Lamentations

Lamentations 1

Lamentations 1:1-2

Ano ang naging katulad ng lungsod ng Jerusalem bagaman dati siyang makapangyarihang bansa?

Naging katulad ng isang balo ang lungsod.

Lamentations 1:3

Ano ang hindi matagpuan ng Juda bagaman naninirahan siya sa mga bansa?

Hindi nakatagpo ng kapahingahan ang Juda bagaman naninirahan siya sa mga bansa.

Lamentations 1:4-5

Why has Yahweh afflicted the city of Jerusalem? Bakit pinahirapan ni Yahweh ang lungsod ng Jerusalem?

Yahweh has afflicted the city of Jerusalem because of her many sins. [1:5] Dahil sa kaniyang maraming kasalanan pinahirapan ni Yahweh ang lungsod ng Jerusalem.

Lamentations 1:6

Ano ang nawala sa anak na babae ng Zion?

Nawala ang kagandahan ng anak na babae ng Zion.

Lamentations 1:7

Ano ang mayroon sa Jerusalem sa mga nakaraang panahon na kaniyang inaalala ngayon?

Inaalala ng Jerusalem ang lahat ng kaniyang mga mamahaling kayamanan na mayroon siya noong mga nakaraang panahon.

Lamentations 1:8-9

Ano ang naging katulad ng Jerusalem, dahil sa kaniyang matinding pagkakasala?

Naging tulad ng isang pasador ang Jerusalem.

Lamentations 1:10

Ano ang nakita ng Jerusalem na pumasok sa kaniyang santuwaryo bagaman ipinag-utos ni Yahweh na hindi sila dapat pumasok?

Nakitang pumasok ng Jerusalem ang mga bansa sa kaniyang santuwaryo.

Lamentations 1:11-12

Ano ang ginawa ng mga tao habang naghahanap sila ng tinapay?

Dumadaing ang mga tao habang naghahanap sila ng tinapay.

Lamentations 1:13-14

Ano ang inilatag ni Yahweh sa harap ng mga paa ng Jerusalem upang panumbalikin siya?

Naglatag si Yahweh ng isang lambat sa harap ng mga paa ng Jerusalem.

What has failed because of the yoke of Jerusalem’s transgressions that are knit together and placed on her neck? Ano ang nawala dahil sa pamatok ng Jerusalem sa paglabag na pinagsama-sama at inilagay sa kaniyang leeg?

Jerusalem’s strength has failed because of the yoke of her transgressions placed on her neck. [1:14]Nawala ang kalakasan ng Jerusalem, dahil sa pamatok ng kaniyang paglabag na inilagay sa kaniyang leeg.

Lamentations 1:15

Katulad ng ano ang birheng anak na babae ng Juda na niyapakan ng Panginoon?

Niyapakan ng Panginoon ang birheng anak na babae ng Juda tulad ng mga ubas sa pigaan ng alak.

Lamentations 1:16-17

Bakit napabayaan ang mga anak ng Jerusalem?

Pinabayaan ang mga anak ng Jerusalem dahil nagtagumpay ang kaaway.

Lamentations 1:18-19

Sino ang mga dinalang bihag dahil sa paghihimagsik ng Jerusalem laban sa kautusan ni Yahweh?

Dinalang mga bihag ang mga birhen at malalakas na kalalakihan ng Jerusalem.

Sino ang namatay sa lungsod habang naghahanap sila ng pagkain upang mapanatili ang kanilang mga buhay?

Namatay sa lungsod ang mga pari at mga nakakatanda .

Lamentations 1:20

Ano ang nabago sa loob ng Jerusalem dahil sa kaniyang matinding paghihimagsik?

Nabago ang puso ng Jerusalem.

Lamentations 1:21-22

Ano ang ginawa ng mga kaaway ng Jerusalem nang marinig nila ang kaniyang kahirapan?

Nagalak ang mga kaaway ng Jerusalem.

Ano ang hiniling ng Jerusalem kay Yahweh na gawin sa kaniyang mga kaaway habang dumudulog sila sa harapan ni Yahweh?

Hinihiling ng Jerusalem na pahirapan ni Yahweh ang kaniyang mga kaaaway gaya ng pagpapahirap ni Yahweh sa kaniya dahil sa lahat ng kaniyang paglabag.

