၁၉။ မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်ဂမၠိုၚ်
ပ္ဍဲဂကူဣသရေလတံဝွံ ကျာ်ပလံၚ်ကဵုမၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ် လၟိန်ကာလရ။ မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်ဝွံ မိၚ်အရေဝ်ပ္ဍဲကျာ်တုဲ ကလေၚ်ဟီုကဵုမၞိဟ်တံပၠန်ရ။
အခိၚ်ဨကရာတ်'အာဟာပ်'အုပ်ဓုပ်ဒၟံၚ်ဂကူဣသရေလတံဂှ် ဨလိယျဝွံ ဒှ်မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်ရ။ ဨကရာတ်'အာဟာပ်'ဝွံ ကဵုဇြဟတ်ကောန်ဍုၚ်တံသွက်ဂွံရေဟ်သေဟ်ကျာ်ဟွံဍာံ ကော်ခဴ “ၜါလ”ဂှ်ရ။သာ်ဂှ်ရ ကျာ်ကဵုဒုဟ်ဒန်မၞိဟ်တံရောၚ်ဂှ် ဨလိယျဟီုကဵု 'အာဟာပ်'ရ။။ ဨလိယျဝွံ “သွက်ဂွံဒှ်'ဗြဲကဵုပ္ကဴလတိုပ်'ပ္ဍဲဍုၚ်ဣသရေလဂှ် အဲဟွံပၟိၚ်မ္ဂး လ္တူအကးဂှ်လေဝ်ဟွံမွဲပုဟ်” ဟီုကဵု 'အာဟာပ်'ရ။ ဟိုတ်နူအရေဝ်ဂှ် 'အာဟာပ်' ဒေါသတိတ်တုဲ ဂွံဂစိုတ်ဨလိယျဂှ် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်ရ။
ကျာ်ဝွံ'ဨလိယျ'ဂွံဗၠးဘဲနူဨကရာတ် 'အာဟာပ်'ဂှ် ကဵုညးတေံအောပ်ဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကြုၚ်မွဲဒၞာဲဂှ်ရ။ ဇၟာပ်'ဨလိယျ'ဂွံစ စၞနူဂယးကဵုစၞသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဂစေံတံပလံၚ်ကဵု ကွာၚ်၊ဖျုန်ရ။ အခိၚ်ဂှ် ကောန်ပၞာန်'အာဟာပ်'တံဝွံ ဂၠာဲဒၟံၚ်'ဨလိယျ'ကီုလေဝ် ဟွံဆဵုညာတ်ရ။
ဟိုတ်နူဗြဲဟွံဂူတုဲ ဍာ်ကြုၚ်၊ဍာ်လ္ဂောဝ်
ဇတ်သ္ကဟ်အိုတ်ရ။သာ်ဂှ်ရ ဨလိယျဝွံ တိတ်အာ ဍုၚ်တၞဟ်ဗ္ဒာဲဂှ်တုဲ စိုပ်အာပ္ဍဲသ္ၚိဗြဴကၟာဲမနွံကဵုကောန်တြုံမွဲဂှ်ရ။ ဟိုတ်နူဒဒိုက်ကၠောဝ်ဗျဵုတုဲ သ္ၚိဗြဴကၟာဲတံစၞစကြပ်အိုတ်ရ။ဆမ္ဂး ဒုၚ်ဝတ်ဗ္စ'ဨလိယျ'ရ။ သာ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် ကၠေၚ်ကဵုကွာၚ်တံ ညံၚ်ဟွံဂွံအိုတ်ဂှ် ကျာ်ကဵုရ။ညးတံ ဂွံစအခိၚ်ကၠောဝ်ဗျဵုဂှ်လေဝ် စၞစရုံဂပ်ဒၟံၚ်ရ။သၞာံဗွဲမဂၠိုၚ်'ဨလိယျ'မံၚ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ်ရ။
