Jonah

Jonah 1

Jonah 1:1-3

Yahweh

Daytoy ti nagan ti Dios nga impakaammona kadagiti tattaona iti daan a tulag.

Amittai

Daytoy ti nagan ti ama ni Jonas. (Kitaen: INVALID translate/translate-names)

Agrubbuatka ket mapanka idiay Nineve, ti dakkel a siudad

"Mapanka iti napateg a siudad ti Nineve"

agsaoka ti maibusor iti daytoy

"ballaagan dagiti tattao" (UDB)

dimmanon kaniak ti kinadakesda

"Ammok nga agtultuloyda nga agbasbasol"

nagrubbuat ni Jonas... tapno itarayanna ti imatang ni Yahweh

"umadayo kenni Yahweh"

mapan idiay Tarsis

"ket napan idiay Tarsis." Ti dalan nga agturong iti Tarsis ket sumiyasi iti Ninive. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "napan iti sabali a turongen, nga agturong iti Tarsis"(Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Simmalog isuna iti Joppe

"Napan ni Jonas idiay Joppe"

barko

Ti "barko" ket dakkel a kita ti bangka nga agdaldaliasat iti taaw ken agkarkarga iti adu a pasahero wenno nadagsen a karga.

Binayadanna ngarud ti pletena

"Binayadan ni Jonas ti gatad ti panagdaliasatna"

ket naglugan iti barko

"simmakay iti barko"

kadakuada

Dakdakamaten ti sao a "kadakuada" dagiti dadduma a naglugan iti barko.

Jonah 1:4-5

Nganngani

Mabalin daytoy nga ipatarus: "Ipagarup dagiti lallaki"

marba

"marakrak"

dagiti tripulante

"dagiti lallaki a trabahador iti barko"

bukodna a dios

Ti sao a "dios" ditoy ket dagiti palso a dios ken didiosen a pagdaydayawan dagiti tattao.

Impurruakda dagiti karga ti barko

"Itappuak dagiti lallaki dagiti nadagsen a banbanag manipud iti barko"

tapno lumag-an daytoy

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "tapno matulongan ti barko a tumpaw a nasayaat"

iti kaunegan a kadsaaran ti barko

Ti sabali a pannakaipatarusna: "uneg ti barko"

agid-idda sadiay a narnekan ti turogna

"agid-idda idiay a nakaturog" wenno " nga agid-idda idiay a narnekan ti turogna." Gapu iti daytoy, saanna a napuotan ti bagyo.

Jonah 1:6-7

Isu nga immay ti kapitan kenkuana ket kinunana

Napan ti tao a mangimatmaton iti barko kenni Jonas ken kinunana"

Ania ti ar-aramidem, matmaturog?

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas:" Agriingkan!" (Kitaem: Rhetorical Question)

Awagam ti diosmo!

"Agkararagkayo iti diosyo!" Ti sao a "dios" ket saan a naisurat iti dadakkel a letra gapu ta saan nga ammo ti kapitan a ti dios ni Jonas ket isu ti pudno a Dios.

Bareng no makitanatayo ti diosmo ket saantayo a matay

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Mabalin a mangngegnatayo ti Diosmo ken isalakannatayo tapno saantayo a matay." (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Kinunada iti tunggal maysa

"Kinuna dagiti lallaki ti barko iti tunggal maysa" wenno "Kinuna dagiti amin a tripulante iti tunggal maysa"

Umaykayo, agbibinnunottayo, tapno maammoantayo no siasino ti nakaigapuan daytoy dakes a mapaspasamak kadatayo

"Agbibinnunottayo tapno maamoantayo no siasino ti nakaigappuan daytoy a didigra." Patien dagiti lallaki a dagiti dios ti mangiturong no ania ti pagbanagan ti pagbunotan tapno maibaga kadakuada no ania ti kayatda a maamoan.

daytoy a dakes

Dakdakamatenna daytoy ti nakabutbuteng a bagyo.

nabunot ti nagan ni Jonas.

"impakita ti binnunotan a ni Jonas ti akimbasol"

Jonah 1:8-10

Ket kinunada kenni Jonas

"Ket kinuna dagiti lallaki nga agtrabtrabaho iti barko kenni Jonas"

Pangngaasim ta ibagam kadakami no siasino ti nakaigapuan daytoy dakes a mapaspasamak kadatayo

"Siasino ti nakaigapuan daytoy a dakes a banag a mapaspasamak kadatayo?"

agbutengak kenni Yahweh

Dakdakamaten ti sao nga "agbuteng" ti kasta unay a panagraem iti Dios ken ipakpakita ti panagraem babaen ti panagtulnog kenkuana.