Lamentations 2

Lamentations 2:1-2

Paano ipinahayag ng Panginoon ang kaniyang galit dahil sa paghihimagsik ni Jeremias?

Kinuha niya ang kagandahan ng Israel, nawalan ng habag sa mga bayan ni Jacob, at pinabagsak niya ang matitibay na mga lungsod ng Juda.

Lamentations 2:3-4

Paano naka-apekto ang kaniyang galit sa Israel at Zion?

Inalis ng Panginoon ang buong kalakasan ng Israel at ibinuhos ang kaniyang poot sa Zion.

Lamentations 2:5-6

Paano ipinakita ang galit ng Panginoon?

Naging katulad ng isang kaaway ang Panginoon, winasak niya ang palasyo at ang tabernakulo, at pareho niyang kinamuhian ang hari at ang pari.

Lamentations 2:7

Bakit nakaramdam ng tagumpay ang kaaway?

Nakaramdam sila ng tagumpay dahil tinanggihan ng Panginoon ang kaniyang altar at ibinigay ang mga pader ng palasyo sa kanila.

Lamentations 2:8-9

Ano ang nangyari sa mga tarangkahan at rehas ng Zion?

Lumubog sa lupa ang kaniyang mga tarangkahan at winasak at sinira ni Yahweh ang kaniyang mga tarangkahang rehas.

Lamentations 2:10

Paano ipinakita ng mga nakatatanda at mga birhen na sila ay nagdadalamhati?

Umupo sa lupa ang mga nakatatanda, nagsabog ng alabok sa kanilang mga ulo habang nakasuot ng telang magaspang. Iniyuko ng mga birhen ang kanilang mga ulo sa lupa.

Lamentations 2:11-14

Bakit nananaghoy si Jeremias?

Dahil walang makain at mainom ang kaniyang mga tao.

Lamentations 2:15-17

Ano ang ginawa ng mga nangungutya habang dumadaan sila sa lungsod?

Ipinapalakpak nila ang kanilang mga kamay, sumusutsot at iniiling ang kanilang mga ulo, sumisipol sila at nagngangalit ang kanilang mga ngipin at nagagalak sila sa kanila.

Lamentations 2:18-19

Paano ipinakita ng mga tao ang kanilang taos pusong pagsisisi?

Sumigaw sila sa Panginoon at itinaas nila ang kanilang mga kamay sa kaniya para sa kapakanan ng kanilang mga anak.

Lamentations 2:20

Bakit nagmamakaawa ang mga tao kay Yahweh?

Dahil pinakitunguhan niya sila nang napakatindi, gutom sila at nag-aalala sa kanilang mga pari na pinatay.

Lamentations 2:21-22

Paano inilarawan ni Jeremias ang araw ng poot ni Yahweh?

Sa araw ng pagkapoot ni Yahweh, pinatay ni Yahweh ang mga bata at matanda, wala ni isang nakaligtas at hindi siya nagpakita ng habag.

Lamentations 3

Lamentations 3:1-4

What does the writer say that Yahweh has turned against him all the day? Yahweh’s hand is turned against him all the day. [3:3] Ano ang sinasabi ng manunulat na ibinaling laban sa kaniya ni Yahweh sa buong araw?

Bumaling laban sa kaniya ang kamay ni Yahweh sa buong araw.

Lamentations 3:5-8

What does the writer say that Yahweh has built around him so that he cannot escape? Yahweh has built a wall around him. [3:7] Ano ang sinasabi ng manunulat na ginawa ni Yahweh sa paligid niya upang hindi siya makatakas?

Gumawa si Yahweh ng pader sa paligid niya.

Lamentations 3:9-11

To what animal does the writer compare Yahweh and say that it is waiting to ambush him? The writer describes Yahweh as a bear that is waiting to ambush him. [3:10] Sa anong hayop inihahambing ng manunulat si Yahweh at sinasabing naghihintay ito upang tambangan siya?

Inilalarawan ng manunulat si Yahweh bilang isang oso na naghihintay upang tambangan siya.

Lamentations 3:12-15

What has the writer become to all his people? The writer has become a laughing stock to all his people. [3:14] Naging ano ang manunulat sa lahat ng kaniyang mga kababayan?

Naging katatawanan ang manunulat sa lahat ng kaniyang mga kababayan.

