20. Pamipatas buy Pag-udung

Ya mani tawu sa kaarian Israel buy kaarian Juda, parisu silan nangasalanan kan Bapan Namalyari. A la tinupad ya kasunduwan Bapan Namalyari kalla sa Bung-uy Sinai. Kabay nangasalanan sila kan Bapan Namalyari. Niutus san mani propeta si Bapan Namalyari amên mamipatanda kalla, nuwa siyan a sila pun êt nallêngê. (2 Ari 17:7-17)

Bilang parusan Bapan Namalyari sa mani Israelita, nasambut silan taga Asiria. Matubag ga mani Asiria. Kabay malakêy pinati lay mani Israelita. Kingwa lay pibandian mani tawu buy inulam lay malakê sa lugal mani Israelita. (2 Ari 17:18-23)

Pamakayari, tingkap lay mani tawuy pinunu, mabandi, buy mangabiyasay tawu. Ta pakilaku la silan papakun sa Asiria. Si mani nalakwan tana sa Israel, kay mani tawuy kalulu. (2 Ari 15:29)

Ya mani Asiria, in-utus lay mani kaparisu lan Asiria ya manugêl sa Israel. Inturêk lan manguman na mani naulam ma balayan. Kabay nakapag-asaway nan mani Israelitay kaatag kalla buy nakaanak silay na. Samaritanuy pamêg sa mani nagin anak la. (2 Ari 17:24-26)

Ya mani tawu sa Juda, nakitan la nu parasaantun pinarusan Bapan Namalyari ya mani Israelita gawan a sila manampalataya buy manunul kana. Nuwa agyan nakitan lay abitu, pan-isundu lay pangulimên la sa mani ribultun mani tawu sa Canaan. Namiutus si Bapan Namalyarin mani propeta amên mamipatanda kalla, nuwa a sila pun êt nallêngê.

Dinalan nay tawun na inlumabas sabitun nalasak ka kaarian Israel. Amêsên, in-utus Bapan Namalyari si Arin Nabukadnezar ya arin Babilonia buy mani sundalus na amên labanan lay kaarian Juda. Sên nasambut Arin Nabukadnezar ya kaarian Juda, nakikasunduy arin Juda ya magin ipus sila buy mamayad ta silan malakêy buwis sa Babilonia tinawun-tawun. (2 Ari 24:8-17)

Nuwa asê naêpêng, inlumaban ya mani tawu sa Juda, ta a silay na kalabay mamayad buwis sa Babilonia. Kabay si dinyag mani taga Babilonia, nag-udung silan nakilaban sa mani tawu sa Juda. Sinakup lay balayan Jerusalem, sinira lay Templu, buy kingwa lay mani pibandian mani tawu baydu. (2 Ari 24:18-25:21)

Gawan sa pamakilaban arin Juda sa mani taga Babilonia, ya dinyag mani sundalus Arin Nabukadnezar, pinati lay mani anak arin Juda sa arapan na buy tinlês ya mata na. Pamakayari, insukul lay arin Juda angga sa bayduy na nati. (2 Ari 25:7)

Intas Arin Nabukadnezar buy mani sundalus nay kaganawan tawu sa Juda liban ta sa mani kaluluy tawuy manggitna. “Pamipatas” ya pamêg sa nalyari sa mani taga Juda. (2 Ari 25:8-12)

Ya pamipatas kalla, parusa êt Bapan Namalyari kallay abitu gawan sa kasalanan la. Nuwa agyan paraman baydu, asê nalitêpan Bapan Namalyari ya pangaku na sa mani taga Juda. Pambantayan na pun êt sila buy magsabi ya êt sa kapamilatan mani propeta. Impangaku na kallay, “Pamakalibas pitumpuy tawun, iudung kataw sa Canaan.” (Ezekias 37:24-28)

Si mani taga Juda, nanugêl sila sa Babilonia sa lalên pitumpuy tawun. Malakêy nalyari buy nibayu kalla. Amêsên, si si Ciro, sabay ya Ari sa Persia. Sinambut nay mani tawu sa Babilonia. Kabay nasakup pa mani taga Juda sa bansan Persia. Buy ya mani taga Juda, pambêgên silaynan Judio. Kabay sa kinakadangan na tawun na panugêl la baydu sa Babilonia, dakun umnu kallay a layna tanday lugal Juda. (2 Cronicas 36:22-23)

Asê pun naêpêng nga pag-arin Arin Ciru, sinabi nay nay, “Ya mani Judioy kalabay mag-udung sa Juda, malyari kaw nan muli sa Juda. Ipaydêng yun manguman na nalasak ka Templun Bapan Namalyari.” Binyanan nan peray mani Judio ta amên ipaydêng lan manguman na Templu. Pamakayarin pitumpuy tawun baydu, dilag dakun umnuy mani Judioy nag-udung nga sa Jerusalem. (Ezras 1-2; 2 Cronicas 36:2)

Pamakalatêng la sa Jerusalem, impaydêng lan manguman na Templu buy bakud balayan. Agyan pansakupên silan mani tawu ubat sa mangarayuy lugal, manugêl pun sila sa Canaan na lugal la impangakun Bapan Namalayri kalla buy mangulimên sila pun êt sa pêtêg ga Namalyari baydu sa Templuy dinyag la. (Ezras 3-10; Nehemias 1-13)

Kwentu sa Biblia ya ubat sa 2 Ari 17; 24-25; 2 Cronicas 36; Ezras 1-10; Nehemias 1-13