,

Ang nakalagay sa Griego ay : Ngunit nang makita ni Pedro ang hangin

Matthew 14:31-33

Ikaw na may maliit na pananampalataya

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/06/30.md]].

bakit ka nag-alinlangan?

"hindi ka dapat nagdalawang-isip." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Anak ng Diyos

Ito ay isang mahalagang katawagan para kay Jesus na naglalarawan sa kaniyang ugnayan sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Matthew 14:34-36

Nang makatawid na sila

"Nang makatawid si Jesus at ang kaniyang mga alagad sa lawa"

Genasaret

Ito ay isang maliit na bayan sa hilagang-kanlurang dalampasigan ng dagat ng Galilea (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

ipinamalita nila

"ang mga kalalakihan sa lugar na iyon ay nagpadala ng mga mensahe"

Nagmakaawa sila sa kaniya

"Ang mga taong may sakit ay nagmakaawa sa kaniya"

kasuotan

"roba" o "kung ano ang kaniyang suot"

Matthew 15

Matthew 15:1-3

nilalabag...mga tradisyon ng mga nakatatanda

"hindi iginagalang ang mga panuntunang ibinigay ng mga nakatatanda na relihiyosong mga pinuno."

hindi nila hinuhugasan ang kanilang mga kamay

"hindi nila hinuhugasan ang kanilang mga kamay sa seremonyang ipinapatupad ng ating kautusan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Matthew 15:4-6

Sinuman

"Sinuman ang" o "kung sinuman"

hindi kailangang igalang...ang kaniyang ama

hindi kailangang magpakita ng paggalang sa kaniyang ama sa pamamagitan ng pagaalaga sa kaniya

binalewala ninyo ang salita ng Diyos alang-alang sa inyong mga kaugalian

Maaaring isalin na: "inyong itinaas ang kaugalian higit sa salita ng Diyos"

Matthew 15:7-9

tama ang propesiya...ni Isaias

Maaaring isalin na: "Sinabi ni Isaias ang katotohanan sa propesiya na ito"

noong sinabi niya

Maaaring isalin na: "nang sinabi niya kung ano ang sinabi ng Diyos"

Iginagalang ako ng mga taong ito sa kanilang mga labi

Maaaring isalin na: "Sinasabi ng mga taong ito ang lahat ng mga mabubuting bagay"

ngunit ang kanilang puso ay malayo sa akin

Maaaring isalin na: "ngunit hindi nila talaga ako mahal." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Sinasamba nila ako na walang kabuluhan

Maaaring isalin na: "Ang kanilang pagsamba ay bale wala sa akin" o " Nagpapanggap lamang sila na sinasamba ako"

ang mga utos ng mga tao

"mga panuntunan na ginawa ng mga tao."

Matthew 15:10-11

Makinig kayo at intindihin ninyo

Binibigyang diin ni Jesus ang mahalagang salaysay na sumusunod.

Matthew 15:12-14

nasaktan ang mga Pariseo nang marinig nila ang inyong sinabi

Maaaring isalin na: "ang pahayag na ito ay ikinagalit ng mga Pariseo?" o "nasaktan ang mga Pariseo sa pahayag na ito?" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 15:15-17

sa amin

"sa amin na mga alagad"

dadaan

"pupunta"

palikuran

magalang na tawag sa lugar kung saan ibinabaon ang dumi sa katawan ng tao.

Matthew 15:18-20

mga bagay na lumalabas sa bibig

"mga salita na sinasabi ng tao"

galing sa puso

"bunga na galing sa totoong nararamdaman at iniisip ng tao."

pagpatay

pagpatay sa mga inosenteng tao

panghamak

mga salita na nakakasakit sa ibang mga tao

hindi naghugas ng mga kamay

mga kamay na hindi nahugasan sa isang seremonya

Matthew 15:21-23

isang Cananeang babae ang lumabas galing sa rehiyon na iyon

Nilisan ng isang babae ang kaniyang sariling bayan, na nasa labas ng Israel, pumunta sa Israel, at natagpuan si Jesus.

isang Cananeang babae

Ang Canaan ay hindi isang bansa:
"isang babae ng mga grupo ng tao na tinatawag na Cananea."

ang aking anak na babae ay lubhang pinapahirapan ng isang demonyo

"lubhang pinapahirapan ng isang demonyo ang aking anak na babae" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

hindi siya sinagot...kahit isang salita

"walang sinabi"

Matthew 15:24-26

lumapit

"ang isang Cananeang babae ay dumating"

Hindi tama na kunin ang tinapay ng mga anak at ihagis sa mga tuta.

"mga tamang pag-aari ng mga Judio... mga Hentil" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 15:27-28

kahit ang mga tupa ay kinakain ang mga katiting na tinapay na nahulog mula sa kainan ng kanilang mga amo

Ang mga Gentil ay dapat na magkaroon ng maliit na bahagi ng mabubuting mga bagay na itinatapon ng mga Judio. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

gumaling ang kaniyang anak na babae

"Pinagaling ni Jesus ang kaniyang anak na babae" o "Pinabuti ni Jesus ang kaniyang anak na babae" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

sa oras na iyon

"sa mismong oras" o "agad-agad"

Matthew 15:29-31

mga pilay, bulag, pipi at mga lumpo at marami pang iba

"mga taong hindi nakakalakad, ang mga ilan na hindi nakakakita, ang mga iba na hindi nakakapagsalita, at ang iba naman na nasaktan ang kanilang mga kamay at mga paa." May ibang naunang mga teksto na ginamit ang mga salitang ito sa iba't ibang kaayusan.

Inilagay sila sa paanan ni Jesus

"Dinala ng maraming tao ang mga may sakit kay Jesus"

Matthew 15:32-35

hindi sila himatayin

Mga posibleng kahulagan nito ay: 1) "sa pagkatakot na pansamantalang mawalan sila ng malay" o 2) "sa pagkatakot na sila ay manghina" (Tingnan: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]])

maupo

Gamitin ang salita sa inyong wika kung paano nakasanayan ng mga taong kumain kung saan walang mesa, kung nakaupo o nakahiga.

Matthew 15:36-39

Kinuha niya

"Kinuha ni Jesus." Isalin ito gaya ng ginawa ninyo sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/14/19.md]].

ibinigay sa kaniyang

"ibinigay ang tinapay at ang isda"

tinipon nila

"tinipon ng mga alagad"

ang kumain

"Ang mga taong kumain"

ang rehiyon

"isang bahagi ng isang bansa"

Magadan

Kung minsan ay tinatawag na "Magdala" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

Matthew 16

Matthew 16:1-2

langit...kalangitan

Humihingi ng palatandaan ang mga Hudyo mula sa Diyos, ngunit sinabi ni Jesus sa kanila na tumingin sa langit na nakikita nila. Gamitin ang salitang langit para sa "kung saan naninirahan ang Diyos at ang salitang kalangitan kung maiintindihan ng magbabasa ang magkaibang kahulugan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Pagsapit ng gabi

ang oras na kung saan ang araw ay palubog na

maganda ang panahon

malinaw at payapa, maaliwalas

pula ang kalangitan

ang langit ay maliwanag at malinaw na gaya ng mapulang kulay sa paglubog ng araw.

Matthew 16:3-4

hindi maganda ang panahon

"maulap at mabagyong panahon"

maulap

madilim at may pagbabanta

walang maibibigay na palatandaan sa kanila

Maaring isalin sa: "Ang Diyos ay walang ibibigay na palatandaan sa inyong mga tao. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]] and [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Matthew 16:5-8

lebadura

mga masamang ideya at maling katuruan (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

nagdahilan

"pagtatalo" at "di pagkakaunawaan"

Matthew 16:9-10

Hindi pa rin ba ninyo napapansin o naaalala ang limang tinapay para sa limang-libo, at ilang mga basket na tinapay ang natipon ninyo? O ang pitong basket na tinapay na para sa apat na libo at ilang mga basket ang inyong natipon?

Pinapagalitan sila ni Jesus. Maaring isalin sa: "Dapat maitindihan at gunitain ninyo ang 5 tinapay para sa 5000 ka tao at kung ilang mga basket ang natipon ninyo! At dapat din ninyong alalahanin ang 7 tinapay para sa 4000 at kung ilang mga basket ang nakuha ninyo!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-numbers/01.md]])

Matthew 16:11-12

Paanong hindi ninyo naintindihan na hindi ako nagsasalita sa inyo tungkol sa tinapay?

"Dapat ninyong maintindihan na hindi ako nagsasalita tungkol sa tinapay." (UDB) (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

lebadura

masamang mga kaisipan at maling katuruan (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

ninyo...kayo

"mga alagad"

Matthew 16:13-16

Ngunit ano ang sinasabi ninyo sa kung sino ako?

"Ngunit kayo ang tinatanong ko: ano ang sinasabi ninyo sa kung sino ako?"

Matthew 16:17-18

Simon Bar Jonas

"Si Simon, anak ni Jonas" (UDB)

ito ay hindi nahayag sa iyo sa laman o dugo

"walang taong nagpahayag nito sa inyo" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]]) Makapangyarihang sinabi ni Jesus na ang paglalarawan ni Pedro sa kaniya bilang "ang Cristo, ang Anak ng Diyos na buhay," ay dumating kay Pedro mula mismo sa Diyos, hindi mula sa kung sinong tao.

aking Ama

Ito ay mahalagang katawagan para sa Diyos na naglalarawan ng ugnayan sa pagitan ng Diyos at ni Jesus (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Ang tarangkahan ng hades ay hindi mananaig dito.

Mga posibleng kahulugan nito ay: "ang kapangyarihan ng kamatayan ay hindi magtatagumpay dito" o 2) sisirain nito ang kapangyarihan ng kamatayan katulad sa kung paano sirain ng isang hukbo ang isang lungsod. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 16:19-20

mga susi sa kaharian ng langit

ang kakayahan upang magbukas ng daan para sa mga tao upang maging mga tao ng Diyos gaya ng pagtanggap ng isang alipin sa isang panauhin sa isang bahay. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

gagapusin din sa lupa...kakalagan sa langit

para maipahayag na pinatawad ang mga tao o katulad ng ginagawa sa langit (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 16:21-23

Magmula sa oras na iyon

Pagkatapos iutos ni Jesus sa kaniyang mga alagad na huwag sabihin sa kahit na sino na siya ang Cristo, sinimulan niyang ibahagi sa kanila ang plano ng Diyos para sa kaniya.

papatayin

Maaring isalin na: "papatayin siya" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

mabubuhay muli sa ikatlong araw

"sa pangatlong araw, bubuhayin siyang muli ng Diyos"

Matthew 16:24-26

sumunod sa akin

"lumapit kayo sa akin bilang isang alagad"

ikaila ang kaniyang sarili

huwag pagbigyan ang kaniyang mga sariling nasa" o "iwanan ang kaniyang mga sariling nasa."

buhatin ang kaniyang krus, at sumunod sa akin

"buhatin ang kaniyang krus, pasanin ito, at lumakad sa aking likuran," pagiging handang magdusa at mamatay gaya ng ginawa ni Cristo (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Sapagkat sinuman ang may gustong

"Para sa sinumang may nais"

Kung makakamtan niya ang buong mundo

"mapakinabangan man niya ang lahat ng mga bagay sa mundo"

ngunit ang kabayaran ay ang kaniyang buhay

"mismong sarili niya ay mawala o masira"

Matthew 16:27-28

ang Anak ng Tao...kaniyang Ama

Tinutukoy ni Jesus ang kaniyang sarili sa pangatlong persona bilang "Ang Anak ng Tao" at "kaniya." Maaring isalin na: "Ako na Anak ng tao...aking Ama"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-123person/01.md]])

kaniyang Ama

Ito ay mahalagang katawagan sa Diyos na naglalarawan ng ugnayan sa pagitan ng Diyos at ni Jesus (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

hindi makatitikim ng kamatayan hanggang sa makita nila ang Anak ng Tao na dumarating sa kaniyang kaharian."