Lamentations 3:16-18

What can the writer no longer remember since Yahweh has removed peace from his life? The writer can no longer remember any happiness. [3:17] Ano ang hindi na maalala pa ng manunulat yamang tinanggal ni Yahweh ang kapayapaan mula sa kaniyang buhay?

Hindi na maalala pa ng manunulat ang alinmang kaligayahan.

Lamentations 3:19-21

Ano ang lagay ng loob ng manunulat habang inaalala ang kaniyang kahirapan?

Kawalan ng pag-asa sa loob niya ang lagay ng loob ng manunulat habang inaalala niya ang kaniyang kahirapan.

Lamentations 3:22-24

What does the writer say occurs a fresh every morning? The writer says that Yahweh’s merciful actions occur afresh every morning. [3:23] Ano ang sinasabi ng manunulat na nagaganap sa bawat umaga?

Sinasabi ng manunulat na ang kahabagang kilos ni Yahweh ay nagaganap sa bawat umaga.

Lamentations 3:25-29

Tulad ng ano si Yahweh sa mga naghihintay sa kaniya at sa mga naghihintay nang tahimik para sa pagliligtas ni Yahweh?

Si Yahweh ay mabuti sa mga naghihintay sa kaniya at sa mga naghihintay nang tahimik sa pagliligtas ni Yahweh.

How should a person sit because Yahweh has laid it upon him? A person should sit alone and silent because Yahweh has laid it upon him. [3:] Paano uupo ang isang tao dahil inilagay ito ni Yahweh sa kaniya?

Umupong mag-isa at manahimik dahil inilagay ito ni Yahweh sa kaniya.

Lamentations 3:30-36

What does Yahweh show, even though he brings grief? Yahweh shows compassion even though he brings grief. [3:32] Ano ang ipinapakita ni Yahweh, kahit na nagdadala siya ng kalungkutan?

Nagpapakita si Yahweh ng kahabagan kahit na nagdadala siya ng kalungkutan.

From where does Yahweh not oppress or torment the sons of men? Yahweh does not oppress from his heart or torment the sons of men. [3:33] Saan hindi mula ang pagmamalupit o pagpapahirap si Yahweh sa mga anak ng tao?

Hindi nagmamalupit at nagpapahirap si Yahweh mula sa kaniyang puso sa mga anak ng tao.

Lamentations 3:37-39

What two things come out of the mouth of the Most High? Calamity and success come out of the mouth of the Most High. [3:38] Ano ang dalawang bagay na lumalabas sa bibig ng Kataas-taasan?

Ang kapahamakan at katagumpayan ay lumalabas sa bibig ng Kataas-taasan.

Lamentations 3:40-43

Ano ang dapat itaas ng mga tao sa Diyos sa langit kapag sinisiyasat at sinusuri ang kanilang mga pamamaraan at manumbalik kay Yahweh?

Dapat itaas ng mga tao ang kanilang mga puso at kanilang mga kamay sa Diyos sa kalangitan.

What should the people admit that they have done against Yahweh as they pray? They should admit that they have sinned and rebelled against Yahweh. [3:42] Ano ang dapat aminin ng mga tao na kanilang ginawa laban kay Yahweh habang sila ay nananalangin?

Dapat nilang aminin na nagkasala at naghimagsik sila laban kay Yawheh.

Lamentations 3:44-47

What does the writer say that Yahweh has made them to be among the peoples? Yahweh has made them to be castoffs and refuse among the peoples. [3:45] Ano ang sinasabi ng manunulat na ginawa sila ni Yahweh sa iba't ibang lahi?

Ginawa sila ni Yahweh na mga taong itinakwil at dumi sa iba't ibang lahi.

Lamentations 3:48-50

Paano inilalarawan ng manunulat ang mga luhang umaagos mula sa kaniyang mga mata?

Ang kaniyang mga luha ay daloy ng tubig na umaagos mula sa kaniyang mga mata.

Lamentations 3:51-54

What does the writer say as his enemies hunt him and destroy his life in a well and place a stone over him? He says, “I have been cut off!” [3:52-54] Ano ang sinasabi ng manunulat habang pinaghahanap siya ng kaniyang mga kaaway at sinisira ang kaniyang buhay sa isang balon at nilalagyan ng bato sa ibabaw niya?

Sinasabi niya, "Nilagot ako!"