Ania daytoy nga inaramidmo?

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Apay nga inaramidmo daytoy?" wenno "Nagaramidka iti nakabutbuteng a banag." (Kitaen: Rhetorical Question)

itartarayanna ti imatang ni Yahweh

"umad-adayo ni Jonas kenni Yahweh"

gapu ta imbagana kadakuada

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "gapu ta imbagana kadakuada 'Padpadasek nga itarayan ni Yahweh.'" (Kitaen: explicit)

Jonah 1:11-13

Ket kinunada kenni Jonas

"Kinuna dagiti lallaki iti barko kenni Jonas"

aramidenmi kenka tapno agtalna ti taaw

"aramiden kenka tapno agkalma ti taaw"

ad-adda a dimmawel ti taaw

Daytoy ti gapuna a sinaludsod dagiti tattao ni Jonas no ania ti rumbeng nga aramidenda. Ti gapuna ket masarakan met iti rugi ti bersikulo 11 idiay UDB.

ta ammok a gapu kaniak a mapaspasamak daytoy napigsa a bagyo kadakayo

"gapu ta ammok a siak ti akinbasol daytoy napigsa a bagyo"

Nupay kasta, naggaud dagiti lallaki iti kasta unay tapno makasublida iti daga

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Ngem saan a kayat dagiti tattao nga itappuak ni Jonas iti taaw, isu nga ingkarkarigatanda a naggaud tapno makasublida iti daga" (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

ad-adda a dumawdawel ti taaw

"pimmigsa ti bagyo ken dimmakkel ti dalluyon"

Jonah 1:14-16

Ngarud

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Gapu ta ad-adda a dimmawel ti taaw"

immawagda kenni Yahweh

"nagkararag dagiti lallaki kenni Yahweh"

saanmo nga ipalubos a mataykami a maigapu iti biag daytoy a lalaki

"Pangngaasim ta saannakami a papatayen gapu ta impalubosmi a matay daytoy a lalaki " wenno "Ipalubosmi a matay daytoy a lalaki. Ngem pangngaasim ta saannakami a papatayen."

ket saanmo nga ipabasol kadakami ti ipapatayna

"ken pangngaasim ta saanmo nga ipabasol kadakami ti ipapatayna" wenno "ken saannakami nga ibilang a nagbasol no matay daytoy a tao"

nagsardeng ti kinadawel ti baybay

"nagsardeng ti kinadawel ti taaw " wenno "timmalna ti taaw" (UDB)

kasta unay ti buteng dagiti lallaki kenni Yahweh

"nasdaawda unay iti pannakabalin ni Yahweh" (UDB)

Jonah 1:17

Ita

Nausar daytoy a sao tapno maipakaammo ti baro a paset ti istoria.

Jonah 2

Jonah 2:1-2

Yahweh a Diosna

Ti kayatna a sawen daytoy ket "Ni Yahweh, ti Dios a daydayawenna." Ti sao a "...na" (Diosna) ditoy ket saanna a kayat a sawen a kukua ni Jonas ti Dios.

Kinunana

"Kinuna ni Jonas"

Immawagak kenka O Yahweh maipanggep iti pakariribukak

"Ingkararagko kenka O Yahweh ti dakkel a pakariribukak." Uray no agkarkararag ni Jonas kenni Yahweh, inusarna ti nagan ni Yahweh ditoy ket saan a "sika." Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "immawagak kenni Yahweh maipapan iti pakariribukak."

sinungbatannak

"Sinungbatannak ni Yahweh" wenno "tinulongannak"

manipud iti tian ti sheol

"manipud iti tengnga ti lubong dagiti natay (sheol)" wenno "manipud iti kaunegan a paset ti lubong dagiti natay (sheol)." Impagarup ni Jonas a matayen isuna ken dandanin isuna a mapan iti lubong dagiti natay (sheol). Nagsao isuna a kasla natayen ken nakapanen idiay.

Jonah 2:3-4

iti lansad ti taaw

"iti kaunegan a paset iti taaw"

"nalawlawak iti danum"

"linikmutnak ti danum"

Napagtalawak

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "pinatalawnak" wenno "pinapanawnak" (Kitaen: activepassive)

manipud iti imatangmo

"manipud kenka." Idi imbaga ni Jonas "ti sangoanam" dakdakamatenna ti pakabuklan ni Yahweh. (Kitaen: synecdoche)

kasano a makitak manen ti nasantoan a templom?