"makikita ang Anak ng Tao na dumarating sa kaniyang kaharian bago sila mamatay"

hindi makatitikim ng kamatayan

"hindi makakaranas ng kamatayan" o "hindi mamamatay"

ang Anak ng Tao na dumarating sa kaniyang kaharian

Tinutukoy ni Jesus ang kaniyang sarili sa pangatlong persona. Maaring isalin na: "hanggang sa makita nila akong dumarating sa aking kaharian." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-123person/01.md]])

Matthew 17

Matthew 17:1-2

sina Pedro, Santiago, at Juan na kaniyang kapatid

"sina Pedro, Santiago, at kapatid ni Santiago na si Juan"

Siya ay nagbagong anyo

"Ganap na binago ng Diyos ang itsura ni Jesus" o (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

mga damit

"kasuotan"

puting-puti katulad ng liwanag

"kuminang ng maliwanag katulad ng ilaw" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

Matthew 17:3-4

Masdan

Ang salitang ito ay isang hudyat para pag-ukulan ng pansin sa kagulat-gulat na kaalaman na mga sumusunod.

sa kanila

sa mga alagad na mga kasama ni Jesus

Nagsalita si Pedro at sinabi kay Jesus,

Ang nakasulat sa Griego ay : "Sumagot si Perdo". Hindi sumasagot si Pedro sa isang katanungan.

makabubuti para sa atin na manatili dito

Mga posibleng kahulugan nito ay: 1) mabuting na kaming mga alagad ay narito kasama mo, ni Moises at ni Elias" 2) mabuti na ikaw, si Moises, si Elias, at kaming mga alagad ay kasamang narito" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-exclusive/01.md]])

pagsisilungan

Mga posibleng kahulugan nito ay: 1) mga pwede pagsambahan ng mga tao o 2) pansamantalang tulogan ng mga tao.

Matthew 17:5-8

masdan

Ang salitang ito ay isang hudyat sa bumabasa para pagukulan ng pansin ang mga sumusunod na kagulat-gulat na kaalaman.

sila ay nagpatirapa

"ang mga alagad ay lumuhod na ang kanilang mga mukha ay nasa lupa"

Matthew 17:9-10

Nang...sila

" Nang si Jesus at mga alagad"

Matthew 17:11-13

aayusin ang lahat ng mga bagay

isaayos ang mga bagay"

nila...nilang...kanilang

Mga posibleng kahulugan: 1) mga pinunong Judio o 2) lahat ng mga Judio.

Matthew 17:14-16

ay may epilepsiya

minsan ay nawawalan ng malay at hindi mapigilan sa paggalaw

Matthew 17:17-18

hanggang kailan ba ako mananatili kasama ninyo? Hanggang kailan ako magtitiis sa inyo?

Si Jesus ay hindi natutuwa sa mga tao. Maaring isalin na: Pagod na akong manatili sa inyo! Pagod na ako sa inyong kawalan ng pananampalataya at mga kabulukan! (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 17:19-21

namin

Tumutukoy sa mga alagad na nagsasalita, ngunit hindi ang mga tagapakinig (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-exclusive/01.md]])

Bakit hindi namin ito mapalayas?

"Bakit hindi namin mapalayas ang demonyo"

Walang magiging imposible sa inyo

"magagawa ninyo ang lahat ng mga bagay" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-doublenegatives/01.md]])

Ngunit hindi mapapalayas ang ganitong uri ng demonyo maliban sa panalangin at pag-aayuno.

Ang bersikulo 21 ay wala sa itinuturing na pinakamagandang sinaunang kopya ng Kasulatan.

Matthew 17:22-23

sila ay nanatili

"ang mga alagad at si Jesus ay nanatili"

Ang Anak ng Tao ay ibibigay sa

Maaring isalin na: "May isang magbibigay sa Anak ng Tao" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

siya ay papatayin nila

"ang mga may kapangyarihan ang papatay sa Anak ng Tao"

mabubuhay siya

"Bubuhayin siya ng Diyos" o "siya ay mabubuhay muli" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 17:24-25

nila

Tumutukoy kina Jesus at ng kaniyang mga alagad

kalahating siklo ng buwis

Tumutukoy ito sa buwis ng lahat ng mga lalaking Judio na unang ibinibigay bilang handog sa Panginoon (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-bmoney/01.md]])

bahay

lugar kung saan tumutuloy si Jesus.

Ang mga hari sa lupa

Tumutukoy sa pangkalahatang mga pinuno.

mga mamamayan

mga taong nasa ilalim ng isang pinuno o isang hari

Matthew 17:26-27

mamamayan

Mga taong nasa ilalim ng isang pinuno o isang hari.

bibig nito

"ang bibig ng isda"

Kunin mo ito

"kunin mo ang isang siklo"

Matthew 18

Matthew 18:1-3

maging katulad ng mga maliliit na bata

"mag-isip gaya ng mga maliliit na bata" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/18/04.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

Matthew 18:4-6

kung sinuman ang nagpapakumbaba sa kaniyang sarili katulad ng maliliit na batang ito

"sinuman ang nagpapakumbaba sa kaniyang sarili katulad ng paraan ng pagpapakumbaba ng isang maliit na bata" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

na talian ang leeg ng malaking gilingang bato, at dapat siyang ilubog sa kailaliman ng dagat

na lalagyan siya ng malaking gilingan sa kaniyang leeg at itapon siya sa kailaliman ng dagat" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

gilingang bato

Ito ay isang malaki at mabigat na bato na bilog na ginagamit na panggiling sa butil ng trigo at ito ay maging harina." Maaring isalin na: "isang mabigat na bato."

Matthew 18:7-8

ang iyong kamay

Si Jesus ay nagsasalita sa kaniyang mga tagapakinig na para bang sila ay iisang tao.

Matthew 18:9

dukutin ninyo ito at itapon ninyo ito palayo sa inyo

Ipinapakita ng pariralang ito ang kabigatan ng kawalan ng pananampalataya at kailangang maiwasan ito anuman ang mangyari.

pumasok sa buhay

"pumasok sa buhay na walang hanggan"

Matthew 18:10-11

huwag hahamakin

"huwag ninyong kamuhian" o "huwag ninyong pag-isipan ng parang walang halaga." Maaring isalin na: "igalang ninyo."

laging nakatingin sa mukha ng

"ay laging malapit sa"

Sapagkat pumarito ang Anak ng Tao upang maligtas ang mga nawawala.

Ang bersikulo 11 ay wala sa itinuturing na pinakamagandang sinaunang kopya ng Kasulatan.

Matthew 18:12-14

Ano sa palagay ninyo?

"Isipin kung paano kumilos ang mga tao." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

hindi ba niya iiwan...at maghahanap...naliligaw?

"lagi siyang aalis...at hahanapin...naliligaw."

siyamnapu't siyam

"99"

hindi ito ang kalooban ng inyong Amang nasa langit na ang isa sa mga maliliit na batang ito ay mapahamak

"Nais ng inyong Ama sa langit na ang mga maliliit na batang ito ay mabuhay." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-litotes/01.md]])

Matthew 18:15-16

mapapanumbalik mo ang iyong kapatid

"maaayos mong muli ang relasyon ninyong magkapatid"

upang sa pamamamagitan ng bibig

sa pamamagitan ng mga salita na "lumalabas sa bibig" ng mga saksi (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Matthew 18:17

makinig sa kanila

makinig sa mga saksi

ituring ninyo siyang gaya ng Gentil at maniningil ng buwis

"pakitunguhan siya gaya ng pakikitungo ninyo sa mga Gentil o maniningil ng buwis"

Matthew 18:18-20

igapos...igagapos... kalagan...kakalagan

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/16/19.md]]

ay igagapos din...ay kakalagan din

"igagapos din ng Diyos...kakalagan din ng Diyos." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

kanilang...kanila

"kayong dalawa"

dalawa o tatlo

"dalawa o mahigit pa" o "kahit dalawa"

ang nagkatipon

"ang magtagpo"

aking Ama

Ito ay mahalagang katawagan para sa Diyos na naglalarawan ng relasyon sa pagitan ng Diyos at ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Matthew 18:21-22

pitong beses

"7 beses"

pitumpung ulit at pito

Mga maaaring kahulugan nito ay: 1) "70 beses 7" (ULB) o 2) "77 beses." Kung nakakalito ang paggamit ng numero, maaari mong sabihin, "maraming beses higit sa inyong mabilang" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]]).

Matthew 18:23-25

isang utusan ang dinala

"may nagdala sa isa sa mga alipin ng hari"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

sampung libong mga talento

"10,000 na talento" o "mahigit sa pera na ibabayad ng alipin" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-bmoney/01.md]])

inutusan siya ng kaniyang amo na ipagbili,...at ang kabayaran ay nangyari.

"iniutos ng hari sa kaniyang mga alipin na ibenta ang lalaki...at bayaran ang utang sa perang pinangbayad"

Matthew 18:26-27

lumuhod...yumuko

"lumuhod siya, at niyuko ang kaniyang ulo"

sa kaniyang harapan

"sa harapan ng hari"

pinakawalan siya

"pinalaya siya"

Matthew 18:28-29

isandaang denario

"100 denario" o "sahod ng isang daang araw " (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-bmoney/01.md]])

Sinunggaban

"hinawakan" o "kinuha" (UDB)

lumuhod..Pagtiisan mo ako, at babayaran ko rin kayo

Isalin ito gaya ng pagkakasalin ninyo sa "lumuhod...ipagpaumanhin ninyo, at babayaran ko rin kayo" sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/18/26.md]]. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-irony/01.md]])

Matthew 18:30-31

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/18.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/18.md]]

Matthew 18:32-33

Pagkatapos nito, ipinatawag ng amo ang kaniyang utusan

"At tinawag ng hari ang naunang utusan"

Hindi ba dapat

""dapat" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-doublenegatives/01.md]])

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/18.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/18.md]]

Matthew 18:34-35

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/18.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/18.md]]

Matthew 19

Matthew 19:1-2

Nangyari, nang matapos na

Kung ang iyong wika ay mayroong paraan upang markahan ang panimulang bagong bahagi ng kuwento, maaring gamitin iyon dito.

ang mga salitang ito

Ang mga salita sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/18/01.md]]

umalis siya mula

"lumakad palayo sa" o "umalis"

sa hangganan ng Jordan

"sa loob lang ng Jordan "

Matthew 19:3-4

Pumunta sa kaniya

"pumunta kay Jesus"

Hindi ba ninyo nabasa...babae?

Nais ni Jesus na mapahiya ang mga Pariseo. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 19:5-6

At sinabi rin niyang...laman?

Nagpatuloy ang tanong na ito galing sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/19/03.md]]: "Hindi rin ba ninyo nabasa na sinabi niya...laman?" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]] at sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

makiisa sa kaniyang asawa

"manatiling malapit sa kaniyang asawa"

iisang laman

"iisang tao" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 19:7-9

Sinabi nila sa kaniya

"Sinabi ng mga Pariseo kay Jesus"

inutusan tayo

"inutusan tayong mga Judio"

kasulatan ng paghihiwalay

kasulatan na naaayon sa batas na nagtatapos sa pagsasama bilang mag-asawa.

mula sa simula walang ganitong kaparaanan

"noong nilikha ng Diyos ang lalaki at babae hindi niya binalak na sila ay maghihiwalay kailanman"

At ang lalaki na magpapakasal sa hiniwalayan na babae ay nakagawa ng pangangalunya."