Lamentations 3:55-57

Ano ang sinabi ni Yahweh sa manunulat nang tumawag siya sa pangalan ni Yahweh at hilinging pakinggan ni Yahweh ang kaniyang paghingi ng tulong?

Sinabi sa kaniya ni Yahweh, "Huwag kang matakot!"

Lamentations 3:58-61

How does the writer ask Yahweh to judge his case? He asks Yahweh to judge his case justly. [3:59] Sa anong paaran hinihiling ng manunulat na hatulan ni Yahweh ang kaniyang usapin?

Hinihiling niyang hatulan ni Yahweh nang makatarungan.

Lamentations 3:62-63

Of what is the writer the object from his enemies, whether in their sitting or their rising up? He is the object of their mocking song. [3:63] Anong paksa ang manunulat mula sa kaniyang mga kaaway, maging sa kanilang pag-upo o sa kanilang pagtayo?

Siya ay paksa ng kanilang awit ng pangungutya.

Lamentations 3:64-66

Ano ang hinihiling ng manunulat na gawin ni Yahweh sa kaniyang mga kaaway?

Hinihiling niyang paghigantihan sila ni Yahwheh gaya ng kapinsalaang ginawa ng kanilang mga kamay.

What does the writer ask Yahweh to do to his enemies? he asks Yahweh to pursue his enemies in his anger and destroy them everywhere under the heavens. [3:66] Ano ang hinihiling ng manunulat na gawin ni Yahweh sa kaniyang mga kaaway?

Hinihiling niyang habulin ni Yahweh ang kaniyang mga kaaway dahil sa kaniyang galit at lipulin sila saanman sa ilalim ng kalangitan.

Lamentations 4

Lamentations 4:1-2

Ano ang nangyari sa ginto at sa banal na bato?

Ganap na nawalan ng kinang ang ginto, nagbago ang pinakadalisay na ginto at ibinuhos sa dulo ng bawat lansangan ang banal na bato.

What were the sons of Zion, and how are they now valued? Ano ang mga anak ng Zion at paano sila pinahahalagahan ngayon?

The sons of Zion were precious, valued greater than pure gold, but now they are regarded as clay jars made by potter’s hands. [4:2] Ang mga anak ng Zion ay mahalaga, higit na pinahalagahan kaysa sa dalisay na ginto, ngunit ngayon itinuring sila bilang mga tapayan na ginawa ng mga kamay ng magpapalayok.

Lamentations 4:3

Paano kumilos ang mga anak na babae ng kaniyang mga tao?

Kasing bagsik sila gaya ng mga ostrits sa ilang.

Lamentations 4:4-5

Ano ang nangyari sa dila ng sumususong sanggol at ano ang hinihingi ng mga bata?

Dumikit sa ngalangala ng kaniyang bibig ang dila ng sumususong sanggol na may pagka-uhaw at humihingi ang mga bata ng tinapay ngunit wala nang para sa kanila.

What has happened to the ones who used to eat expensive food and those who wore scarlet clothing? Ano ang nangyari sa mga nakasanayang kumain ng mamahaling pagkain at sa mga nagsuot ng matingkad na pulang kasuotan?

The ones who used to eat expensive food are now abandoned and starving, and the ones who wore scarlet clothing are now on top of the garbage heaps. [4:5] Ang mga nakasanayang kumain ng mamahaling pagkain ngayon ay iniwan at nagugutom, at ang mga nakasuot ng matingkad na pulang kasuotan ngayon ay nasa ibabaw ng tapunan ng basura.

Lamentations 4:6

Gaano katindi ang pagkakasala ng anak na babae ng kaniyang mga tao?

Mas matindi sa kasalanan ng Sodoma ang pagkakasala ng anak na babae.

Lamentations 4:7-8

Katulad ng ano ang kaniyang mga pinuno noon, at ano ang kalagayan nila ngayon?

Katulad ng niyebe na kumikinang ang kaniyang mga pinuno, kasing puti sila ng gatas, mas mapula kaysa koral ang kanilang mga katawan, at tulad ng safiro ang kanilang anyo. Ngayon, pinaitim ng kadiliman ang kanilang hitsura, hindi sila nakikilala, at dumikit ang kanilang mga balat sa kanilang lantang mga buto.