Namnamaen ni Jonas a makitananto ti templo iti likudan ti amin a mapaspasaranna. (See: Rhetorical Question)

Jonah 2:5-6

ti danum

Ti sao a "danum" ket dakdakamatenna ti taaw.

a mangala ti biagko

"a dandani mangpatay kaniak"

linawlawnak ti kaadalman

"linawlawnak ti kaadalman a danum"

ruot ti taaw

"ruot nga agtubtubo iti taaw"

naibalunet ti daga kaniak iti agnanayon

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Ti daga ket kasla pagbaludan a mangtengtengngel kaniak iti agnanayon." (Kitaen: metaphor)

Ngem inyaonmo ti biagko manipud iti abot

"Ngem inispalmo ti biagko manipud iti lugar dagiti natay" wenno "Ngem inispalnak manipud iti lugar nga ayan dagiti tattao a natay"

Jonah 2:7-8

ket dimmanon ti kararagko kenka, iti nasantoan a templom

"Ket nangngegmo ti kararagko iti nasantoan a templom''

Inlaksidda ti kinapudnom kadakuada

"ilaklaksiddaka, a napudno kadakuada"

Jonah 2:9-10

Ngem para kaniak, ...nak (agidatonak)

Daytoy a pagsasao ket ipakpakitana nga adda naggidiatan ni Jonas kadagiti tattao a dinakamatna. Dumdumgegda kadagiti dios nga awan serserbina, ngem daydayawenna ni Yahweh. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Ngem siak."

agidatonak kenka nga addaan panangiyebkas ti panagyaman

Ti kayat a sawen daytoy ket agyaman ni Jonas iti Dios kabayatan ti panangidatonna kenkuana. Saan a nalawag no pinanggep ni Jonas ti agyaman iti Dios babaen iti panagkankanta wenno panagpukpukkaw a sirarag-o.

Aggapu kenni Yahweh ti pannakaisalakan

Ti sabali a pannakaipatarusna: "Ni Yahweh ti mangisalakan kadagiti tattao" (Kitaen: activepassive)

iti namaga a daga

"iti daga" wenno "iti igid ti baybay"

Jonah 3

Jonah 3:1-3

Nangngeg ni Jonas ti sao ni Yahweh

Kitaen no kasano a naipatarus daytoy idiay Jonas1:1.

Agrubbuatka, mapanka idiay Nineve, ti dakkel a siudad

"Mapanka iti napateg a siudad ti Nineve"

iwaragawagmo sadiay ti mensahe nga imbilinko kenka

"ibagam kadagiti tattao ti imbagak nga ibagam kadakuada"

Nagrubbuat ngarud ni Jonas ket napan idiay Nineve kas panagtulnog iti sao ni Yahweh

"Iti daytoy a gundaway, nagtulnog ni Jonas kenni Yahweh ket napan idiay Nineve"

Ita

Nausar daytoy a sao ditoy tapno markaan ti panagbaliw ti istoria iti pakaammo maipapan ti Nineve.

maysa a lugar a daliasaten iti tallo nga aldaw.

"maysa a siudad a daliasaten iti tallo nga aldaw." Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Kasapulan ti tallo nga aldaw a pannagna ti maysa a tao tapno malawlawna amin daytoy." (UDB)

Jonah 3:4-5

kalpasan ti maysa nga aldaw a pannagnana, nagpukkaw

Dagiti mabalin a kaipapananna ket 1) Kalpasan ti maysa nga aldaw a pannagna ni Jonas ket nagpukkaw isuna" wenno 2) "kabayatan ti panpannagna ni Jonas iti umuna nga aldaw, nagpukaw isuna."

nagpukkaw ket kinunana

"inwaragawagna" wenno "impukkawna isuna"

Uppat a pulo nga aldaw

"40 nga aldaw" (Kitaen: INVALID translate/translate-numbers)

Nagkawesda amin iti nakersang a lupot

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Nagkawesda pay iti nakersang a lupot a mangipakita a nagbabawida gapu ta nagbasolda" (UDB) (Kitaen: [[:ilo:ta:vol1:translate:figs_explicit]])

manipud kadagiti katatan-okan agingga kadagiti kanunumoan.

