18. Mamlaka al mugassama

Al gissa di ti guul chunu?

1. Chunu al Suleyman talab min Allah achan yi sawi leya?

   Hu sa’al Allah le yanti al hikma (18:1).

2. Mala al chaab ma ga’idiin yi gaddumu dahiye fi khema al ijtimaa?

   Achan Suleyman bana haykal al Daud sawa fooga barnamij wa jahaz al buna. Al nas hassa ga’idiin yi gaddumu dahiye wa ya’abudu Allah fil haykal fi badal al yamchu fi khemat al ijtimaa (18:2).

3. Suleyman akhad takhriban alif (1000) awiin. Kikef chey da sabbab zunub hana Suleyman?

   Katiriin min awiin al Suleyman akhadahum deel jayiin min buldan al akhariin. Awiin deel da jabo ma’ahum asnaamuhum wa Suleyman zata bada ga’id ya’abud al asnaam dol da (18:3).

4. Kikef Allah yi akhib Suleyman achan hu abad al asnaam?

   Allah gaal kadar hu yi akhib Suleyman be gassimin hana ummat Israiil le ti kun mamlakat itneen baad moota (18:4).

5. Mala al chaab gammo le Roboam?

   Humma talabo minna le achan ma yi khadimuhum har misil Suleyman. Badal da, Roboam gaal lehum kadar hu yi khadimuhum ziada min da zata. Kalam da za’alahum wa khalas humma abo ma yihtarumu (18:5, 18:6).

6. Kam min al gabayil hana Israiil fadolo maa Roboam?

   Illa itneen min al atnachar gabayil dol bas fadolo maa Roboam (18:7).

7. Chunu al Jeroboam sawa le achan al chaab battan ma yamchu fi madinat al khudus le ya’abudu?

   Hu bana asnaam itneen le chaab hana mamlakat Israiil ya’abudu (18:9).

8. Kam min al muluk hana Ismaiil kaano ma adiliin?

   Kullu muluk hana mamlakat Israiil kaano ma adiliin (18:11).

9. Katiir min al muluk hana Yahuuza kaano adiliin wala ma adiliin?

   Wahidiin min al muluk hana Yahuuza sawo al kher, lakin katiriin minnuhum kaano ma adiliin. Humma hakamo awan, abado al asnaam wa hatta gaddomo iyaluhum lel asnaam (18:13).

Al gissa di maanataha lena chunu?

1. Mala chey da biga halu le Allah wakit al Suleyman sa’ala le yanti al hikma?

   Suleyman ma sa’al al maal le nafsa. Badal da, hu talab min Allah al hikma le achan yagdar yahkim al chaab hana Allah adil. Al chey da biga halu le Allah, khalas hu anta al maal kulu.

2. Muchkila al weenu hassal achan Suleyman akhad awiin han buldan al akhariin?

   Katiir min nas hana buldan al akhariin amano be Allah wa hu khibilahum. Suleyman ma khaltan achan akhad awiin al ajaanib. Lakin hu khaltan achan akhad awiin al ajaanib al ga’idiin ya’abudu al asnaam. Al awiin deel ga’idiin da’iman ya’abudu al asnaam. Wa fil nihaya, humma waddo Suleyman le ya’abud al asnaam dol. Chey da za’ala le Allah bilhain.

3. Suleyman inda hikma katiir. Kikef Roboam kaan chik min Suleyman?

   Bel aks le abu, Suleyman, Roboam kaan bala ilim. Al nas kaano jahiziin le yi taabu kan hu yagdar yi khadimuhum adil. Lakin badal da, hu radda lel chaab har chedid lahaddi katiir min al gabayil hana Israiil abo ma yi taabu.

4. Mala Jeroboam bana al asnaam al chaaba ya’abuduhum?

   Jeroboam ankun dawar ya’abud al asnaam dol. Lakin hu ma dawar battan kadar chaaba yamchi da’iman fi madinat al khudus le ya’abudu. Madinat al khudus di kaanat fi mamlaka hana Yahuuza wa Yahuuza da kaan wahid min aada hana mamlakat Israiil. Achan ke da, gaar kalam al wadda Jeroboam le yabini al asnaam dol da kaan be fikir al chaaba yagodu taraf min mamlakat Yahuuza wa ya’abudu al asnaam dol fi mamlakat Israiil.

5. Al muluk hana Yahuuza dol kaano min zurriyat Daud. Kikef yi kun kadar katiriin minnuhum bigo ma adiliin?

   Hatta kan Daud karam Allah kulu, katiir min iyala dol ma sawo chey al da. Suleyman karam Allah fi wakit chiya, lakin baaden hu bada ga’id ya’abud al asnaam hana awiina al ajaanib deel. Katiriin min zurriyat Daud ikhtaro le yi khalufu Allah. Ayyi malik lazim yi chil kharar le nafsa kan hu yi karim wala ma yi karim Allah.

Zibdet al kalam

Suleyman kaan malik adil wa hakam adil fi Israiil. Lakin hu battan akhad awiin katiriin al ga’idiin ya’abudu al asnaam. Suleyman battan bada ga’id ya’abud al asnaam dol. Allah biga za’alan min Suleyman wa kharrar le yi gassim Israiil be mamlakat itneen. Gabayil achara taabo Jeroboam khatto mamlakat Israiil. Jeroboam bana al asnaam le achan al chaab ma yamchu fi madinat al khudus le ya’abudu Yahwah fi haykal. Kullu muluk hana mamlakat Israiil kaano ma adiliin. Itneen min al gabayil dol khatto mamlakat Yahuuza wa katiriin min mulukuhum dol kaano ma adiliin kulu. Hatta kan humma min zurriyat Daud kulu, humma abo ma karamo Allah. Mamlakat al itneen dol harabo ambeenatuhum le muddat siniin katiir.