20. Ang Pagkabihag ug Pagpauli
Nakasala sa Dios ang gingharian sa Juda ug ang gingharian sa Israel. Gisupak nila ang kasabotan nga gibuhat sa Dios kanila didto sa Sinai. Gipadal-an sila sa Dios ug mga propeta aron pasidad-an sila aron sa paghinulsol ug sa pagbalik kaniya sa pagsimba, apan nagdumili sila sa pagtuman.
Busa gisilotan sa Dios ang duha ka gingharian pinaagi sa pagtugot sa ilang mga kaaway sa pagbuntog kanila. Gipukan sa gamhanan ug bangis nga Emperyo sa Aseria ang gingharian sa Israel. Gipangpatay sa taga-Asiria ang daghan nga mga tawo sa gingharian sa Israel, gikuha ang tanang butang nga bililhon ug gisunog ang dakong bahin sa nasod.
Gitigom sa mga Asirianhon ang tanang pangulo, ang mga dato, ug ang mga tawo nga anaay mga abilidad ug gidala ngadto sa Asiria. Ang mga uyamot lamang nga wala nangamatay sa gubat ang nahibilin didto sa gingharian sa Israel.
Unya ang mga Asirianhon nagdala sa mga langyaw aron mopuyo sa yuta kung asa kaniadto nahimutang ang gingharian sa Israel. Gitukod pag-usab sa mga langyaw ang natumpag nga mga siyudad ug nakigminyo sa mga Israelinhon nga nahibilin didto. Ang mga kaliwat sa mga Israelita nga nakigminyo sa mga langyaw ginganlan ug Samarianhon.
Nakita sa katawhan sa gingharian sa Juda kung giunsa pagsilot sa Dios ang gingharian sa Israel tungod kay wala sila mituo ug mituman kaniya. Apan nagsimba gihapon sila sa mga diosdios, apil na ang mga diosdios sa taga Canaan. Nagpadala ang Dios ug mga propeta aron mag pasidaan kanila, apan nagdumili sila sa pagpaminaw.
Paglabay sa 100 ka tuig human napukan sa mga Asiria ang gingharian sa Israel, gipadala sa Dios si Nebucadnesar, nga hari sa Babilonya, aron sa pagsulong sa gingharian sa Juda. Gamhanan kaayo ang emperyo sa Babilonia. Ang hari sa Juda miuyon nga magpaulipon kang Nebucadnezar ug mobayad kaniya sa dakong kantidad sa salapi kada tuig.
Apan human sa pipila ka mga katuigan, nagrebilde ang hari sa Juda batok sa Babilonia. Busa gibalikan sila sa taga-Babilonia ug gisulong ang gingharian sa Juda. Nabuntog nila ang siyudad sa Jerusalem, giguba ang Templo, ug gikuha ang tanang katigayonan sa siyudad ug sa Templo.
Sa pagsilot sa hari sa Juda sa pagsupak, gipatay sa mga sundalo ni Nebucadnezar ang mga anak nga lalaki sa hari sa iyang atubangan ug gibutahan nila siya. Pagkahuman niana, gidala nila ang hari aron mamatay sa prisohan didto sa Babilonia.
Gidala ni Nebucadnezar ug sa iyang mga kasundalohan ang halos tanan nga mga tawo sa gingharian sa Juda paingon sa Babilonia, ug ang mga uyamot nga mga tawo nalang ang ilang gibilin aron magtanom sa mga kaumahan. Niining mga panahona sa dihang ang mga katawhan sa Dios gipugos sa pagbiya sa Yutang Saad mao ang gitawag ug pagkabihag.
Apan wala gihapon kalimti sa Dios ang iyang mga saad sa iyang katawhan bisan ug gisilotan niya sila sa ilang mga sala pinaagi sa pagkabihag. Ang Dios nagpadayon sa pagbantay sa iyang katawhan ug nakigsulti kanila pinaagi sa iyang mga propeta. Gisaaran niya sila, nga pagkahuman sa 70 ka tuig, ipabalik gihapon niya sila sa Yutang Saad.
Human sa paglabay sa 70 ka tuig, napildi sa hari sa Persia nga si Cyrus ang Babilonia busa napulihan sa gingharian sa Persia ang gingharian sa Babilonia. Ang mga Israelita gitawag na karon nga mga Judio ug kadaghanan sa kanila didto na natigulang sa Babilonia. Pipila lamang ka mga tigulang nga Judio ang nakahinumdom sa yuta sa Juda.
Gamhanan ang Emperyo sa Persia apan maluluy-on usab sa mga tawo nga ilang nabuntog. Sa hamubo nga higayon human si Cyrus nahimong hari sa mga taga- Persia, naghatag siya ug kasugoan nga bisan kinsa nga Judio nga gusto mobalik sa Juda makabiya sa Persia ug mopauli sa Juda. Gihatagan gani niya sila ug kuwarta aron sa pagtukod pagbalik sa Templo! Busa, human sa 70 ka tuig nga pagkabihag, ang usa ka gamay nga pundok sa mga Judio mibalik ngadto sa siyudad sa Jerusalem sa Juda.
Sa pag-abot sa katawhan didto sa Jerusalem, giayo nila ang Templo ug ang pader palibot sa siyudad. Bisan ug gimandoan gihapon sila sa ubang tawo, nakapuyo gihapon sila pag-usab sa Yutang Saad ug nagsimba didto sa Templo.
Istorya gikan sa Biblia: 2 Hari 17; 24-25; 2 Cronicas 36; Esdras 1-10; Nehemias 1-13