Marami sa mga sinaunang mga talata ay hindi isinama ang mga salitang ito.

Matthew 19:10-12

mga eunuko na ginawa nilang eunuko ang kanilang mga sarili

Maaaring mga kahulugan nito ay 1) "mga eunoko na inalisan ng kanilang mga nakatagong mga bahagi" o 2) "mga lalaking pinili nilang manatiling walang asawa at malinis sa sekswal na paraan" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]]).

alang-alang sa kaharian ng langit

"upang makapaglingkod sila ng mas mabuti sa Diyos "

tumanggap sa aral na ito...tanggapin ito

Tingnan mo kung paano mo ito isinalin sa 19:11 "tanggapin ang aral na ito...tanggapin ito"

Matthew 19:13-15

May maliliit na mga bata na dinala sa kaniya

Maaaring isalin na: "ang ilang mga tao ay nagdala ng mga bata kay Jesus." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Hayaan

"Pahintulutan"

huwag silang bawalan na pumunta sa akin

"huwag ninyo silang pigilin sa pagpunta sa akin"

sapagkat ang kaharian ng langit ay para sa kanila

"ang kaharian ng Diyos ay para sa mga tao na katulad sa mga ito" o "ang mga tao lamang na katulad ng mga maliliit na batang ito ang makapupunta sa kaharian ng langit"

Matthew 19:16-17

Masdan

Ang tagapagsulat ay nagpapakilala ng isang bagong tao sa kuwento. Ang iyong wika ay maaaring may paraan sa paggawa nito.

mabuting bagay

bagay na nakalulugod sa Diyos

Isa lang ang mabuti

"Ang Diyos lang ang ganap na mabuti"

Matthew 19:18-19

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/19.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/19.md]]

Matthew 19:20-22

nais

"gusto"

Matthew 19:23-24

madali pa sa isang kamelyo ang pumasok sa butas ng karayom kaysa sa isang mayaman na makapasok sa kaharian ng Diyos

Napakahirap para sa mayamang tao ang makapunta sa kaharian ng Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]])

butas ng karayom

Sa Griego ang nakasulat ay 'sa mata ng karayum"

Matthew 19:25-27

sila ay namangha

"ang mga alagad ay nagtaka"

Sino kung gayon ang maaaring maligtas?

Maaaring mga kahulugan nito ay: 1) Sila ay naghahanap ng kasagutan o 2) Maaaring isalin na: "kung gayon wala ni isa ang maaaring maligtas!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

iniwan namin ang lahat

"iniwan namin ang lahat ng aming yaman" o "ibinigay na namin ang lahat ng aming mga ari-arian"

Ano ang aming mapapala

"Anong magandang bagay ang ibibigay ng Diyos sa amin?"

Matthew 19:28

sa bagong kapanganakan

"sa panahong ang lahat ng mga bagay ay ginawang bago" o "sa bagong panahon"

uupo sa labindalawang mga trono, maghuhukom

"maging mga hari at mga hukom sa" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 19:29-30

isang daang beses

"tatanggap ng isang daang beses kung gaano kadami ang mga mabubuting bagay na kanilang iniwanan"

marami ang nauna ngayon na mahuhuli

Marami ang nauuna sa paningin ng mundo, katulad sa mga mayayaman at ang mga naghahari sa iba, ay magiging huli sa darating na araw sa kaharian ng Diyos .

Matthew 20

Matthew 20:1-2

Sapagkat ang kaharian ng langit ay tulad sa isang nagmamay-ari ng lupain

Ang Diyos ay namamahala sa lahat ng bagay katulad ng nagmamay-ari ng lupa na namamahala sa kaniyang lupa. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-simile/01.md]])

Sapagkat ang kaharian ng langit ay tulad

Tingnan kung papaano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/13/24.md]].

Pagkatapos niyang makipagsundo

"Pagkatapos na magkasundo ang may-ari ng lupa "

Isang denaryo

"sahod sa isang araw" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-bmoney/01.md]])

Matthew 20:3-4

Lumabas siya muli sa dakong alas nuwebe

"Lumabas muli ang may-ari ng lupa"

alas nuwebe

ang nakasulat sa Griego ay 'ikatlong oras'

nakatayong walang ginagawa

"walang ginagawa na kahit ano" o "siya na walang trabaho"

Matthew 20:5-7

Lumabas siyang muli

"muli lumabas ang may-ari ng lupa "

mag-aalas dose ng tanghali

Ang nakasulat sa Griego ay 'sa ika anim na oras"

mag-aalas singko ng hapon

ang nakasulat sa Griego ay "ikalabingisang oras"

nakatayong walang ginagawa

"walang ginagawa na kahit ano" o "na walang trabaho"

Matthew 20:8-10

bawat isa sa kanila

"bawat manggagawa na nagsimulang magtrabaho sa bandang alas singko"

denaryo

"sahod sa isang araw" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-bmoney/01.md]])

inisip nila

"inisip ng mga manggagawa na nagtrabaho ng pinakamatagal"

Matthew 20:11-12

At nang matanggap nila

"Nang matanggap ng mga manggagawang nagtrabaho ng pinakamatagal"

may ari ng ubasan

"may-ari ng lupa" o "may-ari ng ubasan"

sa amin na nagdala ng pasan sa buong araw at sa matinding init

"sa amin na nagtrabaho ng buong araw sa init ng araw"

Matthew 20:13-14

isa sa kanila

"isa sa mga manggagawa na nagtrabaho ng pinakamatagal"

Kaibigan

Gumamit ng salita na ginagamit ng isang tao sa pagtukoy sa isang tao na kung saan kinagagalitan na may paggalang.

Hindi ba't nagkasundo tayo sa isang denaryo?

Maaaring isalin na: "Nagkasundo na tayo na bibigyan kita ng denaryo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

isang denaryo

"sahod sa isang araw" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-bmoney/01.md]])

Kagalakan ko ang magbigay

"Ako ay nagalak na magbigay

Matthew 20:15-16

15 Hindi ba marapat sa akin na gawin kung ano ang nais kong gawin sa aking mga pag-aari?

Maaaring isalin na: "Magagawa ko ang ano mang gusto ko sa aking sariling pag-aari." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

marapat

"ayon sa batas" o "tama"

O ang iyong mata ay masama dahil ako ay mabuti?

"Hindi ka dapat maging malungkot sapagkat ako ay gumagawa ng mabuting bagay sa mga tao na hindi nila pinaghihirapan ito." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 20:17-19

aakyat tayo patungo

Isinama ni Jesus ang mga alagad. (tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-inclusive/01.md]])

ang Anak ng Tao ay ibibigay

"may isang tao na magbibigay sa Anak ng Tao" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]]

At siya ay hahatulan nila ng kamatayan at ibibigay sa mga Gentil upang siya ay kutyain

huhukuman siya ng mga punong Pari at mga eskriba at ibibigay sa mga Gentil, at kukutyain ng mga Gentil

siya ay babangunin

"Babangunin siya na Diyos" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 20:20-21

sa iyong kanang kamay...sa iyong kaliwang kamay

sa mga lugar ng may kapangyarihan (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 20:22-24

ninyong

ang ina at ang mga anak na lalaki (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-you/01.md]])

Kaya ba ninyong inumin

"maaari ba ito sa inyo...inom?" si Jesus ay nagsalita sa mga anak na lalaki lamang.

inumin ang tasa na kung saan ay iinumin ko

"kaya ba ninyo ang paghihirap na malapit ko nang danasin" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Sila

ang mga anak na lalaki

ito ay para sa kanila na pinaghandaan ng aking Ama

"ang karangalang maupo sa aking tabi ay para sa kanilang mga inihanda ng aking Ama na maparangalan" (See: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

pinaghandaan

ginawang handa

Matthew 20:25-28

ang mga namumuno sa mga Gentil ay nanglulupig sa kanila

"pinipilit ng mga namumuno sa mga Gentil na sundin ng mga Gentil ang nais ipagawa ng mga namumuno sa kanila"

at ang mga mahahalagang mga tao sa kanila

ang mga tao na binigyan ng mga namumuno ng kapangyarihan

gumagamit ng kapangyarihan

"may pamamahala sa"

nagnanais

"mga gusto" o "mga nais"

ibigay ang kanyang buhay

"nakahandang mamatay"

Matthew 20:29-31

Habang sila ay paalis

Ito ay pangungusap na patungkol sa mga alagad at kay Jesus

sumunod sa kaniya

"sumunod kay Jesus"

At nakita nila

Minsan isinasalin na, "masdan!" Sinasabi ng tagapagsulat sa bumabasa na pansinin ng husto ang sumusunod na pangyayari na nakakagulat. Ang iyong wika ay maaaring may paraan sa paggawa nito.

ay dumaan

"dumaan sa kanila"

lalo silang nagsisisigaw ng malakas

"ang mga bulag na lalaki ay sumigaw ng mas malakas pa higit sa dati" o "sumigaw sila ng mas malakas"

Matthew 20:32-34

tinawag sila

tinawag ang mga bulag na lalaki

nais

"gusto"

na ang aming mga mata ay mabuksan

Maaaring isalin na: "gusto namin na ikaw ay gagawa sa amin upang kami ay makakita" o "gusto naming makakita" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]] and [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

nakadama ng pagkahabag

"may pagkahabag" o "nakadama ng pagkahabag sa kanila"

Matthew 21

Matthew 21:1-3

Bethfage

Ito ay isang nayon. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

asno

"batang lalaking asno"

Matthew 21:4-5

Ngayon nangyari nga ito upang maganap kung ano ang sinabi sa pamamagitan ng propeta.

"sinabi na ng Diyos ito maraming taon na nakalipas bago pa mangyari ito sa pamamagitan ng kaniyang propeta " (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

kung ano ang sinasabi sa pamamagitan ng propeta

"kung ano ang sinabi ng propeta bago ito nangyari" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

anak na babae ng Sion

Tumutukoy ito sa bayan ng Israel (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-synecdoche/01.md]])

asno

Isang hayop na tulad ng kabayo na sinasakyan ng mahihirap na mga tao...

batang asno

isang batang asno na lalaki

Matthew 21:6-8

mga damit

panlabas na kasuotan o mahabang kapa

at umupo roon si Jesus

umupo si Jesus sa kasuotan na inilagay sa likod ng asno."

Matthew 21:9-11

Hosana

Ito ay isang salitang Hebreo na nangangahulugang "iligtas mo kami" ngunit maaaring ang kahulugan din ay "purihin ang Diyos"

ang buong lungsod ay nagkagulo

"bawat isa sa lungsod ay sabik na makita siya"

buong lungsod

"marami sa mga tao sa lungsod" (Tingna sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]] at [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]])

Matthew 21:12-14

Sinabi niya sa kanila

"Sinabi ni Jesus sa mga mamamalit ng salapi, mamimili at nagbebenta ng mga bagay"

bahay-panalanginan

"isang lugar na kung saan ang mga tao ay nananalangin"

lungga ng mga magnanakaw

"tulad sa lugar na kung saan nagtatago ang mga magnanakaw" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

mga lumpo

ang nga hindi nakakalakad o may mga binti na lubhang nasaktan.