လောန်ကၠုၚ်ပိသၞာံကဝက်တုဲဂှ် ဍုၚ်ဣသရေလဝွံ ကျာ်ကဵုကလေၚ်ကဵုအခေါၚ်ဗြဲဂူပၠန်ရ။'ဨလိယျ'စဴကၠုၚ်ဍုၚ်ပၠန်တုဲဂွံဟီုအရေဝ်ကဵုဨကရာတ်'အာဟာပ်'ဂှ်ရ။ သာ်ဂှ်ရ ဨကရာတ်'အာဟာပ်'ဝွံ “မၞးစဴကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဏီဏး၊ မၞးဂှ် ဒှ်မၞိဟ်ဂၠာဲပြသနာရ။” ဟီုမ္ဂး'ဨလိယျ'လေဝ် “မၞိဟ်ဂၠာဲပြသနာဂှ် ဨကရာတ်ရ! တၚ်ပဲါကျာ်သ္ဍာံသၟတ်တုဲသ္ပဝတ်ကဵုကျာ်'ၜါလ'ရ။ အလုံကောန်ဍုၚ်ဣသရေလတံဂှ် ကော်နၚ်ပ္ဍဲကဵုဒဵု'ကာမျေလ'အိုတ်ညိ”သာ်ဂှ်ကလေၚ်ဟီုရ။
မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်'ၜါလ'၊လၟိဟ်(၄၅၀) ကဵု မၞိဟ်ပ္ဍဲဍုၚ်ဣသရေလတံသီုဖအိုတ်တံလေဝ် ကၠုၚ်စိုပ်လ္တူဒဵု'ကာမျေလ'အိုတ်ရ။'ဨလိယျ'ဝွံ “ကောန်စိုတ်မၞးတံ ဒဵုကဵုအခိၚ်လဵုကဵုသ္ၚောဲဒၟံၚ်ကျာ်ဏီရော?၊ယဝ်ကျာ်ထာဝရဂှ် ဒှ်ကျာ်ဍာံမ္ဂး ရေဟ်သေဟ်ကျာ်ဂှ်ညိ။ ယဝ်ရကျာ်'ၜါလ'ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဍာံမ္ဂးရေဟ်သေဟ်ကျာ်ဂှ်ညိ” ဟီုကဵုမၞိဟ်တံရ။
လက်ကြဴဂှ် ဨလိယျလေဝ် မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်"ၜါလ"တံ သွက်ဂွံပူဇဴဂှ် ဂစိုတ်ဂၠဴကၟက်မွဲတုဲ ဖျုန်ဂှ်စွံလ္တူပၞၚ်ယတ်ညိ။ ဆမ္ဂး ပၟတ်ဂှ်လ္ပသုၚ်စောဲ၊ အဲလေဝ်ကၠောန်သာ်ဂှ်ကီုရောၚ်။ပၞၚ်ယတ် ကျာ်ကဵုတူဂှ် ဒှ်ကျာ်မသ္ဍာံသၟတ်ရောၚ်” သာ်ဂှ်ဟီုတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ညးမပူဇဴကျာ် “ၜါလ”တံလေဝ် ပလေဝ်ပလေတ်ပၞၚ်ယတ်အိုတ်ရ။ ဆမ္ဂးဟွံသုၚ်စောဲပၟတ်ရ။
ကြဴဂှ်မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်ၜါလတံဝွံ“ကလၚ်ရမျာၚ်ပိုဲတံညိ”အာတ်မိက်'ကျာ်ၜါလ'ရ။ ဇကုညးတံဂှ်ရေက်ကဵုၜုန်တုဲ ကရေဲဒုန်ဂုန်'ကျာ်ၜါလ' ပွိုၚ်မွဲတ္ၚဲရ။ ဆမ္ဂး နူကျာ်ၜါလဂှ် ဟွံဂွံသွဟ်တုဲ ပၞတ်ယတ်လေဝ်ပၟတ်ဟွံတူရ။
လောန်အာမွဲတ္ၚဲတုဲဂှ် ဨလိယျဝွံ သွက်ဂွံပူဇဴကျာ်ဂှ် ပလေဝ်ပလေတ်ပၞၚ်ယတ်ရ။ ဨလိယျဟီုကဵုမၞိဟ်တံဂှ် ဖျုန်၊အောဟ်သီုကဵုတိဗ္ဒာဲယတ်ပၞၚ်ယတ်ညံၚ်ဂွံဍုက်ဒၟံၚ်ဂှ် စဝ်ဖျေံဍာ်'စှ်ၜါ'နုၚ်ပေၚ်ပေၚ်ရ။
