2 Kings

2 Kings 1

2 Kings 1:1-2

Moab

“Ti pagilian ti Moab”

iti balkon iti akinngato a siledna

Ti akinngato a siled ket naipatakder iti tuktok ti palasio. Ti balkon ket addaan iti naaramid a sinan rehas a tabla.

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:3-4

Yahweh

Daytoy ti nagan ti Dios nga impakaammona kadagiti tattaona iti Daan a Tulag. Kitaenyo ti maipanggep kenni Yahweh ken maipapan iti panangipatarusyo iti daytoy.

a Tesbita

Dakdakamatenna daytoy ti maysa a tao a naggapu iti siudad ti Tesbe. (Kitaen: How to Translate Names)

Gapu kadi ta awan ti Dios ti Israel isu a mapankayo makiuman kenni Baal Zebub, a dios ti Ekron?

Daytoy a “rhetorical question” ket nasaludsod a kas panagtubngar iti pannakiuman kenni Baal Zebub. Mabalin a maisurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus a kas: “Maagkayo! Ammoyo nga adda Dios ti Israel, ngem nagpammarangkayo a kasla awan ammoyo idi nangibaonkayo kadagiti lallaki a makiuman kenni Baal Zebub, a dios ti Ekron!” (Kitaen: Rhetorical Question)

makiuman kenni Baal Zebub

Ti kayat a sawen ti sao nga “makiuman” ket ammoen ti kapanunotan ti maysa a tao maipanggep iti maysa a saludsod.

Isu a kuna ni Yahweh

Daytoy ti mensahe ni Yahweh kenni Ari Ahazias. AT: “Ngarud imbaga ni Yahweh kenni Ari Ahazias” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Saankan a makababa iti pagiddaan nga immulliam

Idi nasugat ni Ari Ahazias, impaiddada isuna iti katre. Kinuna ni Yahweh a saanen a pulos isuna a maimbagan ken makababa manipud iti pagiddaanna. AT: “Saankan a maimbagan ken saankan a makabangon manipud iti pagid-iddaam” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:5-6

Idi nagsubli dagiti mensahero kenni Ahazias

Kalpasan iti pannakisarita kenni Elias, nagsubli dagiti mensahero iti ari imbes a mapanda idiay Ekron. (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Gapu kadi ta awan ti Dios ti Israel isu a nangibaonka kadagiti lallaki a makiuman kenni Baal Zebub, a dios ti Ekron?

saankan a makababa iti pagiddaan nga immulliam

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:7-8

Nakakawes isuna iti naaramid ti buok

Dagiti mabalin a kaipapananna ket 1) daytoy ket maysa a “metaphor” a sarsaritaenna ti kinabarbonna a kasla kawes ti barbonna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Barbonan” wenno 2) “Dagiti kawesna ket naaramid manipud iti dutdot ti ayup” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:9-10

Nangibaon ngarud ti ari iti kapitan nga addaan iti limapulo a soldado a mapan kenni Elias

Nangibaon ti ari iti pangulo ti armada a kaduana ti limapulo a lallaki tapno iyegda ni Elias kenkuana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Ket nangibaon ti ari iti kapitan a kaduana ti limapulo a soldadona tapno tiliwenda ni Elias” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

No taonak ti Dios, bumaba koma ti apuy manipud langit

Inawagan ti kapitan ni Elias a tao ti Dios, ngem saan a nangipakita ti umno a panagraem ti kapitan ken ti ari kenni Elias. Imbaga ni Elias daytoy tapno bumaba ti apuy manipud langit, ken daytoy ti mangpaneknek a pudno a tao ti Dios ni Elias ket maikari isuna iti panagraemda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Gapu ta taonak ti Dios, agtinnag koma ti apuy manipud langit” wenno “No taonak ti Dios a kas kinunayo, agtudo koma ti apuy manipud langit”

langit

“ti tangatang” (UDB)

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:11-12

No taonak ti Dios, bumaba koma ti apuy manipud langit

apuy ti Dios

Ti kayat a sawen daytoy ket naggapu ti apuy manipud iti Dios. AT: “apuy a naggapu iti Dios” (Kitaen: Possession)

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:13-14

Nagpakpakaasi … kenkuana

“nagkiddaw kenkuana”

ti biag dagitoy limapulo nga adipenmo

Ibagbaga ti kapitan a dagiti adipenna ket adipen met ni Elias tapno ipakitana kenkuana ti panagraemna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “ti limapulo a soldadok” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

kailala koma ti biagko … iti imatangmo

Ti ragup ti sasao nga “iti imatangmo” ket ibagbagina ti panangukom ni Elias. Agpakpakaasi ti kapitan kenni Elias a palubosanna koma ida nga agbiag. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “pangngaasim ta ibilangmo ti biagko … a kas napateg kenka” wenno “ibilangmo ti biagko … a napateg kenka ket saannakami a papatayen” (Kitaen: Metonymy ken Assumed Knowledge and Implicit Information)

kailala koma ti biagko … iti imatangmo

Ditoy, inulit-ulit ti kapitan ti kiddawna kenni Elias tapno kaassianna isuna ket palubosanna nga agbiag. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Pangngaasim ta maasika kaniak!” (UDB) wenno “Pangngaasim ta palubosannak nga agbiag” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:15-16

Gapu kadi ta awan ti Dios ti Israel a pagdamagam iti pakaammo?

Daytoy a “rhetorical question” ket nasaludsod a kas panagtubngar iti pannakiuman kenni Baal Zebub. Mabalin a maisurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Maagkayo! Ammoyo nga adda Dios ti Israel, ngem nagpammarangkayo a kasla awan ammoyo idi nangibaonkayo kadagiti lallaki a makiuman kenni Baal Zebub, a dios ti Ekron!” (Kitaen: Rhetorical Question)

saankan a makababa iti pagiddaan nga immulliam

Idi nasugat ni Ari Ahazias, impaiddada isuna iti katre. Kinuna ni Yahweh a saanen a pulos isuna a maimbagan ken makababa manipud iti pagiddaanna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Saankan a maimbagan ken saankan a makabangon manipud iti pagid-iddaam” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:17-18

iti sao ni Yahweh nga imbaga ni Elias

“ti imbaga ni Yahweh kenni Elias nga imbaga ni Elias”

Nagturay ni Joram a kas kasukatna, iti maikadua a tawen ni Johoram nga anak a lalaki ni Josafat nga ari ti Juda

Iladladawan daytoy ti tiempo a nangrugi ni Joram a nagturay babaen iti panangibagbaga iti kabayag ti panagturay ti agdama nga ari ti Juda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “iti maikadua a tawen a ni Jehoaram nga anak a lalaki ni Johosafat ti ari ti Juda” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

saanda kadi a naisurat … Israel?

AT: “naisuratda … Israel.” (Kitaen: Rhetorical Question)

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 2

2 Kings 2:1-2

Isu a napasamak

“Isu a napasamak.” Nausar daytoy a ragup ti sasao tapno ipakaammo ti sumaruno a pasamak iti istoria. (Kitaen: Introduction of a New Event)

Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, ken kas sibibiagka

Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon ken kas sibibiagka.” Ikumkumpara ni Eliseo ti kinasigurado a ni Yahweh ken Elias ket sibibiag iti kinasigurado ti ibagbagana. Daytoy ti wagas ti napasnek a panagkari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Ikarik kenka a”

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:3-4

dagiti annak dagiti profeta

Saan a kayat a sawen daytoy nga annak ida dagiti profeta ngem ketdi, isuda ket bunggoy dagiti profeta. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “bunggoy dagiti lallaki a profeta” (Kitaen: Idiom)

Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, ken kas sibibiagka, saanka a panawan

“Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon ken kas sibibiagka, saanka a panawan.” Ikumkumpara ni Eliseo ti kinasigurado a ni Yahweh ken Elias ket sibibiag iti kinasigurado ti ibagbagana. Daytoy ti wagas ti napasnek a panagkari. Kitaenyo no kasanoyo nga impatarus daytoy a ragup ti sasao idiay 2:2. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Sipapasnek nga agkarik kenka a saanka a panawan” (Kitaen: Simile)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:5-6

Ket, napan kenni Eliseo dagiti annak dagiti profeta nga adda idiay Jerico ket kinunada kenkuana

“Idi nakaasidigen ni Elias ken Eliseo iti Jerico, dagiti annak dagiti profeta a taga idiay a lugar kinunada kenni Eliseo”

dagiti annak dagiti profeta

Saan a kayat a sawen daytoy nga annak ida dagiti profeta ngem ketdi, isuda ket bunggoy dagiti profeta. Kitaenyo no kasanoyo nga impatarus daytoy a ragup ti sasao idiay 2:3. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “ti bunggoy dagiti lallaki a profeta” (Kitaen: Idiom)

Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, ken kas sibibiagka, saanka a panawan." Isu a nagtultuloyda a dua a napan

“Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon ken kas sibibiagka, saanka a panawan.” Ikumkumpara ni Eliseo ti kasigurado a ni Yahweh ken Elias ket sibibiag iti kasigurado ti ibagbagana. Daytoy ti wagas ti napasnek a panagkari. Kitaenyo no kasanoyo nga impatarus daytoy a ragup ti sasao idiay 2:2. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Sipapasnek nga agkarik kenka a saanka a panawan” (Kitaen: Simile)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:7-8

annak dagiti profeta

nagtakder ... nakabatog kadakuada

Ti kayat a sawen daytoy ket nakatakderda, a nakasango kadakuada. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “nakatakderda a mangbuybuya kadakuada” (Kitaen: Idiom)

Nagudua ti danum isu a nakapagnada a dua iti namaga a daga

“Nabisngay ti danum iti Karayan Jordan isu nga adda ti namaga a dalan a pagballasiwan da Elias ken Eliseo”

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:9-10

mamindua a kabileg ti espiritum

Ditoy, ti espiritu ni Elias ket dakdakamatenna ti naespirituan a pannakabalinna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “nabilbileg ngem iti naespirituan a pannakabalinmo” (Kitaen: Metonymy)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:11-12

pagammoan

Ti sao a “pagammoan” ditoy ket paalibtakennatayo a mangipangag iti nakakaskasdaaw nga impormasion a sumarsuruno.

iti umap-apuy a karwahe ken dagiti umap-apuy a kabalio

Ditoy, ti kayat a sawen ti ragup ti sasao nga “iti umap-apuy” ket napalawlawan ti apuy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “ti karwahe a napalawlawan iti apuy a guy-guyoden dagiti kabalio a napalawlawan iti apuy” (UDB) (Kitaen: Possession)

naipangato ni Elias idiay langit babaen iti alipugpog

“naipangato iti tangatang babaen iti alipugpog.” Ipatarus ti sao nga “alipugpog” a kas iti inaramidyo idiay 2:1.

Amak, amak

Aw-awagan ni Eliseo ni Elias, ti mararaem a pangulona.

rinay-ab daytoy a nagkadua

Masansan a ray-aben dagiti tattao dagiti kawesda a kas pagilasinan iti kasta unay a liday wenno ladingitda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “rinay-ab daytoy a nagkadua tapno maipakita ti kasta unay a ladingitna” (Kitaen: Symbolic Action)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:13-14

kagay

Daytoy ket ikagay ti maysa a profeta a pagilasinan iti trabahona. Idi innala ni Eliseo ti kagay ni Elias, ibagbagana nga al-alaennan ti akem ni Elias a kas profeta.

Sadino ti ayan ni Yahweh, a Dios ni Elias?

Salsaludsoden ni Eliseo no adda ni Yahweh kenkuana a kas iti kaaddana kenni Elias. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Yahweh, a Dios ni Elias, addaka kadi kaniak?” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

naggudua ti danum ket bimallasiw ni Eliseo

Nagudua ti danum ket nakaballasiw ni Eliseo a nagna iti namaga a daga, a kas met laeng iti inaramidna iti napalabas idi kaduana ni Elias.

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:15-16

dagiti annak dagiti profeta

nagpaklebda iti sangonanna

Ipakpakitada kenkuana ti kasta unay a panagraemda ken bigbigbigenda isuna a kas baro a panguloda.

Napan ti espiritu ni Elias kenni Eliseo

Ditoy ti “espiritu” ni Elias ket dakdakamatenna ti naespirituan a pannakabalinna. Sarsaritaen daytoy ti kinaadda ti naespirituan a pannakabalin ni Eliseo a kasla maysa a banag daytoy a napan kenkuana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Addaan ni Eliseo iti naespirituan a pannakabalin a kas kenni Elias” wenno “Ti naespirituan a pannakabalin nga adda kenni Elias ket adda itan kenni Eliseo” (Kitaen: Metonymy and Metaphor)

Kitaem ita, kadagiti adipenmo ket adda limapulo a napipigsa a lallaki ... Dawatenmi nga ibaonmo ida

Dagitoy a lallaki ket dakdakamatenda dagiti bagbagida idi kinunada a “limapulo a napipigsa a lallaki.” Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Kitaem ita, limapulokami a napipigsa a lallaki ken dakami itan dagiti adipenmo. Palubusannakami a mapan” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:17-18

Ngem idi pinilitda ni Eliseo agingga a mabainen isuna

Inulit-ulit a kiniddaw dagiti annak dagiti profeta kenni Eliseo agingga a saanan a maibaga ti “saan.”

Saan kadi nga imbagak kadakayo a, 'Saankayo a mapan'?

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Imbagak kadakayo a saankayo a mapan, gapu ta saanyo a masarakan isuna!” (UDB) (Kitaen: Rhetorical Question)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:19-20

dagiti lallaki iti siudad

“Dagiti mangidadaulo iti siudad”

kas makitkita ti apok

Ditoy, dakdakamaten dagiti lallaki ni Elias a kas “apok” a kas panaggraem kenkuana.

nabunga

“mangpataud kadagiti nasayaat a mula”

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:21-22

awanen a pulos iti ipapatay wenno saan a nabunga a daga

Dakdakamaten daytoy dagiti banbanag nga impaay ti saan a nasayaat a danum. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “awanen a pulos ti ipapatay wenno parikut kadagiti mulmula a maigapu iti daytoy a danum” wenno “manipud ita, mangiyeg daytoy a danum iti biag ken mangtulong iti daga tapno nabunga” Double Negatives)

iti daytoy nga aldaw ... imbaga

Kayat a sawen daytoy nga adda dagiti agtalinaed iti pudno a kasasaad agingga iti agdama a tiempo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “babaen iti sao nga imbaga ni Eliseo, sipud idi nagtalinaed a nalinis” (Kitaen: Idiom)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:23-25

simmang-at ... manipud sadiay agingga iti Betel

Ti ragup ti sasao a “sumang-at” ket nausar ditoy gapu ta nangatngato ti Betel ngem ti Jerico.

kalbo

Ti kalbo a tao ket awan ti buok ti uloda. Linalais dagiti bumarito ni Eliseo gapu ta kalbo isuna.

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 3

2 Kings 3:1-3

ni Joram nga anak a lalaki ni Ahab

No dadduma daytoy a tao ket nadakamat a kas ni “Jehoram.” Saan nga isu daytoy ti tao a nadakamat idiay 1:17 nga agnagan iti “Jehoram.”

Nagaramid isuna iti dakes iti imatang ni Yahweh

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Inaramidda dagiti banbanag nga imbaga ni Yahweh a dakes” wenno “Inaramidna dagiti banbanag nga ibilbilang ni Yahweh a dakes” (Kitaen: Nominal Adjectives ken Metonymy)

ngem saan a kas iti amana ken iti inana

Idildilingna daytoy ti kaadu ti kinadakes a naaramidna a basbassit ngem iti naaramid dagiti nagannakna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “ngem saanna nga inaramid ti kas kaadu ti dakes a naaramid ti ama ken ti inana” (UDB) (Kitaen: Simile)

ti nasagradoan nga adigi a bato ni Baal

Daytoy nga adigi ket nausar iti panagdayaw kenni Baal, uray no saan nga ammo no ania ti langa ti adigi. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “ti nasagradoan nga adigi a bato a pagdaydayawan kenni Baal” (Kitaen: Possession)

kimpet latta isuna kadagiti basol

Ditoy, ti kayat a sawen ti “kumpet” iti maysa a banag ket ti panangitultuloy a mangar-aramid iti daytoy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “intultuloyna ti nagbasol” (Kitaen: Idiom)

Nebat

Daytoy ket nagan ti maysa a tao. (Kitaen: How to Translate Names)

saan isuna a timmallikod kadagitoy

Ti kayatna a sawen ti “panagtallikod” iti maysa a banag ket panagsardeng iti panangar-aramid iti daytoy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “saanna nga insardeng ti nagar-aramid kadagidiay a basol” (UDB) wenno “intultuloyna ti nagar-aramid kadagidiay a basol” (Kitaen: Idiom)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:4-6

Nasken a mangted isuna iti ari ti Israel iti 100,000 a kalakian a karnero ken de lana ti 100,000 a kalakian a karnero

Nasken nga ited ni Mesa dagitoy a banbanag iti ari ti Israel gapu ta tengngel ti ari ti Israel ti pagarianna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Tinawen a mapilitan isuna a mangted iti 100,000 a karnero ken de lana manipud iti 100,000 a kalakian a karnero iti ari ti Israel, gapu ta tengngel ti ari ti Israel ti pagarianna” (UDB) (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

tapno ummongenna ti entero nga Israel a makigubat

“tapno isaganana dagiti tattao ti Israel a makigubat.” Ditoy, ti “amin nga Israel” ket dakdakamatenna dagiti amin a soldado nga Israelita. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “tapno ummongenna dagiti amin a soldado nga Israelita a makigubat” (Kitaen: Synecdoche)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:7-8

Sapasap a pakaammo:

Itultuloy ni Ari Joram ti makisasao kenni Ari Jehosafat.

Kaslaak met laeng kenka, dagiti tattaok a kas kadagiti tattaom, dagiti kabaliok a kas kadagiti kabaliom

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Nakasaganakami a mangaramid iti aniaman a kayatmo nga aramidenmi. Dagti soldadok ken dagiti kabalyok ket nakasagana a tumulong kenka” (UDB) (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Iti dalan iti let-ang ti Edom

“Ti mapan iti let-ang ti Edom”

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:9-10

dagiti ari ti Israel, Juda ken Edom

Dakdakamaten daytoy dagiti ari a kinuyog dagiti armadada. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “dagiti ari ti Israel, Juda, ken Edom ken dagiti armadada” (Kitaen: Synecdoche)

Ania daytoy? Pinagtitipon kadi ni Yahweh ti tallo nga ari tapno parmekennatayo ti Moab?

Mabalin a maisurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Kasla impalubos ni Yahweh a matiliwdatayo a tallo ti Moab!” (Kitaen: Rhetorical Question)

tapno parmekennatayo ti Moab

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “tapno iyawatnatayo iti panangtengngel ti Moab” wenno “tapno maparmeknatayonto dagiti armada ti Moab” (Kitaen: Synecdoche ken Metonymy))

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:11-12

Awan kadi ditoy iti profeta ni Yahweh, a mabalintayo a pakiumanan kenni Yahweh?

Us-usaren ni Jehosafat ti “rhetorical question” ditoy tapno isalaysayna a sigurado isuna nga adda ti profeta sadiay ken tapno sarakenda no sadino ti ayanna. Mabalin a maisurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Siguradoak nga adda iti profeta ni Yahweh ditoy! Ibagayo kaniak no sadino ti ayanna, tapno makiumantayo kenni Yahweh babaen kenkuana.” (Kitaen: Rhetorical Question)

Sapat

Daytoy ket nagan ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

ti nangibuyat iti danum iti ima ni Elias

Ti kayatna a sawen daytoy nga “idiom” ket katulongan isuna ni Elias. Ti ragup ti sasao a “nangibuyat iti danum iti ima” ket panangiladawan iti maysa kadagiti wagas ti panagserbina kenni Elias. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “a katulongan ni Elias” (Kitaen: Idiom)

Adda kenkuana ti sao ni Yahweh

Ti kayat a sawen daytoy ket profeta isuna ken ibagbaga ni Yahweh kenkuana no ania ti ibagana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Sarsaritaenna ti ibagbaga ni Yahweh nga ibagana” (UDB) (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:13-14

Ania ti pakibiangak kenka?

AT: “Awan ti maitulongko kenka.” wenno “Awan ti nagpadaanta.” (Kitaen: Rhetorical Question)

Iti nagan ni Yahweh a mannakabalin-amin

“Kas ammok a sibibiag ni Yahweh a mannakabalin-amin, a pagtaktakderak ” Ditoy, idildilig ni Eliseo ti kinasigurado a sibibiag ni Yahweh, iti kinasigurado a no saan gapu kenni Jehosafat nga adda sadiay, saanna nga ipangag ni Joram. Maysa daytoy a wagas iti napasnek a panagkari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Ti nagan ni Yahweh a mannakabalin-amin nga adda iti agnanayon, a pagtaktakderak, ikarik kenka a no” (Kitaen: Simile)

a pagtaktakderak

Ditoy, ti panagserserbi kenni Yahweh ket naisao a kas agtaktakder iti presensiana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “ti pagserserbiak” (Kitaen: Metaphor)

a no saanko a raraemen ti presensia ni Jehosafat nga ari ti Juda, saanka a pulos nga ipangag, wenno uray kitaenka man laeng koma

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Ipangagka laeng gapu ta raraemek ti presensia ni Jehosafat nga ari ti Juda” (Kitaen: Double Negatives)

raraemen ti presensia ni Jehosafat

Ditoy, ni Jehosafat ket nadakamat babaen iti presensiana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Raraemek ni Jehosafat” (Kitaen: Metonymy)

saanka a pulos nga ipangag, wenno uray kitaenka man laeng koma

Dagitoy a dua a ragup ti sasao ket addaan iti agpada a kaipapanan ken naaramatda a mangiyunay-unay a saan nga ipangag ni Joram. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Awan ti aniaman a maaaramidak para kenka” (Kitaen: Parallelism)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:15-17

tumutokar

maysa a tao nga agtuktukar iti arpa

mapnonto iti danum daytoy a karayan ti tay-ak

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Punoek iti danum daytoy a karayan iti tanap” (Kitaen: Active or Passive)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:18-19

Nalaka laeng daytoy a banag iti imatang ni Yahweh

Ditoy, dakdakamaten ti imatang ni Yahweh ti panangikeddengna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Ibilbilang ni Yahweh a nalaka laeng daytoy nga aramiden” wenno “Nalaka daytoy a banag a para kenni Yahweh nga aramidenna” (UDB) (Kitaen: Metonymy)

nasarikedkedan a siudad

Ti nasarikedkedan a siudad ket nasalakniban manipud kadagiti kabusor babaen kadagiti nangangato a pader.

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:20

nagayus ti danum

“nagrugi a nagayus ti danum”

nalapunos ti daga iti danum

“ken iti apagbiit adun ti danum iti pagilian”

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:21-23

Isu nga ita, Moab

Dakdakamaten dagiti soldado dagiti bagida ditoy a kas “Moab.” Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “dagiti soldado ti Moab” (Kitaen: Synecdoche)

agsamsam kadakuada

“takawen dagiti gargaretda.” Kalpasan a naparmek ti maysa nga armada dagiti kabusorda, masansan a samsamenda dagiti napateg a banbanag a nabati it dayta nga ili.

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:24-25

kampo ti Israel

Ditoy, ti dakdakamaten ti “Israel” ket dagiti soldado nga Israelita, saan a ti entero a nasion ti Israel. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “iti disso a nagkampoan dagiti soldado nga Israelita” (UDB) (Kitaen: Synecdoche)

kinellaat ida dagiti Israelita

Ditoy, ti dakdakamaten ti “Israelita” ket dagiti soldado nga Israelita, saan a ti entero a nasion ti Israel. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “kinellaat dagiti soldado nga Israelita” (Kitaen: Synecdoche)

Kir Hareset

Daytoy ket kabisera ti Moab. (Kitaen: How to Translate Names)

a napaderan kadagiti batbato

Dagiti pader ken pasdek iti siudad ket naaramid kadagiti batbato. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “nga addaan daytoy kadagiti bato a pader ken pasdek” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

kadagiti pallatibong

Ti “pallatibong” ket bassit a pirgis ti lalat ti ayup nga addaan iti atiddog a tali iti agsumbangir a murdongna. Kabilan daytoy iti bato wenno aniaman a bassit, ken natatangken a banag ket maibato daytoy iti adayo.

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 3:26-27

Ari Mesa

Ipatarus ti nagan daytoy nga ari a kas iti inaramidyo idiay 3:4.

a naabakdan iti gubat

“a naparmeken ti armadana”

nakakampilan

dagiti soldado a makiranget babaen kadagiti kampilan

makalasatda a mapan

“pinilitda iti limmasat” Adda dagiti adu a soldado nga agraranget iti paggugubatan a narigatda a makalasat.

indatonna isuna a kas daton a mapuoran

Pinuoran ni Ari Mesa ti anakna a lalaki iti apuy agingga a natay isuna. Inaramidna daytoy a kas maysa a daton kenni Chemosh, a palso a dios ti Moab. Ti kaipapanan daytoy a salaysay ket mabalin a maipalawag. (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Isu a naadda ti nakaro a pungtot a maibusor iti Israel

Adda ti dua a mabalin a nakaunget ditoy: 1) Dagiti soldado a Moabita. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Isu a kasta unay ti pungtot dagiti soldado a Moabita iti Israel” wenno 2) ti Dios. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Isu a kasta unay ti pungtot ti Dios idi iti Israel” (Kitaen: Abstract Nouns)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:03]]

2 Kings 4

2 Kings 4:1-2

kadagiti annak dagiti profeta

Saan a kayat a sawen daytoy nga annak ida dagiti profeta, ngem ketdi, isuda ket maysa a bunggoy dagiti profeta. Kitaenyo no kasanoyo nga impatarus daytoy a ragup ti sasao idiay 2:3. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “dagiti profeta” (Kitaen: Idiom)

Awan a pulos iti adda iti balay ti adipenmo

Dakdakamaten ti babai ti bagina a kas adipen ni Eliseo tapno ipakitana kenkuana ti panagraemna.

Awan a pulos iti adda iti balay ti adipenmo, malaksid iti sangaputik a lana

Daytoy ket nalabes a panangisao. Ti laeng napateg a banag nga adda kenkuana ket ti sangaputik a lana. (Kitaen: Hyperbole)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:3-4

masapul a sumrekkayo

Ti kayat a sawen daytoy ket sumrekda iti balayda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “nasken a sumrekkayo iti balayyo” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:5-6

dagiti pagkargaan

“dagiti burnay”

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:7

iti tao ti Dios

Ti dakdakamatenna daytoy ket ni Eliseo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Ni Eliseo, a tao ti Dios” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

pagbiaganyo kadagiti annakmo ti nabati

Ti kayat a sawen daytoy ket usaren ti kuarta a paggatang kadagiti banbanag a kasapulda, kas iti taraon ken kawes. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “usarenyo ti nabati a kuarta a para iti kasapulam ken kadagiti annakmo nga agbiag” (Kitaen: Idiom)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:8-9

Sunem

Daytoy ket nagan ti maysa a siudad. (Kitaen: How to Translate Names)

inawis ti babai isuna a makipangan kenkuana

Ti kayat a sawen daytoy ket kiniddawna kenkuana nga agsardeng ken makipangan kenkuana iti balayna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “kiniddaw ti babai kenkuana a mapan iti balayna tapno mangan” (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

lumabas

“nagdalliasat nga agturong idiay Sunem”

Kitaem, ita maamirisko

“Ita, maawatakon”

a kanayon a lumablabas

“ti kanayon nga agdaldalliasat”

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:10-11

Sapasap a pakaammo:

Itultuloy ti babai a baknang ti makisasao iti asawana maipanggep kenni Eliseo.

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:12-13

Gehazi

Daytoy ket nagan ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Ayabam daytoy a Sunamita

“Ayabam ti Sunamita a babai.” Dakdakamaten daytoy ti babai a taga-Sunem a pakinanaedan ni Eliseo.

Naaramidmo amin dagitoy a pakaseknan a mangaywan kadakami

Dakdakamaten ti ragup ti sasao nga “amin dagitoy a pakaseknan” dagiti banbanag nga inaramid ti babai para kenni Eliseo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Impakitam ti kabaelam a mangtaripato kadakami” (Kitaen: Idiom)

Kayatmo kadi a katungtongenmi para kenka

Ditoy, damdamagen ni Eliseo no kayat ti babai a makisarita isuna iti ari wenno iti komadante ti armada tapno agkiddaw iti agpaay kenkuana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Agkiddawkami para kenka” (Kitae: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Agnanaedak kadagiti tattaok.

Ipakpakaammo ti babai a saanna a kasapulan iti aniaman a banag gapu ta tultulongan isuna ti pamiliana kadagiti kasapulanna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “agbibiagakak a kaduak ti pamiliak, ket gapu ta ay-aywanandak, awanen ti kasapulak.” (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:14-16

apok ken tao ti Dios

Us-usaren ti babai dagitoy dua nga agpada a nagan a mangdakamat kenni Eliseo.

iti adipenmo

Dakdakamaten ti babai ti bagina a kas adipen isuna ni Eliseo a mangipakitana kenkuana ti panagraemna.

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:17-20

Ti ulok, ti ulok

Imbaga ti ubing daytoy gapu ta nasakit ti ulona. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Nasakit ti ulok! Nasakit ti ulok!” (UDB) (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:21-22

iti pagiddaan ti tao ti Dios

Daytoy ket ti pagiddaan iti siled nga insaganana idi para kenni Eliseo idi nagdaliasat isuna a mapan iti Sunem.

ti tao ti Dios

Ni “Eliseo, a tao ti Dios”

makapanak a dagus iti tao ti Dios ket kalpasanna makasubliak.

Imbaga ti babai iti asawana a mapanna kitaen ni Eliseo ngem saanna nga imbaga a mapan isuna gapu ta natay ti anakda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “tapno makaapanak a dagus iti tao ti Dios kalpasanna ket agsubliak.” Ngem saanna nga imbaga iti asawana a natayen ti anakda.” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:23-24

Saan a bale

ibagbaga ti babai daytoy, ta ammona a daytoy ti pasamak no aramiden ti asawana ti kiddawna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Saanka a madangan aramidem ti kiddawko” (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

sinilyaanna ti asno

Saan a ti babai ti nangikabil iti silyeta iti asno, ngem ketdi ti adipenna i nangikabil iti silyeta para kenkuana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “ti adipen ti babai ti nangikabil ti silyeta iti asno” (Kitaen: Metonymy)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:25-26

Isu a napan isuna ket nakadanon iti ayan iti tao ti Dios idiay Bantay Carmel

“Isu a nagdaliasat isuna a napan idiay Bantay Carmel nga ayan ni Eliseo, a tao ti Dios”

Isu nga idi nakita ti tao ti Dios ti babai iti saan unay nga adayo

Kabayatan nga adayo pay laeng ti babai, nakita isuna ni Eliseo a sumungsungad”

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:27

iniggamanna ti sakana

Ti kayat a sawen daytoy ket nagparintumeng wenno nagpakleb isuna iti sangoananna ket iniggamanna ti sakana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “nagpakleb isuna iti sangoananna ket inyarakupna dagiti imana iti sakana”

inlimed Yahweh daytoy a parikut ken awan ti imbagana kaniak

Nakita ni Eliseo a maparikutan ti babai ngem inlimed ni Yahweh kenkuana ti pakaiggapuan ti parikutna.

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:28-29

Dimmawatak kadi kenka iti anak, apok? Saanko kadi nga imbaga, 'Saannak nga ulbodan'?

Sarsaritaen ti babai ti maipanggep iti panagsaritada kenni Eliseo idi imbagana a maaddaan isuna iti anak. Dagitoy a saludsod ket mabalin a maisurat a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Saanko a dinawat kenka nga ikkannak iti anak a lalaki, ngem imbagak kenka a saanka nga agulbod kaniak!” (Kitaen: Rhetorical Question)

agrubuatka

agsagana nga agdaliasat

No adda masabatmo a lalaki, saanmo a kablaawan isuna, ken no adda mangkablaaw kenka, saanmo a sungbatan.

Kayat ni Eliseo a partakan ni Gehazi ti agdalliasat no mabalbalin, nga uray agsardeng a makitungtong iti siasinoman.

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:30-31

Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, ken kas sibibiagka

“Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon ken kas sibibiagka.” Ditoy, Idildilig ti babai iti kinasigurado a sibibiag ni Yahweh ken Eliseo iti kinasigurado iti ibagbagana. Daytoy ket maysa a wagas iti napasnek a panagkari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Sipapasnek nga ikarik” (Kitaen: Simile)

ngem saan a nagsao wenno nakangeg ti ubing

Ti kayat a sawen daytoy ket saan a sibibiag ti ubing. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “ngem saan a nangipakita ti ubing iti aniaman a pagilasinan a sibibiag isuna” (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Saan a mariing

Ditoy ti pannakatay ket naibaga a kasla nakaturog. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “natay pay laeng” (Kitaen: Euphemism)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:32-34

Isu a simrek ni Eliseo ket inrekepna ti ridaw nga ayan iti ubing

“Isu a napan ni Eliseo nga is-isuna iti siled a nakaiddaan ti ubing, inrekepna ti ridaw”

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:35-37

impaklebna ti bagina iti ubing a lalaki

“iniddaana manen iti ubing a lalaki”

ti Sunamita

“ti Sunamita a babai”

Ket nagpakleb ti babai iti daga iti sakaananna ken nagkurno isuna iti daga

Nagpakleb ti babai iti sangoanan ni Eliseo kas pakakitaan iti kasta unay a panagraem ken panangbigbigna kenkuana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Ket nagkurno isuna iti sangoanan ni Eliseo tapno ipakitana kenkuana ti panagyamanna” (Kitaen: Symbolic Action)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:38-39

dagiti annak dagiti profeta

Saan a kayat a sawen daytoy nga annak ida dagiti profeta, ngem ketdi, isuda ket bunggoy dagiti profeta. Kitaenyo no kasanoyo nga impatarus daytoy a ragup ti sasao idiay 2:3. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “ti bunggoy dagiti lallaki a profeta” (Kitaen: Idiom)

sidaen

Daytoy ket karne ken natnateng a mailuto nga adda iti digona.

balang a lanut

Dagitoy ket natnateng a balang, kayatna a sawen a saan nga inmula ti tao dagitoy.

nga umanay a maisab-ok ti kagayna.

Impangatona ti gayadan ti kagayna agingga iti siketna tapno adda pangikargaanna iti ad-adu pay a balang a bunga ngem iti mabalin nga awiten dagiti imana.

ngem saanda nga ammo no ania a kita dagitoy

Sipud ta saanda nga ammo no ania a kita ti balang a bunga ken saanda nga ammo no natalged a kanen wenno saan. “ngem saanda nga ammo no nasayaat wenno dakes a kanen” (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:40-41

adda makapatay iti dungdong

Ti kayat a sawen daytoy ket adda maysa a banag iti banga a makapatay kadakuada,. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas:“Adda ti maysa a banag iti banga a makasabidong kadatayo” (UDB) (Kitaen: Metonymy)

Inkabilda daytoy iti dungdong

“Inlaokna daytoy iti sidaen nga adda iti dungdong”

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 4:42-44

Baal Salisa

Daytoy ket nagan ti maysa a siudad. (Kitaen: How to Translate Names)

a kaburburas

“naaramid manipud iti bukbukel a kaburburas”

kaburburas a bukel

“kaburburas a bunga ti trigo.” Dakdakamatenna daytoy ti trigo a kaburburas.