Matthew 21:15-17

Hosana

Tingnan kung paano mo ito sinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/21/09.md]]

anak ni David

Tingnan kung paano mo ito sinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/21/09.md]]

sila ay lubhang nagalit

"hindi nila nagustuhan si Jesus at sila ay nagalit"

Narinig mo ba kung ano ang sinasabi ng mga taong ito

"Hindi mo dapat pinapayagan ang mga taong ito na magsalita ng ganitong mga bagay tungkol sa iyo!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Ngunit hindi ba ninyo nababasa...papuri'?

"Oo, naririnig ko sila, ngunit dapat maalala mo kung ano ang nabasa mo sa Mga Kasulatan...papuri'." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

nilisan sila ni Jesus

"Iniwanan ni Jesus ang mga punong pari at mga eskriba"

Matthew 21:18-19

natuyo

"namatay"

Matthew 21:20-22

kung kayo ay may pananampalataya at hindi mag-alinlangan

Ang dalawang sugnay na ito ay isa lang ang ibig sabihin. Dalawang beses ito sinabi upang bigyang diin ito. May mga wika na mayroon silang ibang mga paraan sa pagbigay diin nito. Maaaring isalin na: "at naniniwala talaga" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-parallelism/01.md]])

kaagad-agad na natuyo

"natuyo at namatay"

Matthew 21:23-24

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/21.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/21.md]]

Matthew 21:25-27

Nagmula sa langit

"mula sa Diyos sa langit" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

s asabihin niya sa atin

"Sasabihin ni Jesus sa atin"

natatakot tayo sa mga tao

"natatakot tayo kung ano ang iisipin ng mga tao o gagawin sa atin"

tiningnan nila si Juan bilang propeta

"naniniwala sila na si Juan ay propeta"

Matthew 21:28-30

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/21.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/21.md]]

Matthew 21:31-32

Nagsabi silasila

"Ang punong mga pari at mga nakatatanda ay nagsabi"

Sinabi ni Jesus sa kanila

"Sinabi ni Jesus sa mga punong pari at mga nakatatanda"

si Juan ay pumunta sa inyo

Si Juan ay pumunta at nangaral sa mga pangulo ng mga relihiyon at sa mga karaniwang tao.

sa daan ng katuwiran

Ipinakita ni Juan kung papaanong ang mga tao ay kumilala sa Diyos at mabuhay. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 21:33-34

May isang tao na nagmamay-ari ng napakalawak na lupain

"isang nagmamay-ari ng maraming lupain."

pinaupahan ito sa mga nag-aalaga ng ubas

" ipinamahala sa mga tagapag-alaga ng ubasan." Ang may-ari ay siya parin ang nagmamay-ari ng ubasan.

tagapag-alaga ng ubas

mga tao na nakakaalam kung papaano aalagaan ng maayos ang mga baging at mga ubas.

Matthew 21:35-37

kaniyang mga utusan

ang mga utusan ng "tao na may malawak na lupain" ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/21/33.md]])

Matthew 21:38-39

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/21.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/21.md]]

Matthew 21:40-41

Sinabi nila sa kaniya

"nagsabi ang mga tao kay Jesus"

Matthew 21:42

At sinabi ni Jesus sa kanila

"At sinabi ni Jesus sa mga tao" ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/21/40.md]])

Ang bato na tinanggihan ng tagapagtayo ng bahay ay naging batong panulukan

Maaaring isalin na: "Ang bato na tinanggihan ng mga tagapagtayo ay naging pinaka-mahalaga." Ang mga maykapangyarihan tatanggi kay Jesus, ngunit gagawin siya ng Diyos na ulo ng kaniyang kaharian. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Ito ay galing sa Panginoon

"Ang dahilan ng dakilang pagbabagong ito ay ang Panginoon"

Matthew 21:43-44

sinasabi ko sa inyo

Ang pangungusap na ito ni Jesus ay para sa mga punong pari at mga nakatatanda.

mag-aalaga sa mga bunga

"gagawin kung ano ang tama" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

mga bunga nito

"ang mga bunga ng kaharian ng Diyos"

Ang sinumang babagsak sa batong ito

"Ang sinumang matalisod sa batong ito" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

At kung kanino man ito babagsak

"at kung kanino man babagsak ang paghuhukom" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 21:45-46

ang kaniyang mga talinghaga

"mga talinghaga ni Jesus"

naisin nilang dakpin siya

"hulihin": Sa Griego ang nakasulat ay : 'ilagay ng kanilang mga kamay'

Matthew 22

Matthew 22:1-3

Ang kaharian ng langit ay katulad

Tingnan kung paano ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/13/24.md]].

ang mga naanyayahan

AT: "ang mga tao na inanyayahan ng hari" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 22:4

Tingnan ninyo

AT: "Pakinggan" o "bigyan ng pansin kung ano ang sasabihin ko sa inyo."

Matthew 22:5-7

mga taong ito

"mga inanyayahang mga panauhin" ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/22/04.md]])

binabaliwala ng mga taong ito ang kanyang paanyaya

'hindi pinansin ang kanyang paanyaya"

Matthew 22:8-10

sangandaan

krus na daan

bulwagan

malaking silid

Matthew 22:11-12

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/22.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/22.md]]

Matthew 22:13-14

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/22.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/22.md]]

Matthew 22:15-17

papaanong mabitag nila si Jesus sa kaniyang sariling salita

"paano nila siya mapagsalita ng isang bagay na gagamitin nila laban sa kanya"

tagasunod ni Herodes

mga opisyal at mga tagasunod sa hari ng mga Judio na si Herod na mabait sa imperio ng Roma (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

hindi nagpapakita ng pagtatangi sa mga tao

"hindi ka nagpapakita ng pagtatangi na paggalang sa ibang mga tao" o "hindi ka nagbibigay ng mas mataas na pansin sa mas mahalagang mga tao"

Matthew 22:18-19

denaryo

Ito ay baryang Romano na ang halaga ay sahod sa isang araw. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-bmoney/01.md]])

Matthew 22:20-22

mga bagay na kay Cesar

"mga bagay na pag-aari ni Cesar" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

mga bagay na sa Diyos.

"mga bagay na pag-aari ng Diyos"

Matthew 22:23-24

Guro, sinabi ni Moises na, ''Kung ang tao ay mamatay

Tinatanong nila sa kaniya tungkol sa kung ano ang isinulat ni Moises sa mga kasulatan. Kung ang iyong wika ay hindi pumapayag sa pagbanggit sa mga nabanggit na, maaari itong sabihin sa pahapyaw na pagbanggit: "Sinabi ni Moises na kung mamatay ang isang lalaki" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]]

kapatid niya...kaniyang asawa...kaniyang kapatid

ang asawa ng namatay

Matthew 22:25-28

Pagkatapos nilang lahat

"Pagkatapos siyang naging asawa ng magkakapatid" o "Pagkatapos na mamatay ang bawat kapatid"

Matthew 22:29-30

kapangyarihan ng Diyos

"kung ano ang kayang gawin ng Diyos"

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/22.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/22.md]]

Matthew 22:31-33

hindi ba ninyo nababasa kung ano...Jacob'?

"Alam ko na nabasa ninyo ito, ngunit parang hindi ninyo naintindihan kung ano...Jacob.' (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

kung ano ang sinabi sa inyo ng

"kung ano ang sinabi ng Diyos sa inyo" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Diyos, na nagsabi, 'Ako ang...Jacob'?

Ito ay isang banggit mula sa isang binanggit. "Sinabi ng Diyos kay Moises na siya, ang Diyos, ay ang Diyos ni Abraham, ang Diyos ni Isaac, at ang Diyos ni Jacob." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

Matthew 22:34-36

abogado

Isang Pariseo na mayroong natatanging pagkabihasa sa pag-unawa sa kautosan ni Moises

Matthew 22:37-38

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/22.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/22.md]]

Matthew 22:39-40

katulad nito

katulad ng kautusan ni [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/22/37.md]].

Matthew 22:41-42

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/22.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/22.md]]

Matthew 22:43-44

sa dako aking kanang kamay

Ang "kanang kamay" ay kadalasang ginagamit sa pagpapahiwatig ng karangalan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

hanggang ang iyong mga kaaway ay maging tungtungan ng iyong mga paa

"Hanggang sa matalo ko ang iyong mga kaaway" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Matthew 22:45-46

Kung si David nga ay tinawag niya ang Cristo na 'Panginoon', paano siya naging anak ni David?"

Maaaring isalin na: "Tinawag siya ni David na Panginoon, kaya ang Cristo ay higit pa sa kaapu-apuhan ni David" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Kung si David nga ay tinawag niya ang Cristo

Tinukoy ni David si Jesus na "Panginoon" dahil si Jesus ay hindi lamang kaapu-apuhan ni David, kung hindi siya rin ay nakakahigit sa kaniya.

Matthew 23

Matthew 23:1-3

sa upuan ni Moises

"may kapangyarihan na katulad ni Moises" o may kapangyarihan na sabihin kung ano ang kahulugan tungkol sa batas ni Moises" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

kung ano man

"anumang bagay" o "lahat ng bagay"

Matthew 23:4-5

nagbibigkis sila ng mga mabibigat na mga pasanin na mahirap dalhin

"Sila'y naglagay sa inyo na maraming patakaran na mahirap sundin." (Tingnan: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

sila mismo ay hindi gagalaw ng iisang daliri

hindi sila magbibigay ng kahit kaunting tulong" (Tingnan: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

pilakterya

maliliit na mga kahon na gawa sa balat ng hayop na naglalaman ng papel na may kasulatan ang nakasulat dito

Matthew 23:6-7

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/23.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/23.md]]

Matthew 23:8-10

huwag ninyong tawagin na ama ang kahit sinuman

"huwag mong tawagin ang sinumang tao sa lupa na iyong ama" o huwag mong sabihin na sinumang tao sa lupa ay iyong ama"

dahil iisa lang ang Ama niyo at siya ay nasa langit

Ang Diyos Ama ay ang tunay na "ama" ng bawat mananampalataya.

Ama

Ito ay mahalagang katawagan para sa Diyos.(Tingnan: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

dahil iisa lang ang inyong guro

Nang nabanggit ni Jesusang "ang Cristo", siya ay nagsalita tungkol sa kanyang sarili sa ikatlong persona na panghalip. Maaring isalin na: "Ako ang Cristo, ako lang ang inyong guro"(Tingnan: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-123person/01.md]])

Matthew 23:11-12

nagtataas sa kaniyang sarili

"gawing mahalaga ang kanyang sarili"

itataas

"itinaas na maging mahalaga"

Matthew 23:13-15

Hindi rin ninyo pinayagan yung ibang papasok pa lamang

"hindi ninyo pinayagang maghari ang Diyos sa inyo"

Sinakmal...ang mga bahay ng mga babaeng balo

"ninanakawan ninyo ang lahat ng bagay mula sa mga kababaihan na walang mga lalaki na magtatanggol sa kanila"

anak ng impyerno

"ang taong nabibilang sa impyerno" o "mga taong dapat pumunta sa impyerno" (Tingnan: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Ngunit aba kayong mga eskriba at mga Pariseo, mga mapagkunwari! Sinakmal ninyo ang mga bahay ng mga babaeng balo habang nagpapakita kayo ng mahabang panalangin

Ang bersikulo 14 ay wala sa itinuturing na pinakamagandang sinaunang kopya ng Kasulatan. Sa ibang manuskripto idinadagdag ito sa bersikulo 12.