Lamentations 4:9-10

Ano ang sinasabi ni Jeremias tungkol sa mga namatay sa pamamagitan ng gutom kung ihahambing sa mga namatay sa pamamagitan ng espada?

Sinasabi ni Jeremias na ang mga [iyon na] napatay sa pamamagitan ng espada ay mas mabuti sa mga napatay sa pamamagitan ng gutom.

Ano ang ginawa ng mga mahabaging kababaihan sa kanilang mga sariling anak?

Pinakuluan nila ang kanilang sariling mga anak at naging pagkain nila ang mga bata.

Lamentations 4:11

Paano nasiyahan si Yahweh sa kaniyang poot?

Nasiyahan si Yahweh sa kaniyang poot nang kaniyang ibuhos ang kaniyang nag-aapoy na galit, nagpaningas ng apoy sa Zion, at nilamon nito ang kaniyang mga pundasyon.

Lamentations 4:12-13

Ano ang hindi pinaniwalaan ng mga hari at ng mga naninirahan sa mundo na mangyayari sa Jerusalem?

Hindi sila naniniwala na makakapasok sa mga tarangkahan ng Jerusalem ang kaaway.

What did the enemy do because of the sins of the prophets and the iniquities of the priests? Ano ang ginawa ng kaaway dahil sa mga kasalanan ng mga propeta at ang mga kasamaan ng mga pari?

A.The enemy entered the gates of Jerusalem. [4:13] Nakapasok ang kaaway sa tarangkahan ng Jerusalem.

Lamentations 4:14-15

Ano ang nangyari sa mga propeta at mga pari?

Gumagala sila tulad ng mga bulag na lalaki sa mga lansangan at nadungisan sila sa pamamagitan ng dugong iyon kaya walang sinuman ang maaaring humawak sa kanilang mga damit.

Ano ang isinigaw ng mga propeta at mga pari?

Sumigaw ang mga propeta at mga pari at sinabing magsilayo at huwag silang hawakan.

Where did the prophets and the priests go? Saan pumunta ang mga propeta at mga pari?

They wandered to other lands where the Gentiles said they could not live there any longer. [4:15] Gumagala sila sa ibang mga lupain kung saan sinabi ng mga Gentil na hindi na sila maaaring manirahan doon.

Lamentations 4:16

Ano ang ginawa ni Yahweh sa mga propeta at sa mga pari?

Ikinalat ni Yahweh ang mga propeta at mga pari at hindi na niya sila tinulungan pa.

Paano natanggap ng mga pari at paano natanggap ng mga nakatatanda?

Hindi na kailanman iginalang ang mga pari at hindi na pinakitaan ng anumang pagmamalasakit ang mga nakatatanda.

Lamentations 4:17-18

Ano ang nabigo sa paghahanap ng walang halagang tulong?

Nabigo ang kanilang mga mata sa paghahanap ng tulong.

Ano ang ginawa ng mga kaaway sa kanila?

Sinundan nila ang kanilang mga hakbang patungo sa kanilang mga lansangan.

Lamentations 4:19-20

Paano inilarawan ng mga tao ang mga manunugis, at ano ang ginawa ng mga manunugis sa kanila?

Higit na matulin ang mga manunugis kaysa sa mga agila at hinabol sila sa mga bundok at naghihintay sa kanila sa ilang.

What happened to their king? A.Their king was captured in the enemy’s pits. [4:20] Anong nangyari sa kanilang hari?

Their king was captured in the enemy’s pits. [4:20] Nahuli ang kanilang hari sa mga bitag ng kaaway.

Lamentations 4:21-22

Bakit sinabi sa anak na babae ng Edom na magalak at matuwa?

Sinabi sa kaniya na magalak at matuwa sapagkat dadaan sa kaniya ang kopa, malalasing siya at maghuhubad.

Ano ang sinabi sa anak na babae ng Zion?

Sinabi sa kaniya na nagwakas na ang kaniyang pagkakasala at hindi na siya dadalhing bihag ni Yahweh kailanman.

What is the daughter of Zion told? Ano ang sinabi sa anak na babae ng Edom?

She is told her guilt is ended and Yahweh will no longer keep her in exile. [4:22] Sinabi sa anak na babae ng Edom na paparusahan ni Yahweh ang kaniyang pagkakasala at ihahayag ang kaniyang mga kasalanan.