Ania, idasarko kadi daytoy iti sangoanan ti sangagasut a lallaki?

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Saan nga umanay dayta nga ipakan iti sangagasut a lallaki!” (Kitaen: Rhetorical Question)

ti tao ... ni Yahweh

Ditoy, nadakamat ni Yahweh babaen iti kinunana. AT: “Yahweh” (Kitaen: Metonymy)

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:04]]

2 Kings 5

2 Kings 5:1-2

iti panagkita ti amona

Dakdakamaten ti "panagkita" iti ari no ania ti panpanunotenna maipapan iti maysa a banag. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "iti kapanunotan ti ari" (Kitaen: Synecdoche)

agsipud ta babaen kenkuana ket inyeg ni Yahweh ti balligi iti Aram

Ditoy, dagiti armada ti Aram ti dakdakamaten ti sao nga "Aram". Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "gapu ta babaen kenni Naaman, inyeg ni Yahweh ti balligi kadagiti armada ti Aram"

Rimmaut.....dagiti Arameo

Ditoy, dakdakamaten ti dagiti "Arameo" ket dagiti armada ti Aram. (Kitaen: Synecdoche)

Rimmaut a binunggo-bunggoy

"iti babassit a bungoyda a dumarup." Kayat a sawen daytoy ket bassit a bunggoy a mapan rumaut iti kabusor.

2 Kings 5:3-4

Imbaga ti ubing a babai iti amona a babai

Ti babai a nagtaud iti Israel, nga inyawid dagiti soldado nga Arameo ket nakisao iti asawa ni Naaman.

ti apok

Dakdakamaten ti "apo" ditoy ni Naaman.

2 Kings 5:5-6

mangipatulodak ti surat

Ipatulod ti ari ti surat kenni Naaman iti iyaapanna iti ari ti Israel. AT: "Mangipaw-itak ti surat kenka" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

sangapulo a talento a pirak, innem a ribo a pidaso a balitok

"10 a talento ti pirak, 6,000 a kapisi ti balitok." Mabalin nga isurat daytoy iti agdama a pagrukodan. AT: "340 a kilo ti pirak, 6,000 a pidaso ti balitok.

2 Kings 5:7

rinay-abna ti kawesna

Masansan a pisangen dagiti tattao dagiti kawesda no mariribukanda unay. AT: "pinisangna ti kawesna a mangipakita ti pannakariribukna" (Kitaene: Symbolic Action)

Siak kadi ti Dios, a pumatay ken agpabiag, ta kayat daytoy a tao nga agasak ti ketong ti maysa a tao?

Us-usaren ti ari daytoy a "rhetorical question" a mangiyunay-unay a ti kiddaw ti ari ti Aram ket nalabes ken maysa a banag a saanna kabaelan nga aramiden. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Mabalin nga ipagarup ti ari ti Aram a maysaak a Dios, nga addaan iti pannakabalin a mangrimbaw iti patay ken biag! Kayatna nga agasak ti ketong daytoy a tao, ngem saanko a kabaelan nga aramiden dayta." (Kitaen: Rhetorical Question)

Kasla bumirbirok isuna ti pangrugian ti panakisinnuppiatna kaniak"

Saan a pinati ti ari ti Israel ti kiddaw a paimbagen ni Naaman ti pudno a panggep ti surat. Pinanunotna a ti pudno a panggepna ket mangirugi iti gubat. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Kasla agbirbirok isuna ti rason a mangrugi iti pannakigubat kaniak. (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 5:8-10

Sapasap a Pakaammo:

Makisarsarita ni Eliseo iti Ari ti Israel maipapan kenni Naaman.

Apay a rinay-abmo ti kawesmo?

Us-usaren ti ari daytoy a "rhetorical question" a mangiyunay-unay iti ari a saan a masapul a mariribukan isuna ket pisangenna ti kawesna." Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Saan a kasapulan a mariribukan ket pisangem ti kawesmo." (Kitaen: Rhetorical Question)

ket madalusanka

kayat a sawen daytoy a saanen a narugit ni Naaman. Ti tao nga imbilang ti Dios a saan a maikari a naespirituan wenno narugitan ket naibaga a kasla ti tao ket napisikalan a narugit. Ibilbilang ti Dios a narugit ti tao nga addaan iti ketong. (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 5:11-12

Kitaem

Nausar daytoy a sao ditoy a mangiturong ti imatang ti maysa a tao iti sumaruno a maibaga. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Denggem" (Kitaen: Idiom)

ti nagan ni Yahweh

Nadakamat ditoy ti Yahweh babaen iti naganna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Yahweh" (Kitaen: Metonymy)

Saan kadi a nadaldalus ti Abana ken Farpar, dagiti karayan ti Damascus, ngem kadagiti amin a danum ti Israel?

Us-usaren ti Naaman daytoy a "rhetorical question" a mangiyunay-unay a nasaysayaat dagiti karayan ti Abana ken Farpar ngem ti Karayan Jordan. Mabalin daytoy nga isurat a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Dagiti karayan ti Abana ken Farpar iti pagiliak nga Aram ket nadaldalus ngem iti aniaman kadagiti karayan ti Israel! (Kitaen: Rhetorical Question)

Abana ken Farpar

Dagitoy ket nagan dagiti karayan. (Kitaen: How to Translate Names)

Saanak kadi a mabalin nga agdigos kadagidiay ket madalusanak?

Us-usaren ni Naaman daytoy a "rhetorical question" a mangiyunay-unay a nalaklaka isuna nga agdigos kadagiti sabali a karkarayan. Mamati isuna nga iti panagdigosna kadagitoy ket maagasan isuna kas iti pannakaagasna iti panagdigosna iti Karayan Jordan. Mabalin daytoy nga isurat a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Nagdigosak la koman kadagidiay ket naagasannak wenno umimbagak!" wenno "nalaklaka a nagdigosak kadagidiay ket naagasannak!" (Kitaen: Rhetorical Question and Irony)

pimmanaw a makaunget unay

"makaung-unget unay bayat ti ipapanawna"

2 Kings 5:13-14

Amak

Dagiti adipenna ket mangipakpakita ti panagraem kenni Naaman babaen iti panangawag kenkuana iti "amak" wenno "maestro."

saan aya nga aramidem

Us-usaren ti adipen daytoy a saludsod a siaannad mangtubngar kenni Naaman. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "sigurado nga inaramidmo daytoy!" (Kitaen: Rhetorical Question)

Saan ketdin a nalaklaka no

Idildilig ti adipen nga ad-adda koma nga agtulnog ni Naaman iti nalaklaka a bilin gapu ta situtulok isuna nga agtulnog iti narigrigat a bilin. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ad-adda koma nga rumbeng nga agtulnogka" wenno " Saan kadi nga ad-adda koma nga agtulnogka" (Kitaen: Ellipsis)

Saan ketdin a nasaysayaat no aramidem ti ibagbagana kenka a 'Bumatokka laeng ket madalusanka?

Us-usaren ti adipen daytoy a "rhetorical question" a mangiyunay-unay kenni Naaman a masapul a tungpalenna ti bilin ni Eliseo. Daytoy a saludsod ket mabalin nga isurat a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ad-adda koma a situtulokka a mangtungpal no ibagbagana kenka a 'Bumatokka laeng ket madalusanka.' " (Kitaen: Rhetorical Question)*

ti tao iti Dios

"Ni Eliseo, a tao ti Dios"

Simmalu-at manen ti lasagna kas iti lasag ti maysa nga ubing

Ibagbaga daytoy no kasano ti kinalammuyot ti kudil ni Naaman kalpasan nga immimbag isuna babaen iti pinangidildilig daytoy iti kudil ti maysa nga ubing. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Napasubli wenno nabaliwan manen ti lasagna ket kasla kalammuyot ti lasag ti maysa nga ubing" wenno "Immimbag manen ti kudilna ket kas kalammuyot ti kudil ti maysa nga ubing" (Kitaen: Simile)

Ti lasagna

"Ti kudilna"

naimbagan isuna

AT: "napukawen ti ketongna" (Kitaen: Active wenno Passive)

2 Kings 5:15-16

Kitaem

Nausar daytoy a sao ditoy a mangiturong ti imatang ti maysa a tao iti sumaruno a maibaga. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Denggem" (Kitaen: Idiom)

awan ti Dios iti entero a lubong malaksid iti Dios ti Israel

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ti Dios ti Israel ket isu laeng ti pudno a Dios!" (Kitaen: Double Negatives)

"Iti nagan ni Yahweh a sibibiag iti agnanayon, a pagserserbiak

Ditoy, idildilig ni Eliseo ti kinapudno a sibibiag ni Yahweh iti kinapudno a saan isuna (Eliseo) nga umawat iti aniaman a sagut manipud kenni Naaman.Maysa daytoy a wagas ti napasnek a panagkari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: " "Iti nagan ni Yahweh a sibibiag iti agnanayon, a pagserserbiak, ikarik kenka," (Kitaen: Simile)

saanak nga umawat iti aniaman

Kayat a sawen daytoy a saan isuna nga umawat iti aniaman a sagsagut. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Saanak a mangala ti aniaman a sagut" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

2 Kings 5:17-19

No saan

Mabalin nga inayon dagiti mapukpukaw a sasao. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "No saanmo nga awaten wenno alaen dagiti sagut nga inyegko para kenka" (Kitaen: Ellipsis)

dawatek ngarud kenka nga ipalubosmo a maikkan daytoy adipenmo

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "maikkanak koma" wenno "maaddaanak koma" (Kitaen: Active or Passive)

A maikarga iti dua a mulo

Kidkiddawen ni Naaman a mangala iti daga manipud Israel ket isakona nga awiten ti dua a mulo nga iyawidna. Pangpanggepenna ti mangpatakder ti altar iti rabaw ti daga. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "adu a daga manipud Israel a kabaelan nga awiten dagiti dua a mulo, tapno makaipatakderak ti altar para kenni Yahweh." (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

daytoy adipenmo

Dakdakamaten ni Naaman ti bagina a kas adipen ni Eliseo tapno padayawanna ni Eliseo.

saanen nga agidaton .... iti daton a mapuoran wenno sakripisio iti siasinoman a dios no di ket kenni Yahweh laeng

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "agidaton laeng kadagiti daton a mapuoran kenni Yahweh" (Kitaen: Double Negatives)

inton ... ti arik

Dakdakamaten daytoy ti ari ti Aram, ti ari a pagserserbian ni Naaman.

agsadsadag kaniak

"kibkibinen wenno kuykuyogen." Kayat a sawen daytoy a tultulongan ni Naaman ti ari idi napan nagrukbab idiay balay ti Rimmon gapu ta mabalin a lakayen wenno masakit ti ari.

Mapanka a sikakapia

"Agawidkan ket saanka nga agdanag" wenno "Pumanawka nga awanan ti buteng"

2 Kings 5:20-22

Gehasi

Ipatarus daytoy a nagan ti lalaki a kas iti panangipatarusmo idiay 4:12. (Kitaen: How to Translate Names)

Kitaem

Nausar daytoy a sao ditoy a mangiturong ti imatang ti maysa a tao iti sumaruno a maibaga. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Denggem" (Kitaen: Idiom)

pinalubosan .....daytoy a Naaman nga Arameo

"pinalubosanna a pimmanaw ni Naaman nga awan an-aniamanna"

manipud kadagiti imana

Ditoy, ni Naaman ket nadakamat babaen iti imana tapno maiyunay-unay ti aramid a panangited. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "manipud kenkuana" (Kitaen: Synecdoche)

Iti nagan ni Yahweh a sibibiag iti agnanayon

Ditoy, idildilig ni Gehasi ti kinapudno a sibibiag ni Yahweh iti kinapudno iti inkeddengna nga aramiden. Maysa daytoy a wagas ti napasnek a panagkari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: " "Iti nagan ni Yahweh a sibibiag iti agnanayon, ikarik " (Kitaen: Simile)

kadagiti annak dagiti profeta

Saan a kayat a sawen daytoy nga annak ida dagiti profeta, ngem ketdi, isuda ket bunggoy dagiti profeta. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy a ragup ti sasao idiay 2:3. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "manipud kadagiti profeta sadiay" (Kitaen: Idiom)

Pangngaasim ta ikkam ida ti maysa a talento a pirak ken dua a pagsukatan a kawes

Dawdawaten ni Gehasi kenni Naaman nga itedna dagitoy a banbanag kenkuana tapno alaenna dagitoy ket itedna dagitoy kadagiti profeta. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Pangngaasim ta ikkannak iti maysa a talento ti pirak ken dua a pagsukatan a kawes nga itedko kadakuada" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Kitaem

Nausar daytoy a sao ditoy a mangiturong ti imatang ti maysa a tao iti sumaruno a maibaga. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Denggem" (Kitaen: Idiom)

maysa a talento a pirak

Mabalin nga isurat daytoy iti agdama a pagrukodan. "34 a kilo ti pirak" (Kitaen: Biblical Weight)

2 Kings 5:23-25

dua a talento

Mabalin nga isurat daytoy iti agdama a pagrukodan. Pirak dagitoy a talento. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "dua a talento a pirak" wenno "68 a kilo a pirak" (Kitaen: Biblical Weight and Ellipsis)

Pinilit ni Naaman ni Gehasi

Pinilit ni Naaman isuna a mangala kadagiti sagut. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Pinilit ni Naaman ni Gehasi a mangala kadagiti sagut" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

daytoy adipenmo

Dakdakamaten ni Gehasi ti bagina ditoy a kas adipen ni Eliseo.

2 Kings 5:26-27

Saan kadi nga adda kenka ti espirituk idi imbaw-ing ti lalaki ti karwahena tapno sabtennaka?

Us-usaren ni Eliseo daytoy a "rhetorical question" a mangiyunay-unay a pinalubusan ni Yahweh ni Eliseo tapno makitana ti inaramid ni Gehasi. Mabalin nga isurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Naamirismo koma a mabalin a nakitanaka ti espirituk idi insardeng ni Naaman ti karwahena ket kinasaritanaka." (See: Rhetorical Question)

Daytoy kadi ti tiempo nga umawat iti kuarta ....... babbai nga ad-adipen?

Us-usaren ni Eliseo daytoy a "rhetorical question" a mangiyunay-unay a saan a daytoy ti tiempo nga umawat wenno mangala kadagiti sagut. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Saan a daytoy ti tiempo nga umawat wenno mangala kadagiti sagut .....kadagiti babai nga adipen?." (Kitaen: Rhetorical Question)

ti ketong ni Naaman ket kumpet kenka ken iti amin a kaputotam

Sarsaritaen daytoy ti pannakaadda iti ketong ni Gehasi ken dagiti kaputotanna a kasla naala ti ketong ni Naaman manipud kenkuana ket naited kenni Gehasi. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "sika ken dagiti kaputotam ket maaddaan ti ketong, kasla ti kaadda ti ketong ni Naaman"

Isu a pimmanaw ni Gehasi iti sangoanan

Dakdakamaten ti ragup ti sasao nga "iti sangoananna" ti disso a pakakitaan ni Eliseo kenni Gehasi. Kayat a sawen daytoy a pimmanaw ni Gehasi iti siled nga ayan ni Eliseo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: " Idi pimmanaw ni Gehasi iti siled, isuna ket" (Kitaen: Idiom)

kasla kapuraw iti niebe

Pagpurawen iti ketong ti kudil. Ditoy, naidilig ti kudil ni Gehasi nga addaan iti ketong iti maris ti niebe. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "addaan ti kudil a kas kapuraw ti niebe" (Kitaen: Simile)

2 Kings 6

2 Kings 6:1-3

dagiti annak dagiti profeta

Saan a kayat a sawen daytoy nga annak ida dagiti profeta, ngem ketdi, bunggoy ida dagiti profeta. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy a ragup ti sasao idiay 2:3. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ti bunggoy dagiti profeta" (Kitaen: Idiom)

mapan idiay Karayan Jordan

Dakdakamaten daytoy ti lugar iti abay ti Karayan Jordan. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "mapantayo idiay abay ti Karayan Jordan" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

kadagiti adipenmo

Dakdakamaten ditoy ti maysa kadagiti profeta ti maysa kadagiti annak dagiti profeta a kas adipen ni Eliseo tapno maipakita kenni Eliseo ti panagdayaw.

2 Kings 6:4-5

Sapasap a Pakaammo:

Simmurot ni Eliseo kadagiti profeta a nagpukan kadagiti kaykayo.

natinnag ti ulo ti wasay iti danum

Dakdakamaten ti ulo ti wasay ti tadem iti wasay. Kayat a sawen daytoy a limmukay ti ulo ti wasay manipud iti putanna ket natnag iti danum. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "naisina ti ulo ti wasay manipud iti putanna ket natnag iti danum"

Ayna

Imbaga ti lalaki daytoy a mangipakita a nariribukan ken naupay isuna idi. No addaankayo iti wagas a mangiyebkas iti daytoy a rikna iti bukodyo a lengguahe, mabalinyo daytoy nga usaren ditoy.

daytoy ket bulod

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "binulodko daytoy" (Kitaen: Active wenno Passive)

2 Kings 6:6-7

Kinuna ngarud ti tao ti Dios

"Isu a sinaludsod ni Eliseo a tao ti Dios"

Nangputed ngarud ni Eliseo ti ruting, impuruakna daytoy iti danum, ket pinatapawna ti landok.

Us-usaren ti Dios ni Eliseo a mangaramid kadagiti milagro. Timpaw ti ulo ti wasay iti rabaw ti danum ket nagtalinaed daytoy sadiay tapno mapidut daytoy ti profeta.

2 Kings 6:8-9

Ita, ti ari ti Aram ket mangirugrugi idi iti gubat maibusor iti Israel

"Idi ti ari ti Aram ket makigubgubat iti Israel,"

Ita

Nausar daytoy a sao ditoy a mangmarka ti pagsardengan ti kangrunaan a paset ti istoria. Ditoy, rugrugian ti nangisurat ti mangibaga ti baro a paset ti istoria.

a kunana, "Agkampoakto iti kastoy ken kastoy a lugar

Ibagbaga ti ari ti Aram kadagiti mammagbagana ti pangipatakderanda iti kampo. Ditoy, ti ragup ti sasao a "kastoy ken kastoy" ket maysa a wagas a mangdakamat iti pakaammo iti lokasyon ti kampo asaanen nga isurat pay daytoy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “ket imbagana kadakuada no sadino ti pakasarakan iti kampona" (Kitaen: Direct ken Indirect Quotations)

ti tao ti Dios

"Ni Eliseo ti tao ti Dios"

Agannadkayo a saan a magna iti dayta a lugar, ta sumalsalog sadiay dagiti Arameo

Ammo ni Eliseo ti husto a lugar a pagkampoan dagiti Arameo ket pinakdaaran ti ari ti Israel dagiti soldadona a liklikanda dayta a disso.

2 Kings 6:10-11

Saanyo kadi nga ibaga kaniak no siasino kadatayo ti umay-ayon iti ari ti Israel?

Ipagpagarup ti ari ti Aram nga adda mangliliput kadagiti soldadona a mangmangted iti impormasyon iti ari dagiti Israelita. Us-usarenna daytoy a "rhetorical question" a mangduktal no siasino dayta a mangliliput. Mabalin nga isurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ibagayo kaniak no siasino kadakayo ti umay-ayon iti ari ti Israel!" wenno "Ibagayo kaniak no siasino kadakayo ti mangipakpakaammo kadagiti panggeptayo iti ari ti Israel." (Kitaen: Rhetorical Question)

ti umay-ayon ti ari ti Israel

Ti kayat a sawen ti "panangayon iti maysa a tao" ket panagbalin a napudno iti dayta a tao. Iti daytoy a pasamak, kayatna a sawen a mangmangtedda iti pakaammo a makatulong iti ari ti Isarel. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ket tultulongan iti ari ti Israel" wenno "ket napudno iti ari ti Israel" (Kitaen: Idiom)

2 Kings 6:12-13

Saan

Ibagbaga ti adipen nga awan kadagiti soldado ti ari ti mangmangted iti impormasyon iti ari ti Israel. AT: "Awan kadakami" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

apok nga ari

Dakdakamaten daytoy ti ari ti Aram.

dagiti sasao nga ibagbagam iti siledmo

"dagiti ibagam no agmaymaysaka iti bukodmo a siled"

tapno makaibaonak kadagiti lallaki a mangtiliw kenkuana

Agplanplano wenno agpangpanggep ti ari a manginbaon iti lallaki a mangtiliw kenni Eliseo para kenkuana. Saan a nagplano ti ari nga isuna ti mangtiliw kenkuana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Mabalinak a mangibaon iti lallaki a mangtiliw kenkuana" (Kitaen: Metonymy)

Kitaem

Nausar ditoy daytoy a sao a mangiturong ti imatang ti ari iti sumaruno a maibaga. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Denggem" (Kitaen: Idiom)

adda isuna idiay Dotan

"Adda ni Eliseo idiay Dotan"

Dotan

Daytoy ket nagan ti maysa a siudad. (How to Translate Names)

2 Kings 6:14-16

Isu .... ti ari

Dakdakamaten daytoy ti ari ti Aram.

ti tao ti Dios

"ni Eliseo" wenno "Ni Eliseo ti tao iti Dios

pagammoan

Ti sao a "pagammoan" ditoy ket mangipakpakita a ti adipen ket naklaat iti nakitana.

nakariing a nasapa .... ket rimmuar, pagammoan

"bimmangon a nasapa iti bigat ken rimmuar ket nakitana"

kinuna ti adipen kenni Eliseo

Nagsubli iti uneg ti balay ti adipen tapno ibagana kenni Eliseo ti nakitana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Nagsubli ti adipen iti uneg ket imbagana kenni Eliseo. (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

ad-adu dagiti kaduatayo ngem dagidiay a kakaduada

Iti gubatan, ti kayat a sawen ti "panangayon iti maysa a tao" ket makiranget nga umay-ayun kadakuada. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ad-adu dagidiay nga umay-ayon kadatayo ngem kadagiti umay-ayon kadakuada" (Kitaen: Idiom)

2 Kings 6:17-19

lukatam dagiti matana tapno makitana

Dawdawaten ni Eliseo a makita koma ti adipenna dagiti banbanag a saan a makita dagiti dadduma a tattao, nangruna dagiti kabalio ken karuwahe ti apuy nga adda iti aglawlawda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "makakita koma isuna" (Kitaen: Idiom)

ket nakitana. Adtoy

"ket makitana. Ti nakitana idi ket"

Adtoy

Ti sao nga "adtoy" ditoy ket mangipakpakita a ti adipen ket naklaat gapu iti nakitana.

napno ti bantay kadagiti kabalio

"nasaknapan dagiti igid dagiti ban-bantay kadagiti kabalio"

iti likmot ni Eliseo

Dakdakamaten daytoy ti siudad nga ayan ni Eliseo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "iti lawlaw wenno likmot ti siudad nga ayan ni Eliseo" (Kitaen: Metonymy)

dagitoy a tattao

Dakdakamaten daytoy dagiti soldado nga Arameo.

Pagbulsekem dagitoy a tattao

Dakdakamaten daytoy ti panangpabulsek kadakuada ni Yahweh tapno saanda a makakita a nalawag.

Saan a daytoy ti dalan, wenno ti siudad

Tiktikawen ni Eliseo dagiti Arameo babaen iti panangibagana kadakuada nga awanda iti siudad a sapsapulenda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Saan a daytoy ti dalan, wenno ti siudad a birbirukenyo" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 6:20-21

"Napasamak nga idi"

"Kalpasanna"

luktam dagiti mata dagitoy a tattao tapno makakitada

Dawdawaten ni Eliseo a paglawagen manen ni Yahweh ti panagkita dagiti tattao. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "palubusam a makakita dagitoy a tattao". (Kitaen: Idiom)

Linukatan ni Yahweh dagiti matada ket nakitada

Pinalubusan ni Yahweh dagiti tattao a makakita manen a silalawag. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Inikkat ni Yahweh ti kinabulsekda" wenno "Impalubos ni Yahweh a makakitada a silalawag" (Kitaen: Idiom)

adtoy

Ti sao nga "adtoy" ditoy ket mangipakpakita a naklaat dagiti Arameo iti nakitada.

idi nakitana ida

"idi nakitana dagiti soldado nga Arameo"

Amak

Makisasao ti ari kenni Eliseo a profeta ken aw-awaganna isuna nga "amak" a mangipakita iti panagraem.

rumbeng kadi a papatayek ida? Rumbeng kadi a papatayek ida?

Ditoy, dakdakamaten ti ari ti israel iti armadana a kas ti bukodna a bagi. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Rumbeng kadi a bilinek ti armadak a papatayenda dagitoy a kabusor a soldado?" (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 6:22-23

Simmungbat ni Eliseo

Sungsungbatan ni Eliseo ti saludsod ti ari ti Israel.

Papatayem kadi dagiti natiliwmo a balud babaen kadagiti kampilan ken baim?

Us-usaren ni Eliseo daytoy a "rhetorical question" a mangiyunay-unay iti ari a saanna koma a papatayen dagitoy a tattao. Mabalin nga isurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Saanmo a papatayen dagiti tattao a natiliw a kas balud iti gubatan, isu a saanmo a rumbeng a papatayen dagitoy a tattao" (Kitaen: Rhetorical Question

dagiti natiliwmo a balud babaen kadagiti kampilan ken baim

Ibagbaga daytoy dagiti soldado iti ari ti mangtiltiliw kadagiti tattao a maibalud a kasla ti ari a mismo ti nangtiliw kadakuada. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "dagiti soldadom ket nakatiliw kadagiti balud babaen kadagiti kampilan ken panada" (Kitaen: Metonymy)

babaen kadagiti kampilan ken panam

Dagitoy dagiti armas a maus-usar iti gubat. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "iti gubat babaen kadagiti kampilan ken panayo" (kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Mangikabilka iti tinapay ken danum iti sangoda, tapno mangan ken uminumda

Dakdakamaten ti "tinapay" ditoy ti sapasap a taraon. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ikkam ida ti taraon a kanenda ken danum nga inumenda," (Kitaen: Synecdoche)

mapanda iti apoda

Dakdakamaten daytoy ti ari ti Aram.

Isu a nangisagana ti ari iti adu a taraon para kadakuada

Binilin ti ari dagiti adipenna a mangisagana ti taraon. Saan nga isuna a mismo ti nangisagsana nangisagsana ti taraon. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ket binilin ti ari dagiti adipenna a mangisagana iti adu a taraon para kadakuada" (Kitaen: Metonymy)

Saanen a nagsubli …..iti atiddog a panawen iti daga ti Israel

Kayat a sawen daytoy a saandan a rinaut ti Israel iti nabayag a panawen. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "nagsardengda a mangdardarup iti daga ti Israel iti nabayag a panawen" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 6:24-26

Ben Hadad

Ti nagan iti ari ti Aram. Ti kayat a sawen ti naganna ket "anak ni Hadad." (Kitaen: How to Translate Names)

rinautda ti Samaria

Rinaut ti ari ken dagiti armadana ti Samaria. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "dinarupda ti Samaria" (Kitaen: Synecdoche)

Adtoy

Ti sao nga "adtoy" ditoy ket paalibtakennatayo a mangipangag iti nakakelkellaat a pakaammo a sumarsaruno.

nailako ti ulo ti asno iti

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "aggatad ti ulo ti asno iti" (Kitaen: Active wenno Passive)

walo pulo a pidaso ti pirak

"80 a pidaso ti pirak" (Kitaen: Numbers)

ti kakapat a kab

Mabalin nga isurat daytoy iti agdama a pangrukod. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "kakapat ti maysa a litro" (Kitaen: Biblical Volume)

ti kakapat

"ti maika - 4 a paset" Daytoy ket maysa a paset ti uppat nga agpapada a paset wenno rukod. (Kitaen: Fractions)

lugit ti kalapati iti

Ti mapukpukaw a sao ket mabalin nga inayon. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "nailako ti takki ti kalapati" wenno " ti takki ti kalapati ket aggatad iti" (Kitaen: Ellipsis)

magmagna ..... iti rabaw ti pader

"magmagna iti rabaw ti pader"

apok

Inawagan ti babai ti ari babaen iti daytoy a nagan tapno ipakitana iti ari ti panagraemna.

2 Kings 6:27-29

Kinunana

"Sinungbatan iti ari ti Israel ti babai,"

No saannaka a tulungan ni Yahweh, kasanoka a matulungan?

Us-usaren ti ari daytoy a "rhetorical question" a mangibaga iti babai a saanna a matulungan isuna. Mabalin nga isurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "No saannaka a tultulungan ni Yahweh, saanka ngarud a matulungan." (Kitaen: Rhetorical Question)

Adda kadi aniaman nga agtataud manipud iti pagirikan wenno pagpespesan ti arak?

Us-usaren ti ari daytoy a "rhetorical question" a mangiyunay-unay nga awanen ti taraon. Ditoy, dakdakamaten ti pagirikan ti bukbukel ken ti pagpespesan ti arak. Mabalin nga isurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Awanen a pulos ti agtataud iti pagirikan wenno pagtaltagan wenno iti pagpespesan ti ubas" wenno "Awan ti taraon a maani wenno ubas a maaramid nga arak a mainum." Kitaen: Rhetorical Question)

Intultuloy ti ari

"Kinuna ti ari." Kayat a sawen daytoy nga intultuloyda ti agsasao.

inangermi

"linutomi"

2 Kings 6:30-31

nangngeg .... dagiti sao ti babai

"Nangngegna ti babai a nangibaga no ania ti inaramidna ken ti maysa pay a babai," (Kitaen: Idiom)

rinay-abna dagiti kawesna

Pinisang ti ari ti akinruar a kawesna a mangipakita ti ladingitna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "rinay-abna ti kawesna iti ladingit" (Kitaen: Symbolic Action)

ita, magmagna ti ari iti rabaw iti pader)

Magmagna isuna iti rabaw ti pader ti siudad idi immawag kenkuana ti babai idiay 2 Ar-ari 06:24-26. Ita, intuloyna ti nagnagna iti daytoy.

ket nakitada a nakirsang a lupot iti pang-unega kawesna

Iti panagkawesna iti nakersang a lupot uray iti pang-unegna, impakita ti ari a naladingit unay isuna ken nariribukan. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "addaan isuna iti nakersang a lupot iti uneg ti akin-ruar a kawesna, iti rabaw ti kudilna" wenno "nakakawes isuna iti nakirsang a lupot iti uneg ti kagayna gapu ta mariribukan unay isuna" (Kitaen: Symbolic Action)

"Kastoy koma met ti aramiden ti Dios kaniak, ken ad-adda pay

Ibagbaga ti ari a mangnamnama isuna a dusaen isuna ti Dios ken uray patayenna isuna no saan a matay ni Eliseo a profeta gapu kadagiti banbanag a napasamak iti siudad ti Samaria. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Dusaen ken papatayennak koma ti Dios" (Kitaen: Euphemism)

no ti ulo ni Eliseo nga anak ni Safat ket agtalinaed pay kenkuana ita nga aldaw.

Dakdakamaten daytoy ti pannakapapatay ni Eliseo, nangnangruna ti pannakaputed ti ulona. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "no saan a maputed ti ulo ni Eliseo nga anak ni Safat ita nga aldaw" wenno “No saan pugotan dagiti soldadok ni Eliseo nga anak ni Safat ita nga aldaw” (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 6:32-33

Nangibaon ti ari iti tao manipud iti sangoananna

Ti kayat a sawen ti "Ti kaadda iti denna iti ari" ket ti panagbalin a maysa kadagiti adipen ti ari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "nangibaon ti ari ti Israel iti maysa kadagiti adipenna a kas mensahero" (Kitaen: Idiom)

idi napan ti mensahero kenni Eliseo, kinunana kadagiti panglakayen

Ditoy, makisarsarita ni Eliseo kadagiti panglakayen sakbay a simmangpet ti mensahero iti ari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "idi dandanin sumangpet ti mensahero, kinuna ni Eliseo kadagiti panglakayen" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Kitaenyo no kasano a nangibaon dayta nga anak ti mammapatay iti umay mangputed iti ulok?

Us-usaren ni Eliseo daytoy a "rhetorical question" a mangiturong iti imatang ti mensahero iti ari ken tapno pabainan ti ari. Mabalin nga isurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Kitaenyo, daytoy nga anak ti mammapatay ket nangibaon ti maysa a tao a mangikkat iti ulok!" (Kitaen: Rhetorical Question)

anak ti mammapatay

Kayat a sawen daytoy nga addaan ti ari iti kababalin a mammapatay.Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "daytoy a tao a kasla maysa a mammapatay" wenno "dayta a mammapatay iti tao" (Kitaen: Idiom)

iti mangputed iti ulok

Kayat a sawen daytoy a pugotanda isuna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "a mangputed iti ulok" wenno "a mangpugot kaniak" (Euphemism)

Kitaenyo

Us-usaren ni Eliseo daytoy a sao ditoy a mangiturong iti imatang dagiti panglakayen iti sumaruno a maibaga. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Denggenyo" (Kitaen: Idiom)

ket saanyo nga ilukatan isuna

No irekpan iti ridaw ti maysa a tao, kayatna a sawen a nakarikep daytoy ket saanda a mabalin ti sumrek iti daytoy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "pagtalinaedenyo a nakarikep ti ridaw tapno saan isuna a makauneg" (Kitaen: Idiom)

adtoy, ti mensahero

Ti sao nga "adtoy" ket pagalibtakennatayo iti isasangpet ti mensahero.

ti mensahero ket napan kenkuana

Simmangpet ti mensahero, ken kasta met ti ti ari, kas imbaga ni Eliseo nga aramidenna. Ti kayat a sawen ti ragup ti sasao a "napan kenkuana" ket simmangpetda iti lugar nga ayan ni Eliseo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "simmangpet ti mensahero ken ti ari" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information and Idiom)

Adtoy, daytoy a rigat

"Pudno, daytoy a rigat." Ti sao nga "adtoy" ditoy ket mangnayon iti panangiyunay-unay no ania ti sumarsaruno. Dakdakamaten ti ragup ti sasao a "daytoy a rigat" ti bisin idiay Samaria ken iti panagsagaba nga impaayna.

Apay koma nga agurayak pay laeng kenni Yahweh?

Daytoy nga ari ket usarenna daytoy a "rhetorical question" a mangiyunay-unay a saan isuna a mamati a tulungan ida ni Yahweh. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Apay nga ituloyko pay laeng nga urayen ni Yahweh a tumulong kadatayo? wenno "Saanakon nga aguray pay ti tulong manipud kenni Yahweh!" (Kitaen: Assumed Knowledge kenImplicit Information and Rhetorical Question)

2 Kings 7

2 Kings 7:1-2

mailakonto ti sangkasukat a napino nga arina iti maysa a siklo

Naipakaawat nga agbayad dagiti Israelita iti nalaklaka para kadagitoy a banbanag ngem iti sigud a binayadanda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "aglakonto dagiti tattao iti sangkasukat a napino nga arina iti maysa a siklo ken dua a sukat a trigo iti maysa a siklo" (See: Assumed Knowledge and Implicit Information and Active or Passive)

sangkasukat a napino nga arina...... dua a sukat a trigo

Ditoy, ipatpatarus ti sao a "sukat" ti sao a "takal" a yunit a pangrukod ti namaga a banag a ti kapadana ket 7 a litro. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "7 a litro iti napino nga arina ..... 14 a litro ti trigo" (Kitaen: Biblical Volume)

maysa a siklo

Ti siklo ket maysa a yunit ti dagsen a ti kaibatuganna ket agarup 11 a gramo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "agarup 11 a gramo ti pirak" wenno "maysa a barya a pirak" (Kitaen: Biblical Money)

ti kapitan a a nangkuyog iti ari

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti kapitan a nasinged iti ari" wenno "ti kapitan a personal a katulungan wenno kadua ti ari" (Kitaen: Metaphor)

uray no mangaramid ni Yahweh kadagiti tawa idiay langit

Ti panangpatudo ni Yahweh iti napigsa tapno dumakkel dagiti mula ket naibaga a kasla luklukatan ni Yahweh dagiti tawa idiay langit a pangipbukbokanna iti tudo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "urayno pagtudoen ni Yahweh iti napigsa manipud langit" (Kitaen: Metaphor)

mapasamak kadi met daytoy a banag?