Matthew 23:16-17

mga bulag na tagapaggabay...mga hangal

Bagaman ang mga pinuno ay hindi bulag sa pisikal, hindi nila mauunawaan na sila ay mali. (Tingnan: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

nakagapos siya sa kaniyang panunumpa

"dapat na gawin ang ipinangakong gagawin"(Tingnan: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

alin ba ang masmahalaga, ang ginto, o ang templo kung saan iniaalay ang ginto sa Diyos?

Ginamit ni Jesus ang katanungang ito upang sawayin ang mga Pariseo.(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 23:18-19

Kayong mga bulag

mga taong bulag sa espiritwal(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

alin ba ang mas mahalaga, ang handog o ang altar kung saan iniaalay ang handog sa Diyos?

Ginamit ni Jesus ang katanungang ito upang ipakita ang mga bagay na nalalaman na nila.

ang kaloob

isang pag-aalay ng hayop o durog na butil na ibibigay sa Diyos bago ito dalhin sa altar. Kapag ito'y nailagay na sa altar, ito ay isang handog or hain. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 23:20-22

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/23.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/23.md]]

Matthew 23:23-24

Aba kayo

Tingnan kung paano mo ito maisasalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/23/13.md]]

yerbabuena, anis at kumin

Ito ay mga dahon at mga buto na ginagamit upang ang pagkain ay maglasang masarap. (Tingnan: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-unknown/01.md]])

bulag na tagagabay

Ang mga taong ito ay hindi bulag sa pisikal na kaanyuan. Inihahalintulad ni Jesus ang espiritwal na pagka-bulag sa pisikal na pagka-bulag. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

kayong mga nagsasala ng mga niknik ngunit nilulunok ang kamelyo!

Ang pagiging maingat sa pagsunod sa hindi gaanong mahalagang batas at ang hindi pagpansin sa mas mahalagang batas ay katulad ng mga mangmang na nagiging maingat na hindi makalunok ng mga maliit at maruming hayop ngunit kumakain ng karne ng pinaka-malaki at maruming hayop sadya man o hindi alam. Maaring Isalin Na: "ikaw ay mangmang tulad ng tao na nagsasala ng isang niknik na nahulog sa kaniyang inumin ngunit lumunok ng kamelyo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]] and [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-hyperbole/01.md]])

nagsasala ng mga niknik

uminom sa pamamagitan ng tela upang maiwasan ang niknik na tumuloy sa bibig

niknik

isang maliit na insektong lumilipad

Matthew 23:25-26

Aba kayo

Tingnan kung paano isalin ito sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/23/13.md]].

nililinis ninyo ang labas ng tasa at pinggan

Ang "mga eskriba" at "Pariseo'y" ay tinitingnan ng iba na "dalisay sa panlabas".(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

sa loob puno ang mga ito ng pangingikil at kalabisan

"kinukuha nila ang dapat para sa iba sa pamamagitan ng pagpilit upang sila ay magkaroon ng mas marami kaysa kanilang kailangan"

Ikaw bulag na Pariseo

Hindi nauunawaan ng mga Pariseo ang katotohanan. Hindi sila bulag sa pisikal na kaanyuan.(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

linisin mo muna ang loob ng tasa at pinggan, upang ang labas ay magigingmalinis din

Kung ang kanilang puso ay tama sa Diyos, kung gayon nakikita iyon sa kanilang mga buhay. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 23:27-28

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/23.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/23.md]]

Matthew 23:29-31

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/23.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/23.md]]

Matthew 23:32-33

Pinupuno rin ninyo ang mga kota ng kasalanan ng inyong mga ama

"At iyong tinapos din ang mga kasalanan na sinimulan ng inyong mga ninuno"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Kayong mga ahas, mga anak ng ulupong

Kayo'y kasing sama ng mapanganib at nakalalasong mga ahas"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

paano ninyo matatakasan ang hatol sa impyerno?

"wala ng paraan para sa inyo upang takasan ang paghuhukom sa impyerno!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 23:34-36

mula... Abel...hanggang...Zacarias

Si Abel ang unang biktima ng pagpatay, at marahil si Zacarias ay inaakalang huling pinatay ng mga Judio sa templo.

Zacarias

hindi ama ni Juan Bautista

Matthew 23:37-39

Jerusalem , Jerusalem

Si Jesus ay nagsalita sa mga taong Jerusalem sapagkat sila nga ay isang lungsod.(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-apostrophe/01.md]] and [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

mga anak mo

lahat ng mga Taga-Israel(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-synecdoche/01.md]])

maiwan na sa inyo ang bahay ninyo na napabayaan

Maaring isalin na: "Iiwan ng Diyos ang inyong bahay, at ito'y magiging walang laman" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

ang bahay ninyo

Posibleng mga Kahulugan: 1) ang lungsod ng Jerusalem o 2) ang templo.(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 24

Matthew 24:1-2

"Hindi ba ninyo nakikita ang lahat ng mga ito?

Posibleng mga kahulugannito ay: Nagsalita si Jesus tungkol sa 1) ang mga gusali ng templo (Maaaring salin na: "May sasabihin ako sa inyo tungkol sa mga gusaling ito.") o 2) inilalarawan niya lamang ang pagkasira ("dapat nalalaman ninyo kung ano ang sinabi ko sa inyo, ngunit hindi!"). (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 24:3-5

Mag-ingat kayo na walang makahikayat sa inyo na mailigaw kayo.

"Mag-ingat na dapat huwag maniwala kaninuman na nagsinungaling sa inyo sa mga bagay na ito"

Matthew 24:6-8

Tingnan ninyo na hindi kayo mababalisa

"Huwag ninyong hayaan na maguguluhan kayo sa mga bagay na ito" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 24:9-11

Pagkatapos nito, dadalhin nila kayo

"Ang mga taong nagnanais na usigin kayo ang maghahatid sa inyo"

dadalhin nila kayo sa

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/10/16.md]].

Matthew 24:12-14

ang pag-ibig ng karamihan ay lalamig

Posibleng mga kahulugan nito ay: 1) "marami sa mga tao ang hindi na nagmamahal sa iba" o 2) "marami sa mga tao ang hindi na nagmamahal sa Diyos"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

lahat ng mga bansa

Maaring isalin na: "lahat ng tao sa lahat ng lugar" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 24:15-18

na sinabi ng propetang siDaniel

Maaring isalin na: "Tungkol sa isinulat ng propetang si Daniel"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 24:19-22

sila na mga nagdadalang tao

mga buntis (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-euphemism/01.md]])

taglamig

"malamig na panahon"

laman

mga tao (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-synecdoche/01.md]])

Matthew 24:23-25

huwag ninyong paniwalaan

"huwag paniwalaan ang mga maling bagay na sinasabi nila sa inyo"

Matthew 24:26-28

katulad ng pagliwanag ng kidlat....ganun din ang pagdating

darating siya ng mabilis at madaling makikita (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-synecdoche/01.md]])

Kung saan man naroroon ang patay na hayop, nandoon din magtitipon ang mga buwitre

Posibleng mga kahulugan nito ay: 1) kung darating ang Anak ng Tao ang lahat ay makikita siya at malalaman na siya ay dumating na o 2) saan man ang mga taong patay sa espiritwal nandoon din ang mga huwad o hindi totoong propeta na magsasabi ng kasinungalingan. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

buwitre

mga ibon na kumakain ng katawan ng mga patay at namamatay na nilalang

Matthew 24:29

agad-agad

"sa panahon ding iyon"

mga araw na iyon

ang mga araw na inilalarawan sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/24/32.md]]

ang araw ay didilim

Maaring isalin na: "Gagawin ng Diyos na padilimin ang araw"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

ang mga kapangyarihan ng kalangitan ay mayayanig

Maaring isalin na: "yayanigin ng Diyos ang mga bagay na nasa langit at sa ibabaw ng langit" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 24:30-31

kakabugin ng lahat ang kanilang mga dibdib

kakabugin ang kanilang dibdib upang ipakita na sila ay takot sa darating na pagpaparusa

titipunin nila

" titipunin ng mga anghel"

kaniyang hinirang

ang mga tao na pinili ng Anak ng Tao

apat na mga hangin

Maaring isalin na: "mula sa hilaga, sa timog, sa silangan, at sa kanluran" o "mula sa kahit saan."(UDB) (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-merism/01.md]])

Matthew 24:32-33

nasa tarangkahan na

tulad ng paglusob ng mga kawal para pabagsakin ang isang lungsod (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

Matthew 24:34-35

ang salinlahing ito ay hindi lilipas

"ang mga taong nabubuhay ngayon ay hindi lahat mamatay" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-euphemism/01.md]])

hanggang mangyari ang lahat ng ito.

Maaring isalin na: "hanggang mangyari ang lahat na ito ng dahil sa Diyos"

Lilipas ang langit at ang lupa

"Ang langit at ang lupa ay hindi na makikita pa"

Matthew 24:36

ni ang Anak

"kahit na ang Anak"

Matthew 24:37-39

Katulad sa kapanahunan ni Noe, ganun din ang pagparito ng Anak ng Diyos

"Ang araw nang pagbalik muli ng Anak ng Tao ay katulad ng kapanahunan ni Noe" sapagkat walang sinuman ang nakakaalam ng mga masasamang araw na mangyayari sa kanila.

hanggang sa dumating ang baha at kinuha silang lahat— ganun din sa pagparito ng Anak ng Tao

Ang mga araw bago ang Anak ng Tao ay dumating tulad ng mga araw bago ang baha, habang ang bawat isa ay kumakain at umiinom,... kinuha silang lahat"

Matthew 24:40-42

Sa panahong iyon

nang ang Anak ng Tao ay darating.

ang isa ay kukunin, at ang isa naman ay maiiwan

Posibleng mga kahulugan nito ay: 1) kukunin ng Diyos ang isa patungong langit at iiwan ang isa sa lupa para sa kaparusahan o 2) kukunin ng mga anghel ang isa para sa kaparusahan at iiwan ang isa para sa pagpapala (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/13/40.md]]).

gilingan

isang kagamitan na panggiling

kaya

"Dahil sa kung ano ang sinabi ko sa iyo"

Kaya magbantay kayo

"magbigay pansin"

Matthew 24:43-44

ang magnanakaw,

Sinabi ni Jesus na siya ay darating kapag hindi siya inaasahan ng mga tao, hindi dahil sa darating siya upang magnakaw.

nagbantay sana siya

"dapat nababantayan niya ang kaniyang bahay" para ito ay maging ligtas

at hindi niya hinayaang mapasukan ang kaniyang bahay

"hindi niya hinayaan ang sinuman na pumasok sa kaniyang bahay para magnakaw ng mga gamit" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 24:45-47

Kaya sino ang matapat, matalino na utusan...ng kaniyang amo...tamang panahon?

"kaya sino ang tapat, matalinong tagapaglingkod? Siya ang pagkatiwalaan ng kaniyang amo...sa tamang panahon."(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

upang magbigay ng kanilang pagkain

"ibigay sa mga tao sa tahanan ng amo ang kanilang pagkain"

Matthew 24:48-51

na magsabi sa puso niya

"na mag-isip sa kaniyang isipan"

gagawin ang kaniyang kapalaran tulad

"pakitunguhan siya tulad"

Matthew 25

Matthew 25:1-4

ilawan

Ang mga ito'y maaring maging 1) mga lampara o 2) sulo o ilaw ginawa sa pamamagitan ng paglalagay ng tela palibot sa dulo ng isang patpat at babasain ang tela ng langis.