"mairaman amin dagiti napateg ken saan a napateg a tattao" (UDB)

Jonah 3:6-7

ti damag

"ti mensahe ni Jonas"

Timmakder isuna iti tronona

"Timmakder manipud iti tronona." Pinanawan ti ari ti tronona tapno ipakitana ti panagpakumbabana.

trono

Ti trono ket pagtugawan ti ari. Ipakpakitana daytoy nga isu ti ari.

Nangiwaragawag isuna iti pakaammo a nagkuna

"Imbaonna dagiti mensaherona a mangipakaammo kadagiti tattao ti Nineve"

dagiti opisialna

"dagiti mammagbaga" (UDB) Dagiti napateg a tattao a tumultulong iti ari a mangituray iti siudad.

dagiti taraken

Dakdakamaten daytoy ti dua a kita dagiti ayup nga ay-aywanan dagiti tattao. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "baka wenno karnero"

Saanyo ida a palubosan a mangan wenno uminom ti danum.

"Masapul a saanda a mangan wenno uminom iti aniaman a banag." Ti rason a saanda a mangan wenno uminom iti aniaman a banag ket mailawlawag babaen ti pananginayon ti "tapno maipakita a nagbabawida kadagiti basolda." (Kitaen: [[:ilo:ta:vol1:translate:figs_explicit]])

Jonah 3:8-9

Ngem masapul nga...

"Masapul nga agpada"

masapul nga agabbong iti nakersang a lupot dagiti tao ken ayup

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Agusar dagiti tattao ken dagiti ayup iti nakersang a lupot" wenno "agabbong dagiti tattao iti nakersang a lupot ken abbonganda dagiti ayupda ti nakersang a lupot" (Kitaen: activepassive)

ayup

Ti sao nga "ayup" ket maipapan kadagiti ayup a kukua dagiti tattao.

ipukkawda ti umawag iti Dios

"sipapasnek nga agkararag iti Dios." Mabalin a mailawlawag no ania ti ikararagda: "ipukkawda ti umawag iti Dios ket dumawat iti asi." (Kitaen: [[:ilo:ta:vol1:translate:figs_explicit]])

ti kinaranggas dagiti imana

Kayat a sawen daytoy a "dagiti naranggas a banbanag nga ar-aramidda"

Siasino ti makaammo?

Inusar ti ari daytoy a saludsod tapno pagpanunoten dagiti tattao maipapan kadagiti banbanag a pagarupenda a saan a mabalin a mapasamak, a no isardengda ti agbasbasol, mabalin a saan ida a patayen ti Dios. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas salaysay: "Saantayo nga ammo." wenno "nalabit" (Kitaen: Rhetorical Question)

Mabalin a maasi ti Dios ket baliwanna ti pangngeddengna

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Mabalin nga ikeddeng ti Dios nga aramiden ti naidumduma a banag" wenno "Mabalin nga ibabawi ti Dios nga aramiden ti imbagana nga aramidenna."

Jonah 3:10

Nakita ti Dios ti inaramidda

"Naawatan ti Dios nga insardengda ti agar-aramid kadagiti dakes a banbanag"

Isu a binaliwan ti Dios ti pangngeddengna maipanggep iti panangdusa nga imbagana nga aramidenna kadakuada

"Inkeddeng ti Dios a saannan ida a dusaen a kas iti imbagana"

ket saannan nga inaramid daytoy

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "ket saannan a dinusa ida" wenno "ket saannan a dinadael ida"

Jonah 4

Jonah 4:1-3

"Ah, Yahweh

Iyeb-ebkas ti sao nga "Ah" ti pannakaupay ni Jonas. Mabalin nga adda sabali a wagas ti panangiyebkas iti daytoy iti pagsasaoyo.

saan kadi a daytoy ti kas imbagak kenka idi addaak iti bukodko a pagilian?

Inusar ni Jonas daytoy a saludsod tapno ipakitana iti Dios a kasta unay ti ungetna. Iti dadduma a pagsasao, nasaysayaat no maipatarus daytoy a kas maysa a salaysay. Kasta met a mabalin nga ilawlawag ti imbaga ni Jonas idi adda pay laeng isuna iti bukodna a pagilian: "Idi addaak pay laeng iti bukodko a pagilian, ammokon a no binallaagak dagiti tattao ti Nineve, mabalin nga agbabawida ket saanmon a dadaelen ida. (Kitaen: Rhetorical Question)