Salsaludsuden ti kapitan daytoy a mangiyebkas iti saanna a panamati. Mabalin nga ipatarus daytoy a "rhetorical question" a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "saanto pulos a mapasamak daytoy!" (Kitaen: Rhetorical Question)

maimatangamto daytoy a mapasamak babaen kadagiti bukodmo a mata

Iyunay-unay ti ragup ti sasao a "kadagiti bukodmo a mata" a sigurado a makita ti kapitan dagiti banbanag nga impadto ni Eliseo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: " maimatangamto a mismo a mapasamak dagitoy a banbanag" (Kitaen: Synecdoche)

ngem saanka mangan iti uray ania iti daytoy

"ngem saanka a mangan iti aniaman iti arina wenno trigo"

2 Kings 7:3-4

Ita

Daytoy a sao ket nausar ditoy a mangmarka iti pagsardengan ti kangrunaan a paset ti istoria. Ditoy, rugrugian ti nagsurat ti mangibaga iti baro a paset iti istoria.

Apay ketdin nga agtugawtayo ditoy agingga a mataytayo?

Uray no adda ti uppat a lallaki, nalabit a maysa laeng kadakuada ti nagsaludsod iti daytoy. Ti saludsod ket "rhetorical" ken mangiyunay-unay a saanda a rumbeng nga aramiden daytoy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Pudno a saantayo koma nga agtugaw ditoy agingga a mataytayo" (Kitaen: Rhetorical Question)

No pagtalinaedendatayo a sibibiag, agbiagtayo, ken no papatayendatayo, mataytayonto laeng

Ibagbaga dagiti uppat a kinetong a lallaki a mabalin a pakanen ida dagiti Arameo tapno agbiagda, wenno mabalin a papatayenda ida, a saan a nakarkaro agsipud ta mataydanto met laeng.

2 Kings 7:5-6

iti sumipnget

Dakdakamaten daytoy ti nasapa pay iti rabii kalpasan iti panaglinnek iti init, ngem sakbay a sumipnget.

kaadaywan a paset

"ti murdong"

impadengngeg ti Apo kadagiti armada nga Arameo ti danarudor dagiti karwahe ken kabkabalio - ken dagiti tagari iti dakkel a bunggoy ti armada

Nakangngeg dagiti armada ti Arameo kadagiti danarudor a kasla uni ti sumungsungad a dakkel a bunggoy ti armada a manggubat kadakuada. Saan a pudno nga armada daytoy, ngem impadengngeg ti Apo kadakuada dagitoy nga uni.

kununada iti tunggal maysa

"imbaga dagiti soldado nga Arameo iti tunggal maysa"

dagiti ari dagiti Heteo ken Egipsio

Dakdakamaten ti sao a dagiti "ari" ditoy dagiti armada kadagitoy a nasion. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti armada dagiti Heteo ken Egipsio" (Kitaen: Metonymy)

umay a maibusor kadatayo

"a manggubat kadatayo"

2 Kings 7:7-8

Sapasap a Pakaammo:

Daytoy ti napasamak kalpasan a pinagpanunot ti Apo dagiti soldado nga Arameo a nangngegda nga adda iti sumungsungad a dakkel a bunggoy ti kabusor nga armada iti kampoda.

idi sumipngeten

Dakdakamaten daytoy ti nasapa pay iti rabii kalpasan iti panaglinnek iti init, ngem sakbay a sumipnget.

nagtakawda

Dakdakamaten daytoy dagiti banbanag nga al-alaen dagiti managsaneb nga armada manipud iti sabali nga armada a pinarmekda. Ditoy, dakdakamaten daytoy ti pirak, balitok ken dagiti kawes."

2 Kings 7:9-11

kamakamennatayo ti pannusa

Ti maysa a tao a mangdusdusa kadagiti uppat a lallaki ket naibaga a ti pannusa ket kasla maysa a tao a mangtiliw kadakuada. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "dusaen datayo dagiti tattao" wenno "maysa a tao ti mangdusa kadatayo" (Kitaen: Metaphor and Personification)

ibaga iti sangkabalayan ti ari

Dakdakamaten ti sao a " sangkabalayan " ditoy dagiti tattao nga agnanaed iti palasio iti ari. AT: "ibaga iti ari ken kadagiti tattaona" (See: Metonymy)

a kas idi

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "a kas iti sigud idi adda pay sadiay dagiti soldado" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

ket kalpasanna, naibaga daytoy iti uneg ti sangkabalayan ti ari

"ket imbaga dagiti tattao iti uneg ti sangkabalayan iti ari" wenno "ket imbaga dagiti tattao iti ari ken kadagiti adda iti palasiona" (Kitaen: Active wenno Passive

2 Kings 7:12-13

ti inaramid ..... kadatayo

"pangpanggependa nga aramiden kadatayo" wenno "inaramidda a mangallilaw kadatayo"

tiliwentayo ida a sibibiag

Kayat a sawen daytoy a tiliwenda dagiti tattao ngem saanda ida a papatayen.

iti lima a kabalio kadagiti natda, a nabati iti siudad

Adu kadagiti kabalio dagiti Israelita ti natay gapu iti panagbisin. Mabalin nga aramiden a nalawag ti kaipapanan daytoy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "dagiti kabalio iti siudad a sibibiag pay" (Kitaen: Assumed Knowledge kenImplicit Information)

Maiyarigda amin kadagiti nabati a tattao iti Israel

Agpada ti gasat dagiti tatao a mapan iti kampo iti Arameo a kas kadagiti dadduma nga Israelita a nagtalined iti siudad. Mabalin a matayda iti bisin, wenno mabalin a papatayen ida dagiti Arameo.

ket kitaentayo ti mapasamak

Ti nalawag a kaipapanan ti pakaammo ket mabalin nga inayon tapno maipalawag ti kayatna a sawen. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas:"tapno makita no pudno ti imbaga dagiti kinetong" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 7:14-15

Sinurotda ida iti Karayan Jordan

"Sinurotda ti dalan a nagdaliasatan dagiti armada nga Arameo a nagturong iti Karayan Jordan"

nagkaiwara iti amin a dalan dagiti kawes ken alikamen

Kayat a sawen daytoy a nakita dagiti lallaki dagitoy a banbanag a naiwara iti dalan bayat ti panagdaliasatda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "adda iti kawkawes ken al-alikamen iti dalan" (Kitaen: Hyperbole)

2 Kings 7:16-17

ket sinamsamda ti adda iti kampo

Dakdakamaten daytoy ti panangal-ala kadagiti banbanag manipud iti naparmek nga armada.

Isu a nailako ti sangkasukat a napino nga arina iti maysa a siklo, ken dua a sukat a trigo iti maysa a siklo

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Isu nga inlako dagiti tattao ti sangkasukat a kasasayaatan nga arina iti maysa a siklo, ken dua a sukat a trigo iti maysa a siklo" (Kitaen: Active or Passive)

sangkasukat a napino nga arina .... dua a sukat a trigo

Ditoy, ipatpatarus ti sao a "sukat" ti sao a "takal" a yunit a pangrukod ti namaga a banag a ti kaibatuganna ket 7 a litro. Mabalin nga ipatarus daytoy a kasT: "7 a litro iti kasasayaatan nga arina ..... 14 a litro ti trigo" (Kitaen: Biblical Volume)

maysa a siklo

Ti siklo ket yunit ti dagsen a ti kaibatuganna ket agarup 11 a gramo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "agarup 11 a gramo a pirak" wenno "maysa a pirak a barya" (Kitaen: Biblical Money)

kas naibaga ti sao ni Yahweh

Ditoy, ni Yahweh ti ibagbagi iti "sao" Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "kas imbaga ni Yahweh"

2 Kings 7:18-20

Sapasap a Pakaammo:

Kadagitoy a bersikulo, dagdagupen ti nagsurat dagiti napasamak babaen iti panangul-ulit kadagiti napasamak nga inladawanna idiay 7:1-2. (Kitaen: End of Story)

Iti kastoy nga oras

"Iti kastoy nga oras inton bigat"

dua a rukod a trigo.... maysa a rukod ti napino nga arina

Ditoy, ipatpatarus ti sao a "sukat" ti sao a "takal" a yunit a pangrukod ti namaga a banag a ti kaibatuganna ket 7 a litro. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "7 a litro iti kasasayaatan nga arina ..... 14 a litro ti trigo" (Kitaen: Biblical Volume)

maysa a siklo

Ti siklo ket yunit ti dagsen a ti kaibatuganna ket agarup 11 a gramo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "agarup 11 a gramo a pirak" wenno "maysa a pirak a barya" (Kitaen: Biblical Money)

Kitaem

"Pudno." Ti sao ditoy a "Kitaem" ket mangnaynayon ti panagiyunay-unay iti sumarsaruno.

Kitaem, uray no mangaramid ni Yahweh kadagiti tawa idiay langit

Ti panangpatudo ni Yahweh iti napigsa tapno padakkelenna dagiti mula ket naibaga a kasla luklukatan ni Yahweh dagiti tawa idiay langit a panangibukbokna iti tudo. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 7:2. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "urayno pagtudoen ni Yahweh iti napigsa manipud langit" (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 8

2 Kings 8:1-2

Ita

Nausar ditoy daytoy a sao a mangmarka ti pagsardengan ti kangrunaan a paset ti istoria. Ditoy, rugrugian ti nagsurat ti mangibaga iti baro a paset ti istoria.

ti babai nga akin anak iti ubing a pinagbiagna

Masarakan ti istoria daytoy a babai ken ti anakna idiay 4:8.

ti tao ti Dios

"Ni Eliseo, ti tao ti Dios"

2 Kings 8:3-4

ti ari

Dakdakamaten daytoy ti ari ti Israel.

gapu iti balay ken iti dagana.

Bayat ti kaawan ti babai, nasamsam ti balay ken sanikuana. Agpakpakaasi isuna a maisubli dagitoy kenkuana. Mabalin a maaramid a nalawag ti naan-anay a kaipapanan daytoy a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ta maisubli koma kenkuana ti balay ken sanikuana" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Ita

Nausar ditoy daytoy a sao a mangmarka ti pagsardengan ti kangrunaan a paset ti istoria. Ditoy, mangibagbaga ti nagsurat iti napalabas a pakaammo maipapan iti ar-aramiden ti ari idi simmangpet ti babai. (Kitaen: Background Information)

2 Kings 8:5-6

a pinagbiag ..... ti ubing a natayen

"pinagbiagna manen iti ubing a natayen"

maipapan iti anakna

Dakdakamaten daytoy ti istoria ti anakna a matmatay ken panangpabiag ni Eliseo kenkuana. Mabalin nga aramiden a nalawag ti kaipapanan daytoy a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "maipapan iti napasamak iti anakna" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

amin nga apit dagiti talonna

Dakdakamaten daytoy a "metonym" ti dagup ti kuarta a gatad dagiti apit dagiti taltalonna kabayatan nga awan isuna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "amin a ganansia manipud kadagiti apit dagiti taltalonna" (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 8:7-9

Ben Hadad

Daytoy ti nagan ti ari ti Aram. Ti kayat a sawen ti naganna ket "anak ni Hadad." Ipatarusmo daytoy a nagan a kas iti inaramidmo idiay 6:24. (Kitaen: How to Translate Names)

Hazael

Daytoy ket nagan ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Mangalaka ti sagut

Mangala idi ni Hazael kadagiti adu a sagut, saan laeng a maymaysa. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "mangalaka iti adu a sagut" (Kitaen: Synecdoche)

ti tao ti Dios

"Ni Eliseo, ti tao ti Dios"

makiumanka kenni Yahweh babaen kenkuana, ibagam

"dawatem kenni Eliseo a saludsudenna kenni Yahweh"

uppat a pulo a kamelio

"40 a kamelio" (Kitaen: Numbers)

ti anakmo a ni Ben Hadad nga ari ti Aram

Kinapudnona, saan nga anak ni Eliseo ni Ben Hadad, ngem dayta ti inyawag ni Hazael kenkuana a mangipakita iti nasinged a langen-langeda iti tunggal maysa. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ni Ben Hadad nga ari ti Aram a kasla anakmo," (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 8:10-12

agingga a nagbain ni Hazael

"agingga a saan a makaidna ni Hazael"

apok

Kastoy a wagas ti panangdakamat ni Hazael kenni Eliseo tapno raemenna isuna.

Gapu ta ammok

Impakita ni Yahweh kenni Eliseo no ania ti mapasamak iti masakbayan.

nga aramidemto

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "sika ti pakaigapuan a mapasamak" wenno "bilinemto dagiti soldadom" (Kitaen: Synecdoche)

Puoramto .... papatayemto

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Puoranto dagiti soldadom ... papatayento dagiti soldadom" (Kitaen: Metonymy)

rumekemto dagiti ubbingda

"tumekem dagiti babassit nga ubbing." "Maysa daytoy a panangiladawan iti naranggas a panangpapatay dagiti soldado kadagiti ubing.

papatayemto dagiti agtutubo a lallaki babaen iti kampilan

Kayat a sawen daytoy a mapapatayto dagiti lallaki iti gubat.Ti kampilan ti kangrunaan nga igam a maus-usar iti gubat. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "papatayemto dagiti agtutubo a lallaki iti gubat" (Kitaen: Metonymy)

buttiakam dagiti babbai a masikog

Dakdakamaten daytoy ti panangiwa kadagiti buksitda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "butiakan dagiti masikog a babbai babaen iti panangusar kadagiti kampilan" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 8:13-15

Siasino ti adipenmo a mangaramid iti daytoy a dakkel a banag.

Dakdakamaten ni Hazael ti bagina a kas adipen ni Eliseo. Us-usaren ni Hazael daytoy a " rhetorical question" a manggiyunay-unay a saanna a mapanunot a maaramidna dagiti nakabutbuteng a banbanag nga imbaga ni Eliseo. Mabalin nga isurat daytoy a kas maysa a salaysay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Saanko pulos a maaramid ti kasta nakabutbuteng a banbanag!" wenno "Siasinoak, nga addaan iti pannakabalin a makaaramid iti kasta a banbanag?" (Kitaen: Rhetorical Question)

daytoy a dakkel a banag

"daytoy a nakabutbuteng a banag." Ditoy, dakdakamaten ti sao a "dakkel" ti maysa a banag nga addaan iti dakkel nga epekto ken nakabutbuteng

Maysa laeng isuna a kas iti aso

Sarsaritaen ni Hazael ti maipapan iti bagina. Ibagbagana ti nababa a kasasaadna ken ti kinakurang iti bilegna babaen iti panangidildiligna iti bagina iti maysa nga aso. Ditoy, iladladawan ti aso ti nababa a kita ti ayup. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Awananak iti pannakabalin a kas iti maysa nga aso" (Kitaen: Metaphor)

napan iti ayan ti apona

Dakdakamaten ti ragup ti sasao a "ti amona" ni Ben Hadad.

iti rupa ti ari isu a natay ti ari

Kayat a sawen daytoy naangsan ni Ben Hadad iti nabasa nga ules. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "rupa. Saan a nakaanges ni Ben Hadad gapu iti daytoy, isu a natay isuna" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 8:16-17

Sapasap a Pakaammo:

Nagbalin nga ari ti Juda ni Jehoram.

Iti maikalima a tawen ni Joram nga anak ni Ahab, nga ari ti Israel

Iladladawan daytoy ti tiempo a nangrugi a nagturay ni Joram babaen iti panangisalaysay iti kinabayag ti panagturay ni Joram nga agdama nga ari ti Israel. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Iti maikalima a tawen a ni Joram nga anak ni Ahab ket ari ti Israel"

maikalima a tawen

"maika - 5 a tawen" (Kitaen: Ordinal Numbers)

nangrugi a nagturay ni Jehoram

Nagbalin nga ari ti Juda ni Jehoram nga anak ni Jehosafat.

Agtawen .... iti tallo pulo ket dua

"32 ti tawenna" (Kitaen: Numbers)

2 Kings 8:18-19

Sinurot ni Jehoram dagiti wagas a panagbiag ti ari ti Israel

Ditoy, ti "sinurot" ket maysa nga "idiom" a ti dakdakamatenna ket no kasano isuna a nagbiag ken nagturay a kas ari. Iti daytoy a panawen iti pakasaritaan ti napalabas, dakes idi dagiti naglabas nga ar-ari ti Isarel. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ni Jehoram ket maysa a dakes nga ari, kas kadagiti aramid dagiti dadduma nga ar-ari ti Israel a nagturay sakbay iti panagturayna" (kitaen: Idiom and Assumed Knowledge ken Implicit Information)

a kas iti ar-aramiden ti balay ni Ahab

Ditoy, dakdakamaten ti "balay" ni Ahab dagiti kameng iti pamilia ni Ahab ken dagiti immun-una a kaputotanna. Ni Ahab ti katugangan ni Jehoram. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "kapada iti ar-aramiden dagiti dadduma a pamilia ni Ahab" (Kitaen: Metonymy)

ta asawana ti anak a babae ni Ahab

Inasawa ni Jehoram ti anak ni ari Ahab.

inaramidna dagiti dakes iti imatang ni Yahweh

Ditoy, dakdakamaten iti 'imatang" ni Yahweh no ania ti panpanunotenna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "nagaramid isuna kadagiti banbanag nga imbilang ni Yahweh a dakes" wenno "nagaramid isuna kadagiti banbanag nga imbaga idi ni Yahweh a dakes" (Kitaen: Metonymy)

dadaelen ti Juda

Ditoy, maysa a "metonym" ti "Juda" para kadagiti tattao nga agnanaed sadiay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "dadaelen dagiti tattao ti Juda" (Kitaen: Metonymy)

agsipud ta imbaga ni Yahweh kenkuana a kankanayonna nga ikkan isuna kadagiti kaputotan

"agsipud ta imbaga ni Yahweh kenni David a kankanayonna nga ikkan ni David kadagiti kaputotan." Dakdakamaten daytoy ti kari ni Yahweh kenni David a dagiti kaputotan ni David ket agnanayon nga agturay iti Juda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "agsipud ta imbaga ni Yahweh kenni David nga agnanayon nga agturay dagiti kaputotanna iti Juda" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 8:20-21

bimmusor ti Edom manipud .... ti Juda

"Nagrebelde ti Edom a maibusor"

nangisaadda ti ari a mangituray kadakuada

"nangdutokda ti ari a mangituray kadagiti bagbagida"

Kalpasanna, bimmallasiw ni Jehoram

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ket binallasiw ni Jehoram ti ayan dagiti kabusor" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 8:22-24

Sapasap a Pakaammo:

Natay ni Ari Jehoram ket nagbalin nga ari ti anakna a ni Ahazias.

iti pannakabalin ti Juda

Ditoy, dakdakamaten ti "Juda" ti ari ti Juda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti panagturay ti ari ti Juda" wenno "ti pannakabalin ti ari ti Juda" (Kitaen: Metonymy)

agingga kadagitoy nga al-aldaw

agingga iti tiempo a naisurat daytoy a libro

Bimmusor met ti Libna iti isu met laeng a tiempo.

Nagrebelde met ti Libna a maibusor iti ari ti Juda kas iti inaramid ti Edom. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Kabayatan dayta met laeng a tiempo, bimmusor met ti Libna iti ari ti Juda" (kitaen: Assumed Knowledge ket Implicit Information)

Libna

Daytoy ket sabali a siudad a sigud idi a paset ti Juda, Ditoy, dakdakamaten ti "Libna" dagiti tattao nga agnanaed sadiay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "dagiti tattao ti Libna" (Kitaen: How to Translate Names ken Metonymy)

Kas kadagiti dadduma pay a banbanag a maipapan kenni Jehoram, ken kadagiti amin nga inaramida

"Tapno ad-adu pay ti mabasa maipapan iti pakasaritaan ti napalabas ni Jehoram ken kadagiti inaramidna,"

saanda kadi a naisurat ..... Juda?

Mabalin a nausar daytoy a saludsod a mangipakaammo wenno mangpalagip kadagiti agbasbasa a dagiti impormasion maipapan kenni Jehoram ket adda iti daytoy a libro. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "naisurat dagitoy a banbanag.... Juda." wenno "mabalinyo a basaen ti maipapan kadakuada... Juda." (Kitaen: Rhetorical Question and Active wenno Passive)

Pimmusay ni Jehoram, ket naitanem a naitipon kadagiti ammana

Ditoy, ti "pimmusay" ket nadayaw a wagas ti panangdakdakamat ti maysa a tao a matmatay. Idi natayen isuna, naitanem ti bangkayna iti disso a nakaitaneman dagiti ammana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Natay ni Jehoram, ket intanemda isuna iti nakaitaneman dagiti ammana" (Kitaen: Euphemism ken Active wenno Passive)

Ket ni Ahazias nga anakna ti simmukat kenkuana nga ari

"Ket ni Ahazias, nga anak ni Jehoram ti nagbalin nga ari idi natayen ni Jehoram"

2 Kings 8:25-27

Sapasap a Pakammo:

Nagbalin nga ari ti Juda ni Ahazias.

Iti maika- sangapulo ket dua a tawen ni Jehoram nga anak ni Ahab, nga ari ti Israel.

Iladladawan daytoy ti tiempo a nangrugi a nagturay ni Ahazias a kas ari ti Juda babaen iti panangisalaysay no kasano kabayag a nagturay ni Joram, ti agdama nga ari ti Israel. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Iti maika- sangapulo ket dua a tawen a ni Joram nga anak ni Ahab ket ti ari ti Israel." (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Iti maika- sangapulo ket dua a tawen

"maika-12 a tawen" (Kitaen: Ordinal Numbers)

duapulo ket dua

"22 a tawen" (Kitaen: Numbers)

Atalia ... Omri

Nagan ti maysa a babai ti Atalia. Nagan ti maysa a lalaki ti Omri. (Kitaen: How to Translate Names)

Simmurot ni Ahazias iti wagas a panagbiag ti balay ni Ahab

Ditoy, ti dakdakamaten ti "simmurot" ket ti kababalinna wenno wagas a nagbiaganna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Nagbiag ni Ahazias iti wagas a kas kadagiti dadduma nga adda" (Kitaen: Idiom)

ti balay ni Ahab

Ditoy, ti dakdakamaten ti "balay" ni Ahab ket ti pamilia ni Ahab. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti pamilia ni Ahab" (Kitaen: Metonymy)

inaramidna ti dakes iti imatang ni Yahweh

Ditoy, ibagbagi ti "imatang" ni Yahweh ti panpanunoten ni Yahweh. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "nagaramid isuna kadagiti banbanag nga inbilang ni Yahweh a dakes" wenno "nagaramid isuna kadagiti banbanag nga imbaga ni Yahweh a dakes" (Kitaen: Metonymy)

ket manugang idi ti balay ni Ahab

Ipalpalawag daytoy ti pakainaigan ti pamilia ni Ahazias kenni Ahab. Ti ama ni Ahazias ket nakiasawa iti babai nga anak ni Ahab. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti lalaki a manugang ti anak ni Ahab a lalaki" wenno "ti apoko ni Ari Ahab" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 8:28-29

Napan ni Ahasias a kaduana ni Joram nga anak ni Ahab a makigubat kenni Hazael nga ari ti Aram

Dagiti nagan iti tallo nga ari a nailista ditoy ket "synecdoches" ken dakdakamatenna met dagiti armadada a kimmadua kadakuada. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Nakitipon dagiti armada ni Ari Ahazias ken iti armada ni Ari Joram ti Israel a makigubat iti armada ni Ari Hazael ti Aram" (UDB) (Kitaen: Synecdoche)

tapno maagasan

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "tapno umimbag: wenno "tapno lumaing" (ti sugatna) (Kitaen: Active or Passive)

maibusor kenni Hazael nga ari ti Aram

Ditoy, dakdakamaten ti "Hazael" ni Hazael a mismo ken ti armadana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti armada ni Hazael nga ari ti Aram" (Kitaen: Synecdoche)

2 Kings 9

2 Kings 9:1-3

kadagiti annak a lallaki dagiti propeta

Saan a kayat a sawen daytoy nga annak ida a lalaki dagiti propeta, ngem ketdi, bunggoy ida dagiti propeta. Kitaen no kasanom nga impatarus dagitoy a ragup ti sasao idiay 2:3 Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti bunggoy dagiti propeta"

itugotmo

Ti ragup dagiti sasao nga “itugotmo” ket maysa nga “idiom” a ti kayatna a sawen ket itugotna ti botelia. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “bitbitmo” (Kitaen: Synecdoche)

Ramot-Galaad

Ipatarusmo ti nagan daytoy a siudad a kas iti inaramidmo idiay 8:28 (Kitaen: How to Translate Names)

Jehu nga anak ni Josafat nga anak ni Nimsi

Kayat a sawen daytoy a ni Jehosafat ket ama ni Jehu ken ni Nimsi ket ama ni Jehosafat (Kitaen: How to Translate Names)

kakaduana

Dagitoy dagiti tattao a katkattugaw ni Jehu.

ipanmo isuna iti

"kuyogem isuna idiay" wenno "ikuyogmo isuna idiay"

naun-uneg a siled

"pribado a siled"

2 Kings 9:4-6

nakitana

Inusar ti nagsurat ti sao a "nakitana" tapno iturongna ti imatang maipaay kadagiti sumaganad. No addaan ti wagas ti pagsasaoyo ti panangaramid iti daytoy, mabalinyo nga usaren ditoy.

agtutugaw dagiti kapitan ti armada

Agkakatugaw da Jehu ken dagiti kapitan. Mabalinmo nga ipakaammo ni Jehu iti istoria no kasapulan iti saoyo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: Agkakakadua a nakatugaw da Jehu ken dagiti dadduma a pangulo ti armada. (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Siasino kadakami

Dakdakamaten ti sao a "kadakami" da Jehu ken dagiti dadduma a kapitan ti armada.

2 Kings 9:7-8

Sapasap a Pakaammo

Agtultuloy a makisasao ti agtutubo a profeta kenni Jehu a kalkalpasna a pinulotan a kas ari ti Israel.

maibalesko ti dara dagiti adipenko a profeta ken ti dara dagiti napapatay nga adipen ni Yahweh

Ditoy, ti "dara" dagiti profeta ken dagiti adipen ket dakdakamatenna ti ipapatayda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Mabalinko nga ibales ti ipapatay dagiti adipenko ken profetak ken dagiti amin nga adipen ni Yahweh" wenno "tapno mabalin a dusaek ida gapu iti panangpapatayda kadagiti adipenko a profeta ken dagiti amin nga adipen ni Yahweh" (Kitaen: "Metonymy")

ken ti dara

Ti mapukpukaw a sao nga "ibales" ket mabalin nga inayon. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ket ibalesko ti dara" (Kitaen: Ellipsis)

dagiti napapatay…babaen iti ima ni Jezebel

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "dagiti nakaibaonan dagiti adipen ni Jezebel a papatayenda" wenno “a ti pannakapapatayda ket imbilin ni Jezebel” (Kitaen: Active wenno Passive)

babaen kadagiti ima ni Jezebel

Kayat a sawen daytoy a ni Jezebel ti nangibaon tapno mapapatay dagiti tattao. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "babaen iti bilin manipud kenni Jezebel" wenno "babaen iti bilin ni Jezebel" (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 9:9-10

Sapasap a Pakaammo

Agtultuloy nga ibagbaga ti agtutubo a propeta ti sao ni Yahweh kenni Jehu idi a kalkalpasna a pinulotan a kas ari ti Israel.

Aramidekto ti balay ni Ahab a kas iti

Kayat a sawen daytoy a dadaelen ti Dios ni Ahab ken ti pamiliana a kas iti panangdadaelna kada Jeroboam, Baasa ken dagiti pamiliada. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: Pukawekto ti balay ni Ahab a kas iti panangpukawko" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

iti balay ni

Namintallo a naaramat daytoy a ragup ti sasao iti daytoy a bersikulo. Iti amin a tiempo, ti sao a "balay" ket dakdakamatenna ti "pamilia" ti nakuna a tao. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti pamilia ni" (Kitaen: Metonymy)

Nebat...Ahia

Dagitoy ket nagan dagiti lallaki. Ipatarusmo ti nagan a "Nabat" a kas iti inaramidmo idiay 3:3. (Kitaen: Copy or Borrow Words)

Kanento dagiti aso ni Jezebel

Kayat a sawen daytoy a ti bangkay ni Jezebel ket kanento dagiti aso. (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

2 Kings 9:11-13

adipen ti apona

Dakdakamaten daytoy dagiti dadduma pay a papangulo nga agserserbi kenni Ari Ahab.

agmauyong a tao

"agbagtit a tao"

Am-amoyo dayta a tao ken dagiti banag a sasawenna.

Imbaga ni Jehu a maysa isuna nga agtutubo a profeta ken am-ammoda dagiti amin a banbanag nga ibagbaga dagiti profeta nga agtutubo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ammoyo dagiti kita dagiti banbanag nga ibagbaga dagiti agtutubo a profeta a kas kenkuana" (UDB)

Ibagam kadakami

Ibagam kadakami ti imbagana

Daytoy ken dayta ti kinunana kaniak

"Imbagana dagiti dadduma a banbanag"

inikkat ti tunggal maysa dagiti akinruar a pagan-anayda ket inkabilda iti rabaw dagiti tukad ti agdan a pagnaan ni Jehu

Iti daytoy a kultura, ti panangiyaplag iti pagan-anay iti daga ket maysa a wagas ti panagraem iti ari, tapno saanna mabaddekan ti narugit a daga. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "inikkatda dagiti akinruar a pagan-anayda ket inkabilda dagitoy iti sangoanan ni Jehu tapno pagnaanna" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Pinuyotanda dagiti trumpetada ket kinunada

Saan nga amin a lalaki ket nagpuyot iti trumpeta. Kasla maysa laeng a lalaki ditoy ti nangpuyot iti trumpeta. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Pinuyotan ti maysa a lalaki kadakuada ti trumpetana ket kinunada amin" (Kitaen: Synecdoche)

2 Kings 9:14-16

Nimsi

Ipatarus ti nagan daytoy a lalaki a kapada ti inaramidmo idiay 9:2. (Kitaen: How to Translate Names)

Ita...ni Joram

Ita...ni Joram Nausar ditoy daytoy a sao tapno markaanna ti pannakaisina manipud iti kangrunaan nga istoria. Ditoy, ipakpakaammo ti nagsurat no kasano ti pannakasugat ni Joram ken ti papanna idiay Jezreel tapno agpaimbag. (Kitaen: Background Information)

entero nga Israel

Dakdakamaten dagitoy dagiti laeng armada ti Israelita, saan nga amin nga agnanaed iti Israel. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "isuna ken ti armadana" wenno "isuna ken ti armada ti Israel" (Kitaen: Synecdoche)

tapno agpaimbag kadagiti

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "tapno agpaimbag manipud iti" (Kitaen: Active or Passive)

kadagiti sugsugatna a gapuanan dagiti Arameo

Kayatna a sawen daytoy a nasugatan isuna kabayatan iti panakigubatda kadagiti armada dagiti Arameo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "dagiti sugsugat ni Joram a naalana iti pannakigubatda kadagiti armada dagiti Arameo" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Nakiranget isuna kenni Hazael nga ari ti Aram

Dakdakamaten daytoy ni Hazael ken ti armadana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "maibusor kenni Hazael nga ari ti Aram ken ti armadana" (Kitaen: Synecdoche)

Hazael

Ipatarusmo ti nagan daytoy a lalaki a kapada ti inaramidmo idiay 8:8. (Kitaen: How to Translate Names)

Kinuna ni Jehu kadagiti adipen ni Joram

Dakdakamaten daytoy dagiti opisial a kadua ni Joram idiay Ramot-galaad.

No daytoy ti kapanunotanyo

"No umanamongkayo kaniak" Inusar ni Jehu dagitoy a ragup ti sasao tapno dakamatenna no tumultulong dagiti tattao kenkuana a kas ari ken kadagiti pangngeddengna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “no talaga kayatdak nga agbalin nga ariyo.” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

A mapan mangibaga iti daytoy a damag idiay Jezreel

Dakdakamaten daytoy ti panangibagada kenni Joram ken ti armadana kadagiti panggep ni Jehu. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "tapno ballaagan ni ari Joram ken dagiti armadana idiay Jezreel"

Ita...Ahazias

Nausar ditoy ti pagsasao nga “ita” tapno markaanna ti pannakaisina manipud iti kangrunaan a linia ti istoria. Ipakpakaammo ti nagsurat ditoy ti maipapan iti panangsarungkar ni Ahazias kenni Joram. (Kitaen: Background Information)

2 Kings 9:17-18

agwanwanawan

"agbanbantay"

ti um-umay a bunggoy ni Jehu manipud iti adayo

Da Jehu ken dagiti tattaona idi adayoda pay laeng.

Ania koma ti maaramidam iti kappia?

Nangusar ni Jehu iti "rhetorical question" tapno ibagana iti mensahero nga awan bibiangna no kappia man ti immayanna wenno saan. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Awan bibiangmo no kappia ti immayak!" wenno "Saan a sika ti rumbeng a makaammo no kappia ti immayak!" (Kitaen: Rhetorical Question)

Sinabat ida ti mensahero iti ayanda ngem saan a nagsubli

Imbaga ti agwanwanawan kenni Ari Joram a saan a nagsubli ti tao nga imbaonna nga iggemna ti sungbat ti saludsod ti ari.

2 Kings 9:19-20

nangibaon isuna ti maikadua a lalaki a nakakabalio, a napan simmabat kadakuada

Kalpasanna, nangibaon ni Ari Joram iti maikadua a mensahero a nakasakay iti kabalio a rimmuar a napan nangsabat kada Jehu ken ti armadana.

maikadua a lalaki

maika-2 a lalaki (Kitaen: Ordinal Numbers)

Ania ngay ti maaramidam iti kappia?

Ket iti wagas ti pannakaiturong ti karwahe ket kasla iti panangiturturong ni Jehu nga anak ni Nimsi

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Gapu ta ti mangiturturong iti karwahe ket kas met laeng iti panangiturturong ni Jehu nga anak ni Nimsi" (Kitaen: Active or Passive)

2 Kings 9:21-22

Nasarakanda isuna iti

"Idi nadanonda ni Jehu, adda isuna idiay"

Nabot

Daytoy ket nagan ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

taga-Jezreel

Dakdakamaten daytoy ti maysa a tao a naggapu idiay Jezreel. (See: How to Translate Names)

Kasano nga adda kappia, no nagadu ti ar-aramiden ti inam a ni Jezebel a panagdaydayaw kadagiti disiosen ken panagkulam?