Ang lima sa kanila

"lima sa mga birhen"

hindi sila nagdala ng karagdagang langis

"mayroon silang langis ngunit sa kanilang mga lampara lamang"

Matthew 25:5-6

sila ay inantok

"lahat ng sampung birhen ay inantok"

Matthew 25:7-9

inayos ang kanilang mga ilawan

"inayos o iniakma ang kanilang mga lampara upang magningas ng maliwanag"

Sabi ng mga hangal sa mga matatalino

"Ang mga mangmang na birhen ay nagsabi sa mga matatalinong birhen"

nauubusan na ang amingilawan

"ang apoy sa aming lampara ay hindi na nag-aapoy ng maliwanag"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Matthew 25:10-13

Habang umalis sila

"ang limang mangmang na birhen ay umalis"

ng mga nakahanda

ang mga birheng may mga labis o sobrang mga langis

isinara ang pintuan

Maaring isalin na: "may isang nagsara ng pinto" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

pagbuksan ninyo kami

"pagbuksan niyo kami ng pinto para makapasok kami sa loob" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

hindi ko kayo kilala

"hindi ko alam kung sino kayo"

Matthew 25:14-16

ito ay katulad

"ang kaharian ng kalangitan ay tulad" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/25/01.md]])

maglalakbay sa...

"handa nang umalis" o "aalis na agad o sa lalong madaling panahon"

at ipinagkatiwala sa kanila ang kaniyang kayamanan

"ginawa silang tagapamahala ng kaniyang kayamanan"

kaniyang kayamanan

"kanyang ari-arian"

limang talento,

Ang "talento" noon ay nagkaka-halaga ng dalawampung taong sahod. Iwasang isalin ito sa modernong klase ng pera. Ang parabula ay hinalintulad sa kaugnay na halaga ng lima, dalawa at isa sa mga malaking halaga ng kayamanan na kasangkot. Maaring isalin na: "limang supot ng ginto" (UDB) (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-bmoney/01.md]])

at nagkaroon pa siya ng limang talento

"maliban sa kaniyang mga puhunan, siya ay nakaipon ng lima pang talento"

Matthew 25:17-18

nagkaroon din ng dalawa pa

"nakaipon ng dalawa pang talento"

Matthew 25:19-21

nagkaroon ako ng lima pang talento

"Nakaipon ako ng lima pang talento"

mga talento

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/25/14.md]].

Magaling

"Nagawa mo ng maaayos" o "nagawa mo ng tama" Ang iyong kultura ay maaring may pagpapahayag ang isang amo ( o sinumang may kapangyarihan) na maaring gamitin upang maipakita na siya ay sumasang-ayon sa nagawa ng kaniyang alipin (o sinumang sumasailalim sa kaniya).

Matthew 25:22-23

nagkaroon ako... talento

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/25/19.md]].

Makibahagi ka sa kagalakan ng iyongamo

Tingnan kung paano mo ito isinalin sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/25/19.md]].

Matthew 25:24-25

Gumagapas ka kung saan hindi ka nagtanim, at umaani kung saan hindi ka naghasik.

Ang dalawang pagpapahayag na ito ay nangangahulugan ng iisang bagay. Ang alipin ay inaakusahan ang kaniyang amo sa pag-iipon ng mga pananim na hindi sa kaniya. Maaring isalin na: "Kumuha ka ng pagkain sa hardin mula sa mga hardin na wala kang karapatan para kunin."

naghasik

Sa mga panahong iyon sila ay malimit na nagtatapon ng mga ilang maliliit na buto sa paligid sa halip na itanim ito ng maayos sa lupa.

Tingnan mo, nandito ang pagmamay-ari mo

"tingnan mo, narito ang sa iyo"

Matthew 25:26-27

masama at tamad na utusan

"Ikaw ay masamang alipin na ayaw mag-trabaho"

gumagapas ako kung saan hindi ako nagtanim at umaani kung saan hindi ako naghasik

Tingnan kung paano mo isinalin ang ideya sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/25/24.md]]

natanggap ko na may tubo ang aking pera

"natanggap ko pabalik ang sarili kong ginto" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

tubo

kabayaran mula sa tagabangko o bangkero para sa pansamantalang paggamit sa pera ng amo

Matthew 25:28-30

mas masagana pa

"mas marami pa"

kung saan mayroong pagtatangis at pagngangalit ng mga ngipin

"kung saan ang mga tao ay iiyak at magngangalit ng ngipin."

Matthew 25:31-33

Sa harap niya magtitipon ang lahat ng mgabansa

Maaring isalin na: "Iipunin niya ang mga bansa sa kaniyang harapan."(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

sa harap niya

"sa kaniyang harapan"

ang lahat ng mga bansa

"lahat ng mga tao mula sa bawat bansa" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

kambing

Ang mga kambing ay katamtaman ang laki na may apat na paa na katulad ng tupa, kadalasan maamo o ipinapastol tulad ng tupa.

ilalagay niya

""ang Anak ng Tao ang maglalagay"

Matthew 25:34-36

ng Hari

Ito ay isang katawagan para sa Anak ng Tao na sinabi ni Jesus sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/25/31.md]].

ng Hari sa mga nasa kanan niya

Tinutukoy ni Jesus ang kaniyang sarili sa ikatlong personang panghalip. Maaring isalin na: "Ako na Hari...sa aking kanang kamay"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-123person/01.md]])

Halikayo, pinagpala kayo ng aking Ama

Maaring isalin na: Halikayo, mga pinagpala ng aking Ama" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Ama

Ito ay mahalagang katawagan para sa Diyos (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

mamanahin ninyo ang kaharian na inihanda para sa inyo

Maaring isalin na: "manahin ang kaharian na inihanda ng Diyos para sa inyo"

Matthew 25:37-40

ang hari

"ang Anak ng Tao"

sasabihin sa kanila

"sabihin sa mga nasa kaniyang kanang kamay"

mga...kapatid

Kung ang iyong wika ay may salita na pwede isama ang parehong lalake at babae, gamitin mo dito.

ginawa ninyo ito sa akin

"Ituturing ko na ito ay ginawa niyo para sa akin"

Matthew 25:41-43

kayong sinumpa

"kayong mga taong isinumpa ng Diyos"

sa apoy na walang hanggan na inihanda

Maaring isalin na: "ang walang hanggang apoy na inihanda ng Diyos"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

kaniyang mga anghel

"kaniyang mga lingkod"

hubo't hubad ngunit hindi ninyo ako dinamitan

"Ako'y hubad ngunit hindi ninyo ako binigyan ng mga damit" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

may sakit at nasa kulungan

"Ako ay nagkasakit at nakulong"(Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

Matthew 25:44-46

At sasagot din sila

"sasagot din ang lahat ng nasa kaliwa niya ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/25/41.md]]) "

hindi ninyo ginawa sa mga pinakahamak na ito

"sa sinumang sa aking mga tao na hindi gaanong mahalaga "

hindi ninyo ginawa sa akin

"ituturing ko na hindi niyo ito ginawa sa akin" o "ako talaga ang hindi ninyo tinulungan"

walang katapusang parusa

"walang hanggang kaparusahan"

ang matuwid, sa buhay na walang hanggan

"ang mga matutuwid na tao ay pupunta sa buhay na walang hanggan"

Matthew 26

Matthew 26:1-2

At nangyari, nang matapos

Kung ang iyong wika ay mayroong paraan upang tandaan ang panimula ng bagong bahagi ng kuwento, maaaring gamitin dito.

lahat ng mga salitang ito

ang mga salita ni [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/24/03.md]]

ang Anak ng Tao ay ibibigay upang maipako sa krus".

" ibibigay ng ibang mga tao ang Anak ng Tao sa ibang na magpako sa kaniya sa krus" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 26:3-5

panakaw

"palihim"

Hindi sa araw ng pista

Maaaring isalin na: "Hindi dapat nating patayin si Jesus sa araw ng pista" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-ellipsis/01.md]])

ng pista

Ang taon-taon na pista ng Paskwa

Matthew 26:6-9

nakasandal

sumandal sa kaniyang dibdib. Maaari mong gamitin sa iyong wika ayon sa kadalasang ayos ng mga tao habang sila ay kumakain.

may babae na lumapit sa kaniya

may babaing lumapit kay Jesus

sisidlang alabastro

isang lalagyan na kung bibilhin ay malaki ang halaga, ito ay gawa sa malambot na bato

pamahid

Ito ay langis na may mahalimuyak na amoy.

Anong dahilan sa pag-aaksayang ito?

"Ang babaing ito ay gumawa ng hindi magandang bagay sa pamamagitan ng pagsasayang ng langis!" (Tingna sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 26:10-11

"Bakit ninyo binabagabag ang babaing ito?

"Hindi ninyo dapat binabagabag ang babaing ito!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Ninyo...Inyo...Ninyo

Tumutukoy sa mga alagad

Matthew 26:12-13

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/26.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/26.md]]

Matthew 26:14-16

upang siya'y ibigay ko sa inyo?"

"ibigay si Jesus sa kanila" o "tumulong upang madakip si Jesus"

tatlumpung piraso ng pilak

Dahil ang mga salitang ito ay katulad sa mga nasusulat sa Lumang Tipan, panatilihin ang mga salitang ito sa halip na palitan ito ng katumbas na modernong salapi ngayon.

upang siya'y ibigay ko sa inyo?"

"upang tulungan ang punong mga pari sa pagdakip kay Jesus"

Matthew 26:17-19

Sinabi niya, "Pumunta kayo sa lungsod sa isang tao roon at sabihin ninyo sa kaniya, 'Sinabi ng Guro, "Ang panahon ko ay malapit na. Gaganapin ko ang Paskwa sa inyong bahay kasama ng aking mga alagad."

Sinabihan ni Jesus sa kaniyang mga alagad na sabihin ang mensahe ni Jesus sa taong iyon. Maaaring isalin na: "Sinabi niya sa kaniyang mga alagad na pumunta sa lungsod sa isang tao at sabihin sa kaniya na ang Guro ang nagsasabi sa kaniya na, '"Malapit na ang panahon ko. Ako ay magdiwang ng Paskwa sa inyong bahay kasama ng aking mga alagad." o "Sinabi niya sa kaniyang mga alagad na pumunta sa lungsod sa isang tao at sabihin sa kaniya na ang Guro ang nagsabi sa kaniya na, '"Malapit na ang panahon ko at ipagdiriwang niya ang Paskua kasama ang kaniyang mga alagad sa bahay ng taong iyon."

ang panahon ko

Posibleng mga kahulugan nito ay: 1) "Ang oras na sinabi ko sa inyo" (UDB) o 2) "Ang oras na itinakda ng Diyos sa akin."

malapit na

Posibleng mga kahulugan nito ay: 1) "malapit na" (UDB) o 2) "parating na." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Gaganapin ko ang Paskwa

"kumain ng pagkain ng Paskwa" o "ipagdiwang ang Paskwa sa pamamagitan ng pagkain ng natatanging pagkain"

Matthew 26:20-22

umupo siya upang kumain

Gamitin ang salita inyong kultura para sa karaniwang posisyon ng tao habang sila ay kumakain.

"Tiyak na hindi ako, Panginoon?"

"Tiyak na hindi ako yan Panginoon (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

Matthew 26:23-25

sa lalaking iyon na magkanulo sa Anak ng Tao!

"ang tao na nagkanulo sa Anak ng Tao"

Ikaw mismo ang nagsabi

"sinabi mo, ikaw nga" o "kaaamin mo lang nito" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Matthew 26:26

kumuha...ipinagpasalamat ... pinagputol-putol

isalin ang mga ito tulad ng ginawa mo sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/14/19.md]].

