19. Ya Mani Propeta
Paubat sabaytun nunan panawun, namiutus si Bapan Namalyarin malakêy propetay sabay ya mamipatanda nu sabêt ta labay sabin Bapan Namalyari sa mani tawu.
Sabitun panawun Arin Ahab, si Elias sa propeta sa Israel. Nadawak ka ari si Ahab, ta tinurwanan nan mangulimên kan Baal ya mani tawu. Alwan pêtêg ga namalyari si Baal. Kabay sinabin Elias kan Arin Ahab, “Asê manguran o mangambun sa buun Israel anggan a ku pansabin.” Parayabay bayduy nalyari. Kabay sadyay tubag Arin Ahab kana. (1 Ari 16:29-33; 17:1)
Tingkap mani sundalus Arin Ahab si Elias. Nuwa a laya nakitan tagawan in-utus Bapan Namalyari si Elias un magtagu sa gisay lugal la nadani sa gisay lib-ung. Balang maranun, dilag mani uwak ka mantan tinapay buy kêna kan Elias. Nuwa ya lib-ung nga panginêman Elias, natiktik kana gawan ayin uran. (1 Ari 17:2-6)
Kabay impalakun Bapan Namalyari si Elias sa gisay nadani ya lugal la sakup sa kaatag ga bansa. Dilag bal-u sa lugal la abitu ya dilag gisay anak ka liyaki. Marani yan maubus sa kanên la, gawan ayin uran. Nuwa agyan parabaydu, pinakan la pun êt si Elias. Kabay si dinyag Bapan Namalyari, bêngat tan kapanlulumakên kanên la sa pamyanan la ta amên agyan mamanan Elias baydu, asê maubus sa kanên la. (1 Ari 17:7-16)
Pamakalibas tatlu buy kapakay tawun, sinabin Bapan Namalyari kan Elias, “Mag-udung kay na sa Israel buy sabin mu kan Arin Ahab ba mamauran nakinan manguman.” Nuwa sên nakitan Arin Ahab si Elias, sinabi na, “Kay idi ka awêd baysên ya manggulun Israel.” Nakitbay si Elias, “Sikay naman na manggulu sa Israel! Ta inliwan muy pêtêg ga Namalyari buy si Baal la pan-ulimênên mu. Kabay amêsên, ipalaku muy mani tawu sa Bung-uy un Carmelo.” (1 Ari 18:1, 16-19)
Kabay naku si Arin Ahab buy mani tawu sa bung-uy, kaawyun na apattaralan buy limampuy propetan Baal. Sinabin Elias sa kaganawan, “Anggan makanu kaw pun pabayu-bayuy isip? Nu si Baal la pêtêg ga Namalyari, sabay siyay pagsuyuwan yu. Nuwa amêsên, nu si Bapan Namalyari ya pêtêg Namalyari, sabay siyay pagsuyuwan yu.” (1 Ari 18:19-20)
Pamakayari, sinabin propetan Elias sa mani propetan Baal, “Patin yuy baka buy iandug yu kan Baal, nuwa agana yu pagkêtan. Para êt bayduy daygên ku. Nu sisabêt ta makaslêb sa in-andug, sabay siyay pêtêg Namalyari.” Kabay parayabay bayduy dinyag mani propetan Baal. (1 Ari 18:22-26)
Nanalangin na mani propetan Baal, “Baal lay, lêng-ên mu kay!” Mamapatingapun naman na panalangin buy pan-angaw la. Pan-iwên la pun êt ta lawini la ta amên mam-i dayin tanda' si Baal, nuwa a ya nam-in tanda'. (1 Ari 18:27-29)
Sên marani yay ikatlun kaawat, nag-andug si Elias kan Bapan Namalyari. Impabulug na pun êt labinluway tapayan un lanêm ma andug na. Kabay ya mani kayu buy agid andug na, nabasabasa. (1 Ari 18:30-35)