Nangusar ni Jehu iti "rhetorical question" tapno ibagana a saan isuna nga immay a sikakappia. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: mabalin nga awan ti kappia kabayatan nga nga agar-aramid ti inam a ni Jezebel ken idadaulona iti panagdaydayaw kadagiti didiosen ken panagkulam.

2 Kings 9:23-24

imbuelta...karwahena ken nagpataray

"imbueltana ti karwahena aglibas"

Pananglipot

panangsikap wenno panangallilaw

iti amin a pigsana

"iti amin a pigsana" wenno "iti amin a bilegna"

nabaliktad isuna iti uneg karuahena

Natay ni Joram gapu ta napana isuna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: Nabaliktad ket natay ni Joram iti uneg ti karwahena" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

2 Kings 9:25-26

Bidkar

Daytoy ket nagan ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Alaem isuna ket ibellengmo

"Alaem ti bagina a natay ket ibellengmo" wenno "Alaem ti bangkayna ket ibellengmo" (UDB)

Panunotem

"Lagipem"

sarsarunoen...ni Ahab nga amana

Kayat a sawen daytoy a nagluganda iti karwahe a sumarsaruno iti likudan ti karwahe ni Ahab. : "Iti likudan ti karwahe ni Ahab nga amana" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

impadto ni Yahweh daytoy a maibusor kenkuana

"Insao ni Yahweh daytoy a padto a maibusor kenni Ahab"

ti dara ni Nabot ken ti dara dagiti annakna a lallaki

Ditoy, dakdakamaten ti sao a "dara" ti "pannakapapatay" Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti pannakapapatay ni Nabot ken ti pannakapapatay dagiti annakna" (Kitaen: Metonymy)

ket balsenka

Kayatna a sawen a dusaenna ni Ahab a kas maikari kenkuana gapu kadagiti inaramidna a kinadakes. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Itedko kenka ti maikari kenka gapu kadagiti inaramidmo a kinadakes" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

alaem isuna ket ibellengmo iti dayta a lugar, iti dayta a talon

"Alaem ti natay a bagi ni Joram ket ibellengmo iti dayta met laeng a talon, ti talon ni Nabot"

tapno matungpal ti kinuna ni Yahweh kadatayo a mapasamak

“tapno matungpal ti padto” ni Yahweh. tapno matungpal ti padto a naisao kadatayo

ti kinuna ni Yahweh kadatayo a mapasamak babaen iti sao ni Yahweh

"no ania ti kinuna niYahweh a mapasamak" (UDB) (Kitaen: Active or Passive)

2 Kings 9:27-28

Sapasap a Pakaammo

Daytoy ti naisurat a napasamak kenni Ahazias nga ari ti Juda kalpasan a ni Joram ket pinatay ni Jehu.

nakita daytoy

"nakitana ti napasamak kenni Joram"

Bet-Hagan...Gur...Ibleam...Megiddo

Dagitoy ket nagan dagiti lugar. (Kitaen: How to Translate Names)

iti dalan nga agpangato iti Gur

Ti kayat a sawen ti sao nga "agpangato" ket sumangsang-atda iti turod kabayatan nga agdaldaliasatda iti dalan nga agturong iti Gur. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "iti dalan nga agturong iti Gur" (Kitaen: Active or Passive)

dagiti ammana

"dagiti kapuonanna"

2 Kings 9:29

ti maikasangapulo ket maysa a tawen ni Joram nga anak ni Ahab

Iladladawan daytoy ti tiempo a nangrugi nga agturay ni Ahazias babaen iti panangdakamat ti kaatiddog ti panawen a nagturay ti agdama nga ari ti Israel. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "idi maika-11 a tawen a ni Joram nga anak ni Ahab ket ari ti Israel (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

maikasangpulo ket maysa a tawen

maika-11 a tawen (Kitaen: Ordinal Numbers)

2 Kings 9:30-32

pinintaanna ti matana, inurnosna ti buokna

nangikabil iti pagpapintas, inaramidna a napintas ti buokna

Immayka kadi nga addaan iti kappia, sika Zimri a mammapatay iti apona?

Inaramat ni Jezebel daytoy a "rhetorical question" tapno pabasulenna ni Jehu iti saanna nga iyuumay a sikakappia. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Sigurado a saanka nga immay a sikakappia, sika Zimri a nangpapatay ti apona!" (Kitaen: Rhetorical Question)

sika Zimri a mammapatay iti apona

Inawagan ni Jezebel ditoy ni Jehu a kas "Zimri" tapno ibagana a mammapatay isuna. Ni Zimri ket pangulo idi ti armada ti Israel a nangpapatay iti ari ti Israel gapu ta kayatna idi ti agbalin nga ari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "pinapataymo ti apom, kas ni Zimri a nangpapatay iti apona" (Kitaen: Metaphor)

Zimri

Daytoy ket nagan ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Siasino kadi ti makikadua kaniak

Ti "makikadua iti maysa a tao" ket kayatna a sawen nga agbalin a napudno ken managtulong kadakuada. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Siasino ti napudno kaniak" (Kitaen: Idiom)

2 Kings 9:33-34

Itappuakyo isuna

Ibagbaga ni Jehu kadagiti eunuko nga itapuakda ni Jezebel iti tawa

Ket intappuakda ni Jezebel

Intappuak dagiti eunuko ni Jezebel manipud iti nangato a tawa ket natay isuna idi natnag iti daga. (Kitaen: Euphemism)

ket imbaddek ni Jehu isuna

Kayat a sawen daytoy nga impagnana dagiti kabalio iti rabaw ti bangkayna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ket imbaddek dagiti kabalio ni Jehu a mangguyguyod iti karwahe ti bagina" (Kitaen: Euphemism)

Kitaenyo ita daytoy

Ti kayat a sawen ti pagsasao a "kitaenyo ita daytoy" ket tapno imatanganyo ti kangrunaan a banag. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ita, mapankayo idiay" (Kitaen: Idiom)

gapu ta anak isuna ti maysa nga ari

Gapu ta ni Jezebel ket anak ti maysa nga ari, kasapulan a maitabon isuna a nasayaat. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "gapu ta anak isuna ti maysa nga ari, ket kasapulan ngarud a maitabon a nasayaat" (UDB) (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

2 Kings 9:35-37

Ti laeng…nakitada

awanen ti nakitada iti bagina Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti laeng nakitada amin a nabatbati iti bagina ket dagiti"

a Tisbita

Dakdakamaten daytoy ti maysa a tao a nagtaud iti Tisbe.Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 1:3 (Kitaen: How to Translate Names)

ket agbalinto a kasla rugit ti talon iti daga ti Jezreel, ket awanto ti makaibaga

Sarsaritaen daytoy dagiti paset ti bagi ni Jezebel a naiwarawara idiay tay-ak a kasla rugit a naiwaras iti talon. Gapu ta babassit unay dagiti paset ti bagina ken naiwaras sadiay, awanen ti aniaman a maala a maitabon. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "maiwaras dagiti paset ti bagi ni Jezebel a kasla rugit kadagiti tay-ak, isu nga awan ti siasinoman kadakuada a makailasin ken makaibaga" (Kitaen: Simile)

rugit

"takki". Dakdakamaten daytoy ti rugit a kangrunaan a maus-usar a kas abono.

ket awan ti makaibaga, "Daytoy ni Jezebel"

"Isu nga awan ti makailasin iti bagina" wenno "isu nga awan ti makaibaga a daytoy ni Jezebel"

2 Kings 10

2 Kings 10:1-3

pitopulo a kaputotan

"70 a kaputotan" (Kitaen: Numbers)

Nagsurat ni Jehu ket impatulodna idiay Samaria

Kayatna a sawen daytoy a nangipatulod ni Jehu iti mensahero a mangitulod kadagiti surat. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Nagsurat ni Jehu ket nangibaon iti mensahero tapno mangitulod kadagita idiay Samaria." (Kitaen: Metonymy)

kinunana, "...ti apoyo..."

"Kinuna ti surat, 'Ti apoyo'"

isaadyo isuna iti trono ti amana

Ditoy, ti kayat a sawen ti agtugaw iti trono ket madutokan a kas ari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "aramidenyo isuna nga ari a kasukat ti amana" (See: Metonymy)

A maipaay iti linia ti kinaari ti apoyo

"dagiti kaputotan ti apoyo" Ditoy, ti lalaki a pinilida nga agbalin nga arida ket dakdakamatenna dagiti linia ti kaputotan ni Ahab. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "a mangsalaknib iti kaputotan ti apoyo" wenno "tapno salaknibanyo isuna" (Kitaen: Synecdoche)

2 Kings 10:4-5

Ngem nagbutengda

"Ket kasta unay ti butengda"

dagiti dua nga ari

"dagiti dua nga ari a da Joram ken Ahazias"

saan a nabaelan...ti tumakder iti sangoanan ni Jehu

Ditoy, ti kayat a sawen ti "tumakder" ket ti makabael a makaibtur iti tengnga ti riribuk. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Saan a makaibtur a sumuppiat kenni Jehu" wenno "Saan a makasaranget kenni Jehu"

Isu a kasanotayo ngarud a makatakder?

Nangusar iti “rhetorical question” dagiti kaputotan tapno iunay-unayda a saanda a makatagder a sumuppiat kenni Jehu. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Saantayo met makatakder a maisuppiat kenkuana!" wenno "Saantayo met a mapaksiat isuna!" (Kitaen: Rhetorical Question)

ti lalaki…mangidadaulo iti siudad

"ti mayor iti siudad" (UDB). Ditoy, ti kayat a sawen ti mangidadaulo iti maysa a banag ket addaan iti kabaelan ken rebbeng iti daytoy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ti tao a mangay-aywan iti siudad"

ken dagiti nangay-aywan kadagiti ub-ubbing

Dakdakamaten daytoy dagiti tattao a nangpadakkel kadagiti annak ti ari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "isuda a nangpadakkel kadagiti annak ti ari." (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Aramidem no ania ti naimbag iti panagkitam

Ditoy, ti "panagkita” ni Jehu ket dakdakamatenna ti “matana" Ti panagkitana ket dakdakamatenna no ania ti pampanunotenna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Aramidem ti ammom a kasasayaatan" (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 10:6-7

maikadua

“maika-2 a tiempo” (Kitaen: Ordinal Numbers)

kumadduakayo kaniak

Ti "kumaddua iti sabali" ket kayatna a sawen nga agbalin a napudno kadakuada ken tumultulong iti sabali. AT: "napudno kaniak" (Kitaen: Idiom)

denggenyo

tapno dumngeg ken agtulnog

ti timekko

Ditoy, ti "timek" ni Jehu ket dakdakamatenna no ania dagiti ibagbagana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti ibagbagak" (Kitaen: Metonymy)

masapul nga alaenyo dagiti ulo...ket umaykayo kaniak

Ipakpakaawatna daytoy nga ipanda dagiti ulo dagiti kaputotan ni Ahab ket idatagda kenni Jehu. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Masapul nga alaenyo dagiti ulo...ket itedyo dagitoy kaniak" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

masapul nga alaenyo dagiti ulo dagiti kaputotan ti apoyo

Dakdakamatenna daytoy ti panangpatay kadakuada ken panangikkat kadagiti uloda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "patayenyo dagiti kaputotan ti amoyo ken putdenyo dagiti uloda"

agdagup iti pitopulo

"70 ti bilangda...70 a tattao" (Kitaen: "Numbers")

a mangay-aywan kadakuada

Kayatna a sawen daytoy nga ay-aywananda ida ken sursurruanda ida. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "a mangpadpadakkel kadakuada" wenno "a mangay-aywan kadakuada" (Kitaen: Idiom)

ket impatulodda dagitoy kenni Jehu

Kayatna a sawen daytoy a nangibaonda kadagiti tattao a mangyeg kadagiti basket kenni Jehu. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ket nangibaonda kadagiti tattao a mangipan kadagitoy kenni Jehu" (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 10:8-9

dagiti annak ti ari

"dagiti kaputotan ni Ahab" (UDB)

rimuar ni Jehu ket nagtakder

"napan ni Jehu iti ruangan ti siudad ket nagtakder iti sangaoanan dagiti tattao"

Awan basolyo

Dagiti posible a kaipapananna ket 1) Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Awan ti basolyo iti napasamak kenni Joram" wenno 2) kayatna a sawen daytoy a saan nga isuda ti akinrebbeng iti pannakapapatay kadagiti pamilia ni Joram AT: "Awan basolyo iti napasamak kenni Joram ken iti pamiliana" wenno "Awan ti basolyo iti daytoy a banag" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Kitaenyo

Inusar ni Jehu daytoy a sao tapno alaenna ti imatang dagiti tattao para iti sumaruno nga ibagana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Denggendak" wenno "Denggenyo dagiti saok" (Kitaen: Idiom)

ngem siasino ti nangpapatay amin kadagitoy?

Nangusar ni Jehu iti “rhetorical question” tapno panunoten dagiti tattao iti nauneg maipapan iti pasamak. Dagiti mabalin a kaipapananna daytoy ket 1) Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ngem dagiti tattao iti Samaria ti akin rebbeng iti pannakatay dagiti 70 a kaputotan ni Ahab" wenno 2) Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ngem isu ti pagayatan ni Yahweh a matay dagitoy a tattao" (Kitaen: Rhetorical Question)

2 Kings 10:10-11

Sigurado a naamirisyo

"maawatan" wenno "maammoan ti pundo"

awan iti paset ti sao ni Yahweh...ti matnag iti daga

Sarsaritaen daytoy dagiti amin a mapaspasamak nga imbaga idi ni Yahweh a mapasamak a kasla maysa a banag asaan a natay a natnag iti daga. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Awan iti paset ti sao ni Yahweh...ti matnag" wenno "tunggal paset ti sao ni Yahweh...ket mapasamak" (Kitaen: Metaphor)

inaramid ni Yahweh

Sarsaritaen daytoy ni Yahweh a nakaigapu ti pannakatay dagiti kaputotan ni Ahab a kasla isuna a mismo ti nangpatay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ni Yahweh ti nakaigapu a napasamak" (Kitaen: Metaphor)

isu a pinapatay ni Jehu dagiti amin… ken dagiti papadina

Saan a ni Jehu ti mismo a nangpatay amin kadagitoy a tattao, ngem ketdi imbilinna a mapatay ida. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Isu nga imbiliin ni Jehu a ti amin...ket mapapatay" wenno "Isu nga imbilin ni Jehu a ti amin...ket matay" (Kitaen: Synecdoche)

amin a nabati

"amin a sibibiag" wenno "amin a nabati"

agingga nga awan iti nabati

Kayat a sawen daytoy a napapatayda amin. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "inggana mapapatayda amin" wenno "inggana a natayda amin" (Kitaen: Euphemism)

2 Kings 10:12-14

Bet-Eked dagiti agpaspastor

Daytoy ti nagan ti lugar a pagpukpukisan iti karnero. (Kitaen: How to Translate Names)

sumalog kami a mangkablaaw

"mapan mangsarungkar"

kadagiti annak ti ari

"dagiti annak ni Ari Joram"

Alaenyo ida a sibibiag

Kayat a sawen daytoy a tiliwenda ida, ngem saanda a papatayen. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Tiliwenyo ida!" (UDB)

Ket isu nga innalada ida a sibibiag

"Isu a tiniliwda ida"

uppat a pulo ket dua...a lallaki

"42 a lallaki" (Kitaen:Numbers)

Awan ti imbatina kadakuada a sibibiag

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Pinatayna amin ida"

2 Kings 10:15-17

Jonadab nga anak a lalaki ni Rekab

Daytoy ket nagan ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Adda kadi kaniak ti pusom a kas ti pusok nga adda kenka? ..."Kasta ngarud"

Ditoy, ti puso ti maysa a tao ket dakdakamatenna ti kinapudnona. No ti kinapudno ti maysa a tao ket adda iti "maysa a tao" kayatna a sawen nga napudno dayta a tao. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Agbalinka kadi a napudno kaniak a kas iti kinapudnok kenka?...'Kastaak" (Kitaen: Metonymy and Idiom)

No kasta ngarud, yawatmo kaniak ti imam

"No kasta ngarud, alamanoennak" wenno "No kasta ngarud, aginnalamanota" Iti adu a kultura, no aginnalamano ti dua a tao, daytoyti mangpaneknekiti katulaganda. (Kitaen: Symbolic Action)

kitaem ti kinapudnok

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ket kitaem no kasano ti kinaregtak"

linia ti kinaari

“entero a naarrian a pamilia”

a kas iti naibaga kadakuada idi babaen iti sao ni Yahweh nga insaona kenni Elias

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "tapno matungpal ti padto nga insao ni Elias, nga inted kenkuana ni Yahweh" (Kitaen: Active or Passive)

2 Kings 10:18-20

inummong

"inayaban"

dagiti amin a tattao

"dagiti amin a tattao ti Samaria"

agserbiak...iti kasta unay

"agserbi kenkuana a iti kasta unay ngem ni Ahab"

Saanyo ipalubos nga adda mabati iti ruar

Diyo panawan ti siasinoman iti ruar

Saan nga agbiag ti siasinoman a saan nga umay

Kayatna a sawen daytoy a no saanda nga umay, papatayenda ida. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Papatayenmi ti siasinoman a saan nga umay" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

mangilasinkayo iti maysa a nadaeg nga aldaw

Kayatna a sawen a mangikeddeng ken mangisagana iti tiempo a maipaay ti aniaman a banag. Iti daytoy a gundaway, masapul nga agsaganada a maipaay iti taripnong a maipaay kenni Baal. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Agsagana" (Kitaen: Idiom)

2 Kings 10:21-22

Kalpasanna, impaiwaragawag ni Jehu

Kayatna a sawen daytoy a nangibaon isuna kadagiti mensahero tapno mangiwaras iti daytoy a surat iti entero a daga. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ket, nangibaon ni Jehu kadagiti mensahero" wenno "Ket, nangipatulod ni Jehu iti mensahe" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

isu nga awan ti siasinoman a nabati a saan nga immay

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "isu nga tunggal agdaydayaw kenni Baal ket adda sadiay" wenno "isu a tunggal tao ket immay" (Kitaen: Double Negatives)

Napunno daytoy

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Pinunnoda daytoy" (Kitaen: Active or Passive)

a mangiduldulin kadagiti kawkawes ti padi

Ditoy, ti kayatna a sawen ti “panangidulin” iti maysa a banag ket ti panangaywan ken panangbantay iti daytoy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti akin rebbeng kadagiti kawes ti padi" wenno "ti nangay-aywan kadagiti kawes ti padi" (Kitaen: Idiom)

2 Kings 10:23-24

ket kinunana kadagiti agdaydayaw kenni Baal

"ket kinuna ni Jehu kadagiti tattao nga adda idi idiay templo tapno agdayaw kenni Baal"

Ngem dagiti laeng agdaydayaw kenni Baal

"ngem dagiti laeng agdaydayaw kenni Baal ti adda ditoy"

No adda makalibas kadagitoy a lallaki nga impaimak kadakayo

Ditoy, ti "ima" dagiti lallaki ket dakdakamatenna ti "panagturayda." Iti pannakaipuestoda iti aglawlaw ti templo, isuda ti mangtengtengngel iti mapasamak ket adda kadakuada no makalibas dagiti tattao wenno saan. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "No makalibas ti siasinoman kadagitoy a lallaki nga intedko tapno tenglenyo ti nakalibas" wenno "No adda kadagiti lallaki ditoy ti makarruar" (Kitaen: Metonymy)

siasinoman a mangipalubos a makalibas dayta a tao, maala ti biagna gapu iti biag ti dayta a nakalibas

patayenmi ti lalaki a makapabulos kenkuana

maala ti biagna

Daytoy ket nadayaw a panangdakamat iti tao a mapapatay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "alaenmi ti biagna" wenno "patayenmi isuna" (Kitaen: Active or Passive)

gapu iti biag iti dayta

"a kasukat ti biag ti lalaki" Ditoy, dakdakamaten ti lalaki ti "biagna" tapno maiunay-unay a saan isuna a natay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "a maipaay iti tao" (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 10:25-28

kinunana iti guardia ken kadagiti kapitan

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "rimmuar isuna iti templo ni Baal sakbay a nagsao kadagiti guardia ken kapitan" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

babaen iti tadem ti kampilan

Nangusar dagiti lallaki kadagiti kampilan a mangpapatay kadagiti agdaydayaw kenni Baal. Dakdakamaten dagitoy a ragup ti sasao dagiti kampilanda. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "babaen kadagiti kampilanda" (UDB) (Kitaen: Synecdoche)

impuruak ida…iti ruar

Kayatna a sawen daytoy nga imbellengda dagiti bangkay dagiti tattao iti ruar ti templo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "imbellengda dagiti bangkay ti tattao a natay iti ruar ti templo" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

inaramidda a kasilias

Ti kasilias ket maysa banyo wenno siled a pagiblengan, kadawyan a maipaay iti kampo wenno dagiti pasdek a maus-usar a maipaay kadagiti soldado.

inggana iti agdama nga aldaw

Kayatna a sawen nga adda maysa a banag a nagtalinaed ti kasasaadna inggana iti agdama a tiempo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ket manipud idi, kastan ti kasasaadna" (Kitaen: Idiom)

2 Kings 10:29-31

saan a pinanawan ni Jehu dagiti basbasol ni Jeroboam nga anak ni Nebat

Ibagbaga daytoy nga inaramid ni Jehu dagiti basbasol a kapada dagiti basbasol nga inaramid ni Jerobooam, a kasla lugar dagiti basbasol niJeroboam a saan a pinanawan ni Jehu. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “saanna nga insardeng ti panagaramid kadagiti kita ti basbasol nga inaramid ni Jeroboam nga anak a lalaki ni Nebat” (UDB) (Kitaen: “Metaphor”)

Nebat

Ipatarusmo daytoy a nagan ti lalaki a kas iti inaramidmo idiay 3:3 (Kitaen: How to Translate Names)

nagbasol ti Israel

Ditoy, ti "Israel" ket dakdakamatenna dagiti tattao nga agnanaed sadiay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "nagbasol dagiti amin a tattao ti Israel" (Kitaen: Metonymy)

Ti panangipatungpalmo

"iti panangaramid" wenno "panangileppas"

kadagiti nalinteg iti imatangko

Dagiti mata ket ibagbagina dagiti panagkita, ken ti panagkita wenno imatang ket ibagbagina dagiti panunot wenno panangikeddeng. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti ikeddengko a nalinteg" wenno "ti ibilangko a nalinteg" (Kitaen: Metaphor)

iti balay ni Ahab

Ditoy, ti "balay" ni Ahab ket mangdakdakamat kadagiti "pamiliana"Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ti pamilia ni Ahab" (Kitaen: Metonymy)

kas iti amin nga adda iti pusok

Ditoy, ti "puso" ket ibagbagina ti tarigagay." AT: "amin a tinarigagayak nga aramidem" wenno "dagiti amin a kayatko nga aramidem"

agtugawto...iti trono

"agbalin nga ar-ari" (Kitaen:Metonymy)

inggana iti maikapat a henerasion

"inggana iti maika-4 pay a henerasion" wenno "uppat pay a henerasion" Dakdakamaten daytoy ti anakna a lalaki, apona, apona iti anakna, ken apo ti apona. (Kitaen: Ordinal Numbers)

saan a nagannad ni Jehu iti pinnagnana kadagiti bilin ni Yahweh

Ditoy, ti "pinnagna" ket dakdakamatenna ti "panagbiag" Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Saan a naannad ni Jehu iti panagbiagna iti bilin ni Yahweh" (See: Idiom)

iti amin a pusona

Ditoy, ti "puso" ti maysa a tao ket dakdakamatenna ti pagayatanna ken panggepna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "amin a banag nga inaramidna" wenno "ti panggep dagiti amin a panggepna" (Kitaen: Metonymy)

Saan isuna nga immadayo manipud kadagiti basol ni Jeroboam

Ti kayat a sawen ti "iyaadayo" manipud iti maysa a banag ket ti isasardengna a panangaramid iti daytoy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Saan a nagsardeng ni Jehu a nagbasol a kas iti panagbasol ni Jeroboam" (Kitaen: Idiom)

2 Kings 10:32-33

rinugian ni Yahweh nga ikkaten dagiti rehion manipud iti Israel

nangrugi a mangigapu a bumassit dagiti masakupan ti Israel

dagiti rehion

"dagiti paset ti daga"

pinarmek ni Hazael

Ditoy, ti "Hazael" ket dakdakamatenna ti bagina ken ti armadana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ni Hazael ken ti armadana" wenno "Dagiti Arameo nga armada ni Hazael" (Kitaen: Synecdoche)

Hazael

Ipatarus ti nagan ti ari a kas iti inaramidmo idiay 8:8 (Kitaen: How to Translate Names)

manipud iti Jordan nga agpadaya

"manipud iti daga iti daya ti Jordan"

Aroer...Basan

Dagitoy ket nagan amin dagiti lugar. (Kitaen: How to Translate Names)

ti Arnon

"ti Karayan Arnon" Daytoy ti nagan ti maysa a karayan. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 10:34-36

saanda kadi a naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel?

Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy a ragup ti sasao idiay 1:18. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "naisurat dagitoy idiay Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Israel." (Kitaen: Rhetorical Question)

Pimmusay ni Jehu ket intabonda isuna idiay Samaria

Kayatna a sawen daytoy a natay ni Jehu. Ibagbaga daytoy a naitabon isuna iti nakaitabonan dagiti kapuonanna a kasla isuna ket matmaturog a kaduada. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Natay ni Jehu ket intabonda isuna idiay Samaria a nakaitabonan met laeng dagiti kapuonanna." (Kitaen: Euphemism and Metaphor)

Joacaz

Daytoy ket nagan ti mays a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Ti tiempo ti panagturay ni Jehu iti Israel idiay Samaria ket duapulo ket walo a tawen

"Nagturay ni Jehu iti entero nga Israel idiay Samaria iti las-ud ti duapulo ket walo a tawen"

duapulo ket walo a tawen

28 a tawen (Kitaen: Numbers)

2 Kings 11

2 Kings 11:1-3

Atalia…Jehoseba…Joas

(Kitaen: How to Translate Names)

nakita ni Atalia nga ina ni Ahazias, a natayen ti anakna

“naammoanna a natayen ti anakna”

pinatayna dagiti amin nga annak ti ari

Saan a ni Atalia ti mismo a nangpapatay kadagiti ubbing. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “imbaonna dagiti tattaona tapno patayenda dagiti amin a kameng ti pamiliana a mabalin nga agbalinnga ari” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Kaduana ni Jehoseba, naglemmengda iti balay ni Yahweh iti las-ud iti pito a tawen nga agturturay ni Atalia iti daga

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Naglemmeng da Joas ken Jehoseba iti innem a tawen iti uneg ti balay ni Yahweh bayat ti panagturay ni Atalia iti daga” (Kitaen: Active or Passive)

iti daga

“tattao ti Juda”

2 Kings 11:4-6

Mainayon a Palawag ken Pakaammo

Itultuloy daytoy ti pakasaritaan no ania ti napasamak kenni Joas ng anak ni Ari Ahazias a nailemmeng idiay templo kalpasan a natay dagiti amin a kaputotan ni Ahazias.

Idi maikapito a tawen

“Iti maikapito a tawen ti panagturay ni Atalia” wenno “Idi nagturay ni Atalia iti maikapito a tawen.” (Kitaen: Numbers)

Jehoyada

ti kangatoan a padi (Kitaen: How to Translate Names)

Cariteo

Daytoy ket nagan iti maysa a bunggoy dagiti guardia ti ari.

pinaayabannna ida

Pinaayaban ni Joyada a kangatoan a padi dagitoy soldado iti templo tapno agipadamagda kenkuana. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “pinaayabanna ida a makisinnarakda kenkuana idiay templo”

Kalpasanna, impakitana kadakuada ti anak ti ari.

Impakita ni Jehoyada kadakuada nga sibiiag pay ni Joas nga anak ni Ari Ahazias.

2 Kings 11:7-8

Sapasap a Pakaammo

Bilbilinen ni Jehoyada dagiti soldado a mangsalaknib kenni Ari Joas.

A maipaay iti ari

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “tapno salakniban ni Ari Joas” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

rumbeng a mapapatay

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “masapul a patayenyo isuna” (See: Active or Passive)

Masapul nga agtalinaedkayo iti sibay ti ari no rummuar isuna wenno umuneg

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Masapulyo ti agtalinaed iti sibay ti ari iti amin a tiempo”

2 Kings 11:9-10

ti pangulo ti ginasut-gasut

dakdakamaten daytoy dagiti opisyal a nangimaton kadagiti mangsalaknib iti ari ken dagiti guardia ti palasio. Kitaem no kasano ti panangipatarusmo idiay 11:4

adda iti uneg ti templo ni Yahweh

“nakadulin iti templo ni Yahweh”

2 Kings 11:11-12

manipud iti kannawan a paset ti templo inggana iti kannigid a paset iti templo, iti abay ti altar ken ti templo

Ti dadduma a pannakaipatarus ket inaramatda iti “templo” a kas “palasio” iti dua nga immuna a panakaaramatna. Kunana iti daytoy a pannakaipatarus, “manipud iti kannawan a paset ti templo inggana iti kannigid nga asideg iti altar ken iti templo”

inruar ni Jehoyada ni Joas nga anak ti ari

inruar ni Jehoyada a kangatoan a padi ni Joas nga anak ni Ari Ahazias, manipud idiay siled iti templo a nakailemmenganna a dimmakkel.

intedna kenkuana dagiti pammaneknek ti tulag

intedda kenkuana ti libro ti linteg

Pinulotanda isuna

Binukbokan ti padi iti bassit a lana ti olibo iti ulo ni Joas a kas pakakitaan nga isuna itan ti ari. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “binukbokanna ti bassit a lana ti olibo ti ulo ni Joas” (UDB) (Kitaen: Symbolic Action)

nagtipatda

Ti panagtipatda ti imada ket maysa a pakakitaan ti kinaragsak dagiti tattao iti pannakapulot ti baro nga ari.

2 Kings 11:13-14

ti ariwawa ti guardia

Dakdakamaten daytoy ti kinaariwawa dagiti amin a soldado.

napan isuna kadagiti tatto iti templo ni Yahweh

napan isuna iti ayan dagiti tattao a nagtataripnong idiay templo

Kimmita isuna ket adtoy, nakatakder ti ari

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Idi dimteng isuna, nasdaaw isuna a nakakita kenni Ari Joas nga agtaktakder”

iti abay ti adigi

iti abay ti maysa kadagiti adigi ti templo

a kas iti kaugalian

“a kadawyan a pagtaktakderan dagiti ari”

Parapuyot iti trumpeta

Dagiti tattao a mangpuypuyot kadagiti trumpeta

rinay-ab ni Atalia ti kawesna

rinay-abna ti kawesna tapnoipakitana nga mariribukan isuna ken makaung-unget (Kitaen: Symbolic Action)

Panangliput daytoy! Panangliput daytoy!

“Traidorkayo! Liniputandak!” (UDB)

2 Kings 11:15-16

dagiti pangulo dagiti ginasut-gasut

Dakdakamaten daytoy dagiti opisial a nangimaton kadagiti agbanbantay iti ari ken dagiti guardia ti palasio. Kitaem no kasano ti pannakaipatarusna daytoy idiay 11:4.

Irruaryo isuna iti baet dagiti linia ti guardia

Dagiti linia ket dagiti intar dagiti soldado. Ti mabalin a kayatna a sawen ket “Ipanawyo isuna manipud kadagiti nagbaetan ti dua nga intar dagiti guardia” (UDB) wenno “Iruaryo isuna a kuyugen ti dua nga intar ti guardia iti abayna”

siasinoman a sumurot kenkuana

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Siasinoman a sumurot a mangisalakan kenkuana” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

2 Kings 11:17-18

ket nangaramidda pay iti tulag iti nagbaetan ti ari ken dagiti tattao

“nangaramidda pay iti tulag iti nagbaetan ti ari ken dagiti tattao”

dagiti amin a tattao iti daga

Daytoy ket nalabes a pannakayebkas a mangipakita a dinadael ti dakkel a bunggoy ti tattao ti templo ni Baal. Mabalin nga ipataus daytoy a kas: “dakkel a bilang dagiti tattao iti daga” (See: Hyperbole)

balay ni Baal

“templo ni Baal”

Mattan

Daytoy ket nagan ti lalaki a padi (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 11:19-20

Sapasap a Pakaammo

Ni Joas a naisaad a baro nga ari ket inruarda manipud iti templo sada impan iti palasio.

dagiti pangulo dagiti ginasut-gasut

Dakdakamatenna daytoy dagiti opisyal a nangimaton kadagiti parabantay ti ari ken dagiti guardia ti palasio. Kitaem no kasano ti panangipatarusmo idiay 11:4

Cariteo

Daytoy ti nagan ti maysa a bunggoy dagiti agbanbantay iti ari.

Inyulogda ti ari manipud idiay balay ni Yahweh ket rimmuarda iti ruangan dagiti guardia nga agturong iti balay ti ari

“innalada ti ari manipud iti templo ket impanda iti palasio”

naulimek ti siudad

“natalna ti siudad” wenno “adda kapia ti daga”

2 Kings 11:21

Pito ti tawen ni Joas

“7 ti tawen ni Joas idi”

2 Kings 12

2 Kings 12:1-3

Idi maikapito a tawen ni Jehu

Kabayatan ti maikapito a tawen a panagturay ni Jehu iti entero nga Israel. (Kitaen: Numbers)

nangrugi ti panagturay ni Joas

Nangrugi nga agturay ni Joas iti Juda

Zibia

Daytoy ket nagan iti maysa a babai. (Kitaen: How to Translate Names)

Zibia iti Beersheba

“Zibia manipud iti siudad ti Beerseba” (UDB)

ti nalinteg iti mata ni Yahweh

Ti ragup dagiti sasao nga “iti mata ni Yahweh” ket ibagbagina ti entero a “kinasiasino ni Yahweh” (Kitaen: Synecdoche)

bilbilinen isuna

“sursuroanna isuna”

Ngem saan a naikkat dagiti disso a pagdaydayawan

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Ngem saan a dinadael dagiti tattao dagiti nangato a luglugar” (Kitaen: Active or Passive)

Nagidaton pay laeng ken nangpuor iti insenso dagiti tattao kadagitoy

Imparit ni Yahweh nga agdaydayaw dagiti tattao kadagitoy a luglugar. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Napan latta dagiti tattao kadagiti lugar a saan a makaay-ayo kenni Yahweh, tapno agidaton ken agpuorda kadagiti insenso” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

2 Kings 12:4-5

Kinuna ni Joas kadagiti papadi, " Amin dagiti kuarta a maipaay kadagiti banbanag a kukua ni Yahweh

Dakdakamaten daytoy ti kuarta nga inted dagiti tattao a makatulong iti templo. Adda dagiti tallo a kita iti daytoy a kuarta nga inladawan dagiti nabatbati a salaysay.

dagiti naikeddeng a kuarta a pagbuis ti tunggal tao, ken dagiti amin a kuarta nga inted dagiti tattao a maipaay iti templo babaen iti panangtignay ni Yahweh kadagiti pusoda nga itedda

Dakdakamaten daytoy ti kuarta nga inkeddeng nga ited dagiti tattao kenni Yahweh.