Matthew 26:27-29

kumuha

isalin ito tulad ng ginawa mo sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/14/19.md]].

ibinigay ito sa kanila

"ibinigay sa kaniyang mga alagad"

dugo ng kasunduan

"ang dugo na nagpapakita na ang kasunduan ay may bisa" o "dugo na ginawang posible ang kasunduan"

ibinuhos

"ito ay naibuhos sa kamatayan" o "malapit nang dumaloy sa aking katawan" o "dadaloy sa aking sugat kapag ako ay mamamatay"

bunga ng ubas

"alak" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

na ako ay iinom nito ng panibago kasama ninyo sa kaharian ng aking Ama."

Si Jesus na Anak ng Diyos, na kung saan ang dugo niya ang pinangbayad para sa walang hanggang kapatawaran ng Diyos Ama para sa mga naniniwala sa kaniya, ay magdiriwang sa kasiyahan ng Ama sa pamamagitan ng pagbabayad ng kaniyang krus. Ang mga salita sa Kasulatan, "Ama" at "Anak," ay kailangang literal na maisalin upang ipakita ang matalik na relasyon ng pamilya sa katauhan ng Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Matthew 26:30-32

himno

awit na papuri sa Diyos

aalis

"iwanan ako"

ang mga tupa ng kawan ay maikakalat.'

Maaaring isalin na: 1) "ikakalat nila ang lahat ng tupa ng kawan" (UDB) o 2) "ang tupa ng kawan ay tatakbo sa ibat- ibang dako."

tupa ng kawan

tinutukoy nito ang mga alagad (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

pagkatapos nang aking pagkabuhay

Maaaring isalin na: "pagkatapos akong buhayin ng Diyos" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

aking pagkabuhay

Maaaring isalin na: "binuhay ako ng Diyos galing sa mga patay"

Matthew 26:33-35

aalis

isalin ito tulad ng ginawa mo sa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/26/30.md]].

bago tumilaok ang tandang

Maaaring isalin na: "bago sumikat ang araw"

tandang

isang ibon na tumitilaok ng malakas sa oras na pasikat na ang araw.

tumilaok

Ang huni na nagagawa ng tandang

Matthew 26:36-38

namimighati

lubhang malungkot

Matthew 26:39-41

nagpatirapa

sinadyang ibaba ang kaniyang mukha sa lupa upang manalangin (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Aking Ama

Ito ay napakahalagang katawagan sa Diyos na nagpapakita ng relasyon sa pagitan ng Diyos at ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

hayaan na ang tasang ito ay lalampas sa akin

Ang salitang "tasa" ay tumutukoy sa paghihirap na mararanasan ni Jesus.

Gayunman, hindi sa nais ko kundi ayon sa nais mo.

Maaari itong sabihin bilang isang buong pangungusap. Maaaring isalin na: "Ngunit huwag mong gawin kung ano ang gusto ko kundi ang kagustuhan mo."

Matthew 26:42-44

Umalis siya

"umalis si Jesus"

maliban na inumin ko ito

"maliban na inumin ko ang tasang ito ng paghihirap"

aking Ama

Ito ay napakahalagang katawagan para sa Diyos na nagpapakita ng relasyon sa pagitan ng Diyos at ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

sapagkat mabigat na ang kanilang mga mata

"labis na silang inaantok" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Matthew 26:45-46

malapit na ang oras

"dumating na ang oras"

kamay ng mga makasalanan

"makasalanang mga tao" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-synecdoche/01.md]])

Tingnan ninyo

"makinig kayo kung ano ang sasabihin ko sa inyo."

Matthew 26:47-48

Habang siya'y nagsasalita

"habang nagsasalita pa si Jesus"

at nagsabi, "Kung sinuman ang aking hahalikan, siya na iyon. Sunggaban siya."

nagsabi, "Kung sinuman ang kaniyang halikan, ay siya na ang susunggaban nila." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

sinuman ang aking hahalikan

"ang aking hahalikan" o "Ang tao na aking hahalikan" (UDB)

hahalikan

magalang na paraan ng pagbati sa isang guro

Matthew 26:49-50

lumapit siya kay Jesus

"lumapit si Judas kay Jesus"

hinalikan siya

"pinakilala siya sa isang halik"

hinawakan si Jesus

hinawakan si Jesus at binalak na saktan siya (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

siya'y sinunggaban

ginawa siyang bilanggo

Matthew 26:51-54

Masdan

Ang nagsulat ay may panibagong tauhan sa kuwento. Maaaring ang inyong wika ay mayroong paraan upang gawin ito.

Iniisip ba ninyo na hindi ko kayang tumawag sa aking Ama, at padadalhan niya ako ng higit pa sa labindalawang pulutong ng mga anghel?

Maaaring isalin na: "dapat alam ninyo na kaya kong tumawag sa aking Ama, at siya ay magpadala ng mahigit sa labingdalawang pulutong ng mga anghel." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

aking Ama

Ito ay napakahalagang katawagan sa Diyos na nagpapakita ng relasyon sa pagitan ng Diyos at ni Jesus.

higit pa sa labindalawang pulutong ng mga anghel

Ang tamang bilang ng mga anghel ay hindi mahalaga. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-numbers/01.md]])

pulutong

mga pangkat ng Romanong kawal na mga anim na libong mga kawal (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-unknown/01.md]])

Matthew 26:55-56

"Pumunta kayo dito na dala-dala ang mga espada at mga pamalo upang hulihin ako katulad ng isang tulisan?

Maaaring isalin na: "Alam ninyo na hindi ako magnanakaw, kaya mali na kayo ay pumunta sa akin na may dala-dalang mga espada at mga pamalo." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

pamalo

malaking pirasong matigas na kahoy na pamalo sa tao

iniwanan siya

Kung ang iyong wika ay may salita na ang kahulugan ay iniwan nila siya na dapat sana nananatili sila kasama niya, gamitin dito.

Matthew 26:57-58

patyo ng pinakapunong pari

isang bakanteng lugar malapit sa bahay ng mga pinakapunong pari

Matthew 26:59-61

may dalawang lumapit

dalawang tao ang lumapit" (UDB) o "dalawang saksi ang lumapit"

at sinabi, "Sinabi ng taong ito, 'Kaya kung gibain ang templo ng Diyos at muling maipatayo sa loob ng tatlong araw."'

Maaaring isalin na: "pinatutunayan nila na narinig nila si Jesus na nagsabi na kaya niyang gibain ang templo ng Diyos at itatayo ito sa loob ng tatlong araw."' (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

Sinabi ng taong ito

"Sinabi ng taong itong si Jesus"

Matthew 26:62-64

ipinapatotoo nila laban sa iyo

"ang mga saksi na ito ay nagpapatotoo laban sa iyo"

Anak ng Diyos

Ito ay napakahalagang katawagan na naglalarawan ng relasyon sa pagitan ni Cristo at ng Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

Ikaw na mismo ang nagsabi

pinagtibay ni Jesus na siya ay si "Cristo, ang Anak ng Diyos." Maaaring isalin na: "Katulad ng sinabi mo, na Ako" o "kaaamin mo lang nito" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Ngunit sasabihin ko sa inyo, magmula ngayon ay inyo

nakikipag-usap si Jesus sa punong pari at sa iba pang mga tao na naroon.

magmula ngayon ay inyo nang makikita ang Anak ng Tao

Posibleng mga kahulugan nito ay 1) Makikita nila ang Anak ng Tao sa hinaharap o 2) "ngayon", ang ibig sabihin ni Jesus ay ang panahon ng kaniyang kamatayan, ang pagbabalik niya mula sa mga patay, at ang kaniyang pag-akyat sa langit.

nakaupo sa kanang kamay ng kapangyarihan

"sa kanang kamay ng pinaka-makapangyarihang Diyos"

darating sa mga ulap ng langit

"sumakay sa mga ulap ng langit patungo sa lupa"

Matthew 26:65-66

pinunit ng pinakapunong pari

ang pagpunit ng damit ay tanda ng galit at kalungkutan.

sumagot sila

"Sumagot ang mga pinuno ng mga Judio"

Matthew 26:67-68

At sila

Posibleng mga kahulugan ay: "At ang ilan sa mga tao" o "at ang mga kawal"

dumura sa kaniyang mukha

ginawa nila ito bilang pang-alipusta

hulaan mo sa amin

Dito ang "hulaan mo sa amin" ay nangangahulugang, "sabihin mo sa amin sa pamamagitan ng kapangyarihan ng Diyos." Hindi nangangahulugang, "sabihin mo sa amin kung ano ang mangyayari sa hinaharap."

Matthew 26:69-70

Hindi ko alam kung ano ang sinasabi ninyo

Naintindihan ni Pedro kung ano ang sinasabi ng alipin na babae. Ginamit niya ang mga salitang ito upang ipagkaila na siya ay naging kasama ni Jesus.

Matthew 26:71-72

Nang siya

"nang si Pedro"

tarangkahan

pagbubukas sa isang pader na makikita sa patyo

Matthew 26:73-75

isa sa kanila

isa ka sa kanila na kasama ni Jesus"

halatang-halata ka sa iyong pananalita

"masasabi namin na ikaw ay taga-Galilea dahil ang iyong pananalita ay katulad ng taga-Galilea"

magsalita ng masama

"nagsabi ng sumpa sa kaniyang sarili"

nanumpang, hindi ko kilala ang lalaking iyan

Maaaring isalin na: "na hindi niya kilala ang tao " (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-quotations/01.md]])

Matthew 27

Matthew 27:1-2

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/27.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/27.md]]

Matthew 27:3-5

Pagkatapos nang si Judas,

kung ang iyong salita ay may pamaraan sa pagpapakita na ang istorya ay patapos na at ang bagong istorya ay nagsisimula, maaari mo itong gamitin dito.

tatlumpung piraso ng pilak

ang salapi na ibinigay ng mga pinunong mga pari kay Judas upang ipagkanulo si Jesus ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/26/14.md]])

dugong walang kasalanan.

"ang tao na hindi nararapat na mamatay" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 27:6-8

Labag sa kautusan na ilagay ito sa kaban ng yaman

"hindi pinapayagan ng ating kautusan na ilagay ito"

ilagay ito

"ilagay ang pilak na ito"

kabayaran ng dugo

salaping kabayaran upang mamatay ang isang tao (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Bukid ng Magpapalayok

Binili ang bukiring ito upang paglibingan ng mga dayuhan na namatay sa Jerusalem.

magpa-hanggang ngayon

hanggang sa panahon na isinulat ng manunulat

Matthew 27:9-10

At sa ganitong paraan, ang sinabi ni Jeremias na propeta ay natupad, na nagsasabi

"sinasabi ni propeta Jeremias ay nagkatotoo; ang kaniyang sinabi" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

mga tao ng Israel

Ang mga pinuno ng relihiyon ng Israelitas (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

iniutos sa akin

iniutos "kay Jeremias na propeta"

Matthew 27:11-14

Ngayon

Kung ang iyong wika ay may paraan ng pagpatuloy sa kuwento pagtapos ng pahinga, maaari mo itong gamitin dito.

ng gobernador

Si Pilato ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/27/01.md]])

Ikaw na ang nagsabi.

"Inaamin ninyo ito" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-idiom/01.md]])

Ngunit nang siya ay paratangan ng mga punong pari at mga nakatatanda

Maaaring isalin na: "Ngunit nang ang mga pinunong pari at nakatatanda ay nag-akusa sa kaniya" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Hindi mo ba naririnig ang mga paratang laban sa iyo?