'ဨလိယျ'ဝွံ “အဵုကျာ်ထာဝရ၊ တဳလပိုန်ဝွံ မဒှ်ကျာ်အာဗြဟာမ်၊ ဣဇက်၊ ယာကုက်ကီု၊ မဒှ်ကျာ်ဂကူဣသရေလကီု၊အဲဍိက်ဂှ်လေဝ် မဒှ်ကောန်ဍိက်ကျာ်ကီု၊ တဳလပိုန်လေဝ် မဒှ်ကျာ်သ္ဍာံရောၚ်ဂှ် သ္ပဂုန်တုဲတေံမၞိဟ်တံဂွံတီဂှ်ထ္ၜးကဵုညိ” ရာဒၞာမိက်ရ။
ဗွဲမပြဟ် နူလ္တူအကာသဂှ် ပၟတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်၊ အောဟ်၊တၟံ၊ တိကဵုဍာ် နွံဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲပၞၚ်ယတ်ဂှ်လေဝ် တူဂဵုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တံဝွံ ဆဵုညာတ်အရာဂှ်တုဲ “ကျာ်ဍာံဂှ် ကျာ်ထာဝရ၊ ကျာ်ဍာံဂှ် ကျာ်ထာဝရ ” သာ်ဂှ်ပ္တိတ်အသံတုဲ အောပ်မာရေဟ်သေဟ်အိုတ်ရ။
ဨလိယျလေဝ် “မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ် 'ၜါလ'တံဂှ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဗၠးညိ”သာ်ဂှ်ဟီုမ္ဂး မၞိဟ်တံလေဝ် ဒ္ဍေၚ်ဗက်ရပ်မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်'ၜါလ'တုဲ ဂစိုတ်ထောံအိုတ်ရ။
ဨလိယျဝွံ “ဨကရာတ်'အာဟာပ်'ကလေၚ်စဴသ္ၚိမၞးပြဟ်ပြဟ်ဂွံရ၊ ဗြဲဂူကၠုၚ်ရောၚ်”ဟီုရ။ ခြာဟွံလအ် မတ်ဗြဲလေဝ်ဂၠုကၠုၚ်တုဲ ဗြဲဂူဗွဲမဇၞော်ရ။ ကျာ်ထာဝရလေဝ် အခိၚ်ဍာ်ကၠောဝ်ဂှ် ကဵုအိုတ်အာရ။ အရာဏံဂှ် ကျာ်ထာဝရမဒှ်ကျာ်သ္ဍာံသၟတ်ဂှ် ထ္ၜးဒၟံၚ်ကဵုရ။
အခိၚ်ဨလိယျကၠောန်မၠောန်တုဲ သွက်ဂွံသ္ပမၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်ဂှ် ကျာ်ရုဲကံက်မၞိဟ်မနွံယၟု'ဨလိသာဲ'ဂှ်ရ။ နကဵု'ဨလိသာဲ'ဝွံ ကျာ်ထ္ၜးနိမိက်လက္ခဏာဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ နိမိက်လက္ခဏာမွဲဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ပ္ဍဲကဵု'နေမာန်'ရ။ 'နေမာန်'ဝွံ မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်မွဲတုဲ ယဲခဲါဒုတ်ဂှ်ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ နေမာန်ဝွံမိၚ်ပရိုၚ်ဨလိသာဲမ္ဂး ဂွံလွဳကဵုယဲဂှ်အာစိုပ်ရ။ ဨလိသာဲဝွံ" ပ္ဍဲၜဳယဝ်ဍာန်ဂှ်ဗၠိုက်ဍာ် ထပှ်ဝါညိ"ဟီုကဵု နေမာန်ရ။