2 Kings 12:6-8

maikaduapulo ket tallo a tawen ni Ari Joas

“Idi nagari ni Joas iti las-ud ti 23 a tawen”

Apay nga awan pay a pulos ti natarimaanyo iti templo?

Dinamag ni Joas daytoy a saludsod tapno tubngarenna dagiti papadi. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Masapul a tarimaanenyo ti templo”

itedyo kadagiti mangtarimaan

tangdanan dagiti trabahador a mangtarimaan

2 Kings 12:9-10

Ngem ketdi

Imbes a dagiti papadi ti agkolekta kadagiti kuarta

Inkabil ditoy

“Ikabil iti lakasa” wenno “ikabil iti kahon” (UDB)

iti makannawan a paset no sumrek ti maysa a tao iti balay ni Yahweh

“iti makannawan a paset ti pagserkan nga agturong iti templo”

dagiti amin a kuarta a naipan

ti kuarta nga impan dagiti tattao (Kitaen: Active or Passive)

ket ikabilda ti kuarta kadagiti pagkargaan sada bilangen

Adu dagiti dadduma a nakaipatarusanna daytoy iti nangikabil iti naur-urnos a panangirason kas iti “bilangenyo ti kuarta ket ikabilyo kadagiti pagkargaan”

ket ikabilda ti kuarta kadagiti pagkargaan

Dagiti mabalin a kaipapananna ket 1) “ikabilyo ti kuarta kadagiti bag” wenno 2) “galutan dagiti kuarta iti bag” (UDB)

ti kuarta a naalada

“ti kuarta a nasarakanda iti lakasa”

2 Kings 12:11-12

Karpentero

Dagiti tattao nga agar-aramid ken agtartarimaan kadagiti banbanag a naaramid manipud iti kayo.

agkabkabiti

Dagiti tattao nga agar-aramid ken agtartarimaan kadagiti banbanag a naaramid iti batbato

paratikap ti bato

Dagiti tattao a mangtaptappyas iti batbato iti umno a rukod ken langana

paggatangda kadagiti troso ken pagtikap iti batbato

tapno gumatang iti troso ken pagtikap iti sucogna

kadagiti amin a kasapulan a bayadan para iti pannakatarimaan daytoy

“tapno pagbayad kadagiti amin a kasapulan a matarimaan”

2 Kings 12:13-14

ket saan a naibayad…kadagiti aniaman

“saan a nagasto tapno maibayad iti aniaman a maipaay iti templo”

kopa a pirak, dagiti pangarsang iti lampara, dagiti palanggana, dagiti trumpeta, wenno aniaman nga alikamen a balitok wenno pirak

Dagitoy ket banbanag nga inusar dagiti papadi a maipaay kadagiti naduma-duma nga aramid idiay templo a kas kadagiti panagidaton wenno fiesta.

2 Kings 12:15-16

saandan a kasapulan ti listaan ti kuarta a naibayad para iti pannakatarimaan babaen kadagiti lallaki a nangawat kadagitoy ken nangitangdan daytoy kadagiti trabahador

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “saandan a kasapulan ti listaan dagiti kuarta a nagastos dagiti nangawat kadagiti kuarta a nangtangdan kadagiti trabahador a nagtarimaan” (Kitaen: Active or Passive)

pannakailista ti

tapno ilista no mano a kuarta ti naawat ken nagasto

saan a naipan iti templo ni Yahweh dagiti daton a kuarta a gapu iti panangsalungasing ken ti daton a kuarta a gapu iti panagbasol

Ipakpakaammo daytoy a saan a nausar ti kuarta a maipaay kadagiti panagpatarimaan. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Saanda nga inusar ti daton a kuarta a gapu iti panagsalungasing ken ti daton a kuarta a gapu iti panagbasol tapno pagbayad iti pannakatarimaan iti templo ni Yahweh” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information and Active or Passive)

2 Kings 12:17-18

rinaut ni Hazael nga ari ti Aram... ingkeddeng ni Hazael a rautenna

Dakdakamaten daytoy ti armada ni Hazael Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “Rinaut ni Hazael nga ari ti Aram ken ti armadana…Kalpasanna, ingkeddengna ti rumaut”

Hazael

Daytoy ti nagan ti ari ti pagilian ti Syria. (Kitaen: How to Translate Names)

sinakupna daytoy

Pinarmek ket inturayanna daytoy

Jehosafat, Jehoram, Ahazias, dagiti ammana

Dagitoy a lallaki ket dagiti immuna nga ari ti Juda (Kitaen: Metaphor)

Nga indaton

“nailasin”

balitok a makita kadagiti uneg ti siled a pagiduldulinan

balitok a naidulin kadagiti siled a pagiduldulinan

Kalpasanna, pimmanaw ni Hazael manipud idiay Jerusalem

Dagiti sagut nga inted ni Joas kenni Hazael ti nangallukoy kenkuana a saannan a rauten ti Jerusalem. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “isu nga insardeng ni Hazael a rauten ti Jerusalem ket pimmanaw”

2 Kings 12:19-21

saanda kadi a naisurat iti Libro dagiti Paspasamak kadagiti Ari ti Juda?

Daytoy a saludsod ket nausar tapno ipalagipna iti agbasbasa a dagitoy a banbanag ket naisurat. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy a ragup ti sasao idiay 8:23. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: “naisurat dagitoy iti libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Juda” (Kitaen: Rhetorical Question)

Silla

Saan nga ammo ti ayan ti daytoy a lugar. (Kitaen: How to Translate Names)

Josacar…Simeat…Jozabad…Somer…Amazias

Dagitoy ti nagan dagiti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

iti ayan dagiti kapuonanna

“iti lugar a nakaitabonan dagiti kapuonanna” (UDB)

simmukat kenkuana nga ari

simmaruno a nagbalin nga ari ti Juda.

2 Kings 13

2 Kings 13:1-2

Iti maika-duapulo ket tallo a tawen ni Joas nga anak ni Ahazias kas ari ti Juda

"Kalpasan nga inturayan ni Joas ti Juda iti agarup 23 a tawen" (Kitaen: INVALID translate/translate-numbers)

agturay iti Israel idiay Samaria

"nagturay iti pagarian ti Israel nga adda idiay Samaria"

nagturay isuna iti sangapulo ket pito a tawen

"Nagturay ni Joacaz iti 17 a tawen"

Inaramidna ti dakes iti imatang ni Yahweh

"Inaramidna dagiti aramid nga ibilbilang ni Yahweh a dakes nga aramid" (Kitaen: INVALID translate/figs-metonymy)

ken sinurotna dagiti basol ni Jeroboam

"ken inaramidna met dagiti isu met laeng a basol nga inaramid ni Jeroboam"

ket saan a tinallikudan dagitoy ni Joacaz

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Saan nga insardeng ni Joacaz ti panagaramidna kadagiti basbasol nga inar-aramid ni Jeroboam."

2 Kings 13:3-5

Immapuy ti pungtot ni Yahweh a maibusor iti Israel

Ti panagpungtot ni Yahweh iti Israel ket naibaga a kasla apuy a makapuor: Mabalin a maipatarus a kas: "Ket kasta unay ti pungtot ni Yahweh maibusor iti Israel," (Kitaen: Metaphor)

inyawat kada Hazael nga ari ti Aram, ken Ben Hadad nga anak a lalaki ni Hazael

Ditoy, ti dakdakamaten ti sao nga "ida" ket dagiti tattao ti Israel. Mabalin a maipatarus a kas: "pinalubosanna ni Hazael nga ari ti Aram ken ni Ben Hadad nga anakna a mamin-anoda a parmeken dagiti Israelita iti gubat."

Nagpakpakaasi ... kenni Yahweh

"nagkararag kenni Yahweh"

nakitana ti pannakaparigat ti Israel, no kasano iti panangparparigat ti ari iti Aram kadakuada

Dagitoy dua a ragup ti sasao ket agpada iti kayatda nga ibaga ken naulit dagitoy a mangiunay-unay iti kayat a sawen daytoy. Mabalin a maipatarus a kas: "Nakitana ti kasta unay a panangparparigat ti ari ti Aram iti Israel"

2 Kings 13:6-7

saanda nga inadaywan dagiti basbasol ti balay ni Jeroboam

Mabalin a maipatarus a kas: "Intuloy ti Israel ti nagaramid kadagiti basbasol a kas met laeng iti inar-aramid ni Jeroboam"

balay ni Jeroboam

"ti pamilya ni Jeroboam"

ta dinadael...dadduma

Mabalin a maipatarus a kas: Pinarmek ti ari dagiti Arameo ti armada ni Joacaz-

pinagbalinna ida a kasla taep iti tiempo ti panagirik

kasta unay ti pannakadadaelda, bassit ti nabati iti armadada ken awan ti serserbida nga urayla naiyarigda iti taep ti trigo nga awan iti serserbina ken nalaka a maitayab. (Kitaen: INVALID translate/figs-simile)

2 Kings 13:8-9

No maipanggep met kadagiti dadduma a banbanag maipapan kenni Joacaz, ken dagiti amin nga inaramidna ken ti panagturayna

Mabalin a maipatarus a kas: "Dagiti dadduma pay nga inaramid ni Joacaz, amin nga inaramidna a kas ari"

Pimmusay

"natay" (Kitaen: INVALID translate/figs-euphemism)

saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel?

"Naisurat dagitoy...Israel." (Kitaen: INVALID translate/figs-rquestion)

2 Kings 13:10-11

Jehoas

Daytoy ket maysa nga ari ti Israel, isuna ket anak ni Joacaz.(Kitaen: INVALID translate/translate-names)

Inaramidna ti dakes iti imatang ni Yahweh

Mabalin a maipatarus a kas: "Inaramidna dagiti banbanag nga ibilbilang ni Yahweh a dakes nga aramid." (Kitaen: INVALID translate/figs-metonymy)

Saanna a tinallikudan dagiti basbasol ni Jeroboam nga anak ni Nebat

Mabalin a maipatarus iti kas iti: "Intultuloy latta ni Jehoas ti panagaramidna kadagiti basol a kas met laeng kadagiti basbasol nga inar-aramid ni Jeroboam, nga anak ni Nebat."

basol a nangisungsunganna kadagiti Israel

"basol a nagisungsungan ni Jeroboam kadagiti tattao ti Israel"

ngem ketdi, isu met laeng ti inaramidna

"ngem intuloy ni Jehoas nga inaramid dagitoy a basol."

Iti maika-tallo ket pito a tawen ni Jehoas nga ari ti Juda

"Kalpasan a nagturay ni Joas iti Juda iti agarup 37 a tawen" (Kitaen:Numbers)

nangrugi met ti panagturay ni Jehoas nga anak ni Joacaz iti Israel idiay Samaria

Nangrugi a nagturay ni Jehoas a putot ni Joacaz iti Israel idiay Samaria

2 Kings 13:12-13

agraman ti kinamaingelna iti pannakigubatna maibusor kenni Amazias nga ari ti Juda

"ken ti bileg nga impakita ti armadana idi nakirangetda iti armada ni Amaziah nga ari ti Juda," (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

saan kadi a naisurat...Israel?

"naisurat dagitoy...Israel." (Kitaen: INVALID translate/figs-rquestion)

Naitipon ni Jehoas iti nakaitaneman dagiti kapuonanna

"Natay ni Joas," (Kitaen: INVALID translate/figs-euphemism)

ket ni Jeroboam ti nagtugaw iti tronona

Mabalin a maipatarus a kas iti : "ket nagbalin nga ari ni Jeroboam." wenno "ket nangrugi a nagturay ni Jeroboam." (Kitaen: INVALID translate/figs-metonymy)

2 Kings 13:14-16

"Amak, o amak,

Ni Eliseo ket saan a pudno nga ama ti ari. Inusar daytoy ni Ari Joas a mangipakita iti panagraemna kenni Eliseo.

ken dagiti nakakabalio a lallaki

Mabalin a maipatarus a kas iti: "ken dagiti mangiturturong kadagiti karwahe" (Kitaen: INVALID translate/figs-explicit)

sinangitanna

"nagsangit ta agsakit ni Eliseo"

ipanawdakan dagiti karwahe ti Israel ken dagiti nakakabalio a lallaki

Maipapan daytoy iti ipapan ni Elias idiay langit a masarakan idiay 2:11-12. Inusar ni Joas daytoy a ragup ti sasao tapno ibagana a ni Eliseo ket matayto. Mabalin a maipatarus a kas: "Ipanpanawdakan dagiti karwahe ti Israel ken dagiti nakakabalio a lallaki idiay langit" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

2 Kings 13:17-19

linukatanna ngarud daytoy

"Linukatan daytoy ti maysa nga adipen." (UDB)

imbiatna ti pana

"ket imbiat ni Joas ti pana."

Daytoy ti pana a mangipakita iti panagballigi ni Yahweh iti Aram, pana iti panagballigi maibusor kadagiti Arameo

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Daytoy a pana ket pagilasinan manipud kenni Yahweh a pagballigiennaka maibusor iti Aram," wenno "Daytoy a pana ket pagilasinan ti panagballigi nga ited kenka ni Yahweh maibusor iti Aram."

Afek

Daytoy ket maysa a siyudad iti daga ti Israel. Kitaen: INVALID translate/translate-names)

maparmekyo daytoy

"naminpinsan a dinadaelda daytoy," wenno "Inggana a maminpinsanda a napukaw amin!" (UDB)

Sapasap a pakaammo:

Intuloy ni Eliseo a nakisarita kenni Joas nga ari ti Israel.

Lukatam ti tawa nga agturong iti daya

"lukatam ti tawa a nakasango iti daya" wenno "lukatam dayta tawa a nakaturong iti daya" (UDB)

2 Kings 13:20-21

Ita

"Iti dayta a tiempo,"

iti rugrugi ti tawen

"iti tunggal tawen, iti panawen ti panagtutudo."

Idi madama nga itabtabonda ti maysa a tao

"Idi itabtabon dagiti sumagmamano nga Israelita ti maysa a bangkay ti lalaki,"

adda nakitada a bunggoy dagiti Moabita

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Adda nakitada a bunggoy dagiti rumaraut a Moabita nga umas-asideg kadakuada ket nagbutengda," (Kitaen: INVALID translate/figs-explicit)

Apaman a naisagid ti bangkay ti maysa a tao iti tultulang ni Eliseo

Ditoy, ti dakdakamaten ti sao a "ti maysa a tao" ket ti bangkay dayta a tao. Mabalin nga aramiden daytoy a nalawag Mabalin a maipatarus a kas: "Apaman a naisagid ti bagi ti natay a tao iti tulang ni Eliseo," (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information

nagbiag ti bangkay ti maysa a tao ket timmakder

Mabalin a maipatarus a kas iti: "nagbiag ti natay a tao ket timmakder."

2 Kings 13:22-25

Ngem naparabur ni Yahweh iti Israel, ken naasi isuna kadakuada ken isaksakitna ida

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Ngem kasta unay ti kinaimbag ni Yahweh kadagiti Israaelita. Tinulonganna ida" (UDB)

Isu a saan ida a dinadael ni Yahweh

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Daytoy ti makagapu a saan ida a dinadael ni Yahweh,"

saanna ida a pinapanaw iti imatangna

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Saanna ida nga inlaksid"

2 Kings 14

2 Kings 14:1-3

nangrugi a nagturay ni Amazias nga anak ni Joas nga ari iti Juda

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Ni Amazias nga anak ni Joas ti nagbalin nga ari ti Juda."

Duapulo ket lima ti tawenna idi nagrugi a nagturay

Mabalin a maipatarus a kas iti: "25 ti tawenna idi nagbalin nga ari;"

nagturay isuna iti duapulo ket siyam a tawen idiay Jerusalem

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Isuna ti ari idiay Jerusalem iti las-ud 29 a tawen."

Jehoaddin

(Kitaen: INVALID translate/translate-names)

Inaramid na ti rumbeng iti imatang ni Yahweh, ngem saan a kas kenni David a kapuonanna

"Adu ti inaramid ni Amazias a nakaay-ayo kenni Yahweh, ngem saanna a naaramid ti kas kaadu dagiti banbanag a naaramidan ni Ari David a nakaay-ayo kenni Yahweh." (UDB)

rumbeng iti imatang ni Yahweh

"nalinteg segun kenni Yahweh," wenno "nalinteg iti sangoanan ni Yahweh," (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

Inaramidna ti amin a banag nga inaramid ni Joas

"Inaramidna dagiti isu met laeng a nasayaat a banbanag nga isu met ti inaramid ti amana a ni Joas." (Kitaen: INVALID translate/figs-explicit)

2 Kings 14:4-5

Ngem saan a naikkat dagiti disso a pagdaydayawan

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Ngem saanna nga inikkat dagiti disso a pagdaydayawan dagiti pagano a naipatakder kadagiti katurturodan."

Apaman a napabileg ti panagturayna

Mabalin a maipatarus a kas iti: "apaman a napatibker ni Amazias ti pagalagadan ken turayna a kas ari"

2 Kings 14:6-7

Ngem saanna a pinapatay dagiti annak dagiti mammapatay

Saan a binilin ni Ari Amazias dagiti adipenna a patayenda dagiti annak dagiti lallaki a nangpapatay iti amana. (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

Saan a rumbeng a mapapatay dagiti amada gapu kadagiti annakda, kasta met a saan a rumbeng a mapapatay dagiti annak gapu kadagiti nagannakda

"Saan a rumbeng a papatayen dagiti tattao dagiti amma gapu kadagiti basbasol dagiti annakda ken saanda a rumbeng a papatayen dagiti annak gapu kadagiti basbasol dagiti nagannakda." (Kitaen: INVALID translate/figs-activepassive)

Pinatayna

"Pinapatay dagiti armada ni Amazias" wenno "Pinapatay dagiti soldado ni Amazias" (UDB) (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

tanap ti Asin

Daytoy ti nagan iti maysa a lugar a masarakan iti abagatan ti Natay a Baybay.

tinagikuana met ti Sela

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Sinakup dagiti armada ni Ari Amazias ti siudad ti Sela"

Sela...Jokteel

Sinukatanda ti nagan ti siudad a Sela . Ti baro a naganna ket Jokteel. (Kitaen: INVALID translate/translate-names)

2 Kings 14:8-10

Kalpasanna, nangibaon ni Amazias kadagiti mensahero kenni Jehoas nga anak ni Joacaz nga anak ni Jehu nga ari ti Israel, a kinunana, "Umayka, agsangota iti gubat."

"Kalpasanna, nangibaon ni Amazias kadagiti mensahero iti Ari Jehoas ti Israel, kunana, "Umayka ditoy ket agrangetta kasta met dagiti armadata iti gubat" (UDB) (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

siit-siitan a mula nga adda iti Lebanon... ket binaddebadekan na ti siit-siitan a mula

Daytoy ket maysa a sao a mangiladladawan iti maysa a banag ken maysa a burburtia. Mabalin a kayatna a sawen: Dakkel ti kayo a sedar ken bassit ken awan ti serserbina ti siit-siitan a mula. Inyarig ni Jehoas ni Amazias iti siit-siitan a mula ken balballaaganna isuna a saan a rumaut. No adda ti umdas a panangidilig iti bukodyo a pagsasao, mabalin nga usaren yo daytoy (Kitaen iti: INVALID translate/figs-simile)

siit-siitan a mula

"bassit a kayo a siitan"

Pudno nga ginubatmo ti Edom

Daytoy ti paset a ballaag iti mensahe ni Jehoas kenni Amazias. "Amazias, pudno a pinarmekmon ti Edom,"

ket nagpannakel ti pusom

"Imparparammagmo ti inaramidmo." (Kitaen: INVALID translate/figs-idiom)

Ipannakkel mo ti balligim

"Mapnekka iti panagballigim,"

ta apay pay laeng nga isagmakmo ti bagim nga isu ti pakatnagam, sika ken ti Juda?

"ta saan a rumbeng a nangparnuayka iti pakariribukam ken pakaisagmakam," (Kitaen: INVALID translate/figs-rquestion)

2 Kings 14:11-12

Ngem saan a kayat ni Amazias a dumngeg

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Nupay kasta, saan a kayat ni Amazias ti agtungpal iti ballaag ni Jehoas. (Kitaen: INVALID translate/figs-explicit)

Isu a rimmaut ni Jehoas nga ari ti Israel

"Napan ngarud ginubatni Jehoas ken dagiti armadana ni Amazias ken ti armada daytoy"

Betsemes

(Kitaen: INVALID translate/translate-names)

naglibas a nagawid ti tunggal maysa

"ket nagtaray a nagawid dagiti amin a lallaki a kameng iti naparmek nga armada."

2 Kings 14:13-14

Immay isuna

"Dimteng ni Jehoas ken ti armadana" (Kitaen iti: INVALID translate/figs-synecdoche)

Ruangan ti Efraim...Ruangan ti Suli

nagnagan ti lugar (Kitaen: INVALID translate/translate-names)

uppat a gasut a cubits

"agarup 180 metro ti kaatiddugna" (Kitaen: INVALID translate/translate-numbers)

cubit

(Kitaen iti: INVALID translate/translate-bdistance)

Innalana

"Innala dagiti soldado ni Jehoas" (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

karaman met dagiti balud, ket nagsubli isuna idiay Samaria

Kayat a sawen daytoy a kasapulan nga alaen ni Jehoas dagitoy a balud tapnu malapdanda ni Amazias iti panangrautna manen. Mabalin a maipatarus a kas iti: "Nangalada met kadagiti balud idiay Samaria tapno siguradoenna a saan idan a riribuken ni Amazias." (UDB) (Kitaen: INVALID translate/figs-explicit)

2 Kings 14:15-16

saanda kadi a naisurat...Israel?

"naisurat dagitoy...Israel." (Kitaen: INVALID translate/figs-rquestion)

Kalpasanna, pimmusay ni Jehoas

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Ket natay ni Jehoas" (Kitaen: INVALID translate/figs-euphemism)

2 Kings 14:17-19

saanda kadi a naisurat...Juda?

"naisurat dagitoy...Juda." (Kitaen: INVALID translate/figs-rquestion)

Nagpanggepda iti dakes a maibusor kenni Amazias idiay Jerusalem

Ti panagpanggep iti dakes ket nalimed a panggep ti maysa a bunggoy a mangdangran ti maysa a tao wenno aniaman a banag. Mabalin a maipatarus a kas: "Nagpanggep iti dakes dagiti dadduma a tattao ti Jerusalem a maibusor kenni Amazias,"

Lakis

Daytoy ket maysa a siudad idiay abagatan a laud ti Juda. (Kitaen: INVALID translate/translate-names)

ngem nangibaonda kadagiti lallaki a mangsurot kenkuana idiay Lakis

Nangibaon dagiti lallaki a nagpanggep iti dakes kadagiti sabali a lallaki a mangsurot kenni Amazias idiay Lakis.

2 Kings 14:20-22

Insublida isuna nga insakayda iti kabalio

Mabalin a maipatarus a kas: "Intugotda ti bagi ni Amazias nga insakay iti kabayo,"

Innala dagiti amin a tattao ti Juda ni Uzzias nga agtawen iti sangapulo ket innem ket pinagbalinda nga ari kas kasukat ti amana a ni Amazias.

Maipatarus a kas: "Innala dagiti tattao ti Juda ti agtawen ti 16 a ni Uzzias ket pinagbalinda nga ari a simmukat iti amana a ni Amazias."

Elat

(Kitaen: INVALID translate/translate-names)

2 Kings 14:23-25

Iti maikasangapulo ket innem a tawen ni Amazias

"Idi maika-15 a tawen ni Amazias" (Kitaen: INVALID translate/translate-numbers)

Uppat a pulo ket maysa a tawen

"41 a tawen"

dakes iti imatang ni Yahweh

"aramid nga ibilbilang ni Yahweh a dakes." wenno "dakes iti panagkita ni Yahweh." (Kitaen iti: INVALID translate/figs-synecdoche)

Lebo Hamat

Daytoy a siudad ket naawagan met laeng a Hamat. (Kitaen: INVALID translate/translate-names)

baybay ti Araba

"ti Natay a Baybay," (UDB)

2 Kings 14:26-27

Imbaga ngarud ni Yahweh a saanna a pukawen ti nagan ti Israel iti sirok ti langit

Ditoy, "ti nagan ti Israel" ket ibagbagina ti entero nga Israel ken dagiti agnanaed ditoy. Mabalin a maipatarus a kas: "Imbaga ni Yahweh a saanna a dadaelen a naan-anay ti Israel," (UDB) (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

inispalna ida babaen kenni Jeroboam

"inikkanna iti kabaelan ni Ari Jeroboam a mangispal kadakuada (UDB)

2 Kings 14:28-29

saan kadi a naisurat dagitoy...Israel?

"naisurat dagitoy...Israel." (Kitaen: INVALID translate/figs-rquestion)

Pimmusay ni Jeroboam ket naitabon iti pakaitantaneman dagiti ari ti Israel

"Natay ni Jeroboam ket naitabon iti nakaitaneman dagiti dadduma nga ari ti Israel" (UDB) (Kitaen: INVALID translate/figs-euphemism)

2 Kings 15

2 Kings 15:1-3

Iti maikaduapulo ket pito a tawen ni Jeroboam

"Iti maika-27 a tawen a panagturay ni Jeroboam" (Kitaen: INVALID translate/translate-numbers)

Jecolias

(Kitaen: INVALID translate/translate-names)

nalinteg iti imatang ni Yahweh

"nalinteg segun kenni Yahweh" wenno "nalinteg iti sangoanan ni Yahweh" wenno "inanamongan ni Yahweh ti inaramidna" (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

2 Kings 15:4-5

saan a naikkat dagiti disso a pagdaydayawan

"Awan iti uray maysa kadagiti kadua ni Uzzias ti nangikkat kadagiti disso a pagdaydayawan" (Kitaen: INVALID translate/figs-activepassive)

Ni Jotam a putot ti ari ti mangimatmaton

Gapu ta nagketong ni Uzzias, kasapulanna ti agnaed iti sabali a balay, isu a ti anakna a ni Jotam ti nangimaton iti palasio ti ari.

2 Kings 15:6-7

saan kadi a naisurat dagitoy...Juda?

"naisurat dagitoy...Juda." (Kitaen: INVALID translate/figs-rquestion)

Pimmusay ngarud ni Uzzias; intanemda isuna iti nakaitaneman dagiti kapuonanna

Natay ni Uzzias. Intabon isuna dagiti pamiliana iti asideg lugar a nakaitaneman dagiti kapuonanna." (Kitaen: INVALID translate/figs-euphemism)

2 Kings 15:8-9

ni Uzzias kas ari iti Juda

Ni Uzzias ket isu met laeng ni "Azarias." Mabalin nga usaren dagiti dadduma a patarus nga Ingles dayta a nagan ditoy.

nagturay ni Zacarias nga anak ni Jeroboam iti Israel idiay Samaria iti innem a bulan

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Ni Zacarias nga anak ni Jeroboam ket ari ti Israel idiay Samaria iti 6 a bulan."

Zacarias nga anak ni Jeroboam

Daytoy a Jeroboam ket dakdakamatenna ni Jeroboam II, a nagturay manipud 786-756 BC; dakdakamatenna met laeng ditoy ni Joas.

dakes iti imatang ni Yahweh

"ibilbilang ni Yahweh a dakes nga aramid" wenno "dakes iti sangoanan ni Yahweh" wenno "inlunod ni Yahweh ti inaramidna ken inpablaakna nga daytoy ket dakes" (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

Jeroboam a putot ni Nebat

Daytoy a Jeroboam ket dakdakamatenna ti Jeroboam I, a nagturay iti 922-901 BC

a nangisungsong iti Israel nga agbasol

"Adu dagiti dakes a banbanag nga inaramid ni Jeroboam, ken insungsongna dagiti tattao ti Israel nga agbasol."

2 Kings 15:10-12

ket pinatayna

Sumagmamano a kadaanan a bersion ti Griyego ket innayonda ti nagan ti lugar, "idiay Ibleam"- inkabil dagiti dadduma a patarus dayta nga impormasion iti texto

nagbalin isuna nga ari a kas kasukatna

"Ket ni Sallum ti simmukat kenni Zacarias a kas ari."

Daytoy ti sao ni Yahweh nga imbagana kenni Jehu, kinunana, "Agtugaw iti trono ti Israel dagiti kaputotam agingga iti maika-uppat a henerasyon."

Mabalin a maipatarus a kas: Daytoy ti imbaga ni Yahweh kenni Jehu: "Agbalinto nga ari dagiti kaputotam agingga iti maika-uppat a henerasion." (Kitaen: INVALID translate/figs-explicit)

2 Kings 15:13-14

Sallum...Jabes...Menahem...Gadi

(Kitaen: INVALID translate/translate-names)

nagturay laeng isuna iti maysa a bulan idiay Samaria

"Nagturay ni Sallum idiay Samaria iti maysa laeng a bulan."

Rinautna ni Sallum

Mabalin a maipatarus a kas iti: “Idiay Tirza ti nangdarupan ni Menahem kenni Sallum," (Kitaen: INVALID translate/figs-explicit)

2 Kings 15:15-16

ti kinadakes a pinanggepna

Mabalin a maipatarus a kas: "ti pasetna iti panagpanggep ken panangidaulo iti pannakapapatay ni Ari Zacarias"

Tappua...Tirza

(Kitaen: INVALID translate/translate-names)

2 Kings 15:17-18

Iti maikatallopulo ket siam a tawen

"Iti tawen 39"

Uzzias nga ari ti Juda

Ni Uzzias ket isu met laeng ni "Azarias."

Inaramidna ti dakes iti imatang ni Yahweh

Mabalin a maipatarus a kas: "Inaramidna ti adu a banbanag nga imbilang ni Yahweh a dakes" wenno "Nakita ni Yahweh dagiti amin nga inaramidna ket imbaga ni Yahweh a dakes ti naaramidna" (UDB) (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

a nangisungsong iti Israel nga agbasol

"ti nadangkes a basbasol ni Jeroboam nga anak ni Nebat ket ti makagapu iti panagbasol ti Israel a kas iti inaramidna."

2 Kings 15:19-20

Pul nga ari ti Asiria

"Ari Tiglat Pileser iti Asiria" (UDB) (Kitaen: INVALID translate/translate-names)

dimteng...maibusor iti daga

Mabalin a maipatarus a kas iti: dimteng a kaduana ti armadana tapno rautenda ti pagilian iti Israel" (Kitaen: INVALID translate/figs-explicit)

sangaribu

(Kitaen: INVALID translate/translate-numbers)

talento...siklo ti pirak

(Kitaen: INVALID translate/translate-bmoney)

a mangpapigsa iti pagarian ti Israel iti imana

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Tapno papigsaenna ti panagturayna iti parian ti Israel"

siningir

"dinawat" wenno "innala" (UDB)

2 Kings 15:21-22

saan kadi a naisurat dagitoy...Israel?

Daytoy a saludsod ket naaramat a mangipakaammo wenno mangpalagip kadagiti agbasbasa a ti impormasion maipapan kenni Menahem ket adda iti daytoy a sabali a libro. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay iti 1:18. Mabalin a maipatarus a kas: "Naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel." (Kitaen: Rethorical Question)

Pimmusay ni Menahem

Ti kayat a sawen ti "pimmusay" ditoy ket pannakatay. Kitaen no kasano a naipatarus daytoy iti 10:35. Mabalin a maipatarus a kas: "Natay ni Menahem a kas kadagiti kapuonanna" wenno "kas kadagiti kapuonanna, natay ni Menahem" (Kitaen: Metaphor and Euphemism)

Pekaias

Nagan daytoy ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 15:23-24

Iti maikalimapulo a tawen ni Uzzias nga ari ti Juda

"Mabalin a nalawag nga ibaga a daytoy ket maikalimapulo a tawen iti panagturayna. Mabalin a maipatarus a kas: "Iti maika-50 a tawen a panagturay ni Azarias nga ari ti Juda" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information and Numbers)

Pekaias

Nagan daytoy ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

dakes iti imatang ni Yahweh

Iti imatang ni Yahweh ket ibagbagina ti panangukom ni Yahweh. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 3:2. Mabalin a maipatarus a kas: "no ania ti dakes iti pannangukom ni Yahweh" wenno "no ania ti ibilbilang ni Yahweh a dakes" (Kitaen: Metaphor)

Saanna nga inadaywan dagiti basbasol ni Jeroboam a putot ni Nebat

Panangadayo kadagiti basbasol ket mangibagbagi iti panagkedked a mangaramiid kadagidiay a basbasol. Mabalin a maipatarus a kas "Saan a liniklikan ni Pekaias nga aramiden dagiti basbasol ni Jeroboam nga anak ni Nebat" wenno "Nagbasol isuna a kas iti panagbasol ni Jeroboam nga anak ni Nebat" (Kitaen: Metaphor)

a nangisungsong iti Israel nga agbasol

Ditoy, ti sao nga "Israel" ket ibagbagina dagiti tattao iti pagarian ti Israel. (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 15:25-26

Peka...Remalias

Dagitoy ket nagan dagiti lallalki. (Kitaen: How to Translate Names)

nagpanggep iti dakes maibusor kenkuana

"limed a panagpanggep a panangpapatay kenni Pekaias"

limapulo a lallaki

"50 a lallaki" (Kitaen: Numbers)

Argob...Arieh

Dagitoy ket nagan dagiti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

iti akin-uneg a sarikedked iti palasio ti ari

"ti napapigsa a paset iti palasio ti ari" wenno "ti natalged a lugar iti palasio ti ari"

naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari iti Israel

Mabalin a maipatarus a kas: "mabalinmo a basaen ti maipanggep kadakuada iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel" (Kitaen: Active or Passive)

2 Kings 15:27-28

Iti maikalimapulo ket dua a tawen ni Uzzias kas ari ti Juda

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Iti maika-52 a tawen a panagturay ni Azarias nga ari ti Juda" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information and Numbers)

dakes iti imatang ni Yahweh

Ti imatang ni Yahweh ket dakdakamatenna ti pangikeddeng ni Yahweh. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 3:2. Mabalin a maipatarus a kas: "no ania ti dakes iti panangukom ni Yahweh" wenno "no ania ti ibilbilang ni Yahweh a dakes" (Kitaen: Metaphor)

Saanna nga inadaywan dagiti basbasol ni Jeroboam a putot ni Nebat

Ti panangtallikod kadagiti basbasol ket ibagbagina iti panangliklik a mangaramid kadagidiay a basbasol. Mabalin a maipatarus a kas: "Saan a niliklikan ni Zacarias nga aramiden dagiti basbasol ni Jeroboam nga anak ni Nebat" wenno "Nagbasol isuna a kas iti panagbasol ni Jeroboam nga anak ni Nebat" (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 15:29-31

Kadagiti al-aldaw ni Peka nga ari ti Israel

Mabalin a maipatarus iti: "Kadagiti al-aldaw iti panagturay ni Peka nga ari ti Israel" wenno "Kabayatan a ni Peka ti ari ti Israel" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Tiglat Pileser

Idiay 2 Kings 15:19-20, daytoy a tao ket naawagan a "Pul" (Kitaen: How to Translate Names)

Aion, Abel Bet Maaka, Janoa, Kedes, Hasor, ti Galaad, Galilea ken amin a daga ti Neftali

Dagitoy ket nagan dagiti siudad wenno rehion. (Kitaen: How to Translate Names)

Impanna dagiti tattao idiay Asiria

Ditoy, ti dakdakamaten ti sao a "na" ket ni Tiglat Pileser ket ibagbagina isuna ken ti armadana. Ti panangitugot kadagiti tattao idiay Asiria ket ibagbagina iti panangpilit kadakuada a mapan idiay Asiria. Mabalin a maiptarus a kas: "Pinilitna ken ti armadana dagiti tattao a mapan iti Asiria. (Kitaen: Synecdoche and Metaphor)

dagiti tattao

Mabalin a maipatarus: "dagiti tattao kadagidiay a luglugar" wenno "dagiti tattao ti Israel" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information

Hosea...Ela

Dagitoy ket nagnagan dagiti lallaki

Nagpanggep ngarud iti dakes

Ti panagpanggep iti dakes ket maysa a limed a plano babaen iti maysa a bunggoy tapno dangran ti maysa a tao wenno aniaman a banag.