Lamentations 5

Lamentations 5:1-4

Ano ang hiniling ni Jeremias na gawin ni Yahweh?

Hiniling ni Jeremias kay Yahweh na alalahanin kung ano ang nangyari sa kanila at tingnan ang kanilang kahihiyan.

Q?HowdoesJeremiahdescribewhatishappeningtothem? A.Theirenemiesrunafterthem,theyareweary,andtheyhavereachedouttotheEgyptiansandAssyriansforfood. [5:5-6] Ano ang sinasabi ni Jeremias kay Yahweh na nangyari sa kanila?

Sinasabi ni Jeremias kay Yahweh na ang kanilang mana ay napasa na sa mga dayuhan(taong hindi kilala), at ang kanilang mga tahanan (sa mga dayuhan).

Lamentations 5:5-7

Paano inilarawan ni Jeremias ang nangyayari sa kanila?

Hinabol sila ng kanilang mga kaaway, napagod sila at inabot ang kanilang mga kamay sa mga taga-Egipto at mga taga-Asiria para sa pagkain.

What are the people saying about sin? Ano ang sinasabi ng mga tao tungkol sa kasalanan?

They are saying their fathers sinned and they bear their fathers’ sins. [5:7] Sinasabi nilang nagkasala ang kanilang mga ama at pinasan nila ang kasalanan ng kanilang mga ama.

Lamentations 5:8-10

Ano ang sinasabi ng mga tao sa mga alipin?

Sinasabi ng mga tao na pinamumunuan sila ng mga alipin at walang sinumang makapagliligtas sa kanila.

Q?How do they describe themselves when they go out toget bread? Paano nila inilalarawan ang kanilang mga sarili kapag lalabas sila upang kumuha ng tinapay?

A.They risk their lives toget bread in the face of the sword in the wilderness. [5:9] Inilalagay nila sa panganib ang kanilang mga buhay upang kumuha ng tinapay sa harap ng mga espada sa ilang.

How do they describe their skin? Paano nila inilalarawan ang kanilang mga balat?

Their skin is like an oven and burnt up from the fever of famine. [5:10] Katulad ng isang hurno ang kanilang balat na nasunog sa init ng taggutom.

Lamentations 5:11-12

Ano ang nangyari sa mga kababaihan at sa mga birhen?

Ginahasa ang mga kababaihan ng Zion at ang mga birhen ng Juda.

What happened to the princes and the elders? Ano ang nangyari sa mga prinsipe at sa mga nakatatanda?

The princes were hung by their hands and the elders were not honored. [5:12] Ibinitin ang mga prinsipe sa pamamagitan ng kanilang mga kamay at hindi pinarangalan ang mga nakatatanda.

Lamentations 5:13-14

Ano ang nangyari sa malalakas na kalalakihan at mga binata?

Dinala ang mga masisiglang kalalakihan sa gilingan at ang mga binatang susuray-suray sa ilalim ng mga punong kahoy.

Ano ang nangyari sa mga nakatatanda at masisiglang kalalakihan?

Pinaalis ang mga nakatatanda sa tarangkahan ng lungsod at ang masisiglang kalalakihan mula sa kanilang tugtugin.

Lamentations 5:15-16

Paano nila inilarawan ang kagalakan ng kanilang puso, ang kanilang mga sayaw at ang kanilang korona?

Nawala ang kanilang kagalakan, napalitan ng pagtangis ang kanilang mga sayaw at nahulog ang korona mula sa kanilang ulo.

Lamentations 5:17-18

Ano ang sinasabi nila tungkol sa kanilang mga puso at mga mata?

Nagkasakit ang kanilang mga puso at nagdilim ang kanilang mga mata.

Lamentations 5:19-22

What do they say about Yahweh’s reign and throne? Ano ang sinasabi nila tungkol sa paghahari at sa trono ni Yahweh?

Yahweh reigns forever and his throne is from generation to generation. [5:19] Maghahari si Yahweh magpakailanman at ang kaniyang trono ay mula sa sali't saling lahi.

What do they ask Yahweh? Ano ang itinanong nila kay Yahweh?

They ask Yahweh whether he is forgetting them forever, and if he will turn them back to him. [5:20-21] Tinanong nila si Yahweh kung kakalimutan niya sila magpakailanman at kung panunumbalikin niya sila sa kaniya.