20. Hiyay Pagkakapyol boy Pag-odong

Hilay tatao ihtew ha Israel boy Juda, ahe layna antopaden ye bibilin nan Apo Dioh a in-ibyay na ihtew ha Mapantay nin Sinai. Kaya-bay, nagkahalanan hila kanan Apo Dioh. Ket oli kananyatin dinyag la, nangitobol yayna man ye Apo Dioh nin popodopita na a mangibabala kanla, noba aghilan teed nanlenge.

Hilay tatao ha Israel, bilang impadoha nan Apo Dioh kanla, nahambot hila kanlan taga Assiria. Ket hilay hohondaloh nin Assira, pinatey lay malabong a Israelita boy inolam lay babanwa ha Israel boy kingwa lan kaganaan a mangaalaga a babandi la.

Pangayadi, tinapol la hilay popoon, mangabatnang, boy mangagaling a tatao. Ket inawyon la hilan nakabalol a palakew ha Assiria. Ket hilay maidap anan bengat ye nabantak ha Israel.

Hilay Asiria, nangitobol hilan kapadiho lan taga Assiria a makew ha Israel, ta ipaideng la yan oman ye nangaolam a babanwa ihtew. Ket ihtewbay hilayna kinomonin boy nakiahawa kanlan Israelita, ket nagkaanak hila. Ket hilay aapo la, angkahabtan hilaynan “Samaritano”.

Hilay tatao ha Juda, nakitan lan kaganaan ye pamadoha nan Apo Dioh ihtew ha Israel. Noba nagpaholong hilan teed ha panggalang ha andiyohen lan Cananeo. Hiyay Apo Dioh, nangitobol yan popodopita na a mamabala kanla, noba ahe la hila imbabano.

Pangalabah nin magatoh a taon paibat ha nadama ye Israel, hiyay Apo Dioh, intobol na yay Nabukadenezar a poon ha Babilonia, lamo na hilay hohondaloh na, a looben lay Juda. Ket hinambot la hilay tatao ha Juda. Kaya-bay nag-ilyadi hilan iipoh nin taga Babilonia boy ampabayaden la hila po nin malake a alaga taon-taon.

Hilay tatao ha Juda, linomaban hila kanan Poon Nabukadenezar ta ahe layna labay ye mamayad. Kaya-bay hilay taga Babilonia, inodong la hilay tatao ha Juda. Ket inagwat lay Templo ha Jerusalem boy kingwa lay babandi la.

Oli ha panlomaban nan Poon ha Juda kanan Poon Nabukadenezar, hilay hohondaloh nan Nabukadenezar, pinatey la hilay aanak nan Poon ha Juda ha adapan na, haka la met tinleh ye mata na. Pangayadi, inlakew la ya ha Babilonia boy impidiho la ya anggan ha angkabi-ay ya.

Hiyay Nabukadenezar boy hohondaloh na, in-alih la hilaynay tatao ha Juda pweda hilay mangaidap a māgtalon. Ket hiyay pagkakwa la ye angkahabtan “Pagkakapyol”.

Agya nakapiyol hila oli ha kakahalanan la, ket agna hilan teed pinaolayan Apo Dioh. Hiyay Apo Dioh, kinatongtong na hilay kapiyol makaoli kanlan popodopita a intobol na, a wana, “Pangayadi nin 70 a taon, iodong katawo met ateed ha Juda.”

Hilay taga Juda, kinomonin hila ha Babilonia ha loob nin 70 a taon. Ket malabong anay nangalyadi boy nangaoman. Haanin, hiyay Ciro a Poon ha Persia, hinambot na yay Nabukadenezar a Poon ha Babilonia. Kaya-bay hiyay Poon Ciro, nahakop na hila met ye taga-Juda. Ket paibat hatew, hilay taga Juda, nahabtan hilaynan Jujudio. Ket ha kaboyotan lan kinomonin ha Babilonia, nangaanoy nan bengat kanla ye nagtanda ha Juda.

Ha ahe po naboyot ye panakop nan Poon Ciro, impabalita nay bilin na, a wana, “Hikawon Jujudio, malyadi kawoynan moli ha Juda, ta ipaideng yon oman ye naagwat a Templo.” Ket hiyay maghay makandin pangkat lan Jujudio, nag-odong hilan peteg ha Jerusalem.

Ha anti hilayna ha Jerusalem, impaideng lan oman ye Templo boy impaideng la met ye matagay a alad nin banwan Jerusalem. Agya po man hakop hilan dadayohan, ket angkomonin hilayna ha Jerusalem a hakop ha logal a impangako nan Apo Dioh kanla boy ampanggalang hilayna man kanan Apo Dioh ha Templo a dinyag la.

//A Bible story from: 2 Kings 17; 24-25; 2 Chronicles 36; Ezra 1-10; Nehemiah 1-13//