Dinarupna ket pinatayna daytoy

Dinarup ken pinatay ni Hosea ni Peka"

iti maikaduapulo a tawen ni Jotham a putot ni Uzzias

Mabalin a maiptarus a kas iti: "Iti maika-20 a tawen iti panagturay ni Jotam nga anak ni Uzzias" (Assumed Knowledge and Implicit Information and Numbers)

naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel

"mabalinmo a basaen ti maipanggep kadakuada iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Israel"(Kitaen: Active or Passive)

2 Kings 15:32-33

Iti maikadua a tawen ni Peka a putot ni Remalias nga ari ti Israel

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Iti maika-2 a tawen iti panagturay ni Peka nga anak ni Remalias, ari ti Israel," (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information and Numbers)

nangrugi a nagturay ni Jotam a putot ni Uzzias nga ari ti Juda

Ni Jotam a putot ni Azarias nga ari ti Juda ket nagbalin nga ari ti Juda." (Kitaen: Numbers)

Duapulo ket lima ti tawenna...sangapulo ket innem a tawen

"25 ti tawenna...16 a tawen" (Kitaen: Numbers)

Jerusa

Nagan daytoy ti maysa a babae. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 15:34-38

ti nalinteg iti imatang ni Yahweh

Mabalin a maipatarus a kas: "no ania ti nalinteg iti panangukom ni Yahweh" wenno "dagiti ibilbilang ni Yahweh a nalinteg" (Kitaen: Metonymy and Metaphor)

saan kadi a naisurat dagitoy...Juda?

Daytoy a saludsod ket naaramat a mangipakaamo wenno mangipalagip kadagiti agbasbasa a ti impromasion maipapan kenni Jotam ket adda iti daytoysabali a libro. Kitaen no kasanom nga imptarus daytoy idiay 8:23. Mabalin a maipatarus a kas: “naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda.” (Kitaen: INVALID translate/figs-rquestion)

Ni Jotam ti nangipatakder iti akin ngato a ruangan

Mabalin a maipatarus a kas iti: "Impatakder dagiti trabahador ni Jotam ti akin ngato a ruangan" (Kitaen: Metonymy)

Kadagita nga al-aldaw

Dakdakamaten daytoy ti kabayag ti tiempo. Mabalin a maipatarus a kas iti: "Kabayatan dayta a panawen" wenno "Kabayatan a ni Jotam ti ari ti Juda" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Resin

Daytoy ket nagan ti lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Peka...Remalias

Dagitoy ket nagnagan ti lallaki. Ni Peka ket nagbalin nga ari ti Israel. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 16

2 Kings 16:1-2

Iti maikasangapulo ket pito a tawen ni Peka a lalaki a putot ni Remalias

Mabalin a maipatarus a kas: "Iti maika-17 a tawen a panagturay ni Peka a lalaki nga anak ni Remalias" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information and Numbers)

Peka...Remalias

Dagitoy ket nagnagan dagiti lallaki. Ni Peka ket ari idi iti Israel. Kitaem no kasanom nga impatarus dagitoy idiay 2 Kings 15:25-26 (Kitaen: How to Translate Names)

ti rumbeng iti imatang ni Yahweh a Diosna

Mabalin a maipatarus a kas: "ti nalinteg kenni Yahweh a Diosna" wenno "ti ibilbilang ni Yahweh a Diosna nga umno” (Kitaen: Metonymy and Metaphor)

a kas iti inaramid ni David a kapuonanna

Inaramid ni David ti rumbeng.

2 Kings 16:3-4

nagbiag isuna iti wagas dagiti ari ti Israel

Ti kayat a sawen ti "Nagbiag" ditoy ket ti kagagalad ken tignay ti ari. Mabalin a maipataruss a kas: "Nagtignay ni Ari Ahaz a kas iti panagtignay dagiti ari ti Israel" wenno "inaramidna dagiti banbanag nga inaramid dagiti ari ti Israel" (Kitaen: Metaphor)

tinuladna dagiti nakarimrimon nga aramid dagiti pagilian

Ditoy, ti dakdakamaten ti sao a "tinulad" ket mangipakpakita iti panagaramid iti ar-aramiden dagiti dadduma. Mabalin a maipatarus a kas: "panangtulad kadagiti makaparurod nga aramid dagiti dadduma a pagilian" (Kitaen: Metaphor)

nasion

Ti sao a "nasion" ket dakdakamatenna dagiti tattao kadagiti dadduma a nasion a nagnaed iti dayta a daga. Mabalin a maipatarus a kas: "dagiti tattao iti dadduma a nasion" (Kitaen: Metonymy)

a pinagtalaw ni Yahweh

Ti kayat a sawen ti "pinagtalaw" ket "napilit a pumanaw." Mabalin a maipatarus a kas: "a pinilit ni Yahweh a pinapanaw"

iti imatang dagiti tattao ti Israel

Pimmanaw dagiti tattao kadagidiay a nasion idi immakar dagiti tattao ti Israel iti dayta a daga. Mabalin nga aramiden a nalawag ti kayat a sawen daytoy a sarita. Mabalin a maipatarus a kas: "sakbay nga immakar dagiti tattao ti Israel iti dayta a daga" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

nangangato a luglugar iti turturod ken iti sirok ti tunggal narukbos a kayo

Dagitoy dagiti luglugar a pagdaydayawan dagiti tattao iti dadduma a nasion kadagiti didiosenda.

tunggal narukbos a kayo.

Kayat ti Dios a mangidatag dagiti tattaona iti daton kenkuana idiay Jeusalem. Ti sao a "tunggal" ditoy ket maysa a nalabes a panangiyebkas tapno ipakita no kasano nga inkeddeng ni Ari Ahaz ti saan a panagtulnog iti Dios babaen iti pangidatagna kadagiti daton iti naduma-duma a luglugar. Mabalin a maipatarus a kas: "iti baba ti adu a narukbos a kaykayo" wenno "iti sirok ti adu a narukbos a kaykayo iti aglawlaw ti pagilian"(Kitaen: Hyperbole)

2 Kings 16:5-6

Resin...Peka...Remalias

Dagitoy ket nagan ti lallaki. Kitaenyo nu kasanu a naipatarus daytoy iti 19:37. (Kitaen: How to Translate Names)

Linakubda ni Ahaz

Adda ni Ahaz idiay Jerusalem. Ditoy, ti dakdakamaten ti sao nga "Ahaz" ket ti mismo a bagina ken dagiti tattao nga adda iti Jerusalem a kaduana" Mabalin a maipatarus a kas: “Pinalawlawanda ti siudad ket adda sadiay ni Ahaz” wenno “Pinalawlawanda ni Ahaz ken dagiti dadduma iti siudad a kaduana” (Kitaen: Metonymy)

sinubli ni Resin nga ari ti Aram ti Elat para iti Aram

Dakdakamatenna ditoy ti panangtengngel iti lugar nga Elat tapno agbalinto daytoy a kukua dagiti tattao ti Aram. Mabalin a maipatarus a kas: "natengngel ti siudad ti Elat" (Kitaen: Metaphor)

Elat

Daytoy ket nagan ti maysa a siudad. Kitaem no kasanom nga impatarus idiay 14:22 (Kitaen: How to translate Names)

pinapanawna idiay Elat dagiti lallaki ti Juda

"pinilitna dagiti tattao ti Juda a panawanda ti Elat"

2 Kings 16:7-9

Tiglat Pileser

Idiay 15:19 daytoy a lalaki ket naawagan a "Pul." Kitaen no kasanom nga impatarus ti naganna idiay 15:29. (Kitaen: Kasanu nga Ipatarus dagiti Nagan)

Siak ti adipenmo ken anakmo

Ti panagbalin nga adipen ken anak ket mangipakpakita iti panagpaituray iti maysa a tao nga adda iti turay. Mabalin a maipatarus a kas: "Agtulnogak kenka a kasla maysaak nga adipen wenno anakmo" (Kitaen Metaphor)

manipud iti ima iti ari ti Aram ken manipud iti ima iti ari ti Israel

Ti ima ket metonym a mangipakpakita iti turay. Mabalin a maipatarus a kas: "manipud iti bileg ti ari iti Aram ken manipud iti bileg ti ari ti Israel" (Kitaen" Metonymy)

a nangraut kaniak

Dagiti ari a mangraraut kenni Ahaz ket ibagbagina dagiti armada dagidiay nga ari a mangraraut kenkuana ken dagiti tattaona. " Mabalin a maipatarus a kas: "dagiti nangraut kaniak a kaduana dagiti armadada" wenno "a makin-armada kadagiti nangraut kaniak" (Kitaen: Synedoche)

napan rinaut ti ari ti Asiria ti Damasco

Ti sao nga "ari" ket ibagbagina ti ari ken ti armadana. Mabalin a maipatarus a kas: "simmang-at ti ari ti Asiria ken dagiti armadana idiay Damasco" (Kitaen: Synedoche)

impanawna dagiti tattao sadiay a kas baludda idiay Kir

Ti panangitalaw kadagiti tattao ket ipakpakitana ti panangpilit kadagiti tattao a pumanaw. Mabalin a maipatarus a kas: pinagbalinna a balud dagiti tattao balud ken pinilitna ida a mapan idiay Kir (Kitaen: Metaphor)

Kir

Dagiti mabalin a kayatna a sawen ket 1) daytoy ket nagan ti maysa a siudad wenno 2) ti kayat a sawen daytoy a sao ket "siudad" ken dakdakamaten daytoy ti kabisera ti Asiria. (Kitaen: Kasanu a Maipatarus ti Nagan)

2 Kings 16:10-12

disenio para iti amin a kasapulan iti maaramid

Mabalin a maipatarus a kas: "Amin dagiti bilbilin no kasano a maipatakder daytoy" wenno "amin dagiti bilbilin a kasapulan dagiti trabahador tapno maipatakder daytoy" (Kitaen: Active or Passive)

2 Kings 16:13-14

Sapasap a Pakaammo:

Daytoy ti inaramid ni Ari Ahaz kalpasan a nagsubli isuna manipud Damasco ken kalpasan a sinarungkaranna ti baro nga altar nga imbilinna a maipatakder.

Nagidaton isuna iti daton a mapuoran

"Nangidatag ni Ari Ahaz iti daton a mapuoran"

iti altar

Dakdakamaten daytoy ti altar nga imbaga ni Ari Ahaz nga ipatakder ni Urias.

Ti bronse nga altar nga adda iti sangoanan ni Yahweh

Daytoy ti altar nga inaramid dagiti tattao ti Israel iti nabayagen a panawen segun kadagiti bilbilin ti Dios.

iti sangoanan ti templo, iti nagbaetan ti altarna ken ti templo ni Yahweh

Ti ragup ti sasao nga “iti sangoanan ni Yahweh” ket “metonym” a dakdakamatenna ti lugar a nangiparangan ni Yahweh idi iti dayagna. Mabalin a maipatarus a kas: "Ti bronse nga altar nga adda iti sangoanan ti templo"

manipud iti sangoanan ti templo, iti nagbaetan ti altarna ken ti templo ni Yahweh,

Dagitoy a ragup ti sasao ti mangibagbaga iti ayan ti altar. Maymaysa a lugar ti dakdakamaten dagitoy.

2 Kings 16:15-16

dakkel nga altar

Dakdakamaten daytoy ti baro nga altar nga imbaga ni Ahaz kenni Urias nga ipatakderna.

ken ti mapuoran a daton ti ari ken ti bukel a datonna

Idi imbaga ni Ahaz a "ti ari" ken "na," ket dakdakamatenna ti mismo a bagina. Imbilang ti ari a naisangsangayan dagiti datonna. Mabalin a maipatarus a kas: ti datonko a mapuoran ken ti bukbukel a datonko" wenno " ti daton ti ari a mapuoran ken daton ti ari a bukbukel" (Kitaen: First, Second or Third Person)

2 Kings 16:17-18

kadagiti maiyakar-akar a pangiparabawan

Dagitoy a pagiparabawan ket adda daligda isu a mabalin a maiyakar-akarda. Mabalin a maipatarus a kas: “dagiti kariton”

Inikkatna pay ti bronse a baybay

Ti "bronse a baybay" ket dakkel a planggana wenno bronse a mallukong a pagkargaan iti danum. Mabalin a maipatarus a kas: "Inikkatna met ti dakkel a mallukong"

gapu iti ari ti Asiria

Mabalinyo nga ilawlawag no apay nga inaramidda daytoy. Mabalin a maipatarus a kas: "tapno maay-ayoda ti ari ti Asiria" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

2 Kings 16:19-20

Saan kadi a naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda?

Daytoy a saludsod ket nausar a mangipakaammo wenno mangipalagip kadagiti mangbasa a ti impormasion maipapan kenni Ahaz ket adda iti daytoy a maysa a libro. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 8:23. Mabalin a maipatarus a kas iti: "Naisurat dagitoy iti Libro dagiti Pakasaritaan dagiti Ari ti Juda." (Kitaen: Rhetorical Question)

Pimmusay ni Ahaz

Ti kayat a sawen ti "Pimmusay” ket natayen. Mabalin a maipatarus a kas: "Natay ni Ahaz a kas kadagiti kapuonanna" wenno "kas kadagiti kapuonanna, natay ni Ahaz" (Kitaen: Metaphor ken Euphemism)

intanemda iti ayan dagiti kapuonanna

Mabalin a maipatarus a kas: "ket intabon isuna dagiti tattao iti nakaitaneman dagiti kapuonanna" (Kitaen: Active or Passive)

2 Kings 17

2 Kings 17:1-3

Salmaneser

Nagan daytoy ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 17:4-6

So

Nagan daytoy ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Tinawen

“kada tawen”

tiniliw isuna… ket imbaludna iti pagbaludan

“imbaludda ni Hosea”

linawlawda daytoy

nangikabilda kadagiti soldado iti aglawlaw ti siudad tapno pilitenda daytoy a sumuko

Impanaw ken impanda ti Israel idiay Asiria

Ti nagan nga Israel ket “metonym” para kadagiti tattao nga agnanaed sadiay. Mabalin a maipatarus a kas: “impanda dagiti Israelita idiay Asiria” (Kitaen: Metonymy)

Hala…Karayan Harbor…Gozan

Dagitoy dagiti nagan dagiti lugar. (Kitaen: How to Translate Names)

Media

Nagan daytoy ti bunggoy dagiti tattao. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 17:7-8

Sapasap a Pakaammo:

Naisardeng biit ti pakasaritaan tapno maidagup ti panangukom ni Yahweh iti Israel.

Daytoy a pannakatiliw

Dakdakamaten daytoy ti panangtiliw dagiti taga Asiria kadagiti Israelita.

sursurotenda dagiti sursuro

Ti “sursurotenda” ket “metaphor” para kadagiti wagas wenno pagtuladan ti kagagalad dagiti tattao kadagiti panagbiagda. Mabalin a maipatarus a kas: “panangaramid kadagiti ar-aramid” (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 17:9-10

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy ti pakasaritaan tapno maidagup ti panangukom ni Yahweh iti Israel.

tunggal nangato a turod ken iti sirok iti tunggal narukbos a kayo

Dagitoy ket nalabes a panangyebkas tapno maipakita a nagwarasen ti panagdayaw kadagiti saan a pudno a dios. Mabalin a maipatarus a kas: “kadagiti tapaw dagiti nangangato a turturod ken iti sirok dagiti berde a kaykayo iti sadinoman.” (See: Hyperbole)

2 Kings 17:11-12

maipapan ti kinuna ni Yahweh kadakuada

“maipapan iti nangballaagan ni Yahweh kadakuada”

2 Kings 17:13

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy ti pakasaritaan tapno maidagup ti panangukom ni Yahweh iti Israel.

Tallikudanyo dagiti dakes a wagasyo

Isardengyon nga aramiden dagiti dakes a banbanag nga ar-aramidenyo”

impaduyakyak ni Yahweh…babaen iti tunggal propeta

Nagsao ni Yahweh babaen kadagiti propeta.

impatulodko kadakayo babaen kadagiti adipenko a propeta."

Ni Yahweh ti nangibaon kadagiti propeta a mangipalagip kadagiti tattao dagiti linteg ti Dios ken tapno tungpalenda dagitoy.

2 Kings 17:14-15

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy ti pakasaritaan tapno maidagup ti panangukom ni Yahweh iti Israel.

Linaksidda dagiti alagadenna

Nagkedkedda nga agtungpal kadagiti linteg ni Yahweh.

nasukirda unay

Saanda a kayat iti sumurot kadagiti linteg ti Dios ken agtalek kenni Yahweh a kas Diosda.

Sinurotda dagiti awan kaes-eskanna a sursuro

Sinurotda dagiti sursuro dagiti tattao iti aglawlawda

saanda a tultuladen

“saanda nga aramiden”

2 Kings 17:16-18

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy ti pakasaritaan tapno maidagup ti panangukom ni Yahweh iti Israel.

Nangsukogda kadagiti metal nga imahen

Dagiti nasukog a metal nga imahen ket banbanag a naaramid babaen iti panangibukbok iti natunaw a metal iti pagsukogan (wenno masukog) tapno mangaramid iti maysa a sukog.

nag-orasionda

agusarda iti "magic" a mangibaga iti masakbayan”

inlakoda dagiti bagbagida tapno agaramidda iti dakes iti imatang ni Yahweh

Ti “ilakoda dagiti bagbagida” ket metaphor iti naan-anay a panagaramid iti dakes. Mabalin a maipatarus a kas: “nagaramidda kadagiti banbanag nga imbaga ni Yahweh a dakes” (Kitaen: Metaphor)

inikkatna ida iti panagkitana

Mabalin a maipatarus a kas: “inikkatna ida iti imatangna”

2 Kings 17:19-20

Sapasap a Pakaammo:

Ti pakadagupan ti panangukom ni Yahweh iti Israel ket mairaman ti panagbasol ti Juda gapu iti panagrukbabda kadagiti didiosen.

Juda

Ti lugar a “Juda” ket metonym para kadagiti tattao nga agnanaed sadiay. Mabalin a maipatarus a kas: “dagiti tattao ti Juda” (Kitaen: Metonymy)

pinagrigatna ida

“dinusa ni Yahweh dagiti Israelita”

impaimana ida kadagiti nangagaw kadagiti sanikuada

Ti “Ima” ket metonym para iti panangtengngel, bileg ken turay. Mabalin a maipatarus a kas: “impaimana ida kadagiti nagtakaw kadakuada kadagiti sanikuada” (Kitaen: Metonymy)

agingga a pinukawna ida iti panagkitana

ti “iti panagkitana” ket metaphor para iti imatang ken panangaywan. Mabalin a maipatarus a kas: “Pinapanawna amin ida” (UDB) wenno “agingga nga awandan iti imatangna” (Kitaen:Metaphor)

2 Kings 17:21-23

Sapasap a Pakaammo:

Ti makagapu iti panangukom ni Yahweh iti Israel ket agtultuloy babaen iti panangistoria kadagiti pasamak iti napalabas.

panagturay a kas ari dagiti puli ni David

“manipud iti panagturay dagiti kaputotan ni David” (UDB)

nangiyadayo ti Israel manipud iti panangsurotda kenni Yahweh

“immadayo dagiti tattao iti Israel manipud iti panangsurotda kenni Yahweh”

saanda a simmina manipud kadagitoy

“Saan nga insardeng dagiti Israelita iti nagaramid kadagitoy a basbasol” wenno “Saanda nga inadaywan dagidiay a basbasol”

inikkat ida ni Yahweh manipud iti panagkitana

inikkat ida ni Yahweh manipud iti panagkitana Mabalin a maipatarus a kas: “Isunga inikkat ni Yahweh dagiti tattao ti Israel manipud iti imatangna ken panangisakitna” (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 17:24-26

Sapasap a Pakaammo:

Agtultuloy ti panangukom ni Yahweh kadagiti barbaro nga agnanaed idiay Asiria nga agar-aramid kadagiti pagano a relihionda.

Cut…Avva… Hamat… Sefarvaim

Dagitoy ket luglugar idiay emperio ti Asiria. (Kitaen: How to Translate Names)

Napasamak daytoy iti rugi ti panagnaedda sadiay

“Idi damo a nagnaed dagidiay a tattao sadiay”

nasion a pinukawmo kalpasanna inkabilmo kadagiti siudad ti Samaria

“Dagiti tattao nga inyakarmo manipud kadagiti dadduma a dagdaga ken pinagnaedmo kadagiti siudad ti Samaria”

Saan nga ammo… dagiti sursuro a masapul ti dios iti daytoy a daga

“saanda nga ammo no kasano ti agdayaw iti Dios a pagdaydayawan dagiti Israelita iti daytoy a daga”

2 Kings 17:27-28

Mangalakayo iti maysa kadagiti papadi nga innalayo idiay

“Mangalakayo iti maysa a padi nga inggapuyo idiay Samaria”

2 Kings 17:29-31

Succot Benot…Nergal…Awita ti Nibhaz…Tartak…Adramelek Anamelek

Dagitoy ket nagan dagiti dios, lalaki ken babai. (Kitaen: How to Translate Names)

Cut…Hamat

Nagan dagitoy dagiti luglugar. (Kitaen: How to Translate Names)

Awita…Sefarvita

Nagan dagitoy dagiti bunggoy dagiti tattao. (Kitaen: How to Translate Names)

pinuoran dagiti …dagiti annakda

“indatonda dagiti bukodda nga annak” wenno “pinuoranda dagiti annakda a kas daton”

2 Kings 17:32-33

Dinayawda

Dakdakamaten daytoy dagiti pagano a tattao nga inyakar ti ari ti Asiria kadagiti siudad iti Samaria.

2 Kings 17:34-35

itultuloyda pay laeng dagiti kadaanan a kaugalianda

“intultuloyda dagiti isu met laeng a nakairruamanda a kas idi.”

Saanda a daydayawen ni Yahweh

Interesado laeng dagiti tattao a mangpabaaw ti pungtot ni Yahweh. Saanda met nga interesado wenno saanda nga ammo nga interesado ni Yahweh a makirelasion kadakuada.

2 Kings 17:36-38

Sapasap a Pakaammo:

Ti nakagupgupan ti istoria ket mabasa iti dandanin pagpatinggaan ti istoria a mangidawdawat a ni Yahweh laeng iti dayawenda.

nga addaan iti naindaklan a pannakabalin ken bileg

Mabalin a maipatarus a kas: “addaan iti naindaklan unay a pannakabalin” (Kitaen: Metonymy and Doublet)

2 Kings 17:39-41

Sapasap a Pakaammo:

Ti pakadagupan ti istoria ket agpleppasen a mangidawdawat a ni Yahweh laeng iti dayawenda.

Saanda a dimngeg

Ti “Dumngeg” ket metaphor para iti panangipangag ken panangtungpal iti bilin. Mabalin a maipatarus a kas: “Saanda a nagtungpal” (Kitaen: Metaphor)

nagbuteng dagitoy a nasion kenni Yahweh

Nagbuteng laeng dagitoy a nasion kenni Yahweh iti tiempo nga ay-aywenda isuna a kas met laeng iti panangtratoda kadagiti bukodda a dios.

agingga iti daytoy nga aldaw

Ti “daytoy nga aldaw” ket metonym para iti tiempo a panagbiag ti nangisurat. (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 18

2 Kings 18:1-3

Sapasap a Pakaammo:

Nagbalin ni Hezekias nga ari ti Juda a kasukat ti amana a ni Ari nga Ahaz.

Oseas…Ela… Zacarias

Nagan dagitoy dagit lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Abiha

Nagan daytoy ti babai. (Kitaen: How to Translate Names)

Inaramidna ti umno iti imatang ni Yahweh

Mabalin a maipatarus a kas: “Inaramid ni Ari Hezekias iti umno iti panagkita ni Yahweh” wenno “Inaramid ni Hezekias dagiti banbanag a kinuna ni Yahweh a nasayaat”

2 Kings 18:4-5

Sapasap a Pakaammo

Agtultuloy ti pakasaritaan ti panagturay ni Ari Hezekias

Inikkatna dagiti nangangato a luglugar, dinadaelna dagiti nasagradoan a bato nga adigi, ken pinutedna dagiti imahen ni Asera

Inikkat ni Hezekias dagiti nangangato a disso a pagdaydayawan, binurakna dagiti pakalaglagipan a batbato, ken pinutedna dagiti kayo nga imahen ni Asera”

Nehustan

Didiosen nga Uleg a Bronse”

2 Kings 18:6-8

Sapasap a Pakaammo:

Agtultuloy ti pakasaritaan ti panagturay ni Ari Hezekias.

Ta nagkapet isuna kenni Yahweh

Mabalin a maipatarus a kas: "Nagtalinaed a sipupudno ni Hezekias kenni Yahweh"

ket sadinoman ti papananna, agballigi isuna

“ken sadinoman a napanan ni Hezekias ket naballigi isuna.”

Nasarekedkedan a siudad

siudad a nalawlaw ti pader

2 Kings 18:9-10

Oseas…Ela…Salmaneser

Nagan dagitoy dagiti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 18:11-12

Hala…Karayan Habor…Gosan

Nagan dagitoy dagiti luglugar. (Kitaen: How to Translate Names)

Media

Nagan daytoy ti bunggoy ti tattao. (Kitaen: How to Translate Names)

Isunga impan ti ari ti Asiria ti Israel idiay Asiria

“Isu a binilin ti ari ti Asiria ti armadana a mangipanaw kadagiti Israelita manipud kadagiti pagtaenganda, ket pinagnaedna ida idiay Asiria”

ti timek ni Yahweh

Ti “timek” ket “metonymy” para iti mensahe maipapan ti bilin ni Yahweh. Mabalin a maipatarus a kas: “ti bilin ni Yahweh” (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 18:13-15

Senakerib

Nagan daytoy ti lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Lakis

Nagan daytoy ti siudad. (Kitaen: How to Translate Names)

nasarikedkedan a siudad

Dagiti siudad a nalawlaw kadagiti pader a kas salaknib. Kitaem no kasanom nga impatarus ti “nasarikedkedan a siudad” idiay 18:8.

Panawannak

Iyar-arig daytoy a panangyebkas a ti “siak” ket ibagbagina ti pagarian ni Hezekias. Mabalin a maipatarus a kas: “Irruarmo ti armadam manipud iti masaksakupak” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Aniaman nga ipabaklaymo kaniak, baklayek

“Agbayadak kenka aniaman ti dawatem kaniak”

talento

Nagan daytoy ti kita ti kadagsen a nausar para iti kuarta. (Kitaen: Biblical Money)

2 Kings 18:16-18

Ngem pinagtignay ti ari ti Asiria ti adu nga armadana, imbaonna da Tartan, Rabsaris ken ti panguloen a komandante ti armadana,

Imbaon ti ari ti Asiria ti armadana idiay Jesuralem a makipagsarak kenni ari Hezekias agraman dagiti opissialna a managan Tartan ken Rabsaris.

Tartan…Rabsaris

Ipatpatrus dagitoy dagiti dadduma a Biblia a kas umno a nagan. Mabalin a maipatarus a kas: “ti Tartan… ti Rabsaris” wenno “ti mangidadaulo kadagiti soldado… opisial ti pangukoman” (Kitaen: How to Translate Names)

Lakis

Nagan daytoy ti siudad. (Kitaen: How to Translate Names)

pagayusan ti akinngato a pakaurnongan ti danum

ti kanal a pagay-ayusan ti danum a naurnong iti “akin-ngatngato a pagurnongan ti danum” nga agayus iti siudad ti Jerusalem.

ket nagtakderda iti abay daytoy

“ket inurayda sadiay ni Ari Hezekias a sumabat kadakuada”

Eliakim…Hilkias…Sebna…Joa …Asaf

Nagan dagitoy dagiti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 18:19-21

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy ni Rabsake ti mangibagbaga kadagiti tattao ni Ari Hezekias ti mensahe manipud ti ari ti Asiria.

Ania aya ti pagpanpannakkelyo?... Ita, siasino ti pagtaltalkanyo? Siasino ti nangpatured kadakayo a bumusor kaniak?

Mabalin a maipatarus a kas: “Saankayo nga agtalek iti siasinoman. Maagkayo a bumusor kaniak.” (Kitaen: Rhetorical Question)

tukkol a sarukod a runo ti Egipto

Mabalin a maipatarus a kas: “ti nakapuy a tulong manipud ti Egipto” (Kitaen: Metaphor)

a no agsammaked ti maysa a tao… ket maitudok iti imana

Mabalin a maipatarus a kas: “ngem no usaren daytoy ti maysa a tao a pangtulong, madunor isuna” (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 18:22-23

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy ni Rabsake ti mangibagbaga kadagiti tattao ni Ari Hezekias ti mensahe manipud ti ari ti Asiria.

Saan kadi nga isuna ti akinkukua kadagiti altar…Jerusalem?

“Masapul a laglagipenyo nga isuna ti akin-altar…Jerusalem’!”

2 Kings 18:24-25

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy ni Rabsake ti mangibagbaga kadagiti tattao ni Ari Hezekias ti mensahe manipud ti ari ti Asiria.

Kasanoyo a sarangten ti uray maysa laeng a kapitan dagiti kakakapuyan nga adipen ti apok?

Mabalin a maipatarus a kas: Dagiti mabalin a kaipapananna ket 1) “Saanyo a maparmek ti uray maysa laeng kadagiti kakakapuyan a soldado ti ari.” wenno 2)”Saanyo a maparmek ti maysa a bunggoy a soldado ti ari nga idadauloan ti saan unay a napateg nga opisialna.” (Kitaen: Hyperbole and Rhetorical Question)

Dimmanonak kadi ditoy a lugar a manggubat ken mangdadael iti daytoy a lugar nga awan ni Yahweh?

Mabalin a maipatarus a kas: “Ni Yahweh a mismo ti nangibaga kadakami nga umaykami ditoy a mangdadael iti daytoy a lugar?” (Kitaen:Rhetorical Question)

2 Kings 18:26-27

Eliakim…Hilkias…Sebna … Sebna …Joa

Ipatarus dagitoy a nagan dagiti lallaki a kas idiay in 18:18. (Kitaen: How to Translate Names)

kadagiti lapayag dagiti tattao nga adda kadagiti rabaw ti pader

Ti “kadagiti lapayag” ket “metonym” iti mangmangngeg. Mabalin a maipatarus a kas: “gapu ta mangngeg dagiti tattao nga agtaktakder iti rabaw ti pader ti siudad ket agbutengda” (Kitaen:Metonymy)

Saan kadi nga imbaonnak ti apok iti apoyo ken kadakayo tapno ibagak dagitoy a sasao? Saan kadi nga imbaonnak kadagiti tattao nga agtugtugaw kadagiti rabaw ti pader, a kadduayo a mangan kadagiti bukodyo a rugit ken uminum kadagiti bukodyo nga isbu?

Damdamagenna dagitoy a saludsod nga ipagarupna nga ammo dagiti dumdumngeg ti sungbat tapno ipaganetgetna ti panggepda a mangdadael ken mangpabain kadagiti mangidadaulo ken dagiti tattao ti Jerusalem. Mabalin a maipatarus a kas: “Imbaonnak ti apok a saan laeng a kadakayo ken ti apoyo, no di ketdi makitungtongak met kadagiti tattao iti daytoy a siudad, a makipagsagaba kadakayo inton kasapulan a kanenda dagiti bukodda a rugit ken inumenda dagiti bukodda nga isbu tapno agbiagda.” (Kitaen: Rhetorical Question)

2 Kings 18:28-30

manipud iti bilegko

“ti bilegko” ket “metonymy” para iti kabaelan ti ari. Mabalin a maipatarus a kas: “manipud kaniak” wenno “manipud ti bileg ti armadak” (Kitaen: Metonymy)

saan a maipaima daytoy a siudad iti ari ti Asiria

Mabalin a maipatarus a kas: “Saanto a pulos nga ipalubos ni Yahweh nga alaen daytoy a siudad ti armada ti Asiria” (Kitaen:Active or Passive)

2 Kings 18:31-32

'Makikapiakayo kaniak ket sumukokayo kaniak

“Rummuarkayo iti siudad ket sumukokayo kaniak” (UDB) wenno “Makitulagkayo kaniak a sumuko, ket rummuarkayo iti siudad ket sumurotkayo kaniak”

ubasna …kayona ti igos…bubonna

Dagitoy a paggapgappoan ti taraon ken danum ket metaphor para iti kinatalged ken kinaadu. Maysa met daytoy a kadawyan a wagas ti panangiyebkas iti daytoy a kapanunotan. . (Kitaen: Metaphor and Idiom)

daga nga addaan kadagiti trigo ken baro nga arak…tinapay ken kaubasan…kayo ti olibo ken diro

Dagitoy ket “metaphor” iti kinaadda dagiti naimbag a banbanag ken kinawadwad para iti inaldaw a panagbiag. (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 18:33-35

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy ni Rabsake ti mangibagbaga kadagiti tattao ni Ari Hezekias ti mensahe manipud ti ari ti Asiria.

Adda kadi kadagiti dios… Asiria

Damdamagenna daytoy a saludsod a mangipaganetget gapu ta ammoda ti sungbatna. Mabalin a maipatarus a kas: “Awan kadagiti dios dagiti tattao ti nangispal kadakuada…Asiria.” (Kiaten: Rhetorical Question)

Sadino ti ayan dagiti dios…Arpad?

Mabalin a maipatarus a kas: Dinadaelko dagiti dios ti … Arpad?” (Kitaen: Rhetorical Question)

Hamat…Arpad… Sefravaim Hena… Ivva… Samaria

Nagan dagitoy dagiti lugar a mangibagbagi kadagiti tattao nga agnanaed sadiay. (Kitaen: How to Translate Names

manipud kadagiti imak

“Ti ima” ket metonym iti panangtengngel, bileg wenno turay. Mabalin a maipatarus a kas: “manipud iti panangtengngelko” Metonymy)

adda kadi ti aniaman a dios a nangispal iti dagana manipud iti bilegko?

Damdamagenna daytoy a saludsod a mangipaganetget gapu ta ammoda ti sungbatna. Mabalin a maipatarus a kas: “Awan ti dios a nakaispal ti dagana manipud iti bilegko.” (Kitaen: Rhetorical Question)

manipud iti bilegko

“Ti bilegko” ket “metonym” para iti tao a mangig-iggem iti daytoy. Mabalin a maipatarus a kas: “manipud kaniak” (Kitaen: Metonymy)

Kasano nga isalakan ni Yahweh ti Jerusalem manipud iti kinasiglatko?