နေမာန်ဝွံ ဒေါသတိတ်ရ။ မူဟိုတ်မ္ဂး နေမာန်ကူချပ်ဒၟံၚ် ညးကၠောန်အရာဂှ် ညံၚ်ရဴမၞိဟ်ကြအ်ကြအ်မွဲတုဲ တၚ်ပဲါထောံရ။ တုဲဂှ် စိုတ်ညးတေံပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲၜဳယဝ်ဍာန်ဂှ် ဗၠိုက်ဍာ်ထပှ်ၜါရ။ နေမာန်ဗၠိုက်ဍာ်အလန်လက်ကြဴအိုတ်တုဲ အခိၚ်ကလေၚ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ် ကျာ်ကဵုဗၠးယဲရ။
ကျာ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုမၞိဟ်ဣသရေလတံဂှ် ပလံၚ်ကဵု မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်ဝွံ ဂကူဣသရေလတံညံၚ်ဟွံဂွံရေဟ်သေဟ်ပတ္တိမာရုပ်ကီု၊ ညးမွဲကဵုညးမွဲဂွံစွံမေတ္တာညးသ္ကအ်ဂှ် ဟီုထ္ၜးရ။။ယဝ်ရ ညးတံဟွံကလၚ်အရေဝ်ကျာ်တုဲ ဆက်ကၠောန်ဒၟံၚ်ဒုဟ်မ္ဂး ကျာ်စဳရေၚ်ဒုဟ်ရောၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်ဝွံ ကဵုသတိမၞိဟ်တံရ။
မၞိဟ်တံဟွံကလၚ်အရေဝ်ကျာ်ဂှ် ဂၠိုၚ်ကဵုဝါရ။ ဟွံလအ်ဟွံလအ် ညးတံပျဲမၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်တံရ။ လဆောဝ်လဆောဝ်တှ်ေ ဂစိုတ်ထောံညးတံရ။မွဲအခိၚ်ဂှ် မၞိဟ်မနွံယၟု"ယေရမိ" မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်မွဲဂှ် မၞိဟ်တံထောံဖျေံ ပ္ဍဲဍာ်ပလိုၚ်တြေံတုဲ ကဵုချိုတ်ပ္ဍဲတိလၟက်ဂှ်ရ။ ဆမ္ဂး ဟိုတ်နူဨကရာတ်ဆာန်ဍူတုဲ ကၠာဟွံချိုတ်ဂှ် ကဵုဍိက်တံကလေၚ်ဟံၚ်နူပ္ဍဲဍာ်ပလိုၚ်ဂှ်ရ။
မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်တံဝွံ ၜိုန်ရဒးဒုၚ်က္ဍုဟ်မၞိဟ်တံကီုလေဝ် ဆက်ဟီုဒၟံၚ်အရေဝ်ကဵုကျာ်ရ။ ယဝ်ရညးတံဟွံဂွံသံၚ်ဝေဂမ္ဂး ကျာ်ပလီုပလာ်ရောၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဟီုကဵုအရေဝ်ကျာ်ဝွံ ကဵုသတိမၞိဟ်တံရ။ညးတံလေဝ် တၠညးဟံၚ်ပြာ် က္ညစှ်ေကၠုၚ်ရောၚ်ဂှ် ကဵုသတိကဵုမၞိဟ်တံရ။
ပုံသၠပတ်သမ္မာ : ဓမ္မရာဇာဝၚ်တတိယဝက် ၁၆-၁၈၊ ဓမ္မရာဇာဝၚ်စတုတ္ထဝက် ၅၊ သၠပတ်အနာဂတ္တိယေရမိ ၃၈