nagtignayak nga immuna ket pinadasko ti immadayo a napan idiay Tarsis

Dagiti mabalin a kaipapananna ket 1) "Pinadasko a saan a mapasamak daytoy babaen ti ipapanko idiay Tarsis" wenno 2) "Nagtignayak a dagus ken pinadasko ti immadayo a napan idiay Tarsis wenno 3) Inaramidko amin a kabaelak tapno mapanak idiay Tarsis"

napnoan ti kinapudno

"napudno unay" wenno "ay-ayatem unay dagiti tattao" (UDB)

baliwam ti pangngeddengmo a mangibaon iti didigra

"inkeddengmo a saanmo a dadaelen dagiti tattao." Ti kayat a sawen daytoy "ibagam nga ibaonmo ti didigra kadagiti managbasol, ngem inkeddengmo a saanen."Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "inkeddengmo a saan a dusaen dagiti tattao nga agbasbasol."

alaemon ti biagko

Ti rason a kayaten ni Jonas ti matay ket mabalin a maibaga a nalawlawag a kas iti UDB: "agsipud ta saanmon a dadaelen ti Nineve a kas iti imbagam nga aramidem, pangaasim ta palubosannak a matay." (Kitaen: explicit)

ta nasaysayaat a matayak ngem ti agbiag

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Kaykayatkon ti matay ngem agbiag" wenno "gapu ta kayatko ti matay, saankon a kayat ti agbiag."

Jonah 4:4-5

Nasayaat kadi a makaungetka?

Inusar ti Dios daytoy a saludsod tapno ungtanna ni Jonas ta makaunget maipapan iti maysa a banag a saan a rumbeng a pagungtanna. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Saan a nasayaat a makaungetka." (Kitaen: rhetorical question)

rimuar...iti siudad

"pinanawanna ti siudad ti Nineve"

mabalin a mapasamak iti siudad

"no ania ti mapasamak iti siudad" (UDB). Kayat a makita ni Jonas no dadaelen ti Dios ti siudad wenno saan.

Jonah 4:6-7

tapno mabang-aran

"tapno malinongan ni Jonas manipud iti pudot ti init"

Ngem nangisagana ti Dios iti igges

"Nangibaon ti Dios iti igges" (UDB)

Kinibkibanna ti mula

"Kinibkiban ti igges ti mula"

nalaylay

"nagango ti mula." Ti sabali a pannakaipatarusna: "natay ti mula."

Jonah 4:8-9

nangisagana ti Dios iti napudot nga angin manipud iti daya

Mabalin dytoy nga ipatarus a kas: Nangparnuay ti Dios iti napudot nga angin manipud iti daya a mangpul-oy kenni Jonas. No ti laeng kayat a sawen ti angin iti saoyo ket nalamiis wenno nalam-ek nga angin, ket mabalin a maipatarus a kastoy: "Nangipul-oy ti Dios kenni Jonas iti napudot unay nga angin manipud iti daya."

nainitan

"napudot unay ti init"

ti ulo ni Jonas

Mabalin a narikna ni Jonas ti pudot kangrunaan iti ulona. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "kenni Jonas" (Kitaen: Synecdoche)

kimmapsut

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "kimmapsut unay isuna" wenno "naglusdoy."

Nasaysayaat a matayak ngem ti agbiag

Kitaen no kasano a naipatarus daytoy idiay Jonas 4:3.

Nasayaat kadi a makaungetka maipanggep iti mula?

Inusar ti Dios daytoy a saludsod tapno ungtanna ni Jonas ta makaunget unay a natay ti mula, kayatna a papatayen ti Dios dagiti tattao ti Nineve. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "Saan a nasayaat a makaungetka gapu iti pannakatay ti mula." (Kitaen: Rhetorical Question) Rumbeng nga ad-adda a maseknanka kadagiti matay a tattao ti Nineve ngem iti pannakatay ti mula. (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Nasayaat a makaungetak uray pakatayak

"Nasayaat a makaungetak." "Ita makaungetak unay ket umanayen a pakatayak!" (UDB)

Jonah 4:10-11

Kinuna ni Yahweh

Mabalin nga ipatarus a kas: "kinuna ni Yahweh kenni Jonas"

saan kadi a rumbeng a kaasiak ti Nineve, ti dakkel a siudad...tarakenda?

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas: "pudno a rumbeng a kaassiak ti Niniveh, ti napateg a siudad...tarakenda" (See: Rhetorical Question)

a saan a makaammo iti nagdumaan ti kannawan ken kannigid nga imada

Daytoy ket mabalin a wagas iti panangibaga iti "saanda nga ammo ti nagdumaan ti nasayaat ken dakes."