Damdamagenna daytoy a saludsod a mangipaganetget gapu ta ammoda ti sungbatna. Mabalin a maipatarus a kas: “Awan ti wagas a pangisalakan ni Yahweh iti Jerusalem manipud iti siglatko!” (Kitaen: Rhetorical Question)

2 Kings 18:36-37

Eliakim…Sebna…Joa…Asaf

Nagan dagitoy dagiti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

mangimatmaton ti palasio

“a mangimatmaton iti palasio ti ari”

ti paraidulin kadagiti napapateg a papeles

“ti mangsalsalimetmet ti pakasaritaan”

panguloen a komandante

iti pannakaipatarus iti Hebreo, kitkitaen daytoy dagiti dadduma a kas maysa a personal a nagan, “Rabsake”

2 Kings 19

2 Kings 19:1-2

balay ni Yahweh

Sabali pay daytoy a wagas iti panangibaga iti “templo ni Yahweh.”

Eliakim… Sebna… Isaias … Amos

Nagan amin dagitoy ti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Imbaonna…da Eliakim

“Imbaon ni Hezekias ni Eliakim”

nakakawesda amin iti nakersang a lupot

“nakaisuotda amin ti nakersang a lupot”

2 Kings 19:3-4

Daytoy nga aldaw ket aldaw ti pannakaparparigat

Mabalin a maipatarus a kas: “Tiempo daytoy ti pannakaparparigat” (Kitaen: Synecdoche)

dimtengen ti tiempo a pannakaiyanak dagiti ubbing, ngem awanen ti pigsa para kadakuada tapno maiyanakda

Daytoy ket “metaphor” a mangiladladawan no kasano a kimmapsut ket saan a kabaelan dagiti tattao ken dagiti mangidadaulo kadakuada iti makiranget kadagiti kabusorda. (Kitaen: Metaphor)

dagiti amin a sasao

Dagiti “sasao” ket “synechdoche” para iti mensahe dagiti sasao. Mabalin a maipatarus a kas: “ti sibubukel a mensahe” (Kitaen: Synecdoche)

itag-ayyo ti kararagyo

Mabalin a maipatarus a kas: “agkararagkayo a sipapasnek” (Kitaen: Metaphor and Idiom)

2 Kings 19:5-7

mangikabilak iti espiritu kenkuana, ket mangngegna ti maysa a damag ket agsubli iti bukodna a daga. Tinnagek isuna babaen iti kampilan iti bukodna a daga

“Tenglekto ti kagagalad ti ari ti Asiria, tapno inton makangngeg iti padamag, kayatnanton ti agsubli iti pagilianna”

mangikabilak iti espiritu kenkuana

Mabalin a maipatarus a kas: “Impluwesiaakto ti panagpanpanunotna” wenno “siakto ti mangaramid kenkuana a sabali ti panagpanpanunotna

Tinnagek isuna babaen iti kampilan

Mabalin a maipatarus a kas: “Papatayekto isuna babaen iti kampilan? Wenno “Ipaluboskonto a papatayen isuna ti lallaki babaen iti kampilan” (Kitaen: Metonymy

2 Kings 19:8-9

panguloen a komandante

“ti opisial ti Asiria nga akin-rebbeng nga adda iti babaen iti ari”

naduktalanna a makigubgubat ti ari ti Asiria

“naduktalanda a makigubgubat dagiti armada ti Asiria”

Libna… Lakis

Dagiti nagan dagiti siudad iti pagarian ti Juda. (Kitaen: How to Translate Names)

Senakerib… Tirhaka

Nagan dagitoy ti lallaki. . (Kitaen: How to Translate Names)

nagsagana… a manggubat a maibusor kenkuana

“insaganana ti armadana a makigubat a maibusor iti Asiria”

mensahe

Daytoy a mensahe ket naisurat iti maysa a surat.

2 Kings 19:10-11

Sapasap a Pakaammo:

Daytoy ti mensahe nga impatulod ni Ari Senakerib ti Asiria kenni Ari Hezekias.

Saanmo nga ipalubos nga allilawennaka ti Diosmo a pagtaltalkam iti panangibagbagana

"Saanmo a patien ti Diosmo a pagtaltalkam. Agul-ulbod isuna idi imbagana“

maipaima iti ari ti Asiria

Mabalin a maipatarus a kas: “iti panangtengngel iti gobierno ti Asiria” (Kitaen: Metonymy)

Kitaenyo, nangngegyo

“Imutektekanyo, nangegyo” wenno “Sigurado a nangngegyo” (UDB). “Imutektekanyo, nangegyo” wenno “Sigurado a nangngegyo” (UDB).

Isu a maispalnakanto ngata met?

Mabalin a maipatarus a kas: “Saannakayonto nga ispalen ti Diosyo” wenno “Saankayonto met a makalibas” (Kitaen: Rhetorical Question)

2 Kings 19:12-13

Sapasap a Pakaammo:

Agtultuloy ti mensahe ni Ari Senakerib kenni Ari Hezekias.

Naispal kadi ida dagiti dios dagiti nasion

Mabalin a maipatarus a kas: “Pulos a saan ida a naispal dagiti dios dagiti nasion” (Kitaen: Rhetorical Question)

dagiti ammak

“dagiti immun-una nga ar-ari ti Asiria” wenno “dagiti armada dagiti immun-una nga ar-ari ti Asiria” (UDB)

Gosan… Haran… Resef… Eden…Telassar… Hamat… Arpad Sefravaim… Hena… Ivva

Amin dagitoy ket nagnagan dagiti lugar. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 19:14-15

daytoy a surat

Dakdakamaten daytoy ti surat nga impatulod ni Ari Senakerib iti Asiria kenni Hezekias. (Kitaen: 2 Kings 19:8-9)

2 Kings 19:16-18

Sapasap a Pakaammo:

Intultuloy ni Ari Hezekias ti nagkararag kenni Yahweh kalpasan a naawatna ti surat manipud kenni Ari Senakerib iti Asiria.

Ipangagmo Yaweh, ket dumngegka. Luktam dagita matam Yahweh, ket kumitaka

Dawdawaten dagitoy a salaysay nga imutektekan ni Yahweh dagiti banbanag nga ibagbaga ni Senakerib. (Kitaen: Parallelism)

Ipangagmo Yaweh, ket dumngegka

Mabalin a maipatarus a kas: “Yahweh, pangaasim ta denggem ti ibagbagana.” (Kitaen: Doublet)

Luktam dagita matam Yahweh, ket kumitaka

Mabalin a maipatarus a kas: “Yahweh, pangaasim ta imutektekam ti mapaspasamak.” (Kitaen: Doublet)

Impuorda dagiti diosda

Pinuoran dagiti ar-ari ti Asiria dagiti dios dagiti dadduma a nasion.

dinadael ida dagiti Asiriano

Dinadael dagiti Asiriano dagiti nasion ken dagiti dios dagiti nasion.

2 Kings 19:19

Sapasap a Pakaammo:

Intultuloy ni Ari Hezekias ti nagkararag kenni Yahweh kalpasan a naawatna ti surat manipud kenni Ari Senakerib ti Asiria.

agpakaasiak kenka

“agpakpakaasiak kenka,”

manipud iti pannakabalinna

“manipud iti bileg ti Ari ti Asiria” (UDB) wenno “manipud kadagiti armada ti Ari ti Asiria.”

2 Kings 19:20-22

ti anak a babai a birhen ti Sion

Ti " birhen nga anak a babai" ket "metaphor" para kadagiti tattao ti Israel a kasla no isuda ket nauubbing ken napipintas. Mabalin a maipatarus a kas: Ti “Dagiti napipintas a tattao ti Jerusalem” Ti termino nga “anak a babai” ket nausar a mangted iti personal a kagagalad dagiti siudad babaen kadagiti mannurat iti biblia. (Kitaen: Metaphor and Personification)

Laisennaka ti anak a babai a birhen ti Sion ken katawaannaka tapno umsiennaka. Wingiwingannaka ti anak a babai ti Jerusalem

Panggep dagitoy a salaysay ti mangted iti agpada a kaipapanan. (Kitaen: Parallelism)

ti anak a babai ti Jerusalem

Mabalin a maipatarus a kas: “Dagiti tattao iti siudad ti Jerusalem” (Kitaen: Metaphor)

Iwingiwingna ti ulona kenka

Mabalin a maipatarus a kas: “umsiendakayo.” (Kitaen: Metaphor)

nangingatoam iti panagkitam nga addaan iti kinatangsit

Mabalin a maipatarus a kas: “kimmita a sipapannakkel” (Kitaen: Metonymy)

Ti Nasantoan ti Israel

Panangiyebkas iti Dios ti Israel, ni Yahweh.

2 Kings 19:23-24

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy daytoy ti mensahe a naggapu kenni Yahweh nga imbaga ni Isaias a propeta, kenni Ari Hezekias maipapan kenni Ari Senakerib. Agus-usar iti parallelism inggana a malpas. (Kitaen: Parallelism)

kinaritmo ti Apo

Tapno “kariten” ket siwayawaya a mangriri wenno mangumsi.

simmang-atak … Pukanekto … serkekto

Dagitoy a panagpalastog nga inaramid ni Senakerib ket matungpal laeng babaen kadagiti armadana. Ti “pronoun” a “Siak” ket maibagbagi babaen iti “synecdoche” ti pigsa nga adda iti babaen iti panangtenggelna. (Kitaen: Synecdoche)

Pinamagaak amin dagiti karayan ti Egipto kadagiti dapanko

Daytoy ket “hyperbolic metaphor” a mangibaga a kabaelanna iti mangballasiw iti aniaman a karayan. “Ken babaen iti pannagnami kadagiti wawaig ti Egipto, napamagaanmi amin dagitoy!” (Kitaen: Hyperbole and Metaphor)

2 Kings 19:25-26

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy daytoy ti mensahe a naggapu kenni Yahweh, nga inted ni Isaias a propeta, para kenni Ari Hezekias maipapan kenni Senakerib. Agus-usar daytoy ti “parallelism” agingga a malpas. (Kitaen: Parallelism)

Saanmo kadi a nanggeg no kasano… punganay

Mabalin a maipatarus a kas: “Sigurado nga ammom no kasano… dagiti tiempo.” (Kitaen: Rhetorical Question)

dagiti natalged a siudad

dagiti siudad a saan pulos a mabalin a matiliw” wenno “dagiti siudad a nalawlaw kadagiti nangangato a pader”

Kaslada kadagiti mulmula iti talon, berde a ruot

Mabalin a maipatarus a kas: 1) “kas karasi dagiti mulmula ken ruot kadagiti kataltalunan” (UDB) wenno 2) “kas karasi dagiti narabaw ti ramutna a mulmula” (Kitaen: Metaphor)

ruot a nagtubo iti bubongan wenno iti talon, nakset sakbay a dimmakkel

Mabalin a maipatarus a kas: “kasla iti ruot sakbay a matangkenan.” wenno 2)”kasla iti ruot sakbay a dumakkel a tumayag.” (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 19:27-28

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy daytoy ti mensahe a naggapu kenni Yahweh, nga intedna kenni Isaias a propeta, para kenni Ari Hezekias maipapan kenni Senakerib. Agus-usar daytoy ti “parallelism” agingga a malpas. (Kitaen: Parallelism)

panagpungpungtotmo a maibusor kaniak

“ti makaun-ungetka a mangipukpukkaw iti maipapan kaniak,”

gapu ta nangngegko ti kinatangsitmo

Mabalin a maipatarus a kas: “gapu ta nangegko dagiti napannakkel a sasaom, “(Kitaen: Metonymy)

taldengak ta agongmo, ken busalak ta ngiwatmo

Mabalin a maipatarus a kas: “idalankayto a kas iti ayup.” (Kitaen: Metaphor)

isublika iti dalan a naggapuam

Mabalin a maipatarus a kas: “Pagsublienka iti pagiliam iti isu met laeng a dalan a nagnaam nga immay, a saanmo a naparmek ti Jerusalem.” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

2 Kings 19:29-31

Sapasap a Pakaammo:

Ditoy, makitungtungtong ni Isaias kenni Ari Hezekias. Itultuloyna ti mangus-usar iti parallelism inggana a malpas. (Kitaen: Parallelism)

nagtubtubo laeng a trigo

“nagtubo nga awan iti nangimula,”

Agramut manen ket agbunga dagiti nabati a nakalasat iti balay ni Yahweh ti Juda

Mabalin a maipatarus a kas: 1) “Dagiti tattao ti Juda a nagtalinaed a sibibiag ket maisublinto dagiti panagbiagda ken kinabaknarang-ayda.” wenno 2) “Rumang-ayto dagiti tattao a nagtalinaed idiay Juda ken maaddaandanto iti adu nga annak.” (UDB) (Kitaen:

Ti kinaregta ni Yahweh ti mangaramid iti daytoy

“Ti nabileg a panagtignay ni Yahweh ket isunto ti mangaramid a mapasamak daytoy.”

2 Kings 19:32-34

Sapasap a Pakaammo:

Daytoy ti nagpatenggaan ti mensahe a naggapu kenni Yahweh, nga imbagana kenni Ari Hezekias babaen kenni propeta Isaias. Nagusar iti parallelism inggana a nalpas. (Kitaen: Parallelism)

wenno mangibiat ti pana ditoy

Mabalin a maipatarus a kas: “wenno makiranget ditoy.” (Kitaen: Metonymy)

wenno, manggabsuon iti daga iti aglawlaw daytoy

“ket pulosto a saanda a makaigumpo iti nangato a bunton ti daga kadagiti igid ti pader ti siudad tapno marautda ti siudad.”

Daytoy ti impablaak ni Yahweh

Ta iti “panangipablaak” ni Yahweh ket tapno agkari wenno aramidenna ti imbagana nga aramidennanto.

para iti bukodko a pakaidayawan

“para iti bukodko a dayaw ken gapu iti inkarik kenni Ari David, a nagserbi kaniak a nasayaat.” (UDB)

2 Kings 19:35-37

Idi nasapa a nakariing dagiti tattao

“idi bimmangon iti kinabigatanna dagiti nabatbati a sibibiag a lallaki”

Nisrok… Adramelek… Sarezer… Esarhadon

Dagitoy ti nagnagan dagiti lallaki. . (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 20

2 Kings 20:1-3

Urnosemon ti balaymo

Ti “balay” ket “metonymy” para iti iturturayan ni Hezekias. Mabalin a maipatarus a kas: “Itedmon ti maudi a bilin iti sangkabalayam ken iti iturturayam” (Kitaen: Metonymy)

naimbag iti panagkitam

Ditoy, ibagbagi ti panagkita iti panangukom wenno panangamiris. Mabalin a maipatarus a kas: “iti panangukommo” (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 20:4-5

immay kenkuana ti sao ni Yahweh

Ti “sao” ket metonym para iti mensahe ni Yahweh a naipaltiing kenni Isaias. Mabalin a maipatarus a kas: “Nagsao ni Yahweh” (Kitaen: Metonymy and Idiom)

iti maikatlo nga aldaw

“dua nga aldaw manipud ita” (UDB) Iti aldaw nga imbaga ni Isaias daytoy ket ti umuna nga aldaw, isu a “ti maikatlo nga aldaw” ket isu met laeng ti “dua nga aldaw manipud ita.”

2 Kings 20:6-7

Sapasap a Pakaammo:

Agtultuloy ti mensahe ni Yahweh kenni Ari Hezekias babaen kenni propeta Isaias.

sangapulo ket lima a tawen

15 a tawen (Kitaen: Numbers)

namekmek nga igos

“naanger nga igos agingga a limmapot ” (UDB)

Inaramidda ket intapalda iti lettegna

“Inaramid daytoy dagiti adipen ni Hezekias ket ingkabilda ti namekmek nga igos iti letteg ni Hezekias”

2 Kings 20:8-9

Agpasango kadi ti aniniwan iti sangapulo a tukad wenno bumaba iti sangapulo a tukad?"

Mabalin a maipatarus a kas: “Kayatmo kadi a pagpasangwen wenno pagpalikuden ni Yahweh iti sangapulo a tukad iti agdan ti aniniwan a gapuanan ti lawag ti init?” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information).

sangapulo a tukad

Dakdakamaten daytoy a panangiyebkas ti “agdan ni Ahaz” idiay 20:11. Nalabit a naisangsangayan daytoy nga agdan a naaramid para kenni Ari Ahaz tapno iti kasta markaan dagiti tunggal tukad ti agdan dagiti oras iti aldaw kas masilnagan ti rayus ti init dagitoy. Iti kastoy a wagas, dagiti tukad ti agdan ti mangibaga iti oras iti tunggal aldaw.

2 Kings 20:10-11

Simmungbat ni Hezekias, "Nalaka a banag para iti aniniwan nga agpasango iti sangapulo a tukad

Nalaka a pagpasangoen ti aniniwan iti sangapulo a tukad, gapu ta dayta ti kadawyan nga ar-aramiden daytoy” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

iti agdan ni Ahaz

Nalabit a naisangsangayan daytoy nga agdan a naaramid para kenni Ari Ahaz tapno iti kasta markaan dagiti tunggal tukad ti agdan dagiti oras iti aldaw kas masilnagan ti rayus ti init dagitoy. Iti kastoy a wagas, dagiti tukad ti agdan ti mangibaga iti oras iti tunggal aldaw. Mabalin a maipatarus a kas: “dagiti tukad a naaramid para kenni Ari Ahaz”

2 Kings 20:12-13

Merodak Baladan…Baladan

Dagitoy dagiti nagan ti ari iti Babilonia ken ti anakna. (Kitaen: How to Translate Names)

Dinengngeg ni Hezekias ti linaon dagidiay a sursuro

1) ”inawatna dagidiay a sursurat” wenno 2)”dinengngegna ti mensahe a naggapu iti ari ti Babilonia”

Awan ti saan…ti saan nga impakita ni Hezekias kadakuada

Mabalin a maipatarus a kas: “Impakita ni Hezekias kenkuana ti amin nga adda iti balayna ken dagiti amin iti pagarianna.” (Kitaen: Double Negatives and Hyperbole

2 Kings 20:14-15

dagitoy a lallaki

Dagitoy dagiti lallaki a naibaon kenni Ari Hezekias nga addaan iti mesahe ken sagsagut manipud kenni Berodak Baladan.

Awan kadagiti napapateg a banbanag iti saanko nga impakita kadakuada

Mabalin a maipatarus a kas: “Impakitak kadakuada ti amin a napapateg a banbanag a kukuak” (Kitaen: Double Negatives)

2 Kings 20:16-18

Isu a kinuna ni Isaias kenni Hezekias

Mabalin a maipatarus a kas: “Gapu ta ammo ni Isaias a nagbalin a maag ni Hezekias impakitana kadagiti lallaki dagiti amin a kinabaknangna, kinuna ni Isaias kenkuana”

ti sao ni Yahweh

Mabalin a maipatarus a kas: “ti mensahe ni Yahweh” (Kitaen: Synecdoche)

Kitaem, dumtengto dagiti al-aldaw

“Dumngegka kaniak, iti maysa nga aldaw, addanto ti tiempo; Ti “Kitaem” ket nausar tapno dumngeg iti ibaga ni Isaias kenni Hezekias.

2 Kings 20:19-21

Ta impagarupna

“Gapu ta ti ammo ni Hezekias ket”

Awanto kadi iti kapia ken kinatalged kadagiti aldawko?

Dinamag ni Hezekias daytoy a saludsod nga ammonan ti sungbat. Mabalin a maipatarus a kas: “Siguradoak nga addanto iti kapia ken kinatalged kadagiti al-aldawko.” (Kitaen: Rhetorical Question)

pagurnongan ti danum

disso a pagurnongan ti danum a saan nga agay-ayus

saanda kadi a naisurat Iti Libro Dagiti Pakasaritaan Dagiti Ari iti Juda?

Mabalin a maipatarus a kas: “naisuratda iti libro ti Pakasaritaan dagiti Ar-ari ti Juda.” (Kitaen: Rhetorical

2 Kings 21

2 Kings 21:1-3

Hepsiba

Ti ina ni Ari Manases (Kitaen:How to Translate Names)

ti dakes iti imatang ni Yahweh

Mabalin a maipatarus a kas: "ti dakes iti panagkita ni Yahweh" wenno "nga ibilbilang ni Yahweh a dakes"

kas kadagiti makarimon a banbanag

Ti maysa pay a mabalin a kayatna a sawen ket "pakairamanan dagiti nakarimrimon a banbanag."

impatakderna manen...nangipatakder isuna kadagiti altar para kenni Baal, nangaramid iti imahen ni Asera,

Binilin ni Manases dagiti trabahador nga ipatakderda para kenkuana. Mabalin a maipatarus a kas: "impatakder dagiti trabahadorna dagiti nangato a lugar... nangipatakderda kadagiti altar para kenni Baal, nangaramidda iti imahen ni Asera, "(Kitaen: Metonymy)

2 Kings 21:4-6

Sapasap a Pakaammo:

Agtultuloy ti istoria ti panagturay ni Ari Manases.

Idiay Jerusalem ti pagtalinaedan ti naganko iti agnanayon

Ti nagan ket "metonym" para iti maysa a tao. Mabalin a maipatarus a kas: "Idiay Jerusalem ti pakabigbigan ti kinasiasinnok iti agnanayon" (Kitaen: Metonymy)

Nangipatakder isuna kadagiti altar para kadagiti amin a bituen iti langit idiay dua a paraangan ti balay ni Yahweh

Nalawag nga impatakderna dagitoy nga altar tapno makaipaay iti daton ken agrukbab dagiti tattao kadagiti bituen. Mabalin a maipatarus a kas: "Nangipatakder isuna kadagiti altar iti dua a paraangan ti balay ni Yahweh tapno makapagdayaw dagiti tattao kadagiti bituen ken makapagdatonda kadagitoy" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Indatonna ti anakna a lalaki kas daton a mapuoran

Mabalin a maipatarus a kas: "Pinuoranna ti anakna aginggana a natay a kas datonna kadagiti diosna."

nakiuman

"nagdamag wenno agsaludsod manipud iti"

Agkakadakes ti inaramidna iti imatang ni Yahweh

Mabalin a maipatarus a kas: "dagiti dakes a banbanag iti panagkita ni Yahweh" wenno "dagiti ibilbilang ni Yahweh a dakes a banbanag" (Kitaen: Nominal Adjectives ken Metaphor)

2 Kings 21:7-9

Sapasap a Pakaammo:

Agtultuloy ti istoria ti panagturay ni Ari Manases.

nga inaramidna

Mabalin a saan a ni Manases ti nagtrabaho. Mabalin a dagiti adipenna ti nagtrabaho. Mabalin a maipatarus a kas: "a binilin ni Manases dagiti adipenna nga aramidenda" (Kitaen: Metonymy)

a pangikabilak iti naganko iti agnanayon

"iti lugar a kayatko a pangidayawan kaniak dagiti tattao iti agnanayon" (UDB) (Kitaen: Metonymy)

dagiti saka ti Israel

Dagiti saka ket "synecdoche" para iti maysa a tao, ken ti nagan dagiti bunggoy dagiti tattao Mabalin a maipatarus a kas: "dagiti tattao ti Israel" (Kitaen: Synecdoche ken Metonymy)

dakdakes pay ngem iti inaramid dagiti nasion a dinadael ni Yahweh sakbay kadagiti tattao ti Israel

Ditoy, dakdakamaten ti "dagiti nasion" dagiti tattao a nagnaed idiay daga ti Canaan sakbay a nakadanon dagiti Israelita. Mabalin a maipatarus a kas: "ad-adu pay ngem dagiti tattao a dinadael ni Yahweh kabayatan ti iseserrek dagiti tattao ti Israel iti daga" (See: Metonymy)

2 Kings 21:10-12

ket maikuleng ti siasinoman a makangngeg iti daytoy

Mabalin a maipatarus a kas: "maklaatto dagidiay makangngeg kadagiti inaramid ni Yahweh."

2 Kings 21:13-15

Iyunnatkonto iti Jerusalem ti pangrukod a naaramat maibusor iti Samaria, ken ti tinnag a naaaramat maibusor iti balay ni Ahab

Mabalin a maipatarus a kas: "ukomek ti Jerusalem a kas iti panangukomko iti Samaria ken iti balay ni Ahab"

maibusor iti Samaria

Ti Samaria ket ti kabisera a siudad ken ibagbagina dagiti amin a tattao iti pagarian ti Israel. Mabalin a maipatarus a kas: "Maibusor kadagiti tattao ti Israel" (Kitaen: Metonymy)

Ilaksidko

"Baybay-akto" (UDB)

iyawatko ida kadagiti kabusorda

"parmekento ida dagiti kabusorda ken sakupenda ti dagada" (Kitaen: INVALID translate/figs-synecdoche)

2 Kings 21:16-18

Saan laeng a dayta

"Kasta met" wenno "Kanayonanna pay"

adu a dara dagiti awan basolna ti pinagsayasay ni Manases

Ti sao nga "adu a dara dagiti awan basolna ti pinagsayasay" ket "metonym" para iti naranggas a panangpapatay kadagiti tattao. Mabalin a nasaysayaat nga ipatarus daytoy tapno maawatan dagiti mangbasa a tinulungan dagiti daduma a tattao ni Manases a mangaramid iti daytoy. Mabalin a maipatarus a kas: "Binilin ni Manases dagiti soldadona a papatayenda dagiti adu a tattao nga inosente" (Kitaen: Metonymy)

napunnonan ti Jerusalem iti ipapatay

Mabalin a maipatarus a kas: "kasta unay ti kaadu dagiti tattao a natay iti entero a Jerusalem" (Kitaen: Hyperbole ken Abstract Nouns)

Pimmusay ken

Daytoy ket nadayaw a wagas a panangibaga nga isuna ket "natay, kas iti napasamak kadagiti kapuonanna, ken" (Kitaen: Euphemism)

iti hardin ni Uzza

Dagiti mabalin a kaipapananna ket 1) "ti hardin a naminsan ket kukua ti maysa a lalaki a managan Uzza" wenno 2) "Hardin ni Uzza." (Kitaen: How to Translate Names)

Amon

Daytoy ket nagan ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 21:19-20

Amon ... Haruz

Nagan dagitoy ti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Mesullemet

Daytoy ket nagan ti maysa a babai. (Kitaen: How to Translate Names)

Jotba

Daytoy ket nagan ti maysa a siudad. (Kitaen: How to Translate Names)

Dakes ti inaramidna iti imatang ni Yahweh

Mabalin a maipatarus a kas: "ti kinuna ni Yahweh a dakes a banbanag" wenno "ti ibilbilang ni Yahweh a dakes a banbanag” (Kitaen: Nominal Adjectives ken Metaphor)

2 Kings 21:21-23

Sinurot amin ni Amon dagiti wagas ni amana

"simmurot isuna kadagiti amin a wagas a panagbiag ni amana." Ti wagas ti panagbiag ti maysa a tao ket naibaga a kasla dayta a tao ket magmagna iti dalan. Mabalin a maipatarus a kas: "nagbiag iti wagas a panagbiag ti amana" (Kitaen: Metaphor)

Linaksidna ni Yahweh

"Immadayo isuna kenni Yahweh" wenno "Saannan nga impangag ni Yahweh"

2 Kings 21:24-26

dagiti tattao

Mabalin a maipatarus a kas: "dagiti dadduma a tattao idiay Juda" (Kitaen: Hyperbole)

2 Kings 22

2 Kings 22:1-2

tallo pulo ket maysa a tawen

"31 a tawen" (Kitaen: Numbers)

Jedida

Nagan daytoy ti maysa a babai. (Kitaen: How to Translate Names)

Adaias

Nagan daytoy ti maysa a lalaki.(Kitaen: How to Translate Names)

Bozkat

Nagan daytoy ti maysa nga ili idiay Juda. (Kitaen: How to Translate Names)

Inaramidna ti nasayaat iti imatang ni Yahweh

Ditoy, ti "imatang" ket ibagbagina dagiti kapanunotan ni Yahweh wenno ti ibilbilangna maipapan iti maysa a banag. Mabalin a maipatarus a kas: "Inaramidna no ania ti ibilbilang ni Yahweh a nasayaat" wenno "Inaramidna ti nasayaat segun kenni Yahweh" (Kitaen: Metonymy)

Simmurot isuna kadagiti amin a wagas nga inaramid ni David a kapuonanna

Agtigtignay ni Josias a kas iti inaramid ni David, ket naibaga a kasla nagna isuna iti dalan wenno wagas a kas kenni David. Mabalin a maipatarus a kas: "Nagbiag isuna a kas iti wagas a panagbiag ni David a kapuonanna" wenno "Sinurotna ti ehemplo ni David a kapuonanna" (Kitaen: Metaphor)

saan isuna a simmiasi, agpakannawan man wenno agpakannigid.

Ti naan-anay a panagtulnog kenni Yahweh ket naibaga a kasla adda ti maysa a tao iti nalinteg a dalan ket saan a pulos summiasi manipud iti daytoy. Mabalin a maipatarus a kas: "saan a nagaramid iti uray ania a banag a saan a makaay-ayo kenni Yahweh" wenno "nagtulnog isuna iti amin a linteg ni Yahweh" (Kitaen: Metaphor)

2 Kings 22:3-5

Ket napasamak

No iti pagsasaoyo ket adda ti wagas a mangmarka iti pangrugian ti baro a paset ti istoria ket mabalin nga usarenyo ditoy.

maikasangapulo ket walo a tawen

"Maikasangapulo ket walo" ket "ordinal form" iti 18. Mabalin a maipatarus a kas: "ti maika-18 a tawen" (Kitaen: Ordinal Numbers)

Safan ... Azalia ... Mesullam ... Hilkias

Nagan dagitoy ti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

balay ni Yahweh ... iti templo

Ditoy ti "balay ni Yahweh" ken "templo" ket agpada ti kayatna a sawen.

Sumang-atka iti ayan ni Hilkias

Ti sao a "sumang-at" ket naaramat gapu ta ti templo ni Yahweh ket nangatngato ngem iti ayan ni Ari Josias. Mabalin a maipatarus a kas: "Mapanka kenni Hilkias"

a naiyeg iti balay ni Yahweh, a naurnong dagiti guardia manipud kadagiti tattao

Mabalin a maipatarus a kas: "impan dagiti guardia idiay templo ni Yahweh dagiti kuarta a naurnong dagiti guardia ti templo manipud kadagiti tattao" (Kitaen: Active wenno Passive)

2 Kings 22:6-7

Sapasap a Pakaammo:

Agtultuloy ti mensahe ni Ari Josias kenni Hilkias a kangatoan a padi.

kadagiti karpintero, dagiti agpatpatakder ken dagiti agkabkabiti

Isu met laeng dagitoy dagiti trabahador nga adda idiay balay ni Yahweh idiay 22:5.

kadagiti karpintero

dagiti trabahador nga agipatakder babaen iti kayo

dagiti agkabkabiti

dagiti trabahador nga agipatakder babaen iti bato

saandan a sinapul ti listaan para iti kuarta a naited kadakuada

Mabalin a maipatarus a kas: "saanen a masapul nga ipakaammo dagiti mangimatmaton a trabahador no kasanoda nga inaramat ti kuarta nga inted kadakuada dagiti guardia ti templo" (Kitaen: Active wenno Passive)

gapu ta mapagtalkanda a nangaramat iti kuarta.

"Gapu ta saanda a nagkusit iti kuarta"

2 Kings 22:8-10

Hilkias

Nagan daytoy ti maysa a lalaki. Kitaem no kasanom a naipatarus daytoy idiay 18:18

ti Libro ti Linteg

Naisurat dagitoy a linteg iti nalukot a pagbasaan a saan a libro. Daytoy ket maysa a kita ti pagbasaan a naaramid iti atiddog, nalukot a papel iti papyrus wenno lalat.

2 Kings 22:11-13

Ket napasamak nga

No iti pagsasaoyo ket adda ti wagas a mangmarka iti pangrugian ti baro a paset ti istoria ket mabalin nga usarenyo ditoy.

nangngeg ti ari dagiti linaon ti linteg

Mabalin a maipatarus a kas: "nangngegna dagiti linteg a naisurat iti libro" wenno nangngegna dagiti linteg a naisurat iti nalukot a pagbasaan" (Kitaen: Metonymy)

rinay-abna ti pagan-anayna

Daytoy ket tignay a mangipasimudaag iti nakaro a panagleddaang wenno ladingit. (Kitaen: Symbolic Action)

Ahikam ... Safan ... Akbor ... Micaias ... Asaias

Nagan dagitoy ti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

makiuman kenni Yahweh

Nailawlawag daytoy idiay 22:14 a dagiti lallaki ket makiuman kenni Yahweh babaen iti ipapanda iti maysa a babai a profeta ni Yahweh tapno maammoanda ti pagayatanna.

makiuman

mapan iti maysa a tao tapno dumawat iti pammagbaga.

kadagiti sasao iti daytoy a libro a nasarakan

Ditoy, ti 'sasao" ket mangibagbagi kadagiti linteg. Mabalin a maipatarus a kas: "dagiti linteg iti daytoy a libro a nasarakan ni Hilkias" (Kitaen: Metonymy ken Active wenno Passive)

Ta napalalo unay daytoy, ti pungtot ni Yahweh ket narubruban maibusor kadatayo

Ti pungtot ni Yahweh ket naibaga a kasla apuy a napasgedan. Mabalin a maipatarus a kas: "Ta makapungtot unay ni Yahweh kadatayo" (Kitaen: Metaphor)

dagiti naisurat maipapan kadatayo

Dakdakamaten daytoy ti linteg a naited iti Israel. Mabalin a maipatarus a kas: "amin nga insurat ni Moises iti linteg a rumbeng nga aramidentayo" wenno "amin dagiti linteg nga inted ti Dios babaen kenni Moises para kadagiti tattao ti Israel" (Kitaen: Active wenno Passive)

2 Kings 22:14-16

Hulda

Nagan daytoy ti maysa a babai. (Kitaen: How to Translate Names)

Sallum ... Tikva ... Harhas

Nagan dagitoy ti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

mangay-aywan iti pagiduldulinan kadagiti pagan-anay

Dagiti mabalin a kaipapanan daytoy ket 1) ti tao a mangay-aywan kadagiti pagan-anay nga ar-aramaten dagiti papadi idiay templo wenno 2) ti tao a mangay-aywan kadagiti pagan-anay ti ari.

ni Hulda ket nagnaed iti maikadua a paset ti Jerusalem

Ditoy, dakdakamaten ti "maikadua a paset" ti baro a paset ti siudad a naipatakder idiay amianan ti Jerusalem. Mabalin a maipatarus a kas: "nagnaed isuna idiay Jerusalem idiay baro a paset ti siudad" wenno "nagnaed isuna idiay baro a paset ti Jerusalem" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information ken Ordinal Numbers)

iti tao a nangibaon kadakayo nga umay kaniak

Ditoy, dakdakamaten "ti lalaki" ket ni Ari Josias.

mangiyegak iti didigra iti daytoy a lugar ken kadagiti agnanaed ditoy

Ti panangiyeg ni Yahweh kadagiti nakabutbuteng a banbanag a mapasamak ket naibaga a kasla ti "didigra" ket maysa a banag nga ipanna iti maysa a lugar. Mabalin a maipatarus a kas: "Mangparnuayakto iti nakabutbuteng a banbanag a mapasamak iti daytoy a lugar ken kadagiti agnanaed sadiay" (Kitaen: Metaphor)

iti daytoy a lugar

Mabalin a maipatarus a kas: "iti Jerusalem" wenno "iti Juda" (Kitaen: Synecdoche)

2 Kings 22:17-19

Sapasap a Pakaammo:

Agtultuloy ti mensahe ni Yahweh nga impatulodna kenni Ari Josias babaen kenni Hulda a babai a profeta.

isu a narubruban ti pungtotko iti daytoy a lugar, ket saanto a maiddep daytoy

Makapungtot unay ni Yahweh ket naibaga a ti pungtotna ket kasla apuy a simgiab ket saan a maiddep. Mabalin a maipatarus a kas: "ti pungtotko iti daytoy a lugar ket kasla apuy a saan a maiddep" (Kitaen: Metaphor)

Maipapan kadagiti linaon ti libro a nangngegmo

Mabalin a maipatarus a kas: "Maipapan iti mensahe a nangngeganyo" (Kitaen: Metonymy)

gapu ta nalukneng ti pusom

Ditoy, ti "puso" ket mangibagbagi iti kaunggan ti maysa a tao. Ti panagladingit ket naibaga a kasla nalukneng ti puso. Mabalin a maipatarus a kas: "gapu ta nagladingitka" wenno "gapu ta nagbabawika" (Kitaen: Metonymy ken Metaphor)

mabaybay-an ken mailunoddanto

Mabalin a maipatarus a kas: "nga ilunodko ida ken ipalubosko a mabaybay-an ti daga" (Kitaen: Abstract Nouns)

rinay-abmo ti pagan-anaymo

Daytoy ket tignay a mangipasimudaag ti nakaro a panagleddaang ken panagladingit. (Kitaen: Symbolic Action)

2 Kings 22:20

Sapasap a Pakaammo:

Daytoy ti nagleppasan ti mensahe a naggapu kenni Yahweh para kenni Ari Josias babaen kenni Hulda a babai a profeta.