Pamakayarin abitu, nanalangin si Elias, “Bapan Namalyari ya Namalayarin mani ninunu yan ya silan Abraham, Isaac, buy si Jacob, ipakit mu amêsên na sabay sikay pêtêg ga Namalyarin Israel buy sikuy lingkud mu. Mam-i kan tanda' ya sabay sikay pêtêg ga Namalyari.” (1 Ari 18:36-37)
Kabay tambêng nam-in tanda' si Bapan Namalyari ya bêngat tan naubat sa langit ta apuy. Kabay naulam ma baka, kayu, buy mani batu. Buy nayangu êt ta luta sa agid pamiandugan. Sên nakitan mani tawuy abitu, nanduku sila buy sinabi la, “Taganan si Bapan Namalyari ya pêtêg Namalyari!” (1 Ari 18:38-39)
In-utus Elias ya mani tawu, “Dakpên yuy mani propetan Baal! Agana yu sila paulayan mitakas!” Kabay dinakêp yabay mani tawuy mani propetan Baal buy pinati. (1 Ari 18:40)
Sinabin Elias kan Arin Ahab, “Mangamut kan mag-udung sa balayan, ta abiin nay sadyay uran.” A naêpêng, dinumêglêm ma langit buy namagyu. Kabay gawan sa apuy ya ubat sa langit buy sa sadyay uran, natandan la nu sisabêt ta pêtêg ga Namalyari. (1 Ari 18:41,45)
Pamakayarin dakun umnuy tawun, asê nati si Elias ta bêngat yatan idi sa langit. Pamakayari, si nangalili kana bilang propeta, si Eliseo. Malakêy mamakaupapas sa dinyag Bapan Namalyari sa kapamilatan Eliseo. Ya gisa sa mani mamakaupapas sa dinyag na, abituy pamaiyul na kan Naaman ya kapitan un mani sundalus ya kalaban bansa la. Dilag yan malalay sakit sa balat. Nabalitan nay tungkul kan Eliseo. Kabay inyawad na kan Eliseoy, “Labay ku dayin paiyulun muku.” Kabay sinabin propeta Eliseo kanay, “Ilêmlêm mun katapituy lawini mu sa Ilug Jordan.” (1 Ari 19:16; 2 Ari 4:8-37; 5:1-10)
Sabitun nuna, nanubag si Naaman. A ya kalabay maglêmlêm sa ilug, nuwa sa katatawliyan, nagbayuy isip na buy sinunul nay sinabin Eliseo kana. Kabay sa ikapituy paglêmlêm Naaman buy pagsalwang na sa lanêm, pinaiyul linan Bapan Namalyari. (2 Ari 5:11-14)
Malakê pun na mani propeta. Ya kaganawan kalla, impatanda la sa mani tawuy kay si Bapan Namalyari ya ulimênên la buy dapat silan manawup sa kaparisu la. Buy pan-isabi la sa mani tawuy, “Magsisi kaw na buy itgên yinay pangulimên sa mani diyusdiyusan. Ta nu a kaw bumyay matinêk buy nu a kaw manunul sa mani utus Bapan Namalyari, parusan na kaw.”
Nuwa a la sinunul la impatandan mani propeta kalla. Nu minsan, pampatin lay mani propeta. Si kaatag êt taman, pampasakitin la kaparisun propeta Jeremias ya in-nabu la sa balun na ayin lanêm. Sên milêbêg ga sa burak si Jeremias, inlakwanan lay na baydu amên mati ya. Nuwa nalunus kanay ari. Kabay niutus yan mamipaawas kan Jeremias. (Jeremias 38:1-13)
Agyan manubag ga mani tawu sa mani propeta, insundun la pun êt ta pangaral la. Pan-isabi la sa mani tawuy, “Nu a kaw magsisi sa mani kasalanan yu, parusan kaw Bapan Namalyari.” Pansabin la êt sa mani tawuy, “Isipin yuy mani pangakun Bapan Namalyari ya dilag yan iutus ya Mamiligtas kantamu.”
Kwentu sa Biblia ya ubat sa 1 Ari 16-18; 2 Ari 5; Jeremias 38