"Nagulat ako na hindi ka sumagot sa mga taong ito na nangparatang sa iyo na gumawa ng masamang mga bagay!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-rquestion/01.md]])

isang salita, kaya ang gobernador ay labis na namangha.

Maaaring isalin na: "isang salita; ito ay lubhang nagpamangha sa gobernador."

Matthew 27:15-16

Ngayon

Ang wikang ito ay ginagamit dito sa pagtanda at pagtapos ng pangunahing buod ng kuwento upang ang sumulat ay makapagbigay batid na makakautulong sa nagbabasa na maintindihan kung ano ang nangyari sa umpisa [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/27/17.md]]. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/writing-background/01.md]])

sa kapistahan

ang pista na kung saan ang Paskua ay ipinagdiwang ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/26/01.md]])

bilanggo na napili ng mga tao

Maaaring isalin na: "bilanggo na pinili ng mga tao" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

pusakal

kilala sa paggawa ng masama

Matthew 27:17-19

ipinasakamay siya

"dinala si Jesus sa kaniya" upang hatulan ni Pilato si Jesus

Habang siya ay nakaupo

"Habang si Pilato ay nakaupo"

nakaupo sa upuan ng hukuman

ginawa ang kaniyang trabaho bilang opisyal (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metaphor/01.md]])

nagpadala ng pasabi

Sa griego nakasulat: nagpadala ng salita

Matthew 27:20-22

tinanong sila

"tinanong ang mga tao"

Matthew 27:23-24

kaniyang nagawa?

"nagawa ni Jesus"

sila ay sumigaw

"ang karamihan ay sumigaw."

sa dugo

"ang pagkamatay" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 27:25-26

"Nawa'y mapasaamin ang kaniyang dugo at sa aming mga anak."

"Oo! Kami at ang aming mga kaapu-apuhan ay magagalak na managot sa paghahatol sa kaniya!" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-metonymy/01.md]])

Matthew 27:27-29

sa pretorio

Posibleng mga kahulugan nito ay: 1) kung saan nakatira ang mga kawal o 2) kung saan nakatira ang gobernador

hinubaran nila siya

"hinubad ang kaniyang damit" (UDB)

pulang pula

matingkad na pula

Sambahin

"Ginagalang ka namin" o "Nawa'y mabuhay ka sa mahabang panahon"

Matthew 27:30-31

nila...nila...nila

mga kawal ni Pilato

kaniya...siya...nila...kaniyang...siya...siya...siya...

Si Jesus

Matthew 27:32-34

Habang sila ay lumalabas

"nang papalabas sila sa Jerusalem" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

na kanilang pinilit na sumama sa kanila upang pasanin niya ang kaniyang krus.

"na pinilit ng mga kawal na sumama sa kanila upang maaari pumasan ng krus ni Jesus"

lugar na tinatawag na Golgota

"ang lugar na tinatawag ng mga tao na Golgota"

apdo

mapait na kulay dilaw na likidona nasa katawan na pangtunaw

Matthew 27:35-37

kasuotan

Ang damit na sinuot ni Jesus (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Matthew 27:38-40

dalawang magnanakaw na naipako sa krus na kasama niya

Maaaring isalin na: "Ang mga kawal ay nagpako ng dalawang magnanakaw sa krus kasama ni Jesus" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

iniling ang kanilang mga ulo

Ginawa nila ito upang pagtawanan si Jesus.

Kung ikaw ang Anak ng Diyos, bumaba ka diyan sa krus!"

Hindi sila naniniwala na si Jesus ay Anak ng Diyos, kaya gusto nila itong patunayan kung ito ay totoo. Maaaring isalin na: "Kung ikaw ay Anak ng Diyos, patunayan mo ito sa pamamagitan ng pagbaba sa krus." (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-explicit/01.md]])

Anak ng Diyos,

Ito ay mahalagang katawagan na naglalarawan sa relasyon sa pagitan ni Cristo at ang Anak ng Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]]

Matthew 27:41-42

Siya'y nagligtas ng iba, ngunit hindi niya kayang iligtas ang kaniyang sarili

Posibleng mga kahulugan nito ay: 1) Hindi naniniwala ang mga pinuno ng mga Judio na si Jesus ay nagligtas ng iba. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-irony/01.md]]) o kaya niyang iligtas ang kaniyang sarili, o 2) naniniwala sila na makaliligtas siya ng iba ngunit tumawa sa kaniya dahil sa ngayon hindi niya kaya iligtas ang kaniyang sarili.

Siya ay Hari ng Israel

Ang mga namumuno ay hindi naniniwala na si Jesus ay Hari ng Israel. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-irony/01.md]])

Matthew 27:43-44

Anak ng Diyos

Ito ay mahalagang katawagan kay Jesus na naglalarawan sa kaniyang relasyon sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])

At ang mga magnanakaw na kasama niyang naipako sa krus

"At ang mga magnanakaw na ipinako sa krus ng mga kawal kasama ni Jesus" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

Matthew 27:45-47

sumigaw

"tumawag" o "sumigaw"

Eli, Eli lama sabachthani

Ang mga taga-salin karaniwang hinahayaan na ilagay ang wikang ito sa Hebeo. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/translate-names/01.md]])

Matthew 27:48-50

isa sa kanila

Posibleng mga kahulugan nito ay: 1) isa sa mga kawal o 2) isa doon sa mga nakatayo at nanunuod.

spongha

galing ito sa isang hayop sa dagat at ginagamit na kayang kumuha o sipsipin ang isang likido na mayamaya maaaring ding pigain at ipalabas ang ikido

ibinigay ito sa kaniya

"ibinigay kay Jesus"

Matthew 27:51-53

Masdan

Nagsabi ang sumulat sa nagbabasa na makinig sa nakagugulat na impormasyon na susunod.

At ang mga libingan ay nabuksan, at ang katawan ng banal na mga tao na nakatulog ay bumangon.

"Binuksan ng Diyos ang mga libingan at binuhay ang mga katawan ng banal na mga tao na patay na" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

nakatulog

"patay na" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-euphemism/01.md]])

At ang mga libingan ay nabuksan,...nagpakita sa marami.

Ang pagkasunod-sunod ay hindi malinaw. Ang posibleng pagkasunod-sunod ay: Pagkatapos ng lindol nang si Jesus ay namatay at ang libingan ay nabuksan 1) ang mga banal ay bumangon, si Jesus ay nabuhay, at ang mga banal ay pumasok sa lungsod at nakita ng maraming mga tao, o 2) Si Jesus ay nabuhay, at ang mga banal ay ibinangon, pumasok sa lungsod at nakita ng maraming mga tao.

Matthew 27:54-56

Anak ng Diyos

Ito ay mahalagang katawagan kay Jesus na naglalarawan sa kaniyang relasyon sa Diyos. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]]

Matthew 27:57-58

Pagkatapos nito nag-utos si Pilato na ibigay ito sa kaniya.

"Pagkatapos noon nag-utos si Pilato ng mga kawal na ibigay ang katawan ni Jesus kay Jose."

Matthew 27:59-61

lino

isang pino na tela na mahal kung bilhin

tapat ng libingan

"sa kabila mula sa libingan"

Matthew 27:62-64

ang Paghahanda

Ang araw sa paghahanda para sa Paskwa

noong nabubuhay pa ang mapanlinlang

"noong si Jesus na mapanglinlang ay nabubuhay pa

Matthew 27:65-66

ng guwardya

4 hanggang 16 na Romanong mga kawal

sinelyohan ang bato

Posibleng mga kahulugan nito ay: 1) naglagay sila ng lubid palibot sa bato at ikinabit ito sa malaking bato sa gilid ng pasukan ng libingan o 2) nilagyan nila ng selyo sa pagitan ng bato at ng pader.

naglagay ng guwardiya

"sinabi sa mga kawal na tumayo sa kung saan maaari nilang ilayo ang mga tao na may balak galawing ang puntod"

Matthew 28

Matthew 28:1-2

Nang matapos ang araw ng Pamamahinga at magsimulang magbukang liwayway patungo sa unang araw ng linggo

"Pagkatapos ng Araw ng Pamamahinga, noong sumikat ang araw ng linggo ng umaga"

ang isa pang Maria

"ang isa pang babae na ang pangalan ay Maria," Si Maria na ina ni Santiago at Jose ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/27/54.md]])

Masdan

Sinasabi ng manunulat sa mambabasa na mayroong kamangha-manghang mangyayari. Ang iyong wika ay may paraan upang gawin ito.

may malakas na lindol, dahil ang anghel ng Panginoon ay bumaba...at iginulong ang bato

Posibleng mga kahulugan nito ay: 1) nangyari ang lindol dahil bumaba ang anghel at iginulong palayo ang bato (ULB) o 2) ang lahat ng pangyayaring ito ay nangyari sa iisang pagkakataon (UDB).

lindol

biglaan at matinding pagyanig ng lupa

Matthew 28:3-4

kaniyang anyo

"Ang anyo ng mga anghel"

ay katulad ng kidlat

"kasing liwanag ng kidlat"

kasing puti ng niyebe

"napakaliwanag"

naging tulad ng patay na mga tao

"hindi makagalaw"

Matthew 28:5-7

ang mga babae

"Si Maria Magdalena at ang isa pang babae na nagngangalang Maria"

na napako sa krus

"Siya na ipinako ng mga tao at mga kawal" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

ngunit nabuhay

"ngunit binuhay siya ng Diyos"

Matthew 28:8-10

ang mga babae

"Si Maria Magdalena at ang isa pang babae na nagngangalang Maria"

masdan

Nagsabi ang manunulat sa nagbabasa na mayroong nakagugulat na mangyayari. Ang iyong wika ay maaaring may paraan ng paggawa nito.

hinawakan ang kaniyang mga paa

"nagpatirapa at hinawakan ang kaniyang mga paa"

mga kapatid

mga alagad ni Jesus

Matthew 28:11-13

ang mga babae

"Si Maria Magdalena at ang isa pang babae na nagngangalang Maria"

masdan

Ito ay tanda ng panimula ng ibang pangyayari na kabahagi ng mas malaking kuwento na kabilang ang ibang mga tao sa pangyayari na inilalarawan na. Ang iyong wika ay maaaring may paraan sa paggawa nito.

pinag-usapan nila ang pangyayari iyon

"nagpasyang plano ang bawat isa." Ang mga pari at mga nakatatanda ay nagpagpasiyang ibigay ang salapi sa mga kawal.

Sabihin ninyo sa iba, 'Pumunta ang mga alagad ni Jesus...habang kami ay natutulog'

"Sabihin ninyo sa kaninuman na magtatanong sa inyo...habang kayo ay natutulog."

Matthew 28:14-15

sa gobernador

Si Pilato ( [[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/mat/27/01.md]])

at ginawa kung ano ang iniutos sa kanila.

"ginawa kung ano ang kanilang iniutos" (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/figs-activepassive/01.md]])

ngayon

sa panahon na isinulat ni Mateo ang aklat

Matthew 28:16-17

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/28.md]]

[[https://git.door43.org/Door43/tl_bible/src/master/comprehension/mat/28.md]]

Matthew 28:18-20

sa ngalan

"sa pamamagitan ng kapangyarihan"

Ama...Anak

Ito ay mahahalagang katawagan na naglalarawan sa relasyon ng Diyos at ni Jesus. (Tingnan sa: [[https://git.door43.org/Door43/tl_ta/src/master/translate/guidelines-sonofgodprinciples/01.md]])