Kitaem, itiponkanto iti ayan dagiti kapuonam, maitabonkanto a sitatalna iti tanemmo

Dagitoy a salaysay ket agpada ti kayatna a sawen. Nadayaw dagitoy a panangibaga a matayto isuna. Mabalin a maipatarus a kas: "Ipaluboskonto a matayka a sitatalna" (Kitaen: Parallelism and Euphemism)

ket saanto a maimatangan dagiti matam

Mabalin a maipatarus a kas: "ken saanmonto a mapadasan" (Kitaen: Synecdoche ken Metonymy)

2 Kings 23

2 Kings 23:1-2

amin a tattao ti Juda ken dagiti agnanaed iti Jerusalem

Mabalin a maipatarus a kas: "dagiti dadduma a tattao" (UDB) (Kitaen: Hyperbole)

manipud kadagiti napanglaw agingga kadagiti nabaknang

Mabalin a maipatarus a kas: "manipud iti saan a napateg agingga iti kapapatgan" (Kitaen: Merism)

dumdumngegda, binasana

"Ket binasa ti ari iti napigsa tapno mangngegda"

a nasarakan

Idiay 22:8 ibagbagana a nasarakan ni Hilkias ti libro. Mabalin a maipatarus a kas: "a nasarakan ni Hilkias" wenno "a nasarakanda" (Kitaen: Active or Passive)

2 Kings 23:3

magna iti pagayatan ni Yahweh

Ti wagas ti panagbiag ti maysa a tao ket naibaga a kasla daytoy ket tao a magmagna iti dalan, ken ti "tapno magna iti pagayatan" ket "metonym" para iti panangaramid iti ar-aramiden ti dadduma wenno kayat ti dadduma nga aramiden. Mabalin a maipatarus a kas: "agbiag nga agtultulnog kenni Yahweh" (Kitaen: Metaphor ken Metonymy)

dagiti bilbilinna, dagiti pammaneknekna iti tulagna ken dagiti pagannurutanna

Dagitoy a sasao ket agpapada ti kayatda a sawen. Agpapada dagitoy a mangiyunay-unay iti amin nga imbilin ni Yahweh iti linteg. (Kitaen: Doublet)

iti amin a puso ken kararuana

Ti kayat a sawen ti "idiom" nga "iti amin a pusona" ket "naan-anay" ken ti kayat a sawen ti "iti amin a kararuana" ket "iti amin a kaungganna." Dagitoy a ragup ti sasao ket agpada ti kayatda a sawen. Mabalin a maipatarus a kas: "iti amin a kaungganna" wenno "iti amin a pigsana" (Kitaen: Idiom ken Doublet)

a naisurat iti daytoy a libro

Mabalin a maipatarus a kas: nga insuratda iti daytoy a libro" wenno "a linaon daytoy a libro" (Kitaen: Active wenno Passive)

agtungpal iti tulag

Ti kayat a sawen daytoy nga "idiom" ket "ti panagtulnog kadagiti linaon ti tulag." (Kitaen: Idiom)

2 Kings 23:4-5

dagiti padi nga adda iti babaenna

"dagiti daduma a papadi a nagserbi kenkuana"

agbabantay kadagiti ruangan

dagiti lallaki nga agbanbantay kadagiti ruangan ti templo

maipaay kada Baal ... kadagiti amin a bituen iti langit

"tapno mabalin nga aramaten dagitoy dagiti tattao nga agdayaw kenni Baal ... tapno mabalin nga aramaten dagitoy dagiti tattao nga agdayaw kadagiti amin a bituen"

Pinuoranna ... ket impanna ... Inikkatna

Dagiti balikas a "na" ket dakdakamatenna ni Josias, ngem mabalin a nasaysayaat nga ipatarus daytoy tapno maawatan ti mangbasa a dagiti dadduma a tattao, nalabit a ni Hilkias ken "dagiti papadi nga adda iti babaenna" (23:4) ket mabalin a tinulunganda ni Josias a nangaramid iti daytoy. (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Tanap ti Kidron ... Betel

Dagitoy ket nagan dagiti lugar (Kitaen: How to Translate Names)

kenni Baal, iti init ken bulan, kadagiti planeta ken kadagiti amin a bituen iti langit

"kas maysa a wagas a panagdayaw kenni Baal, iti init ken iti bulan, kadagiti planeta ken kadagiti amin a bituen"

2 Kings 23:6-7

Sapasap a Pakaammo:

Itultuloy daytoy nga ibaga no ania ti inaramid ni Ari Josias a sungbat iti mensahe a naggapu kenni Yahweh.

Inruarna ... ket pinuoranna ... Pinagdapuna ... ket imbellengna ... Inruarna

Dagiti amin a balikas a "na" ket dakdakamatenna ni Josias, ngem mabalin a nasaysayaat nga ipatarus daytoy tapno maawatan ti mangbasa a dagiti dadduma a tattao, nalabit a ni Hilkias ken "dagiti papadi nga adda iti babaenna" (23:4) ket mabalin a tinulunganda ni Josias a nangaramid iti daytoy. (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

pagab-abelan ... kadagiti pagan-anay

"pagar-aramidan kadagiti lupot"

2 Kings 23:8-9

Inruar ... rinugitanna ... Dinadaelna

Mabalin a nasaysayaat nga ipatarus daytoy tapno maawatan ti mangbasa a dagiti dadduma a tattao, nalabit a ni Hilkias ken "dagiti papadi nga adda iti babaenna" (23:4) ket mabalin a tinulunganda ni Josias a nangaramid iti daytoy. (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Geba ... Beerseba

Dagitoy ket nagan dagiti lugar (Kitaen: How to Translate Names)

ti gobernador ti siudad a managan Josue

"ti mangidadaulo iti siudad a managan Josue" wenno "ti managan Josue a pangulo ti siudad." Daytoy a Josue ket saan a ni Josue manipud iti Daan a Tulag, iti Libro ni Josue

kadagiti kakabsatda

Ditoy "dagiti kakabsat" ket dakdakamatenna dagiti kakaduada a padi nga agserserbi idiay templo.

2 Kings 23:10-11

Tofet ... Ben Hinnom

Dagitoy ket nagan dagiti lugar (Kitaen: How to Translate Names)

Innalana

dagiti kabalio

Dagiti mabalin a kayatna a sawen ket 1) dagiti pudno a kabalio wenno 2) estatua dagiti kabalio.

nga inted dagti ari ti Juda iti init

Ti kayat a sawen daytoy a "metonym" ket "naramat para iti panagdaydayaw iti init." (Kitaen: Metonymy)

Natan Melek

Nagan daytoy ti maysa a lalaki (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 23:12-14

Dinadael ni Josias nga ari ... Binurak ... imbellengna ... Rinugitan ... Binurak ... pinutedna ... pinunnona

Tanap ti Kidron

Nagan daytoy ti lugar. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 23:4 (Kitaen: How to Translate Names)

ginaburanna iti tultulang ti tao dagiti nakaipatakderanna

"inabbonganna ti daga kadagiti tultulang ti tao tapno saan a mabalin nga aramaten pay daytoy dagiti tattao a kas disso a pagdaydayawan"

2 Kings 23:15-16

nangibaga kadagitoy a banbanag idi

"nangibaga a dagitoy a banbanag ket mapasamak"

2 Kings 23:17-18

monumento

pagilasinan wenno estatua a mangpadayaw iti maysa a tao. Maysa a tanem (UDB) ket maysa a kita iti monumento.

Isu a binaybay-anda dagiti tulangna a kadua dagiti tultulang ti

"Isu a saanda a sinagid dagiti tulangna wenno dagiti tulang ti"

2 Kings 23:19-20

nagpuor kadagiti tultulang ti tao iti rabaw dagiti altar

"nagpuor isuna kadagiti tultulang ti tao kadagitoy tapno awan ti siasinoman a mangaramat manen kadagitoy" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 23:21-23

Rambakanyo ti Fiesta ti Ilalabas

"Rumbeng a rambakanyo ti Fiesta ti Ilalabas"

Awan pay ti narambakan a Fiesta ti Ilalabas manipud kadagiti al-aldaw dagiti

"Saan a rinambakan dagiti kaputotan ti Israel ti Fiesta ti Ilalabas iti naindaklan a wagas iti panawen ti" (Kitaen: Active or Passive)

nagturay iti Israel

Ti nagan nga "Israel" ket "metonym" para kadagiti kaputotan ni Israel." (Kitaen: Metonymy)

kadagiti amin nga al-aldaw dagiti ari iti Israel wenno Juda

"ti panawen a naaddaan dagiti tattao ti Israel iti bukodda nga ari ken dagiti tattao ti Juda ket naaddaan ti bukodda nga ari" (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 23:24-25

Pinukaw ... kadagiti espiritu

"piliten dagidiay ... dagiti espiritu a pumanaw" wenno "mangaramid iti linteg a dagiti ... dagiti espiritu ket masapul a pumanaw"

dagidiay makisarsarita iti natay wenno kadagiti espiritu

Agpada a sasao, "dagidiay makisarsarita kadagiti natay ken ... dagidiay makisarsarita kadagiti espiritu, ket nagparang idiay 21:6

mammadles

dagiti saan nga umno a banbanag a patien dagiti tattao nga adda naisangsangayan a pannakabalinna

nagserbi kenni Yahweh

"nangted iti bagina a naan-anay kenni Yahweh"

Wenno awan ti ari a kas kenni Josias ti nagturay kalpasan kenkuana

"Ket manipud idi, awanen ti ari a kas kenni Josias"

2 Kings 23:26-27

Nupay kasta

Ar-aramaten ti nagsurat daytoy a sao tapno ipakitana nga uray pay naimbag dagiti banbanag nga inaramid ni Josias, makapungtot pay laeng ni Yahweh iti Juda.

saan a naikkat ti nakaro a pungtot ni Yahweh, a napasgedan maibusor iti

Ti apuy ket "metaphor" ti pungtot, ken ti mangpasged iti apuy ket "metaphor" ti agpungtot. Mabalin a maipatarus a kas: "Saan a timmallikod ni Yahweh manipud iti kinarungsot ti nakaro a pungtotna, a pinasgedanna a maibusor" wenno "Saan a simmardeng ni Yahweh iti kinarungsotna gapu ta nakapungtot isuna kadagiti" (Kitaen: Metaphor ken Abstract Nouns)

nangpapungtot kenkuana

"makagapu tapno makapungtot isuna

iti imatangko

"manipud iti ayanko" wenno "manipud iti kinaasidegda kaniak"

Addanto sadiay ti naganko

Ti nagan ket "metonym" para iti dayaw nga ipaay dagiti tattao iti maysa a tao. Mabalin a maipatarus a kas: "Masapul nga idaydayawdak sadiay dagiti tattao" (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 23:28-30

saan kadi a naisurat dagitoy ... Juda?

Daytoy a saludsod ket "rhetorical" ken naaramat a mangiyunay-unay. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 8:23. Mabalin a maipatarus a kas: "mabalinmo ida a masarakan ... Juda." (Kitaen: Active wenno Passive ken Rhetorical Question)

Kadagiti al-aldawna, ni Faraon Neco nga ari ti Egipto

Iti panawen ni Josias, ni Faraon Neco nga ari ti Egipto"

Neco ... Megiddo

Ti Neco ket nagan ti maysa a lalaki. Ti Megiddo ket nagan ti maysa a siudad. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 23:31-33

Duapulo ket tallo ti tawen

"23 tawen" (Kitaen: Numbers))

Hamutal

Nagan daytoy ti maysa a babai. (Kitaen: How to Translate Names)

Libna ... Ribla ... Hamat

Nagan dagitoy dagiti lugar. (Kitaen: How to Translate Names)

Inaramid ni Joacaz ti dakes iti imatang ni Yahweh

Ditoy ti "imatang" ni Yahweh ket dakdakamatenna no kasanona nga uk-ukomen wenno kedngan ti pateg ti maysa a banag. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 3:2. Mabalin a maipatarus a kas: "Inaramidna dagiti kinuna ni Yahweh a dakes a banbanag" wenno "Inaramidna dagiti ibilbilang ni Yahweh a dakes a banbanag" (Kitaen: Nominal Adjectives and Metaphor)

Inkawar isuna

Kalpasan a kinawaranna isuna, nalabit nga impanna isuna idiay pagbaludan. Mabalin a maipatarus a kas: "Imbaludna isuna"

minulta ni Neco ti Juda

"pinilitna dagiti tattao ti Juda nga ikkanda isuna" (UDB)

sangagasut a talento ... maysa talento

Ti maysa a talento ket agarup 33 a kilo. Mabalin a maipatarus a kas: "3,300 a kilo ... 33 a kilo" (Kitaen: Biblical Money)

2 Kings 23:34-35

Pinagbuisna dagiti tattao

"Nagsingir ni Jehoyakim iti buwis manipud kadagiti tattao nga addaan iti daga"

tattao iti daga

"dagiti tattao iti daga ti Juda." Dagiti mabalin a kayatna a sawen ket 1) "dagiti tattao nga agnanaed iti daga ti Juda" wenno 2) "ti kabaknangan ken kabibelgan kadagiti tattao nga agnanaed idiay Juda."

2 Kings 23:36-37

Zebida

Nagan ti babai (Kitaen: How to Translate Names)

Pedaias

Nagan ti lalaki (Kitaen: How to Translate Names)

Ruma

Nagan ti lugar (Kitaen: How to Translate Names)

Inaramid ni Jehoyakim ti dakes iti imatang ni Yahweh

Ditoy ti "imatang" ni Yahweh ket dakdakamatenna no kasanona nga uk-ukomen wenno kedngan ti pateg ti maysa a banag. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 3:2. Mabalin a maipatarus a kas: " Inaramidna dagiti kinuna ni Yahweh a dakes a banbanag" wenno "Inaramidna dagiti ibilbilang ni Yahweh a dakes a banbanag " (Kitaen: Nominal Adjectives ken Metaphor)

2 Kings 24

2 Kings 24:1-2

Kadagiti al-aldaw ni Jehoyakim

"Iti panawen a nagturay ni Jehoyakim iti Juda"

rinaut ... Juda

Mabalinmo nga ilawlawag no ania ti napasamak kalpasan a rinaut ni Nebucadnezar ti Juda. Mabalin a maipatarus a kas: "rinaut ken pinarmekda ti Juda" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Daytoy ket segun iti sao ni Yahweh a naibaga babaen kadagiti adipenna a profeta

Mabalin a maipatarus a kas: "Daytoy ket segun iti sao ni Yahweh nga imbaga dagiti adipenna a profeta" wenno "Daytoy ti mismo ti imbaga ni Yahweh kadagiti adipenna a profeta nga ibagada a mapasamak" (Kitaen: Active wenno Passive)

2 Kings 24:3-4

pukawenna ida iti imatangna

"ikkatenna ida" wenno "dadaelenna ida"

pinagsayasayna ti dara dagiti awan basolna

Ti dara ket maysa a "metonym" para iti inosente a biag ken ti panangibukbok iti dara ket "metonym" para iti panangpatay kadagiti awan basolna a tattao. Mabalin a maipatarus a kas: dagiti inosente a tattao a pinatayna" (Kitaen: Metonymy)

pinunnona ti Jerusalem iti dara dagiti awan basolna a tattao

Ti dara ket maysa a "metonym" para iti inosente a biag ken ti panangibukbok iti dara ket "metonym" para iti panangpatay kadagiti awan basolna a tattao. Mabalin a maipatarus a kas iti: "pinatayna ti adu nga inosente a tattao idiay Jerusalem" (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 24:5-6

saan kadi a naisurat dagitoy ... Juda?

Naisurat daytoy a kas maysa a "rhetorical question" gapu ta iti panawen a naisurat daytoy ket ammon dagiti tattao daytoy nga impormasion. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 8:3. Mabalin a maipatarus a kas: "pudno a naisurat dagitoy ... Juda." wenno "masarakam ida ... Juda" (Kitaen: Active wenno Passive ken Rhetorical Question)

Pimmusay

"natay ket naitabon iti ayan dagiti kapuonanna" (Kitaen: Euphemism)

2 Kings 24:7

Saanen a rimmaut pay ti ari ti Egipto manipud iti dagana

"Saanen a rimmuar ti ari ti Egipto iti dagana tapno rautenna dagiti dadduma a bunggoy dagiti tattao"

2 Kings 24:8-9

Nehusta ... Elnatan

Nehusta ket nagan ti babai. Elnatan ket nagan ti lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Dakes ti inaramidna iti imatang ni Yahweh

inaramidna dagiti amin nga inaramid ti amana

Daytoy ket pangsapasap. Mabalin a maipatarus a kas: "nakaaramid isuna iti isu met laeng a kita ti basol nga inaramid ni amana" (Kitaen: Hyperbole)

2 Kings 24:10-12

ket napan da Jehoyakin nga ari ti Juda, ti inana, dagiti adipenna, dagiti prinsipena ken dagiti opisialna iti ayan ti ari ti Babilonia

Mabalinmo nga ilawlawag no apay a rimmuar ni Jehoyakin tapno sabatenna ni Nebucadnesar. Mabalin a maipatarus a kas: "Napan ni Jehoyakin nga ari ti Juda a kaduana ti inana, dagiti adipenna, dagiti prinsipena ken dagiti opisialna iti ayan ti ari ti Babilonia tapno sumukoda kenkuana" (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Tiniliw isuna ti ari ti Babilonia iti maikawalo a tawen a panagturayna

Kalpasan ti pito a tawen a nagbalin nga ari ti ari ti Babilonia, tiniliwna ni Jehoyakin"

2 Kings 24:13-14

inaramid ni Solomon nga ari iti Israel

Mabalin a kayatmo nga ipatarus daytoy tapno maawatan ti mangbasa a mabalin nga adda nangtulong kenni Solomon a nangaramid iti daytoy. (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

Impanawna amin a taga-Jerusalem

Maysa daytoy a nalabes a panangiyebkas, ti sao a "Jerusalem" ket "metonym" para kadagiti tattao nga agnanaed sadiay. Mabalin a maipatarus a kas: Dagiti amin a napapateg a tattao ket inyadayo ni Nebucadnesar idiay Jerusalem" (Kitaen: Hyperbole ken Metonymy)

karpintero ken dagiti mammanday

"dagiti lallaki nga ammona ti agaramid ken agtarimaan kadagiti banbanag a naaramid manipud iti landok"

Awan pulos ti nabati malaksid kadagiti kapapanglawan a tattao iti daga

Mabalin a maipatarus a kas: "Dagiti laeng kapapanglawan a tattao iti daga ti nagnaed latta sadiay" (Kitaen: Double Negatives)

2 Kings 24:15-17

pito a ribo ... sangaribo

"7,000 ... 1,000" (Kitaen: Numbers)

Matanias

Nagan daytoy ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 24:18-20

Duapulo ket maysa ... sangapulo ket maysa

"21 ... 11" (Kitaen: Numbers)

Hamutal

Nagan daytoy ti maysa a babai. (Kitaen: How to Translate Names)

Jeremias

Nagan daytoy ti maysa a lalaki (Kitaen: How to Translate Names)

Libna

Nagan daytoy ti maysa a lugar (Kitaen: How to Translate Names)

Dakes ti inaramidna iti imatang ni Yahweh

Ditoy ti "imatang" ni Yahweh ket dakdakamatenna no kasanona nga uk-ukomen wenno kedngan ti pateg ti maysa a banag. Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay 3:2. Mabalin a maipatarus a kas iti: " Inaramidna dagiti kinuna ni Yahweh a dakes a banbanag" wenno "Inaramidna dagiti ibilbilang ni Yahweh a dakes a banbanag " (Kitaen: Nominal Adjectives ken Metaphor)

2 Kings 25

2 Kings 25:1-3

iti maikasiam a tawen

(Kitaen: Ordinal Numbers)

iti maikasangapulo a bulan ken iti maikasangapulo nga aldaw ti bulan

Daytoy ti maikasangapulo a bulan iti kalendario ti Hebreo. Ti maikasangapulo nga aldaw ket asideg iti pagleppasan ti Disiembre kadagiti kalendario iti laud. Daytoy ket iti panawen ti lammiis a mabalin nga adda ti tudo ken niebe. (Kitaen: Ordinal Numbers ken Hebrew Months)

dimteng ... a kaduana ti amin nga armadana maibusor iti Jerusalem

Ti nagan a "Jerusalem" ket "metonym" para kadagiti tattao nga agnanaed iti daytoy. Mabalin a maipatarus a kas: "immay a kaduana ti sibubukel nga armadana tapno makiranget kadagiti tattao ti Jerusalem" wenno "immay a kaduana ti amin nga armadana tapno sakupenda ti Jerusalem" (Kitaen: Metonymy)

maikasiam nga aldaw ti maikapat a bulan

Daytoy ti maikapat a bulan iti kalendario ti Hebreo. Ti maikasiam nga aldaw ket asideg iti pagleppasan ti Hunio dagiti kalendario iti laud. Iti panawen ti tikag a bassit wenno awan ti tudo. (Kitaen: Ordinal Numbers ken Hebrew Months)

kadagiti tattao iti daga

Dagitoy dagiti agnanaed iti Jerusalem, agraman dagiti tattao a nagkamang iti daytoy manipud kadagiti bario nga adda iti aglawlaw a naglibas idi nangrugi ti gubat.

2 Kings 25:4-5

Kalpasanna, narakrak ti maysa a paset ti pader ti siudad

Mabalin a maipatarus a kas: "Sinerrek dagiti taga-Babilonia ti siudad" (Kitaen: Active or Passive)

babaen iti ruangan

"babaen iti irurruarda iti ruangan"

dagiti Caldeo

Dagiti dadduma a patarus ket agar-aramatda iti "Caldeo" ken dagiti dadduma ket "taga-Babilonia." Dagitoy ket agpada a dakdakamatenda ti isu met laeng a bunggoy dagiti tattao.

Nagturong ti ari idiay banda ti

"Naglibas met ni Ari Zedekias ket nagturong idiay"

Inadaywan isuna dagiti amin nga armadana

Mabalin a maipatarus a kas: "Ti sibubukel nga armadana ket intarayanda isuna" wenno "Kinamat dagiti Caldeo ti sibubukel nga armadana" (Kitaen: Active or Passive)

2 Kings 25:6-7

Ribla

Nagan daytoy ti maysa a lugar. (Kitaen: How to Translate Names)

nangsintensiaanda kenkuana

"Nangngeddengda no kasanoda a dusaen isuna" (Kitaen: UDB)

pinatayda ida iti imatangna

Dagiti mata ket "synecdoche" para iti sibubukel a tao. Mabalin a maipatarus a kas: "pinilitda ni ari Zedekias a buyaenna dagiti mangpatay kadagiti annakna a lallaki" (Kitaen: Synecdoche)

sinnuatda dagiti matana

"Sinnuat ni Nebucadnezar dagiti mata ni Zedekias." Mabalin a nasaysayaat nga ipatarus daytoy tapno maawatan ti mangbasa a mabalin a tinulungan ti dadduma a tattao ni Nebucadnesar a nangaramid iti daytoy. (Kitaen: Assumed Knowledge ken Implicit Information)

2 Kings 25:8-10

iti maikalima a bulan iti maikapito nga aldaw ti bulan

Daytoy ti maikalima a bulan iti kalendario ti Hebreo. Ti maikapito nga aldaw ket asideg iti pagleppasan ti Hulio kadagiti akin laud a kalendario. (Kitaen: Ordinal Numbers ken Hebrew Months)

a maikasangapulo ket siam a tawen

Daytoy ket "ordinal form" ti bilang a 19. (Kitaen: Ordinal Numbers)

Nebuzaradan

Nagan daytoy ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 25:11-12

No maipapan kadagiti tattao a nabati iti siudad, dagiti

"Daytoy ti napasamak kadagiti nabati a tattao ... siudad: dagidiay"

kadagiti tattao a nabati iti siudad

"dagiti tattao a nagtalinaed idiay siudad"

dagiti simmuko iti ari

"nangpanaw iti siudad ket pimmanaw a kadua iti ari"

2 Kings 25:13-15

No maipapan kadagiti bronse nga adigi ... Yahweh ... ket binurakburak dagiti Caldeo

Daytoy ti napasamak kadagiti bronse nga adigi ... Yahweh: dagiti Caldeo"

pagbatayan

Dakdakamaten daytoy dagiti dadakkel ken maiyak-akar a bronse a pagbatayan nga adda daligna ken "axle" a bronse. "dagiti maiyak-akar a bronse a pagbatayan" wenno "dagiti bronse a pagbatayan nga adda daligna" (UDB)

ken bronse a tangke

"ti dakkel a planggana a bronse"

pala

Ti pala ket maysa nga alikamen a naaramat para iti pannakadalus ti altar, kadawyan a maar-aramat daytoy a mangiyakar kadagiti adu a rugit, darat wenno dapu.

nga us-usaren dagiti papadi iti templo

"nga ar-aramaten dagiti papadi iti panagserbi idiay templo"

dagiti banga a pagikkat kadagiti dapu

Mabalin a maipatarus a kas: "Dagiti banga a naaramat a pangikkat kadagiti dapu iti altar" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

2 Kings 25:16-17

tangke

"ti dakkel a planggana a bronse" Ipatarus a kas idiay 25:13

dagiti pagbatayan

Ipatarus a kas iti adda idiay 25:13

sangapulo ket walo a siko ... tallo a siko

Ti maysa a siko ket 46 a sentimetro. AT: "agarup 8.3 a metro ... agarup 1.4 a metro" (Kitaen: Biblical Distance)

paratok a bronse

"maysa a naartian, bronse a disenio" wenno "maysa a pidaso ti bronse nga adda diseniona"

disenio a kasla iket

Daytoy ket disenio a naaramid babaen iti nagkikinnuros nga akikid a kasla iket.

naaramid amin dagitoy babaen iti bronse

"naan-anay a naaramid babaen iti bronse"

2 Kings 25:18-19

ti pangulo dagiti guardia

Ti kapadana a sao ket nagparang idiay 25:8.

Seraias

Nagan daytoy ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

maikadua a padi

Dagitoy a sasao ket dakdakamatenna ni Zefanias. Ti mabalin a dadduma a kaipapananna ket "ti padi nga adda iti babaen ni Seraias."

agbanbatay iti ruangan

Ipatarus a kas iti adda idiay 7:10.

intugotna ti maysa a balud

"natiliw ken saan a napalubusan nga aglibas"

opisial a mangimatmaton kadagiti soldado

Dagiti dadduma a patarus ket mabalin a mabasa "maysa a eunoko a mangimatmaton kadagiti soldado." Ti eunoko ket maysa a lalaki a naikkat ti (mabagbagina) pribado a paset ti bagina.

opisial ti armada ti ari nga akin-rebbeng kadagiti papeles iti armada

Dagiti mabalin a kayatna a sawen ket 1) ti opisial a nangpilit kadagiti lallaki nga agbalin a soldado wenno 2) ti opisial a nangisurat kadagiti nagnagan dagiti lallaki a nagbalin a soldado.

2 Kings 25:20-21

Nebuzaradan

Nagan daytoy ti maysa a lalaki. Ipatarus a kas iti adda idiay 25:8.

Ribla

Nagan daytoy ti maysa a lugar. Ipatarus a kas iti adda idiay 25:6

Pinapatay ida

Maysa daytoy a nadayaw a panangibaga iti "patayen ida." Mabalin a kasasayaatan nga ipatarus tapno maawatan ti mangbasa a mabalin a tinulungan dagiti dadduma a tattao ti ari a nangaramid iti daytoy. (Kitaen: Euphemism and Assumed Knowledge and Implicit Information)

Iti daytoy a wagas, napagtalaw ti Juda iti dagana

Isu a naipanaw ti Juda manipud iti daga daytoy"

napagtalaw ti Juda iti dagana

Juda, nagan ti bunggoy dagiti tattao, ket "metonym" para kadagiti tattao mismo. Mabalin a maipatarus a kas: "pimmanaw dagiti tattao ti Juda iti dagada" (Kitaen: Metonymy)

2 Kings 25:22-24

Gedalias ... Ahikam ... Safan ... Ismael ... Netanias ... Johanan ... Karea ... Serayas ... Tanhumet ... Jezanias

Nagan dagitoy dagiti lallaki. (Kitaen: How to Translate Names)

Netofatita

Dakdakamaten daytoy ti maysa a tao a kaputotan ti tao a managan Netofa. (Kitaen: How to Translate Names)

taga-Maaca

Dakdakamaten daytoy ti tao a naggapu iti lugar a managan Maaca. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 25:25-26

maikapito a bulan

Daytoy ti maikapito a bulan iti kalendaro ti Hebreo. Daytoy a panawen ket iti maudi a paset ti Setiembre ken umuna a paset ti Oktubre kadagiti kalendario iti laud. (Kitaen: Hebrew Months and Ordinal Numbers)

Elisama

Nagan daytoy ti maysa a lalaki. (Kitaen: How to Translate Names)

amin a tattao

Daytoy ket pangsapasap. Mabalin a maipatarus a kas: "adu a tattao" (Kitaen: Hyperbole)

manipud iti kakapuyan agingga iti kapipigsaan

Mabalin a maipatarus a kas: "manipud iti saan unay a napateg agingga iti kapapatgan" wenno "tunggal maysa" (Kitaen: Merism)

2 Kings 25:27

maikatallopulo ket pito a tawen

(Kitaen: Ordinal Numbers)

iti maikasangapulo ket dua a bulan, iti maikaduapulo ket pito nga aldaw ti bulan

Daytoy ti maikasangapulo ket dua a bulan iti kalendario ti Hebreo. Ti maikaduapulo ket pito nga aldaw ket asideg iti pangrugian ti Abril kadagiti kalendario iti laud. (Kitaen: Hebrew Months and Ordinal Numbers)

Evilmerodac

Daytoy ti pannakaibalikas ti nagan daytoy a lalaki, saan ket a ti pannakailadawanna. (Kitaen: How to Translate Names)

2 Kings 25:28-30

nangatngato a saad ngem kadagiti daduma nga ari

Ti panangited iti nasayaat a lugar iti panganan ket "metonym" para iti panagraem kenkuana. Mabalin a maipatarus a kas: "ad-adda a mararaem ngem kadagiti dadduma nga ari" (Kitaen: Metonymy)

Inikkat ni Evilmerodac ti pagan-anay ni Jehoyakin a kas balud

Masapul a maawatan ti mangbasa a ti panangikkatna iti pagan-anayna a kas balud ket "synecdoche" para iti panagbalinna a nawaya a tao. (Kitaen: Synecdoche)

iti lamisaan ti ari

"kaduana ti ari ken dagiti opisialna"

Ken maipapaay ti pangtaraonna iti inaldaw

Mabalin a maipatarus a kas: "Sinigurado ti ari nga addaan isuna iti inaldaw a taraon" (Kitaen: Active or Passive)

pangtaraonna iti inaldaw

"Kuarta a paggatang iti taraon"

open-licensed biblical content

2 Kings

2 Kings 1

2 Kings 1:1-2

Moab

iti balkon iti akinngato a siledna

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:3-4

Yahweh

a Tesbita

Gapu kadi ta awan ti Dios ti Israel isu a mapankayo makiuman kenni Baal Zebub, a dios ti Ekron?

makiuman kenni Baal Zebub

Isu a kuna ni Yahweh

Saankan a makababa iti pagiddaan nga immulliam

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:5-6

Idi nagsubli dagiti mensahero kenni Ahazias

Gapu kadi ta awan ti Dios ti Israel isu a nangibaonka kadagiti lallaki a makiuman kenni Baal Zebub, a dios ti Ekron?

saankan a makababa iti pagiddaan nga immulliam

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:7-8

Nakakawes isuna iti naaramid ti buok

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:9-10

Nangibaon ngarud ti ari iti kapitan nga addaan iti limapulo a soldado a mapan kenni Elias

No taonak ti Dios, bumaba koma ti apuy manipud langit

langit

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:11-12

No taonak ti Dios, bumaba koma ti apuy manipud langit

apuy ti Dios

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:13-14

Nagpakpakaasi … kenkuana

ti biag dagitoy limapulo nga adipenmo

kailala koma ti biagko … iti imatangmo

kailala koma ti biagko … iti imatangmo

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:15-16

Gapu kadi ta awan ti Dios ti Israel a pagdamagam iti pakaammo?

saankan a makababa iti pagiddaan nga immulliam

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 1:17-18

iti sao ni Yahweh nga imbaga ni Elias

Nagturay ni Joram a kas kasukatna, iti maikadua a tawen ni Johoram nga anak a lalaki ni Josafat nga ari ti Juda

saanda kadi a naisurat … Israel?

[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:01]]

2 Kings 2

2 Kings 2:1-2

Isu a napasamak

Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, ken kas sibibiagka

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:3-4

dagiti annak dagiti profeta

Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, ken kas sibibiagka, saanka a panawan

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:5-6

Ket, napan kenni Eliseo dagiti annak dagiti profeta nga adda idiay Jerico ket kinunada kenkuana

dagiti annak dagiti profeta

Iti nagan ni Yahweh nga adda iti agnanayon, ken kas sibibiagka, saanka a panawan." Isu a nagtultuloyda a dua a napan

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:7-8

annak dagiti profeta

nagtakder ... nakabatog kadakuada

Nagudua ti danum isu a nakapagnada a dua iti namaga a daga

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:9-10

mamindua a kabileg ti espiritum

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:11-12

pagammoan

iti umap-apuy a karwahe ken dagiti umap-apuy a kabalio

naipangato ni Elias idiay langit babaen iti alipugpog

Amak, amak

rinay-ab daytoy a nagkadua

[[:ilo:bible:questions:comprehension:2ki:02]]

2 Kings 2:13-14

kagay

Sadino ti ayan ni Yahweh, a Dios ni Elias?

naggudua ti danum ket bimallasiw ni Eliseo